Електі орнақтар

Сабақтың тақырыбы: Практика. Дәнді тазарту және сорттау принциптері. Дәнді тазартатын машиналары
Топтар
ТР 9-192

Сабақ өтетін күн
12.04.2021

САБАҚ БАРЫСЫ
І Ұйымдастыру бөлімі:
А) <<Топтық>> ашылған чатқа кіру;
Б) Чатқа оқытушы өзінің пәнін кесте бойынша жариялау;
В) Оқушылардың чатқа қосылғанын тексеру, қадағалау;
Г) Өтетін сабақтың тақырыбын чатқа жазу;
ІІ Үй тапсырмасын тексеру
А) Өткен тақырып бойынша үй тапсырмасын сұрау;
Б) Орындалған үй тапсырмаларын чат арқылы электронды қабылдау
В) Студенттерге үй тапсырмасынан сұрақтар қою;

Гидравликалық жүйенің атқарушы жұмыс органы не?
Гидрожүйенің негізгі агрегаттары нелер жатады?
Гидронасостың қызметі не?

Г) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
ІІІ Жаңа оқу материалын баяндау (Электронды түрде: мәтін, сурет, видео)
СҚТ-25 қозғалмалы қопсықтазартқыны комбайнмен жинағаннан кейін, астық қопсығын ашық қырмандарда тазалау үшін қолданады. СҚТ-25 тазалағышы әуе-електі машина түріне жатқызылады.
Машина келесі жұмысшы органдардан тұрады: тиейтін тасымалдауыштан, әуе бөлігі бар қабылдау камерасынан, екі електі орнақтан, жөнелтетін тасымадауыштан, жетекті және өздігінен қозғалатын механизмдерден, машинаның автоматты тиейтін құрылғысынан тұрады.
Технологиялық тазалау барысы былайынша жүзеге асырылады. машиналар жүрген кезде қырғышы тасымалдауыш буылтығы қасынан дән қопсығын алып кетіп, оны қабылдау машинасының тарататын иірмегіне тасымалдайды. Камерадан шығарда қопсық бөлгішпен екі бөлікке бөлінеді, ол әуе өзекшелеріне кіреді. Өзекшелерде ауа ағыны дәннен жеңіл қоспаларды бөліп алып, оларды машинамен пневмокөлікпен әкетіледі. Қоспалар тұндыратын камерада біршама ауыр тұнады. Содан кейін, жеңіл қоспалардан тазартылған дәннің екі бөлігі де, жеке өзекшелер арқылы електің жоғарғы және төменгі орнақтарына жөнелтіледі. Осы орнақтарда дәнді тазалау барысы бірдей жүреді және келесіге сәйкеседі.
Жеңіл қоспалардан босатылған дән, елекке келіп түседі, онда шамамен теңдей етіп бөлінеді. Ұсақ қоспалар мен ұсақ дәндер осы елек тесігінен өтеді, ал дән мен ірі қоспалардың қалғаны екінші елекке түседі. Електен өткен дән, келесі елекке, содан кейін төменгі елекке өтеді.
Жоғарғы елек тесігі арқылы ауыр ұсақ қоспалар, арамшөп тұқымдары, жарма және семген дән өтеді.
Жоғарғы елек арқылы өткен дән, домалататын тақтайға келіп түседі, соның бойымен, төменгі елекке қосылған, дән тұрған қабылдағышқа домалатып түсіріледі. Осы қабылдауыштан тазартылған дән, жөнелтетін тасымалдауышқаа келіп түседі, ал содан кейін көлік құралының шанағына түседі. Елекпен дәннен бөлінген қалдықтар, сонымен бірге тұнба камерадан алынған қоспалар, жем-шөп қалдықтары иірмегіне келіп түседі.
Тиейтін тасымауыш құрамына еңісті қырғылы тасымалдағыш пен тасымалдауыштың төменгі бастиегімен топсалы біріктірілген, екі қырғыш қоректендіргіштен тұрады.
Қоректендіргішті көтеру және оларды түсіру шығыр арқылы жүзеге асырылады. Осы жақтауда, екі жұп конус тәрізді иінтірегі бар екі қорап орнатылған, олар арқылы қоректендіргіш қозғалысқа келеді.
Тасымалдауыштың жоғарғы жетегі сыналы-белдікті беріліс арқылы электрқозғалтқыш әсерінен қозғалады.
230
Қабылдау камерасы екі тік арналар арасындағы кеңістікті білдіреді. Оның жоғары бөлігінде қоректендіргіш құрылғы орналасқан. Бұл құрылғы құрамына қабылдайтын астау, бөлетін иірмек, қоректендіргіш-қақпақша мен дән ағынын бөлгіш кіреді. Қоректендіргіш құрылғы дән қопсығын қопсық тазартқыш еніне қарай бытыратады және оны екі тең бөлікке бөледі, содан кейін електі орнаққа келіп түседі.
Әуе жүйесіне екі тік әуе арнасы, ауа өткізгіш, тұнба камера, желдеткіш, екпінді шаң тұтқыш пен пневмотасымалдауыш жатады.
Әуе арналары әуе бөлігінің корпусы арқылы желдеткішке жалғанған. Ауа өткізгіш бойымен жеңіл қоспалар әуе ағынымен бірге екпінді шаң тұтқыш пен пневмотасымалдауышқа келіп түседі, ал ауырлау қоспалар тұнба камерада тұнады. Тұнба камераның төменгі бөлігі, оған жинақталған қоспалардан ауырлық әсерінен ашылатын, жеңіл қозғалатын қақпақшалар жиынымен жарақталған. Әуе бөлігі корпусының бүйір қабырғасында тісті доңғалақ және тақтай арқылы орнын ауыстыратын жылжымалы жапқышы бар терезесі бар. Әуе ағыны күшін жапқыштың ашу көлемімен реттейді. Екпінді шаң тұтқыш желбезектен жасалған. Пневмотасымалдауыш дөңгелек қимасы бар ауа өткізгіш түрінде табақ болаттан жасалған.
Електі орнақтар. Олардың құрамына құрастырымы бірдей, жоғары және төменгі орнақтар жатады. Орнақ қаңқа, тазарту механизмі, тербелістік білік пен екі қатарға орнатылған електен тұрады. Жоғарғы қатарын бөлгіш елек және егісті, ал төменгі қатар егісті елек және сұрыптайтын елекпен жарақтайды.
Електі орнақтар тік ағаш серіппелі аспаның жақтауына қосылған. Орнақтар жетектің бас білігі эксцентригінен тербелмелі қозғалады. Електерге төменнен, бұлғақтармен қайтарымды-ілгерілемелі қозғалысқа келтіретін шөткелер келтірілген.
Шөткелерді орнату кезінде, шөткенің қылшақтары електің бетінен 1-2 мм шығып тұратындай орнатылады. Осындай орнату електерді тесіктерде тұрып қалған дәндерді толық тазартуды қамтамасыз етеді.
Тазартқыштың жақтауы үш резеңке доңғалаққа тіреледі. Артқы доңғалақ күпшектері жетекті шынжарларға арналған жұлдызшалармен жарақталған. Алдыңғы доңғалақтардың осі бұрылатын ашада орнатылған. Осы ашаның жоғарғы бөлігі, жақтау төлкесіне кіретін тік ось болып табылады. Осы ашаға топсалы оқ ағаш бекітілген, ол арқылы машина тракторға жалғанады.
Қозғалмалы механизм тазалағышты жұмыс барысы мен қырман бойымен орын ауыстырған кезде жылжыту үшін арналған. Бұл механизм құрамына электр қозғалтқыш, сыналы белдікті беріліс, екі жылдамдықты редуктор, жұдырықшалы жалғастырғыш пен доңға231
лақтағы шынжырлы беріліс жатады. Қуаттылығы 1,1 кВт болатын электр тежегішті, басқару қалқанында орналасқан түймешік арқылы қосады. Реверс тазалағышты алға және артқа қарай қозғалыс бағытын өзгертуге мүмкіндік береді. Редуктор тазалағыш жақтауына бекітілген. Оны ауыстырып-қосу редуктор қақпағында тұрған бекіткішпен аша арқылы жүзеге асырылады. Редоктордың шығыс білігі жұдырықшалы жалғастырғыш арқылы екі жарты осьтерге біріктірілген, ұштары оларды жүретін доңғалақтармен жалғайтын шынжырлы беріліс жұлдызшалармен жарақталған. Жұдырықшалы жалғастырғыштар тазалауыштың бұрылуын жүзеге асырады және редукторды трактормен тазалағышты тасымалдау кезінде сөндіреді.
Жұмысқа дайындық бір қатар әрекеттер жатады. Тазартқышқа қатысты келтірілген зауыт нұсқаулығын басшылыққа ала отырып, тазалауға келіп түскен әрбір дәнді-дақыл үшін елек таңдап алынады. Содан кейін електер өңделетін салмақ бойынша тексеріледі. Әуе ағының жылдамдығын, ауа жеңіл арапшөптерді, шаңды, қопсыны, масақтар мен сабан кесектерді әкететіндей орнатады. Қырманға тазалағышты, оның жұмыс қозғалысы жел бағытымен сәйкес келетіндей орнатылады. Тиейтін тасымалдауыш қоректендіргішін, қалқанның резеңке жиектері бар ұзындық бойымен тоқ бетіне тиетіндей орналастырады.

IV. Бағалау
А) Студенттерге жаңа тақырып бойынша сұрақтар қою;
Б) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
Сұрақтар мен тапсырмалар

Дәнді тазалау және сұрыптаудың мақсаты қандай?
Дән тазалау машиналары қалай жіктеледі және пайдаланыла - ды?
Дән тазалау машиналары қандай агротехникалық талаптарға сай болуы керек?
В) Студенттердің тапсырма жауаптары бойынша баға қою.
V. Үй тапсырмасын беру
Үй тапсырмасы
Жаңа сабақты оқып, пысықтау.
Сұрақтар мен тапсырмаларға жазбаша және электронды түрде жауап беру.