Бетпе - бетпе соқтығысу

Сабақтың тақырыбы: Жол көлік апаттарында жаракаттану және оның түрлері

Топтар
Асл 9-181

Сабақ өтетін күн
03.02.2021

САБАҚ БАРЫСЫ
І Ұйымдастыру бөлімі:
А) <<Топтық>> ашылған чатқа кіру;
Б) Чатқа оқытушы өзінің пәнін кесте бойынша жариялау;
В) Оқушылардың чатқа қосылғанын тексеру, қадағалау;
Г) Өтетін сабақтың тақырыбын чатқа жазу;
ІІ Үй тапсырмасын тексеру
А) Өткен тақырып бойынша үй тапсырмасын сұрау;
Б) Орындалған үй тапсырмаларын чат арқылы электронды қабылдау
В) Студенттерге үй тапсырмасынан сұрақтар қою;
1. Жүргізуші жұмыс орнында қалай дұрыс отыруы қажет?
2. Отырғыштар мен артқы көрініс айналары қалай реттеледі?
3. Суық қозғалтқышты іске қосу жəне оны тоқтату қағидалары қандай?
Г) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
ІІІ Жаңа оқу материалын баяндау (Электронды түрде: мәтін, сурет, видео)
Жол оқиғалары және жарақат түрлері. Бір немесе бірнеше көлік құралының қатысуы салдарынан болатын жол-көлік оқиғасын ЖКО деп атайды: бұл жаяу жүргіншінің машинамен қақтығысуы, мотоцикл жүргізушісі мен велосипедшінің машинамен қақтығысуы және бір немесе бірнеше автомобильдің қақтығысы болуы мүмкін. Бұл жылдамдығы бойынша, соққы бағыты бойынша түрлі апаттар - жанынан, бетпе-бет, жанама және артынан келген соққы болып бөлінеді. ЖКО зардап шеккен адамның кандай зақым алғанын алдын ала түсіну үшін, соқтығысу түріне назар аудару қажет. Көп нәрсе осыған байланысты болады.

Бетпе-бетпе соқтығысу. Мұндай жағдайларда бассүйек-ми жарақаты, кеуде қуысының, іштің зақымдануы, жамбас сынығы жиі орын алады. Сондай-ақ, зардап шеккен адамның аяқтарын автомобиль шанағы немесе қозғалтқышы қысып қалуы мүмкін.

Жанама және бүйірінен. Бұл жағдайда бассүйек-ми жарақаты, соққы бүйірінен келгендіктен кеуде қуысының, бұғананың сыну, бассүйектің, қабырғаның, жамбас буынының зақымдануы мүмкін.

Артынан. Артынан соққан кезде көп жағдайда мойын бөлігі мен омыртқа бағанасы жарақат алады. Бір мысал келтірейік, кенет тежелу және соққы салдарынан болған омыртқаның мойын бөлігінің сынуы.

Біз, жоғарыдағы сипаттаулардан ашық көрінетін немесе жасырын жарақаттың бар екендігін болжай аламыз. Жарақат кезінде адамда есеңгіреу сезімі пайда болады, оның психомоторлық қоздыру сатысы бар, ол кезде адам өзінің шынайы жағдайын дұрыс бағаламайтындығын біз бұрынырақ айтқан болатынбыз. Халықта айтады ғой, қызу, қозу, эмоциялық жарылу басталуы мүмкін, олардың кесірінен тіпті көмек көрсететіндер де жәбір көреді. Немесе әдетте, зардап шеккен адам жарақат деңгейін дұрыс бағаламай, медициналық көмектен бас тартатын жағдайлар да өте көп: ол белгісіз бір ауырсынуды, әлсіздікті сезінеді, алайда әдетте оны басынан кешкен соққымен байланыстырады, кейіннен ешқандай әрекет жасамаудың соңы қайғылы жағдайға алып келеді. Ең қауіптісі осы.

Асқындыру туралы. Апат кезінде зардап шеккендерде травмалық шок туындауы мүмкін - бұл ауырсыну импульсының үлкен ағымымен байқалатын айтарлықтай қауіпті жағдай. Адам сұйықтықты жоғалтады, шок кезінде қан тамырлары босаңсиды, сондықтан қан айналымының көлемі азаяды, қан қысымы түседі де, қан жүрекке қайтып келмейді.

Сонымен қатар, зардап шеккендердің іш және кеуде қуысының жарақаты, қуыс және қуыс емес ағзалардың жыртылуы мүмкін, бұл да өте қауіпті. Сыртқы белгілері болмаса, олардың жағдайлары күрт төмендеуі мүмкін. Айтып өткеніміздей, мұндай жарақаттар кезінде өліп кету қаупі өте жоғары.

Соқтығысу кезінде көп жарақаттар (политравма) алу да кең таралған - сүйек пен ішкі ағзалардың көптеген жарақаттары, мысалы, оқшауланған бассүйек-ми жарақаты және қаңқа сүйектерінің сынуы политравмаға жатады.
IV. Бағалау
А) Студенттерге жаңа тақырып бойынша сұрақтар қою;
Б) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
Сұрақтар мен тапсырмалар
1. Жол оқиғалары және жарақаттың қандай түрлері бар?
2. Апат кезінде зардап шеккендерде қалай көмек көрсетіледі?
3. Бетпе-бетпе соқтығысу өандай жарақаттар болуы мүмкін?
V. Үй тапсырмасын беру
Үй тапсырмасы
Жаңа сабақты оқып, пысықтау.
Сұрақтар мен тапсырмаларға жазбаша және электронды түрде жауап беру.