Шарын шатқалы

|Ұзақ мерзімді жоспар тарауы: 1-бөлім: Қазақстан қорықтары |
|Мектеп: «Мұрагер» ММИ |
|Күні: 18.05.2018 |
|Мұғалімнің аты-жөні: Төлеп К.Ә. |
|Сынып: 6 Қатысқандар: |
|Қатыспағандар: |
|Сабақ тақырыбы |5-сабақ. Шарын шатқалын көрдің бе? |
|Осы сабақта қол|6.1.1.1 тірек сөздер, мәтіннің бастапқы бөлігін тыңдау арқылы |
|жеткізілетін |тақырыпты және көтерілетін мәселені болжау. |
|оқу мақсаттары |6.2.4.1 шағын көлемді мәтіндегі жеке эпизодтарды сипаттау және |
| |тілдік ерекшелігіне салыстыру жасау. |
|Сабақ мақсаты |Мәтіннің бастапқы бөлігін тыңдау және сұрақтар қою арқылы |
| |көтерілетін мәселені болжау; |
| |Мәтіннің тілдік ерекшеліктерін салыстыру; |
| |«Шарын шатқалы» мәтініндегі жеке эпизодтарды сипаттау арқылы |
| |өзіндік ой-тұжырым жасау. |
|Бағалау |мәтіннің бастапқы бөлігін тыңдау арқылы тақырыпты және көтерілетін |
|критерийі |мәселені болжайды; |
| |«Шарын шатқалы» мәтінінің тілдік ерекшеліктерін салыстырады; |
| |шағын көлемді мәтіндегі жеке эпизодтарды сипаттайды. |
|Тілдік |Оқушылар орындай алады: мәтінді тыңдайды, сұрақтар арқылы тақырыпты|
|мақсаттар |және көтерілген мәселені болжайды, тілдік ерекшеліктерді |
| |салыстырады, жеке эпизодтарды салыстырады; |
| |Мәтінге қатысты тірек сөздер: мекен, құмды жар, аңғар, шақырым, |
| |жабайы, көне, ескерткіш. |
| |Диалог кезінде қолданылатын тіркестер: «Меніңше, ... Қазақстандағы |
| |ең сұлу жер, себебі ол ...» |
| |Талқылауға арналған сұрақтар: |
| |- Шарын шатқалын білесіңдер ме? |
| |- Әлемде каньондар қай жерлерде орналасқан? |
|Құндылықтарға |«Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясының құндылықтары: тарихтың, |
|баулу |мәдениет пен тілдің біртұтастығы |
| |туған еліміздің табиғаты қорғауға; |
| |тарихи жәдігерлерге құрметпен қарауға; |
| |өзара жауапкершілікті нығайтуға баулу. |
|Пәнаралық |Сабақта аудиомәтінді тыңдау арқылы АКТ, яғни информатика, мәтіндегі|
|байланыс |жер тарихы арқылы Қазақстан тарихы, жер-су атаулары арқылы |
| |география пәндерімен байланыс орнатылады. |
|Алдыңғы білім |Оқушылар бұған дейін Алтынемел ұлттық саябағы туралы ақпаратпен |
| |танысып, жетекші сұрақтар арқылы пікір алмасып, өз көзқарастарын |
| |білдіруге дағдыланды. Бұл білім жаңа тақырыпты анықтауда оқушыларға|
| |көмектесе алады. Табиғат және оны қорғау туралы жалпы білімдері |
| |бар. |
|Сабақ барысы |
|Сабақтың |Сабақта жоспарланған жаттығу түрлері |Ресурстар |
|жоспарланған | | |
|кезеңдері | | |
|Сабақтың басы –|Оқушылармен сәлемдесу. | |
|15мин. |Психологиялық ахуал орнату. | |
| |«Жүректен-жүрекке» әдісі | |
| |Мақсаты: оқушылар арасында жағымды әріптестік | |
| |қалыптастыру |«тау», |
| |Орындалуы: Оқушылар бір-біріне жүректер ұсынып, жақсы |«көл», |
| |сөздермен тілектерін айтады. |«дала» |
| |Топқа бөлу. Оқушыларға «тау», «көл», «дала» сөздері |сөздері |
| |жазылған қағаздар таратылады. Оқушылар осы сөздер |жазылған |
| |бойынша топтарға бөлінеді. |қағаздар |
| |Ширату жаттығулары: «Қар кесегі» әдісі | |
| |табиғат қандай болады?(әдемі, сұлу, көркем...) | |
| |Қазақстанда қандай табиғаты көркем жерлер бар? | |
| |(Көкшетау, Марқакөл, Алатау, Балқаш, Қарқаралы...) | |
| |Алтынемел ұлттық саябағының табиғаты қандай? (таулы, |Интербелсенд|
| |орманды, көрікті...) |і тақта, |
| |«Миға шабуыл» әдісі: |суреттер |
| |Мақсаты: сұрақ қою арқылы ой қозғау және ойды | |
| |жинақтау. |Қазақ тілі |
| |Орындалуы: Оқушыларға табиғат суреті және соның ішінде|мен |
| |Шарын шатқалының фотосы көрсетіледі |әдебиеті. |
| | |Бәйшешек. |
| |және төмендегідей сауалдар қойылады: |Оқулық. |
| |1. Мына суреттен нені байқадық? |Қазақ |
| |2. Қазақстанның қандай жерлері бейнеленген? |тілінен |
| |3. Мына суреттегі Шарын шатқалын білесіңдер ме? |басқа тілде |
| |4. Сендер бұрын Шарын шатқалына бардыңдар ма? |оқытатын 11 |
| |5. Сабақ тақырыбы қандай деп ойлайсыңдар? |жылдық |
| | |жалпы білім |
| |Ендеше, бүгін Шарын шатқалымен танысамыз. |беретін |
| |Сабағымыздың мақсаты: Шарын шатқалы туралы мәтінді |мектептің |
| |тыңдай отырып, ақпараттарды анықтау және өз ойын |6-сыныбына |
| |әңгімелеп айту. Сабағымыздың тақырыбы – «Шарын |арналған. |
| |шатқалын көрдің бе?». |1-бөлім. / |
| | |Ф.Ш. |
| |ҚБ. «Жарайсың!», «Бәрекелді!» сөздері арқылы ауызша |Оразбаева,Ж.|
| |бағаланады. |Т. |
| | |Дәулетбекова|
| | |, А.Қ. |
| | |Рауандина, |
| | |Р. |
| | |С.Рахметова,|
| | |А.Н. Юсуп — |
| | |Алматы: |
| | |Көкжиек-Гори|
| | |зонт, |
| | |2018. - |
| | |129-б. |
|Сабақтың ортасы|Тыңдалым алды тапсырмасы | |
|– 20 минут |СЖ. 1-тапсырма. Берілген үлгіге қарап, кестені | |
| |толтырыңдар. |«Графикалық |
| |Мақсаты: мәтінде кездесетін сөздер мағынасын |органайзер» |
| |түсіндіру. | |
| |Орындалуы: кестеде көрсетілген үлгі бойынша сөздердің | |
| |қасына оның мағынасын көрсетеді және сөйлем құрап | |
| |жазады. | |
| | | |
| |Сөздікпен орындалатын жаттығу | |
| |сөз | |
| |Сіздің ойыңызша, оның мағынасы қандай |Үлестірмелі |
| |Сөздіктегі анықтамасы |материал, |
| |Сөзді пайдалана отырып құрылған сөйлем |12.1 |
| | | |
| |мекен | |
| |Тұратын жер | |
| |орын | |
| |Ұя – құстардың мекені. | |
| | | |
| |құмды жар | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| |аңғар | |
| | | |
| | |Аудиомәтін |
| | |«Шарын |
| | |шатқалы» |
| |шақырым | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| |жабайы | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| |көне | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| |ескерткіш | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | |Фотосуреттер|
| |Тыңдалым кезі тапсырмасы | |
| |СЖ. 2-тапсырма. Аудиомәтінді тыңда, мәтіндегі негізгі | |
| |ойды еске сақта, берілген сөздерді ескеріп, сөз | |
| |мағынасын түсінуге тырыс. | |
| |Мәтін «Шарын шатқалы» | |
| |Шарын шатқалы – Қазақстандағы табиғаты тамаша | |
| |мекендердің бірі. Ол Алматы облысының Райымбек | |
| |ауданында орналасқан. Шарын шатқалының әсемдігі мен |«Графикалық |
| |ерекше сұлулығы көп адамдарды таңғалдырған. |органайзер» |
| |Шарын шатқалында биіктігі 150-300 метрге дейін жететін| |
| |құмды жарлар бар. Жергілікті халық шатқалды «қорғанды | |
| |қамалдар аңғары» деп атайды. Аңғардың ұзындығы 2 |Үлестірмелі |
| |шақырым, ені 20-80 метрге дейін барады. |материал, |
| |Шатқалда ежелгі суретшілер салған жабайы аңдар мен |11.2 |
| |құстар бейнесін табуға болады. | |
| |Шарын шатқалы сияқты ғажайып мекен әлемде екі жерде | |
| |ғана бар. Бірі Қазақстанда болса, бірі Солтүстік | |
| |Америкада сақталған. 1964 жылы Шарын шатқалы табиғат | |
| |ескерткіші деп жарияланды. | |
| |Талқылау сұрақтары: | |
| |Шарын шатқалы қай облыста орналасқан? | |
| |Шарындағы құмды жарлар қандай? | |
| |Жергілікті халық шатқалды қалай атайды? | |
| |Шатқалдан нені табуға болады? | |
| |Осындай каньон әлемде тағы қай жерлерде бар? | |
| |Бағалау критерийі: | |
| |Мәтіннің бастапқы бөлігін тыңдау арқылы тақырыпты және| |
| |көтерілетін мәселені болжайды. | |
| |Дескриптор: | |
| |мәтінді мұқият екі рет тыңдайды; | |
| |сұрақтарға жауап береді; | |
| |тақырыпты және мәтінде көтерілген мәселені болжайды. | |
| |ҚБ. “Қол шапалақтау» әдісі арқылы бір-бірлерін | |
| |бағалайды. | |
| | | |
| |ТЖ. 3-тапсырма: | |
| |Тақтада көрсетілген суреттерді салыстырыңдар және |Бағдаршам |
| |өзара ұқсастықтары мен айырмашылықтарын тауып, «Қос |шамдары |
| |диаграмма» графикалық органайзеріне түсіріңдер. |түсіндегі |
| | |қима |
| |Қос диаграмма |қағаздар |
| | | |
| | | |
| | |«Серіктестік|
| | |әңгіме» |
| | |әдісі |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| |Мақсаты: екі жерді салыстыра отырып, сипаттату. | |
| |Орындалуы: оқушыларға интербелсенді тақтада Шарын | |
| |шатқалының және Солтүстік Америкадағы Колорадо | |
| |каньондарының фотосуреттері көрсетіледі. Олар алдымен | |
| |суреттермен танысады, содан соң сұрақтарға жауап |Тапсырмалар |
| |береді. Қос диаграмма арқылы ойларын қорытып жазады. |арқылы |
| |Түрткі сұрақтар: |саралау |
| |Шарын шатқалы мен Солтүстік Америка каньондарының | |
| |ұқсастықтары мен айырмашылықтары қандай? | |
| |Екі каньонның қандай ерекшеліктерін және ұқсастықтарын| |
| |байқадыңдар? | |
| |Бағалау критерийі: «Шарын шатқалы» мәтінінің тілдік | |
| |ерекшеліктерін салыстырады. | |
| |Дескриптор: | |
| |табиғат бейнелерін көреді және фотода көрсетілген жер | |
| |бедердерінің атаулары мен мәнін түсінеді; | |
| |Шарын шатқалы мен Солтүстік Америка каньондарының | |
| |ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табады; | |
| |ҚБ. Тапсырма орындалып болған соң, жауаптары тыңдалып,| |
| |«Бағдаршам» арқылы жүргізіледі. | |
| |«жасыл» - салыстыру өте сәтті жасалды; | |
| |«сары» - салыстыру жасалды, бірақ қателіктері | |
| |түзетілуі керек; | |
| |«қызыл» - салыстыру өз деңгейінде жасалмады; | |
| | | |
| |ЖЖ. Бүгін меңгерген сөздерін, Шарын шатқалы мен | |
| |Солтүстік Америка каньондарын жұпта салыстыра отырып | |
| |талқылайды және тірек сөздерге сүйеніп, бір-бірлерін | |
| |толықтырады. «Меніңше, ... Қазақстандағы ең сұлу жер,| |
| |себебі ол ...» деген үлгіде өзара диалог жасап | |
| |сөйлеседі. | |
| |Бағалау критерийі: | |
| |«Шарын шатқалы» мәтінінің тілдік ерекшеліктерін | |
| |салыстырады. | |
| |Дескриптор: | |
| |тыңдалған мәтінді жұптаса талқылап түсінеді; | |
| |өзара әңгімелесу арқылы сөздерді дұрыс қолданады. | |
| |ҚБ. «Жақсы!», «Жарайсың!», «Тамаша!» сөздерін | |
| |қолданып, ауызша бағалау арқылы жүзеге асырылады. | |
| | | |
| |Ж. 3-тапсырма: Мәтінге қарай отырып, төмендегі | |
| |тұжырымдар бойынша өз ойыңды айт. | |
| | | |
| |Шарын шатқалындағы құмды жарларға сипаттама жаса. | |
| |Жергілікті халық бұл жерді «қорғанды қамалдар алаңы» | |
| |деп атайды. Оның себебі... | |
| |Ежелгі суретшілер шатқалға жабайы аңдар мен құстардың | |
| |бейнесін салған. Өйткені... | |
| | | |
| |Мақсаты: оқушыларға мәтіндегі жеке эпизодтарды | |
| |сипаттату. | |
| |Орындалуы: тыңдаған мәтіндегі кейбір эпизодтарды еске | |
| |сақтап, берілген тұжырымдамалар бойынша сипаттама | |
| |жасайды. | |
| |Бағалау критерийі: | |
| |шағын көлемді мәтіндегі жеке эпизодтарды сипаттайды. | |
| |Дескриптор: | |
| |мәтіндегі сөздер мағынасын түсінеді және кейбір | |
| |эпизодтарды еске сақтайды; | |
| |берілген тұжырымдамалар бойынша мәтін бөліктеріне | |
| |сипаттама жасайды. | |
| | | |
| |ҚБ. Оқушылар бір-бірлерін «Бас бармақ» арқылы | |
| |бағалайды. | |
|Сабақтың соңы –|Оқушылар рефлексиясы: «Бес саусақ» әдісі | |
|5мин. |Мақсаты: «Шарын шатқалын көрдің бе?» сабағы барысында | |
| |алған білімдеріне, меңгерген әдіс-тәсілдеріне талдау |Бес саусақ |
| |жасау, оқушылардың өздерін-өздері бағалауы. |бейнесіндегі|
| |Орындалуы: оқушылар әр саусаққа мынадай мәліметтер |қима |
| |жазады. |қағаздар |
| |Бас бармаққа – басты мәселе, яғни бүгінгі сабақта ең | |
| |маңызды жаңалық қандай тұжырым екендігін; | |
| |Балаң үйрекке – бірлескен жұмыс, яғни оқушы өзінің | |
| |топта қалай жұмыс істегенін; | |
| |Ортан терекке – ойлану, яғни бүгін қандай білім | |
| |алғанын; | |
| |Шылдыр шүмекке – шынайылық, бүгінгі сабақ | |
| |ұнаған-ұнамағанын; | |
| |Кішкене бөбекке – оқушы өзінің көңіл-күйін, яғни | |
| |сабақта өзін қалай сезінгенін жазады. | |
| | | |
| |Мұғалімнің ауызша кері байланысы. Оқушылардың сабақ | |
| |барысында жасаған жұмыстарына қысқаша талдау жасап, |Дереккөздер |
| |қорытынды ой-пікір айтады. |арқылы |
| | |саралау |
| |Үйде өз бетінше іздену тапсырмасын орындайды: | |
| |Шарын шатқалы туралы оқу. | |
| |Ғаламтор материалдарынан Шарын шатқалы туралы қосымша | |
| |деректер оқып, өз сөзімен әңгімелеу. | |
| |«Қазақстанның таңғажайып жерлері» атты шағын | |
| |презентация жасап келу. | |
| |
|Саралау: Сіз қандай |Бағалау: Сіз оқушылардың материалды |Денсаулық және |
|тәсілмен көбірек қолдау|игеру деңгейін қалай тексеруді |қауіпсіздік |
|көрсетпексіз? Сіз |жоспарлап отырсыз? |техникасын сақтау |
|басқаларға қарағанда | |АКТ пайдалануда |
|қабілетті оқушыларға | |қауіпсіздік |
|қандай тапсырма | |техникасын сақтайды.|
|бересіз? | |Топтық жұмыс кезінде|
| | |балалардың |
| | |денсаулығы мен |
| | |қауіпсіздігі басты |
| | |назарда болады. |
|Оқушыларға тапсырмалар |Оқушылардың нені үйренгендерін бағалау|Сергіту сәті |
|әдісі бойынша өз ойын |үшін қолданылатын әдіс-тәсілдер: |«Жүректен-жүрекке» |
|айту тапсырмасы саралап|Қалыптастырушы бағалау түрлері: |әдісі |
|берілді. Оқушылардың |«Қар кесегі» әдісі | |
|бәрі - Шарын |«Бас бармақ» әдісі | |
|шатқалындағы құмды |«Бағдаршам» әдісі | |
|жарларға сипаттама |«Бес саусақ» әдісі | |
|жасайды; |«Жақсы!», «Жарайсың!», «Тамаша!», | |
|Көпшілігі – жергілікті |«Бәрекелді!» сөздерін қолданып, ауызша| |
|халық «қорғанды |бағалау | |
|қамалдар алаңы» деп |«Қол шапалақтау» әдісі арқылы оқушылар| |
|атайтын Шарын |бір-бірлеріне қолдау көрсетеді. | |
|шатқалының бұлай аталу | | |
|себебін айтады. | | |
|Кейбірі – ежелгі | | |
|суретшілер неліктен | | |
|шатқалға жабайы аңдар | | |
|мен құстардың бейнесін | | |
|салғанын өз | | |
|пайымдаулары бойынша | | |
|түсіндіреді. | | |
|Үй тапсырмасы | | |
|дерексөздер әдісі | | |
|бойынша саралап | | |
|берілді. | | |
|Сабақ бойынша рефлексия|Бұл тарауды сабақ туралы рефлексия жасау үшін пайдаланаңыз.|
| |Төменде өзіңіз маңызды деп санайтын сұрақтарға жауап |
| |беріңіз |
|Сабақ мақсаты қолжетімді болды? |
| |
|Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? |
| |
|Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? |
| |
|Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме? |
| |
|Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? |
| |
|Сабақ жоспарынан ауытқу болды ма және неліктен? |
|Жалпы бағалау |
|Сабақта ең жақсы өткен 2 нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)? |
|1. |
|2. |
|Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)? |
|1. |
|2. |
|Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың |
|жетістіктері/қиыншылықтары туралы нені анықтадым,келесі сабақта не нәрсеге назар |
|аудару керек? |

-----------------------
Шарын шатқалы

Колорадо шатқалы