Дауысты және дауыссыз дыбыс

Пән: Қазақ тілі
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Дыбыстар
Күні:
Сынып: 2
Мектеп:
Мұғалімнің аты-жөні:
Қатысқандар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Дауысты және дауыссыз дыбыс
1.2 Дыбыс және әріп арасындағы байланысты бекіту
Осы сабақта қолжеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)
2.1.2.1 дауысты, дауыссыз дыбыстар, олардың әріптік таңбалары анықтау
Сабақтың мақсаттары
Дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажыратып айтады, олардың әріптік таңбаларын анықтай алады.
Бағалау критерийлері
- Дыбыс түрлерін анықтайды;
- Дыбыстарды ажыратуда дәлделдер келтіре алады.
Дағдыларды дамыту
Білу, түсіну, қолдану, жинақтау.
Сөздік қор
Пәндік терминология мен тірек сөздер:
Дауысты дыбыс, дауыссыз дыбыстар, таңба.
Алған ақпаратты саралап, жинақтайды және жазады.

Диалог пен жазу үшін пайдаланылатын сұрақтар:
-Дауысты дыбыс дегеніміз не ?
-Дауыссыз дыбыс дегеніміз не?
-Неліктен дыбысты айтуға және естуге болады ал әріпті көруге және жазуға болады?
Құндылықтар
Ашықтық - жаңа білімге деген ашықтық.
Оқушылардың ой - өрістерін танымдық қабілеттерін, сөздік қорын, шығармашылық қабілетін дамыту. Тиянақтылыққа, тілді құрметтеуге, достарын сыйлауға, сауатты жазуға тәрбиелеу. Отан сүйгіштікке баулу.
Пәнаралық байланыстар
Тіл дамыту-дыбыстарды дұрыс айта алу.
АКТ қолдану дағдылары
Ғаламтор желісінен қосымша ақпарат іздейді.
Бастапқы білім

Сұрақ қою арқылы (не істеді? қандай? неліктен?) мәтін түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, пайымдау) және құрылымдық бөліктерін (басы, негізгі бөлім, соңы) анықтай алады.
Көмекші сөздердің көмегімен әңгімелеу, сипаттау, пайымдау мәтін түрлерін және құрылымдық бөліктерін анықтайды.
Сабақтың барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар
Сабақтың басы
3 мин

4 мин

5 мин

1 мин

Ой қозғау.
<<Әліппе>> өлеңін сыныппен тыңдау. Видеосын көру

Миға шабуыл. <<Кластер>> әдісі арқылы дыбыс пен әріпті топтастыру.

Өткен материалды <<Иә, жоқ>> ойыны арқылы пысықтау.
Ойынның мақсаты: Тез ойлауға, шапшаңдыққа баулу.
Ойынның шарты: Өтілген сөз таптарына байланысты сұрақтар қою. Егер сұрақ дұрыс болса, <<иә>> деп, дұрыс емес болса <<жоқ>> деп жылдам жауап беру керек.

Бүгінгі сабағымыздың оқу мақсаты:
Дауысты және дауыссыз дыбыстармен танысу және ажырата білу
https://youtu.be/hsGs1mEms4I

Параққа жазылған дыбыстар мен әріптер.

Сабақтың ортасы

3 мин

10 мин

30мин

3 мин

Қайта жаңғырту.
Дыбысты айтуға, құлақпен естуге, ал әріпті көруге және жазуға болады. Сөздерді құратырып тұрған ең кішкене бөлік - дыбыстар. Дыбысты белгілеу үшін қабылданған шартты белгіні әріп дейміз.
Сөз жеке дыбыстардан құралады. Әр дыбыстың өз үні бар- ол дыбыс. Дыбысты айтамыз, естиміз. Әр дыбыстың таңбасы бар-ол әріп. Әріпті жазамыз, көреміз.
Тыңдылым
Дыбыс патшалығы жайында әңгімелеу. Әлдеқандай патшалықта емес, әлдеқандай мемлекетте емес, тура өзіңнің аузыңның ішінде дыбыстар тұрып жатыр. Ал олардың үйі міне, қандай әдемі ( ауызыңды көрсетші аша ғой, кәне). Үйдің төбесі бар (тіліңді тигізіп көр, өзіңнің үйіңнің төбесін ізде, таптың ба?)Еден дегеніміз төменгі таңдай, есік - еріңдер. Есік бекем болу үшін қойылған сүйек шарбақтар да бар ( тістеріңді көрсетіңдерші). Бәрі жақсы болар еді, бірақ үй ішінде бір айдаһар кіріп орнығып алды (тілдің ұшын қимылдатамыз)....
Сөйтіп олар өздерінің зұлымдық істерін жасай бастады. Кейбір дыбыстарды ол емін - еркін өткізіп жібереді.Міне, былай, менен кейін қайталап айтыңдар [а], [ә], [о], [ы], [и]...Бұл дыбыстар еріннен, яғни есіктен еркін өтіп жатыр. Олардың киген киімдері - қызыл көйлек деп қызыл дөңгелекті көрсету
.Ал басқа дыбыстардың жолын айдаһар түрлі кедергілер тұрғызды немесе есікті жауып қойды. Мысалға [м - м - м]. Ол [т] дыбысын төбеге итеріп жапсырып қойды.Айдаһар дыбыстарды біресе ысылдап шырылдауға [ш], пысқыруға [ф], ысқыруға [с], қырылдауға [х] мәжбүр етеді. Біресе дыбысты құйрығымен ұрады [р] (айтып көріңдерші, тіл діріл қағып тұра ма?) Бұл дыбыстар еркін шыға алмайды. Сондықтан, бұлар үстіне көк көйлек киіпті (көк дөңгелекті көрсету).

Дыбыстар 2-ге бөлінеді.
1) Дауысты дыбыстар - дыбыс кедергіге ұшырымай еркін шығады
2) Дауыссыз дыбыстар - дыбыс кедергіге
ұшырап шығады
Айтылым
Оқушылар бұл ертегіден не түсіндіңдер.
Дыбыстар әлемі ұнады ма ұнаса несімен ұнады.

Тапсырма
Берілген суреттер бойынша дауысты дыбыс,дауыссыз дыбыстарды төртбұрыштардың ішіне белгілерін (қызыл - дауысты дыбысы, көк дауыссыз дыбысты ) саламыз. Әке , ана, бала, сырмақ, қамшы, торсық.

Бағалау критерийі:
- Сабақта тыңдаған , көрген ақпараттарды тұжырымдай отырып әңгімелейді.
- Мәтіннің құрылымын сақтай отырып әңгімелейді.
- Мәтінге тірек болатын сөздерді анықтйды.
- Сауатты, көркемдеп айтады.
Тапсырма жеке орындалады. Топта бір-біріне оқып, ең үздік деген мәтін сынып ішінде оқылады.

Дескриптор:
- сабақ барысында оқыған, көрген материалдардағы ақпараттар қамтылған;
- мәтіннің құрылымы сақталған;
- тірек сөздердің асты сызылған;
- мәтін бөліктерінің мазмұны жағынан байланысқан;
- мәтіннің түрін ажыратып, дәлелдеп айтып бере алды;

<<Жұлдызды баспалдақ>> әдісі арқылы бағаланады .

Ереже.
Қандай да бір нәрсе туралы әңгімеленеді, хабарланады.
Не істеді? не қылды? қайтті? сұрақтарына жауап береді.

Дайын жазулар , көк және қызыл қарындаш.

Сабақтың соңы
3 мин
Рефлексия
<<Білім қоржыны >> әдісі арқылы сабақ соңында өзіне ұнаған, қызықты тұстарын қоржынға салады.

Саралау - оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?
Бағалау - оқушының материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?
Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Оқушылар оз ойларын айтқан сәтте толық жеткізе алуына мүмкіндік беліледі
Көмекті қажет ететін оқушылар қабілеті жоғары оқушылардан көмек сұрауға мүмкіндік беріледі.
Оқушылардың сабақта меңгергендерін қорытындылап, тексеру үшін бірін-бірі бағалау, өзін-өзі бағалау арқылы жүзеге асады.

Оқу үрдісінде оқу құралдарын пайдалануда мұқият болу. Өзге оқушыларға кедергі жасамауларын қадағалау.

Сабақ бойынша рефлексия
Сабақ мақсаттары /оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушының барлығы ОМ қол жеткізді ме?
Жеткізбесе, неліктен?
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?
Сабақ мақсаты оқу мақсаты негізінде сараланып құрылды. Сондықтан оқушылар оқу мақсатына жетті.
Саралауда оқушылардың қабілеттері мен мүкіндіктеріне қарай тапсырма беріліп отырды. Көмекті қажет ететін оқушыларға мұғалім тарапынан да, қабілетті оқушылар жағынан да қолдау көрсетіліп отырды.
Сабақта уақыттық кезеңдер сақталуы үшін әр топқа Таймспикерлер тағайындалды.
Сабақ жоспарында оқушылардың алдыңғы білімдері мен белсенділіктеріне қарай тапсырмалар күрделеніп, немесе жеңілдетіліп отырды.
Жалпы баға
Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?
1:
2:
Сабақтыжақсартуға не ықпалетеалады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?
1:
2:
Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушының жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?