Екінші реттік орамдағы ток

Сабақтың тақырыбы: Іс-тәжірибе: трансформаторлар.
Топтар
Эгд 9-191

Сабақ өтетін күн
02.04.2021
03.04.2021

САБАҚ БАРЫСЫ
І Ұйымдастыру бөлімі:
А) <<Топтық>> ашылған чатқа кіру;
Б) Чатқа оқытушы өзінің пәнін кесте бойынша жариялау;
В) Оқушылардың чатқа қосылғанын тексеру, қадағалау;
Г) Өтетін сабақтың тақырыбын чатқа жазу;
ІІ Үй тапсырмасын тексеру
А) Өткен тақырып бойынша үй тапсырмасын сұрау;
Б) Орындалған үй тапсырмаларын чат арқылы электронды қабылдау
В) Студенттерге үй тапсырмасынан сұрақтар қою;
Автотрансформатордың трансформатордан айтарлықтай айырмашылығы неде?
Автотрансформатордың магнит өткізгішінің шамасын қандай қуат анықтайды?
Автотрансформатордың қандай артықшылықтары мен кемшіліктері бар?
Г) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
ІІІ Жаңа оқу материалын баяндау (Электронды түрде: мәтін, сурет, видео)
Трансформатордың жұмыс режімі кезінде оның w1 және w2 орамдары арқылы I j және I 2 токтары орамдағы Uj және U, кернеуінде өтеді. Ал номинал қолданыс режімінде -- номинал токтар I 1н және I 2н номиналды кернеулерінде U1н және U2н өтеді.
Трансформатордың бірінші реттік орамындағы кернеудің төмендеуін ескермегенде, Uj = Ej деп есептеуге болады . Сонда кернеудің Uj = U1н өзгеріссіз мәнінде трансформатордың кез келген жүктемеде ЭДС Ej тұрақты болады. Өйткені ЭҚК Ej магниттік ағымға тәуелді (Ej = 4,44wj^), сонда магниттік ағымды да кез келген жүктемеде тұрақты деп есептеуге болады.
Трансформатордың екінші реттік орамында өтетін ток I2 Ленц ережесіне сәйкес өзінің магниттік ағымын құрайды. Бірінші реттік орамның магниттік ағымына қарама-қарсы бағытталады және оны азайтуға тырысады. Соңғы магниттік ағым өзгеріссіз қалуы үшін, екінші реттік орамның магнитік ағымы бірінші реттік орамның магниттік ағымына теңесуі тиіс. Сондықтан токтың I2 ұлғаюы кезінде Itтогы да ұлғаяды.
Осы токтармен жасалатын магниттік ағымдар теңдеседі. Ал өзекшедегі қорытқы магниттік ағым іс жүзіндегі өзгеріссіз мәнін сақтап қалады.
Егер трансформатордағы жоғалтымды елемегенде, желіден қолданылатын және тұтынушыларға берілетін трансформатор қуаттарын тең деп санауға болады:

Сонда:

Төмендетуші трансформаторда U1 > U2 к рет; I1 < I2 к рет. Жоғарылатушы трансформаторда ара қатынастары керісінше.

к > 1 болғанда трансформатор төмендетуші, ал к < 1 -- жоғарылатушы. Трансформатор қайтымды құрал болып табылады. Сондықтан кез келген трансформатор жоғарылатушы да, сонымен бірге төмендетуші де болып қолданыла алады.
Жұмыс режіміндегі трансформатор жүктелімі жүктеме коэффициентімен есептеледі:

мұндағы P2 -- трансформатордың пайдалы қуаты; Sн -- трансформатордың номинал толық қуаты; cos j -- қуат коэффициеті.

2-мысал. Кернеудің бос жүруі кезінде бір фазалы трансформатордың кірісінде U1 = 4 кВ, ал шығысында U2 = 220 В болады. Трансформатор номинал жүктемесі кезінде желіден толық қуатты S1 = 25 кВ :: А қолданады. Трансформатордың (жүктеме тогы) екінші реттік желісіндегі токты I2 анықтау қажет. Трансформатор жоғалтымын ескермеу қажет.

Шешімі
Трансформация коэффициентін анықтаймыз:

Бірінші реттік орамдағы ток

Екінші реттік орамдағы ток

IV. Бағалау
А) Студенттерге жаңа тақырып бойынша сұрақтар қою
Б) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
Сұрақтар мен тапсырмалар
Трансформация коэффициенті деп не аталады және оны қалай анықтайды?
Трансформатор жүктемесі артқанда неліктен бірінші реттік орамдағы ток артады?
Жүктеме кезінде трансформатор жұмысы қандай коэффициентпен бағаланады?
Егер жүктеме өзгерісі кезінде екінші реттік орамдағы ток ұлғайса, трансформатордың бірінші реттік орамындағы ток та өзгере ме?

В) Студенттердің тапсырма жауаптары бойынша баға қою.
V. Үй тапсырмасын беру
Үй тапсырмасы
Жаңа сабақты оқып, пысықтау.
Сұрақтар мен тапсырмаларға жазбаша және электронды түрде жауап беру.