Реакция жылдамдығына концентрацияның әсері

Қысқа мерзімді жоспар
Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:
10.2В Кинетика

Бағыт: Жаратылыстану-математика
Мектеп:<<Қарабұлақ орта мектебі>> КММ
Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Жумакулова Гулбану Жолдиевна
Сынып:10
Қатысқандар:Қатыспағандар:
Сабақтың тақырыбы
Есеп шығару <<Әрекеттесуші массалар заңы>>.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)
10.3.2.4 әрекеттесуші массалар заңы бойынша есептеулер жүргізу;

Сабақтың мақсаты
Барлық оқушылар:
Әрекеттесуші массалар заңына есептеулер жүргізу.

Оқушылардың басым бөлігі:
Әрекеттесуші массалар заңына есептеулер жүргізудің шығару жолдарын түсіндіру.

Кейбір оқушылар:
Әрекеттесуші массалар заңына байланысты жаңа есептің шартын құрастыру.
Ойлау дағдыларының деңгейлері
Қолдану, талдау, жинақтау.

Бағалау критерийі
1. Әрекеттесуші массалар заңына есептеулер жүргізеді.
2. Әрекеттесуші массалар заңына байланысты жаңа есептің шартын құрастырады.

Тілдік мақсат
Оқушылар ауызша немесе жазбаша түрде тақырыпқа сай есептерді шығаруда реакцияның жылдамдығына концентрацияның әсер ету заңдылықтарын,яғни әрекеттесуші массалар заңын қолдана алады. Берілген реакцияға сәйкес кинетикалық теңдеу жаза алады. Есептің мазмұнына қарай оның шартын жаза алады.
Терминдер:концентрация, жылдамдық константасы, тура пропорционал, реагенттер, коэффициент, жылдамдық өзгерісі.

Құндылықтарға баулу
Еңбек және шығармашылық, өмір бойы білім алу, ынтымақтастық, ашықтық, азаматтық жауапкершілік.

Пәнаралық байланыс
Физика (жылдамдық, көлем, агрегаттық күй, уақыт, масса)
Математика (қатынас, теңдеу, дәреже)

Алдыңғы білім
8.3АХимиялық реакция жылдамдығы.
8.3В Қайтымды реакциялар.
10.3.2.3 реакциялар үшін әрекеттесуші массалар заңының қолданылатындығын түсіндіру.(§ 35 (оқулық, 143-бет) Реакция жылдамдығына концентрацияның әсері.)

Сабақ барысы

Сабақтыңжоспарланғанкезеңдері
Жоспарланған іс-әрекеттер
Ресурстар
Сабақтың басы
3 минут

3 минут

1. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен сәлемдесу, олардың сабаққа қатысымын тексеру.
Жағымды психологиялық ахуалды қалыптастыру. <<Мадақтау>> әдісі (Оқушылар сынып ішінде ары-бері жүріп, бір-біріне мақтау мен комплимент айтады: <<Бүгін тіпті құлпырып кетіпсің ғой!>>, <<Мен сені шыншылдығың мен әділеттілігің үшін өте сыйлаймын!>>, т. б.
<<Миға шабуыл>> әдісі бойынша үй тапсырмасын сұрақтар қою арқылы тексеру (оқушылар тез, қол көтеру арқылы жауап береді):
1. Химиялық реакция жылдамдығына концентрацияның әсері қандай заңмен сипатталады?
2. Әрекеттесуші массалар заңын тәжірибелік деректер негізінде тұжырымдаған ғалымдар кімдер және қай жылы тұжырымдады?
3. Әрекеттесуші массалар заңының ережесі қалай айтылады? Заңның математикалық өрнегін тақтаға жазып, түсіндіріңіз.
4. Лимиттеуші саты деген не?
5. Химиялық реакция жылдамдығына әрекеттесуші заттардың табиғатының әсерін мысалмен түсіндіріңіз?
Кері байланыс: мадақтау
Топқа бөлу. (Оқушылар өз қалаулары бойынша топқа бөлінеді. 1-топ атауы: <<Жылдамдық>>, 2-топ атауы: <<Концентрация>>)
Презентация
1-ші слайд

Презентация
2-ші слайд

Топ атаулары жазылған қағаздар
Сабақтың ортасы

8 минут

І. Есептер шығару

Оқушылар дәптерге күннің жады мен тақырыбын жазады. Мұғалім сабақ мақсатымен таныстырады.

Ойлау дағдыларының деңгейлері - қолдану, талдау
Белсенді оқыту әдісі - <<Конверт>> әдісі
Жұмыс түрі - жеке жұмыс
Дамыту дағдылары - жазылым, айтылым, тыңдалым
Саралау - тапсырма бойынша, бағалау бойынша
Бағалауды ұйымдастыру формасы: мұғалімнің бағалауы

Топтарға ішінде есептері бар конверт ұсынылады (бір топқа бір конверт). Оқушылар есепті дәптерге орындайды. Барлық оқушылар есепті орындап болған соң, тақтаға жазып, көрсетеді және қалай шығарғандарын түсіндіріп, айтады.

Тапсырма №1. Реакцияларды теңестіріп, тура реакция үшін кинетикалық теңдеу жазыңыздар.

1-топ: а) СО(г)+Н2О(г)<--> СО2(г)+Н2(г)
ә) Ғе3О4(қ) + СО(г)<--> 3Ғе(қ) + СО2(г)

2-топ: а) NH3(г) + О2(г) <-->NО(г) + Н2О(г)
ә) СО2(г)+ С(қ) <--> СО(г)

Қалыптастырушы бағалау

Бағалау критерийі
Дескриптор
1.Әрекеттесуші массалар заңына есептеулер жүргізеді.

1. есептің шартын қатесіз жазады;
2. теңдеуді теңестіріп, коэффициенттерін қояды;
3. тура реакция үшін кинетикалық теңдеу жазады.

Кері байланыс: Мақтау сөздерін қолданып, мұғалім оқушыларды бағалайды.

Презентация
3-ші слайд

Конверттер

Презентация
4-ші слайд

10 минут
II. Есептер шығару.

Оқулықпен жұмыс. Оқушылар оқулықтың 146-бетіндегі №1 және №4 есептердің шарттарын оқып, А3 форматты параққа жазып шығарады. Қалай шығарғандарын топта талдап, түсіндіреді.

Ойлау дағдыларының деңгейлері - қолдану, талдау
Белсенді оқыту әдісі - <<Джигсо>> әдісі
Жұмыс түрі - топтық
Дамыту дағдылары - оқылым, жазылым, айтылым, тыңдалым
Саралау - тапсырма бойынша, нәтиже бойынша
Бағалауды ұйымдастыру: мұғалімнің бағалауы, бір-бірін бағалау

Тапсырма №2. 1-топ (Оқулық, 146-бет, №1 есеп)
Көлемі 600 мл. болатын жабық ыдыста мынадай реакция жүреді: Н2(г) + Вr2(г) = 2HBr(г). Белгілі уақыттан кейін сутек пен бромның зат мөлшері сәйкесінше 0,02 моль және 0,03 моль болды. Егер түтікке сутек пен бромның әрқайсысынан 0,01 мольден қосымша енгізсе, реакцияның жылдамдығы қалай өзгереді? (Жауабы: 2 есе өседі)

2-топ (Оқулық,146-бет, №4 есеп)
Мынадай реакция берілген: 2NO(г) + O2(г) = 2NO2(г). Реагенттердің бастапқы концентрациялары: с(NO) = 0,8 моль/л, с(O2) = 0,6 моль/л. Оттектің концентрациясын 0,9 моль/л-ге, ал азот (ІІ) концентрациясын 1,2 моль/л-ге дейін арттырса, реакцияның бастапқы жылдамдығы қанша есе өседі? (Жауабы: 3,4 есе өседі)

Қалыптастырушы бағалау

Бағалау критерийі
Дескриптор
1.Әрекеттесуші массалар заңына есептеулер жүргізеді.

1. есептің шартын қатесіз жазады;
2. есептің шартына сәйкес есепті шығаруға қажетті формулаларды дұрыс жазып, оларды дұрыс қолдана біледі;
3. кинетикалық теңдеулерді қатесіз, дұрыс жазады
4. есептің жауабын жазады;
5. қалай шығарғандарын талдап, түсіндіреді.

Кері байланыс: <<Жетондар>>

Презентация
5-ші слайд

Оқулық
М. Қ.Оспанова
Қ. С. Аухадиева
Т. Г. Белоусова
Химия 1-бөлім
146-бет

А3 форматты парақтар стикерлер
жетондар

5 минут
Сергіту сәті. <<Атомдар мен молекулалар>> ойыны.
Жүргізуші <<атомдар>> деген кезде ойыншылар жеке-дара жүреді, ал жүргізуші <<молекулалар екеуден, үшеуден, т. б.>> дегенде ойыншылар сәйкесінше топтасады. Топқа бірікпей қалған оқушы тілек айтады немесе өз өнерін көрсетеді.
Презентация
6-шы слайд

Музыкалық сүйемелдеу
8 минут

III.Сабақты бекіту. Есептер шығару.

Оқушыларға есептің шығарылу жолы слайдтан ұсынылады. Соған сәйкес оқушылар есептің шартын құрастырады, дәптерге және тақтаға жазады.
Ойлау дағдыларының деңгейлері - қолдану, талдау, жинақтау
Белсенді оқыту әдісі - <<Дұрыс-бұрыс>> әдісі
Жұмыс түрі - топтық
Дамыту дағдылары - жазылым, айтылым
Саралау - тапсырма бойынша, нәтиже бойынша, уақыт бойынша
Бағалауды ұйымдастыру: мұғалімнің бағалауы, бір-бірін бағалау
Тапсырма №3. 1-топ:
Шешуі: 1. Реакцияның кинетикалық теңдеуін жазамыз:
ᶹ1= k·c2(SO2)·с(O2)

1. SO2 концентрациясын 2 есе арттырған кездегі реакция жылдамдығын өрнектейміз:
ᶹ2 = k·(2c)2(SO2) ·с(O2)
2. Реакция жылдамдығының қатынастарын жазамыз:
ᶹ2 k·(2c)2(SO2) ·с(O2)
_ = _________________ = 4
ᶹ1 k·c2(SO2) ·с(O2)

Жауабы: реакция жылдамдығы 4 есе өседі.
2-топ:
Шешуі: 1. Реакцияның кинетикалық теңдеуін жазамыз:
ᶹ1= k·c2(Н2)·с(O2)

2. O2 концентрациясын 3 есе арттырған кездегі реакция жылдамдығын өрнектейміз:
ᶹ2 = k·с2(Н2) ·3с(O2)

1. Реакция жылдамдығының қатынастарын жазамыз:
ᶹ2 k·c2(Н2) ·3с(O2)
_ = _________________ = 3
ᶹ1 k·c2(Н2) ·(O2)

Жауабы: реакция жылдамдығы 3 есе өседі.

Қалыптастырушы бағалау

Бағалау критерийі
Дескриптор
2.Әрекеттесуші массалар заңына байланысты жаңа есептің шартын құрастырады.
1. Есептің шығарылу жолына сәйкес есептің шартын құрастырады;
2. Шартын қатесіз жазады.

Кері байланыс: <<Екі жұлдыз, бір тілек>> әдісі.

Презентация
7-ші слайд

Сабақтың соңы
3 минут
Рефлексия: <> әдісі. Оқушылар қағаздан арнайы жасалынған ұялы телефонға сабақтың қалай өткендігі және қаншалықты табысты болғандығын жазып, мұғалімге (жібереді) ұсынады.

Үй тапсырмасы: Оқулық, №6147-бет

Қағаздан жасалынған ұялы телефондар
Оқулық
М. Қ.Оспанова
Қ. С. Аухадиева
Т. Г. Белоусова
Химия 1-бөлім
147-бет

Саралау - Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?
Бағалау - Сіз оқушылардың материалды игеруден кейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?
Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау
:: Оқушылар сабақта қолданылатын тиімді белсенді әдіс-тәсілдер, яғни <<Миға шабуыл>>, <<Джигсо>>, <<Конверт>>, <<Дұрыс-бұрыс>> сияқты әдістерді оңтайлы қолдану арқылы жеке, топтық жұмыстарды орындап, шапшаңдықтары артады;
:: Алдыңғы білімді бүгінгі біліммен байланыстыра отырып, оқушылардың қызығушылықтарын арттырып алға қойған мақсатқа жету.
:: Саралау сабақта жеке және топтық жұмыстарды орындау барысында жүргізіледі, оқушыларға мадақтау сөздері арқылы қолдау көрсетіліп, ынталандырылады, бағаланады;
:: Оқушылардың қабілеттеріне қарай түрлі тапсырмалар беру және түсінгендеріне көз жеткізу мақсатында нұсқаулар беру арқылы олардың білімдері кеңейтіледі.

Критерийлер арқылы бағалау

Қалыптастырушы бағалау
:: Мұғалімнің бағалауы
:: Бір-бірін бағалау
:: Жетондар
:: <<Екі жұлдыз, бір тілек>>

Химия кабинетінде қауіпсіздік техникасының ережелерін сақтау
Сергіту сәті <<Атомдар мен молеклалар>> ойынын ойнау арқылы (музыка сүйемелдеуімен) оқушылар сергіп қалады.
Сабақ бойынша рефлексия
Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдірі үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.
Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді болдыма?
Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткіздіме?
Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз?
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?
Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба?
Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Жалпы баға
Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?
1:
2:
Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?
1:
2:
Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?