Алдынғы доңғалақтардың жетегін шеші және орнату

Пән аты: Өндірістік оқыту
Топ 9-173 Мамандығы: <<Автомобиль көлігіне қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану>>
Квалификациясы : <<Автокөлікті жөндеуші слесарь>>
- - - - - - - 22.05 2020 ж

№42 ОҚЫТУ САБАҚ ЖОСПАРЫ
1. Сабақтың тақырыбы: Басқару жетегінің бос жүрісін, рульдік топсалардың қос бекітпелерінің беріктігін тексеру.
2. Сабақтың мақсаты: Оқушылардың білімділік қабілетін арттыру
3. Сабақтың тәрбиелік мақсаты: Мамандыққа, пәнге деген қызығушылығын арттыру
4. Дамытушылық: Оқушылардың есте сақтау логикалық қабілетін дамыту

САБАҚ БАРЫСЫ
Тақырып: Басқару жетегінің бос жүрісін, рульдік топсалардың қос бекітпелерінің беріктігін тексеру.
Алдынғы доңғалақтардың жетегін шеші және орнату. Автомобильді көтергішке не қарау жырасына орнату. Алдынғы доңғалақтардың бҧрандамаларын сəл босату, доңғалақ кҥпшегінің қалпақшасын шешу, сыртқы топса корпусындағы кҥпшектің сомындарын бҧрап алу. атвомобильдің алдынғы бөлігін бері шығару жəне алдынғы доңғалағын шешу. Аспа тетігінің шарлы топсасын бҧрау жҧдырығынан оның бҧрандамаларын босатып ажыратып алу. Алдынғы аспаның телескопиялық бағананы əрі əкетіп, қҧрылғыны пайдалана отырып, кҥпшеден сыртқы топсаның оймакілтек ҧшын шығарып алу. беріліс қорабынан майды ағызып жіберу, алынғышпен не балғамен жартылай осьті тесіктен ішкі топса корпусын қаққы арқылы қағып шығару. Алдынғы доңғалақ кҥпшесінің мойынтірегін зақымдап алмас ҥшін, алдынғы доңғалақ жетегі шешілген жəне кҥпшенің сомыны тартылмаған жағдайда жҥктемені кҥпшеге төсеуге болады (автомобильді жоңғалаққа сҥйеуге, автомобильді домалатын əкету жəне т.б.). Донғалақ жетегін орнату бөлшектеуге кері ізде орындалады, бҧл ретте доңғалақ жетегі мен жартылай осьті тегершік өздігінен ажырап қалмауы ҥшін ішкі топса корпусының тоқтатқыш сақинаны ауыстыру керек. Бҧл ҥшін алдымен консистенттік жағармайды пайдаланып, тоқтатқыш сақинаны ішкі топса корпусының ҧшына қатысты тоқтатқыш сақинаны центрлеп алу қажет. Сосын осьстік кҥшті жоңғалақ жетегінің білігіне төсеп, топса корпусын жартылай осьті тегершікке орнату, кейін қорғанысты қаптың сақтығына тағы бір рет көз еткізу керек. қажет болса, жақтауды пайдаланып, ішкі 81 топса корпусының (жартылай осьтің) манжетасын ауыстыру қажет. Доңғалақ жетегін орнатқан соң, майды беріліс қораьына қҧю.

6.40-сур. Сепаратордан шариктерді шығару:1 -- басқыштар; 2 -- шарик; 3 -- сепаратор
Сыртқы топсаны бӛлшектеу. Сыртқы топсаны бөлшектеуді қорғанысты қап зақымданғанда ғана, жағармайды ауыстыру жəне бөлшектің жағдайын бағалау керек жағдайда ғана орындайды. Сыртқы топсаны бөлшектеу ҥшін қҧрылғымен қамытты шешіп, қорғанысты қапты доңғалақ жетегінің білігі бойынша жылжыту (оң жақ доңғалақтың жетегінде қапты қысыңқырау не ішін сыртына қарату қажет). Қаққы мен балғаны пайдаланып, кҥшті қҧрсауға салып, біліктен топсаны тҥсіру. Сепараторға кҥш тҥсіруге болмайды. Топсаны жу. Бөлшектер алдында қҧрсау, сепаратор мен корпустың, топсаның өзара орналасуын бояумен белгілеп алу. 6.40- суретте көрсетілгендей сыртқы топсаны басқыштарға бекіту. Бір шарик топса корпусының жігінен мҥмкіндігінше толық шығатындай етіп қҧрсау мен сепараторды еңкейту. Жҧмсақ материалдан жасалған бҧрағышпен сепаратор шаригін қысып алу. сосын жанындағы шарик тура сондай орынға орналасатындай етіп барлық бөлшекті аудару қажет жəне шарикті сепаратордан шығарып алу қажет. Осы əдістерді орындап, қалған шариктерді шығарып алу. Сепаратордың ҧзартылған терезелері (6.41-сур. нҧсқарлармен белгіленген) топсаның корпусының шығыңқы жеріне қарама-қарсы орналасатындай етіп сепараторды қҧрсаумен орнату жəне сепараторды қҧрсаумен қоса шығарып алу. Сепаратордан қҧрсауды шығару, бҧл ҥшін қҧрсаудың шығыңқы жерінің бірін сепаратордың ҧзартылған терезсіне орнату (6.42-сур.) жəне қҧрсауды домалатып шығару. Топса бөлшектерін тағы бір рет жуу жəне жағдайын тексеру. Сепаратор қосқыштарында жарылыстарға, қҧрсау жолдарында терең майысуларға, бөлшектердің жҧмысшы беттерінде елеулі содырлар мен тотығуларға жол берілмейді. Егер топса бөлшектерінің тозғанын көзбен анықтау қиын болса, өлшеуішпен анықтау керек. Бөлшектердің жҧмысшы беттеріндегі тозудың шекті көлемі 0,1 мм тең.

6.41-сур. Сепараторды құрсаумен қоса топса корпусынан шығару
Сыртқы топсаны жинау. Жҧмыс келесіні есепке алып, бөлшектеуге кері ізде жҥргізіледі. Жинар алдында барлық бөлшекті ШРУС-4 жағармаймен сылау қажет. Сепараторды қҧрсаумен қоса топса крпусына орнатқанда бөлшектерде салынған белгіге сəйкес келуін қамтамасыз ету. Шариктерді сепараторға орнатқанда қҧрсауды сепараторға қарағанда шамамен екі есе ҥлкен бҧрышқа еңкейту жəне топсаны ШРУС-4 жағармайымен толтыру қажет. Жаңа тоқтатқыш сақинаны білік жырасына тура оның центріне консистенттік жағармайды пайдаланып орнату. Сосын, сақинаның өстігі білік пен қҧрсауға қатысты сақталатындай білікті қҧрсауға тіреу, доңғалақ жетегі білігінің бҥйірінен тез ҧрып қалу; бҧл ретте тоқтатқыш сақина қысылады жəне қҧрсау тесігінен сырғып шығады. Қамытшаларды орнатарда бҧрағышпен қаптың қондыру белдеуін жетек білігінен тартып, <<артық>> ауаны қаптан шығару, қамыттардың бекітетін жəне тартатын ҧяларында жарылыстар, олардың деформациясы жəне қамыттарда жол төсеміне тиіп қажалған жердер бар жоғын тексеру. анықталған жағдайда қамыттарды жаңаға ауыстыру. Жинап, сылап біткеннен кейін, топса қолдың кҥшінен қажалусыз бірқалыпты бҧралуы тиіс.
Ішкі топсаны бӛлшектеу. Қамыттарды шешіп, білік бойынша қорғанысты қапты жылжыту (оң доңғалақ білігінде қапты қысу немесе ішін аудару). Бөліп тҧратын бөлшектердің өзара орналасуын белгілеп алу, топса корпусынан фиксаторды шығару, сосын білікті қҧрсаумен, сепаратор жəне шариктермен бірге шығару. Жҧмсақ материалдан жасалғлан бҧрағышпен шариктерді алып тастау жəне жоғарыда аталған əдістермен қҧрсауды сепарасторданы алып шығару, топса бөлшектерін ажырату, оларды жуып, тҥгелінің жағдайын мҧқият тексеру. Сепаратор қосқыштарында жарылыстарға, қҧрсау жолдарында терең майысуларға, бөлшектердің жҧмысшы беттерінде елеулі содырлар мен тотығуларға жол берілмейді. Егер топса бөлшектерінің тозғанын көзбен анықтау қиын болса, өлшеуішпен анықтау керек, тозудың шекті көлемі 0,1 мм тең.

6.42-сур.Сепаратордан құрсауды алып тастау
Ішкі топсаны жинау. Жҧмыс келесіні есепке алып, бөлшектеуге кері ізде жҥргізіледі. Біліктің оймакілтектеріне қҧрсауды орнатарда тіреуіш сақинаның астындағы қҧрсаудың сақиналы бунағы білікке қарай орнатылғанына көз жеткізу керек. Жинаған соң, қҧрсау сепаратормен жəне шариктермен қоса корпус жіктерінің тҥгел ҧзындығы бойынша қолдың кҥшінен еркін қозғалатына көз жеткізу. Болмаған жағдайда қажалу себебін анықтау, бөлшекктер зақымданғанда тосаны жиналған кҥйінде ауыстыру. Дҧрыс жиналғанына көз жеткізіп, топсаға ШРУС-4 жағармайының 80 см3 салу. Қамытшаларды орнатарда бҧрағышпен қаптың қондыру белдеуін жетек білігінен тартып, <<артық>> ауаны қаптан шығару, бҧл ретте топса мен білік өстікпен орналасуы керек. қорғанысты қаптарды олрнатқанда жақтауды пайдаланыңыз.
Үй тапсырмасы.
1. Алдынғы доңғалақтардың жетегін қандай бірізділікпен шешу және орнату қажет??
2. Алдынғы доңғалақтардың жетегін шеші және орнату қалай жүргізіледі?
Автомобильдің құрылысы және пайдаланылуы П.Жүнісбеков.