Сабақ жоспары. Сабақ типі

<<Арқалық политехникалық колледжі>> КМҚК

КЕЛІСІЛГЕН
директордың кәсіптік оқыту
жөніндегі орынбасары
___________Жайлаубаева Г.М.
<<___>>__________20____ ж.

Пәні:Кәсіпорындарды электрмен қамтамасыз ету
Сабақтың тақырыбы:Асинхронды электр қозғалтқыштар
Тобы:Э-31спец
Мамандығы:1910000 <<Электрлік және электр механикалық жабдықтар (түрлері бойыша)>>
Курс:3
Семестр:5
Арнайы пән оқытушысы:Байгиреев С.Ғ

.

2021/2022 оқу жыл
Қостанай облысы әкімдігінің білім басқармасы
<<Арқалық политехникалық колледжі>> КМҚК

КЕЛІСІЛГЕН
директордың кәсіптік оқыту
жөніндегі орынбасары
___________Жайлаубаева Г.М.

<<___>>__________20____ ж.

Сабақ жоспары

Бір фазалы және үш фазалы түзейткіштер
(сабақ тақырыбы)

Модуль/пән атауы_Кәсіпорындардың электр жабдықтары
Дайындаған педагог: Байгиреев С.Ғ
2021 жылғы "_14_" қазан
1.Жалпы мәліметтер
Курс, топ: _3 курс, Э-31спец тобы.
Сабақ типі: Аралас
2. Мақсаты, міндеттер:
Студенттерді электр білімі мен түсінігін қалыптастыру
2.1 Оқу сабақтары барысында білім алушылар игеретін кәсіби біліктердің тізбесі:
* Энергиямен жабдықтау бойынша техникалық міндеттерді шешу бойынша жұмыстарды орындау.
* Жаңа технологиялық режимдерді әзірлеу және жөндеу бойынша жұмыстарды орындау.
* Электр энергиясын өндіруді техникалық қайта жарақтандыру және реконструкциялау жөніндегі жұмыстарды орындау.
* Энергиямен жабдықтау, жаңа технологиялық режимдерді жөндеу, электр энергиясын өндіруді техникалық қайта жарақтандыру және қайта құру бойынша өндірістік қызметтің тиімділігін бағалау.
* Болашақ мамандықтың мәні мен әлеуметтік маңыздылығын түсіну, оған тұрақты қызығушылық таныту.
* Өзінің жеке қызметін ұйымдастырады, таңдау үлгілік орындаудың әдіс-тәсілдері, кәсіби міндеттерді, олардың тиімділігін бағалауға және сапасы.
* Стандартты және стандартты емес жағдайларда шешім қабылдаңыз және олар үшін жауап береді.
3. Сабақты жабдықтау:
Power point презентациясыі, видео.
3.1 Оқу-әдістемелік құрал-жабдықтар, анықтамалық әдебиеттер:
Оқулық.Негізгі:Б. Ю. Липкин.Кәсіпорындар мен қондырғыларды электрмен
қамтамасыз ету.
Қосымша: Князевский Б. А., Липкин Б. Ю. Кәсіпорындарды электрмен қамтамасыз ету.
3.2 Техникалық құралдар, материалдар: интерактивті тақта, ноутбук, видео, схема,
презентация.

САБАҚТЫҢ ЖОСПАР-ҚЫСҚАША ЖАЗБАСЫ
Сабақтың барысы
Уақыт (минут)
Оқытушының әрекеттері
Тыңдаушылардың әрекеттері
Оқу ресурстары мен материалдары
1
2
3
4
5
1. Ұйымдастыру кезеңі
2 мин
Амандасу.
Оқушыларды түгендеп, сабаққа бейімдеу. Жаңа сабақтың мақсаты мен жоспарын айту. Оқушылардың оқу-таным қызметін жүйелеу

Оқушылар сабақ құралдарын түгендеп, сабаққа әзірленуі

2. Білім алушылардың білімі мен іскерлігін тексеру
13 мин

Қосымша 1.
Ынта қойып тыңдап, жауап беру
Оқулық, Интерактивті тақта, cлайд1, слайд 2.
3.Жаңа тақырыпты баяндау
40 мин
Жаңа материалды түсіндіру.
Сыртқы тізбеккке жалғайтын екі ұшы бар бір электронды-кемтіктік ауысудан тұратын жартылай өткізгішті диод деп атайды. Барлық жартылай өткізгішті диодтардың негізі - симметриялы болмайтын p-n ауысуы. Оның әр облысындағы заряд тасушылардың концентрацияларының бір-бірінен айырмашылығы өті үлкен болуы тиіс ( немесе ). p-n ауысуының бір облысында қоспаны көбірек ендіру нәтижесіде негізгі ,заряд тасушылар концентрациясыкөп болады да, оны эмиттер деп атайды, екіншісінде оны база деп атайды, аз болады.
Жаңа сабақты зейін қойып түсіну, жаңа сабақ бойынша сұрақтар қою, берген тапсырманы орындау.

Оқулық, интерактивті тақта, слайдтар мен схемалар.

4. Жаңа материалды бекіту
17 мин
Микрогруппадағы жұмыс-кейсті шешу және өзінің шағын жобасын таныстыру міндеті.
Косымша3.
Берген тапсырманы орындау.

5. Сабақты қорытындылау
3 мин
Сабақты қорытындылау
Сабақ бойынша талдау, қорытындылар.
блок-схеманы толтыру.
Косымша4.

Жаңа тақырып бойынша әр түрлі тапсырмалардың орындалуын меңгеру, тапсырмалар орындау, меңгергендерін көрсету
Интерактивті тақта, слайдтар мен сызбалар

6. Рефлексия
2 мин
Рефлексия.
Косымша 5.

Сұрақтарға жазбаша жауап беру:
1.Бүгін сабақта нені есте сақтадыңыз?
2.Бүгін алған біліміңіз сіздің кәсіби қызметіңізде пайдалы бола ма?
3. Сіз сабақты тиімді деп санайсыз ба?
Интерактивті тақта, слайд.
7. Бағалау
1 мин
Баға қою.

Топ жұмысын бағалау критерийлері
1. Командада жұмыс істей білу
2. Өз ұстанымын білдіру, оның негіздемесі
3. Мәселенің дәлелді шешімі, Алгоритмдеу
4. Ойлаудың өзіндік ерекшелігі, дизайндағы шығармашылық
Интерактивті тақта, cлайд, тақырыпқа байланысты презентация
8. Үй тапсырмасы туралы ақпараттандыру
1 мин
Тақырыпты қайталап келу.

Қалай меңгергендіктерін жеткізу.
Негізгі:
Б. Ю. Липкин. Кәсіпорындар мен қондырғыларды электрмен қамтамасыз ету.
Қосымша: Князевский Б. А., Липкин Б. Ю. Кәсіпорындарды электрмен қамтамасыз ету.

Қосымша 2.

Жартылый өткізгішті диод, оның сипаттамасы және жұмыс істеу принципі.
Жоспар:
1. Электронды-кемтіктік ауысудың вольтаметрлік сипаттамасы.
2. Заряд тасушылардың диффузия және дрейф токтар.
3. Үздіксіздік теңдеу.
4. Диффузиялық ұзындығы және тасушылардың өмір сүру уақыты.
Сыртқы тізбеккке жалғайтын екі ұшы бар бір электронды-кемтіктік ауысудан тұратын жартылай өткізгішті диод деп атайды.
Барлық жартылай өткізгішті диодтардың негізі - симметриялы болмайтын p-n ауысуы. Оның әр облысындағы заряд тасушылардың концентрацияларының бір-бірінен айырмашылығы өті үлкен болуы тиіс ( немесе ). p-n ауысуының бір облысында қоспаны көбірек ендіру нәтижесіде негізгі ,заряд тасушылар концентрациясыкөп болады да, оны эмиттер деп атайды, екіншісінде оны база деп атайды, аз болады. Сондықтан электр тогы жүргенде заряд тасушылар эмиттерден базаға инжекцияланады. База мен эмиттер арнаулы электродтар көмегімененсыртқы тізбекпен жалғасады.
р - п ауысуының токты тек бір бағытта өткізетін қасиеті жартылай өткізгіштік диодтарда қолданылады. Жартылай өткізгіштік диод кремний мен германий кристалдарынан жасалады. Оларды дайындаған кезде қандай да бір типті өткізгіштігі бар кристалға басқа типті өткізгіштік алу үшін қоспа қосады. Жартылай өткізгіштік диод түзеткіштерде айнымалы токты тұрақты токқа түрлендіру үшін қолданылады.
Егер р - п ауысуы бар жартылай өткізгішті ток көзіне, оның оң полюсіне р аймақ, ал теріс полюсіне п аймақ (1-сурет) жалғанатындай етіп қосса, онда жапқыш қабаттағы электр өрісінің кернеулігі кемиді де негізгі тасымалдаушылардың жанасу қабаты арқылы ауысуы жеңілдейді. р аймақтан кемтіктер және п аймақтан электрондар бір-біріне қарама-қарсы бағытта қозғала отырып, р - п ауысуын қиып өтеді де, тура бағыттағы токты тудырады. Бұл жағдайда ток көзінің кернеуі жоғарылағанда р - п аймағы арқылы өтетін ток күші артады.

Сурет 2
Сурет 1
Егер р - п ауысуы бар жартылай өткізгіш ток көзіне, оның оң полюсіне п аймақ, теріс полюсіне р аймақ (1-сурет) жалғанатындай етіп қосылса, онда жапқыш қабаттағы өріс кернеулігі артады. р аймақтағы кемтіктер және п аймақтағы электрондар р - п ауысуынан араласып кетеді де жапқыш қабаттағы негізгі емес тасымалдаушылар концентрациясы артады. р - п ауысуы арқылы ток жүрмейді. р - п ауысуына берілген кернеу кері деп аталады. Шамасы аз болатын кері ток жартылай өткізгіштің меншікті өткізгіштігіне негізделген, яғни р аймақтағы еркін электрондар мен п аймақтағы кемтіктердің аз ғана концентрациясы бар. 2-суретте Жартылай өткізгіш диодтың вольт-амперлік сипаттамасы берілген.
Дрейфтің орташа жылдамдығы электр өрісінің Е кернеулігіне пропорционал - пропорционалдық коэффициент, қозғалғыштық деп аталады. Скалярлық теңдіктегі <<>> таңбасы, жылдамдық векторы өрістің кернеулік векторына қарама-қарсы бағытталатындығын көрсетеді.
1. Дрейфтік ток.
E
+
-
Vnдр

+
Vрдр

jn др
jр др
jДР
jДР= jn ДР+ jp ДР = ( qnn+ qpp)Е

-

2. Диффузиялық ток.
Дрейфке себеп, grad()=d/dx=E потенциал градиенті болатын сияқты, диффузияға да, dn/dx концентрация градиенті себеп болады.
Диффузия - концентрациясы көп аймақтан, концентрациясы аз аймаққа қарай бөлшектердің бағытталған қозғалысы (заттардың концентрациясының өз бетімен теңелуі).

Қосымша 3.
Жаңа материалды бекіту, дағдыларды қалыптастыру

Микрогруппадағы жұмыс-кейсті шешу және өзінің шағын жобасын таныстыру міндеті

№1 Кейс
Қосалқы станциялардың құрылымдық схемаларын талдау
* Негізгі элементтердің мақсатын түсіндіру, жабдықтың шартты кодтарын көрсету
* Ең сенімді және тиімді схеманы таңдау және дәлелдеу

№2 Кейс

* Қосалқы станциялардың жіктелуін келтіріңіз.
* Кернеуді 110 кВ-тан 6 кВ-қа трансформациялай отырып, екі трансформаторлық ӨПТ үлгі жоспарын салу.

№3 Кейс
ГПП және ГРП схемаларын талдау
* Негізгі элементтердің мақсатын түсіндіру, жабдықтың шартты кодтарын көрсету
* ГПП және ГРП тағайындалуын түсіндіру

Топ жұмысын бағалау критерийлері

1. Командада жұмыс істей білу
2. Өз ұстанымын білдіру, оның негіздемесі
3. Мәселенің дәлелді шешімі, Алгоритмдеу
4. Ойлаудың өзіндік ерекшелігі, дизайндағы шығармашылық
5. Терминдерді ағылшын тілінде барынша қолдану

Қосымша 4.

Блок-схеманы толтыру:

Подстанцияның негізгі жабдықтары

Коммутациялық аппаратар

Өлшеуіш құралдар

Релелік қорғаныс және аварияға қарсы автоматика құрылғылары

Қосымша 5.

Рефлексия
1.Бүгін сабақты не есте сақтадыңыз?__________________
2.Бүгін алған біліміңіз сіздің кәсіби қызметіңізде пайдалы бола ма ?_____
3. Сіз сабақты тиімді деп санайсыз ба?________________