Карбюратордың құрылысы және бөлшектерін ата

Пән аты: Өндірістік оқыту
Топ 9-173 Мамандығы: <<Автомобиль көлігіне қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану>>
Квалификациясы : <<Автокөлікті жөндеуші слесарь>>
- - - - - - - 28.04 2020 ж

№24 ОҚЫТУ САБАҚ ЖОСПАРЫ
1. Сабақтың тақырыбы: Электронды қоректендіру жүйесінің ақауларын анықтау, ТҚ көрсету және жөндеу
2. Сабақтың мақсаты: Оқушылардың білімділік қабілетін арттыру
3. Сабақтың тәрбиелік мақсаты: Мамандыққа, пәнге деген қызығушылығын арттыру
4. Дамытушылық: Оқушылардың есте сақтау логикалық қабілетін дамыту

САБАҚ БАРЫСЫ
Тақырып: Электронды қоректендіру жүйесінің ақауларын анықтау, ТҚ көрсету және жөндеу
Қозғалтқыштың ауамен қоректену жүйесіне техникалық қызмет көрсету кезінде, негізінен ауа сүзгісінің уақытылы тазалануына және ауа өткізгіштегі тығыздықты тексеруге барынша көңіл бөлінеді. Инерциялық-майлы сүзгілік элементтері бар қозғалтқыштарға тазарту жұмыстарын жүргізу кезінде, онымен қоса қозғалтқыштағы майды да ауыстыру бір мезгілде жүзеге асырылады. Бұл жағдайда сүзетін элементті керосинге салып кір-қоқыстардан тазалайды және оған таза май құйылады. Қағазды сүзгілік элементтері бар қозғалтқыштарға күнделікті қызмет көрсету кезінде, оның қоқыстанудың әсерінен жұмыс істеу қабілеті бұзылған жоқ па соған көз жеткізу керек. Тексеру жұмыстары,аспаптардың көрсеткіштік беттеріндегі қоқыстануды айқындайтын дыбыс бергіш арқылы немесе ауа енгізетін құбыр желісінің бойында орналасқан индикатор арқылы іске асырылады. (КамаЗ қозғалтқышы 740.10). Қозғалтқыштың ауамен қоректену жүйесінің бірқалыпты жұмыс істеуі үшін, сонымен қатар, ауа сүзгісінен құбыр компрессорына дейінгі қосылу жүйесінің тығыздығына да назар аударып, сол жерлерден тазармаған ауаның қозғалтқышқа еніп кетпеуін бақылау қажет. Сүзгінің қоқыстануының шамасына қатысты, ауа енгізу құбырының тесіліп кету қаупі төнеді және КПа 7,5 деңгейіне жеткен кезде, дыбыс бергіш іске қосылады. Дыбыс бергіш іске қосылған сәтте, ауа сүзгісін тазалап техникалық көмек көрсету қажет болады. Сүзгіге техникалық көмек көрсету үшін, міндетті түрде жалғама құбырдыңқамытын босату керек; сүзгіні тіреуішке бекітетін қамыттың бұрандамаларын босатып, оны бір жағына қарай жылжытып қойып, қақпағының сомындарын бұрап алып, қақпағын ашады, ал, содан кейін,3 сүзгілік элементтің ( 4.1 сур.) бекіткіш бұрандасын босатып, оны сүзгінің тұрқынан бөлек алу қажет.Сүзгіленбейтін этементтің картосы болған уақытта,ыссыз күл тозаңын (күлгін түсті элемент)немесе шаңды, құрғақ қысымды ауамен тегіс шаңы кеткенше үрлеп тастау ұсынылады. Сүзгілік картонның жыртылып кетуін болдырмас үшін, сығымдалған ауаның қысымы0,2...0,3 МПа-дан аспауы керек. Ауа ағынын оның бетіне бұрыш жасай бағыттаған жөн (4.1-суретті қара) және ағынның күшін, элемент пен құбыршек ұшының аралық қашықтығын өзгерту арқылы реттеуге болады. Автомобилдің жоғары дәрежеде ластанушылық жағдайында ұзақ жұмыс істеуі кезінде және қоршаған ортаның кенеттен өзгеріске түскен жағдайында техникалық көмек көрсету мерзімдерін, осындай жағдайлардағы тәжірибелерге сүйеніп анықтау ұсынылады. Ауа сүзгісін құрастыру кезінде, тығыздағыш қабаттардың жай-күйлеріне назар аударған жөн болады.Тесік жырықтары бар тығыздамалы қабаттар ауыстылуы қажет. Тығыздау сапасы, қабаттардағы тұтастай таңба белгілерінің болуымен бақылауға алынады. Егер, пайдалану барысындағы қажетті техникалық көмек көрсету элементтері арасындағы жұмыс ұзақтығы екі рет қатарынан 2000 айналым шм. құраса, элементті ауыстыру қажет болады. Қағаз элементтің жобалы қызмет мерзімі -- 40 000 айналым шм.
Күнделікті қызмет көрсету, жол жүрер алдында бактегі жанармайдың жеткілікті екендігін тексеру және ақпауын қадағалау, яғни, автокөліктегі барлық жанармай жүйелерінің саңылаусыз бітеулігін тексеру болып табылады. Алғашқы техникалық көмек көрсету кезінде, бітеулігін тексеруден бөлек, сүзгі-тұндырғыдан (ол орнатылған жағдайда) жиналған жанармайды ағызып жіберу және оның қалпағын тазарту қажет. Бензинді қозғалтқышта жағылған газдардың улылығын тексеру және карбюратор жұмысын ретке келтіру керек.К-88АТ карбюраторын иінді біліктің ең төменгі жиіліктегі бос жүрісі кезіндегі ретке келтіру жұмысын,қозғалтқыштың қыздырылған кезінде (оталдыру жарамды болған жағдайда) 3тіректік бұрамамен іске асырады (4.2-сурет), және қоспаның құрамын өзгертетін 1 екі бұрамамен дроссельді жапқыштың жабылуымен шектеледі.Ерекше назар аударуды қажет ететіні, оталдыру қондырғысындағы дұрыс тұтандыруды қамтамасыз ету, оталдырғыш білтелерінің ақаусыздығы және олардың электродтарының аралық қашықтық мөлшерлерінің дұрыс болуы.

Мынаны да ескерген жөн, карбюратор екі камералы және бір камерадағы қоспа мөлшері, келесі камерадағы қоспаның құрамына байланысты емес болғандықтан, жеке бөлек бұрандамен жөнге келтіріледі. Бұранданы енгізе бұраған жағдайда, қоспа азаяды, ал, бұрап шығарған кезде көбейеді. Бос жүріс жүйесін ретке келтіру амалы кезінде, газ өндіру кезіндегі көміртегі оксидінің (СО) және көмірсутегі (СН) құрамын өлшеу қажет.Ол үшін, келесідегідей амалдарды орындаған дұрыс болады: Беріліс қорабының иінтірегін бейтарап жағдайға қою және қозғалтқышқа тахометр жалғап, сосын оны іске қосып 80...90 °С дейін қыздыру; Дыбыс бәсеңдеткішке тереңдігі 300 мм тереңдікке газ талдауыштың сынама таңдағышын орнату; қозғалтқыш иінді білігінің 500.600 мин-1 шамасындағы айналыс жиілігін орнату; Өндірілген газдардағы СО және СН құрамдарын өлшеу. Өлшем амалдарын қажетті айналым жиілігі орнатылғаннан кейін, 30 секунттан кем емес уақытта орнатқан дұрыс болады. Егер, құрамындағы СО мөлшері қалыпты жағдайына (Р МЕМСТ 52033 -- 2003 және Р МЕМСТ 41.83 -- 2004 талаптарына) сәйкес келмесе, карбюраторды бұрандамен 1, алдын-ала пломбасы мен плобаланатын қақпағын 4 ағытып алып ретке келтіруге тура келеді.Қарбюратордың әрбір камерасындағы қоспаның құрамы жеке бұрандалардың көмегімен ретке келтіріледі. Пайдаланылған газдардағы көміртегі оксиді жоғары дәрежеде болған жағдайда, 1 бұранданы (1/4) айналымға айналдыру керек және газ талдауыш көрсеткішін ретке келтіргеннен кейін, оларды белгілеп қою қажет. Қажет болған жағдайда, осы амалды қайталаған жөн болады. Карбюраторды 1бұрандамен қалыпты жағдайға келтіру кезінде,тахометрдің және газ талдауыштың көрсеткіштерін тұрақты түрде бақылап тұру керек. Иінтіректің айналым жиілігі белгіленген шамада тұрақты болуы қажет және дроссельді жапқыштың тірек бұрандасын 3 қолданып ретке келтіру керек. Егер, құрамындағы СН МемСТ-пен белгіленген қалыпты жағдайдан асып кетсе, ал, СО қалыпты жағдайдан біршама аз болатын болса, онда, қоспаны бұрандалардың 1 әрқайсысын бірдей қалыпта 1/4 -- (1/2) айналымға бұрап аздап көбейту керек және СО мен СН мөлшеріне қатысты МемСТ талаптарының сақталуына қол жеткізу қажет. Құрамындағы СО және СН мөлшерлерін бос айналым режимінде ретке келтіргеннен кейін, қозғалтқыш иінтірегінің айналу жиілігі 1900.2 600 мин-1болған жағдайда да, сондай өлшемдер жүргізу қажет.Жұмыстың осындай режиміндегі қоспаның құрамы ретке келтірілмейді. Құрамындағы СО және СН мөлшерлері МемСТ талаптарына сәйкес келмеген жағдайда, мұның себебін анықтау қажет. Пайдаланылған газ құрамындағы СО және СН сәйкес келмеуі, бос айналым жүйесіндегі жанармай бүркуінің немесе басқа да жанармай мөлшерлеу элементтерінің тығыздық бітеулігінің қалыпты жағдайда еместігіне, карбюратордың қалтқылы камерасындағы жанармай деңгейінің мөлшерден жоғары екендігіне, сөйтіп, оталдыру жүйесінің дұрыс жұмыс істемеуіне куә бола алады.Ретке келтіруді аяқтағаннан кейін, қалыпқа келтіретін бұрандалардың пломбаларын қайыра қалпына келтіру қажет. Дұрыс қалыпқа келтірілген карбюратор бос жүріс тәртібіндегі жарамды қозғалтқыштың сенімді жұмыс істеуін қамтамасыз етуі қажет.
Үй тапсырмасы.
1. Қозғалтқыштың ауамен қоректену жүйесіне техникалық қызмет көрсету қалай жүргізіледі?
2. Қоректендіру жүйесіне күнделікті қызмет көрсету қалай жүргізіледі?
3. Карбюратордың құрылысы және бөлшектерін ата?
Автомобильдің құрылысы және пайдаланылуы П.Жүнісбеков.