Жай бөлшектерді және аралас сандар көбейту

5. 1. 2. 23

жай бөлшектерді және аралас сандарды бөлуді орындау;

Оқушылар:

- жай бөлшектермен және аралас сандармен арифметикалық амалдар(бөлу) орындай алады;

Оқушылар:

- жай бөлшектерге арифметикалық амалдар қолдану алгоритмін түсіндіре алады;

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер

- толықтауыш көбейткішті табу үшін, . . . керек;

- бірінші бөлшектің толықтауыш көбейткіші . . . болады;

- бөлімдері бірдей аралас сандарды қосу үшін, . . . керек;

- бөлімдері әртүрлі аралас сандарды қосу үшін, . . . керек;

- екі бөлшекті көбейту үшін, . . . керек;

Жай бөлшектерді қосу және азайту

Аралас сандарды қосу. Аралас сандарды азайту

Жай бөлшектерді және аралас сандар көбейту. Өзара кері сандар

Ұйымдастыру кезеңі

1. Оқушылармен амандасып, үй жұмысын тексереді.
2. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстырады. «Жай бөлшектер және оларға амалдар қолдану» тақырыбын қайталау ұсынылады.

«Еске түсіру» сұрақ-жауап

Келесі сұрақтар қойылады:

1. Бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қалай қосамыз (азайтамыз) ?
2. Бөлімдері әртүрлі жай бөлшектерді қалай қосамыз (азайтамыз) ?
3. Жай бөлшекті қысқарту дегеніміз не?
4. Екі бөлшекті қалай көбейтеміз?

Оқушыларды топқа бөлу

( Оқушылардың жеке заттары сұралынып, оқушылардың сыныптан 1 минутқа шығу сұралады, және әр оқушылар мұғалімнің кез келген ретпен қойған өз жеке заттары қойылған партаға отырады. )

Жаңа сабақ

Мұғалім жаңа тақырыпты түсіндіреді

Жай бөлшекті жай бөлшекке бөлу үшін бөлінгіш бөлшекті бөлгіш бөлшекке кері санға көбейту керек.

Ережені әріптермен жазсақ:

Мұндағы - натурал сан немесе саны, - нтурал сандар.

Мысалдар:

Санды нөлге бөлуге болмайды. Себебі кез келген санды нөлге көбейткенде көбейтінді нөлге тең болады.

Кім жылдам? ойыны ұсынылады:

1. Қораптағы шай 1/4 кг. Неше қорап шай 1 кг? (4 қорап)

2. Поезд 1 сағатта екі қала арақашықтығының 1/3 бөлігін жүрді. Поезд бір қаладан екінші қалаға қанша сағатта барады?

3. Бір орам өрік 3/4 кг. Неше орам өрік 6 кг болады?

«Ой салу» (Сергіту сәті, сөзжұмбақ шешу)

1. Алымы бөлімінен үлкен болатын бөлшек?
2. Еселейтін арифметикалық амал?
3. Бр бүтіннің тең бөліктері?
4. Санауда қолданылатын сандар?

Оқушыларға топта есеп қарастыруды ұсынамын.

Мысалы:

Мектеп құрылысын жүргізуде гүл өсіру үшін тіктөртбұрыш пішінді бірнеше гүлзар қарастырылған. Әр гүлзардың ауданы $\frac{8}{9}$ м ^2. Егер әр гүлзардың ұзындығы $\frac{3}{4}$ м болса, онда ені қандай болады? Егер гүлзардың енін х деп белгілесек, онда ауданды есептеу формуласы бойынша $\frac{3}{4} \bullet x = \frac{8}{9}$

Оқушыларға айнымалының мәнін екі әдіспен табуды ұсынамын.

1-тәсіл. Көбейтудің белгісіз компоненті ретінде : $x = \frac{8}{9}:\frac{3}{4}$

2-тәсіл. Теңдеудің екі жағын белгілі көбейткішке кері санға көбейту арқылы : $\frac{3}{4} \bullet x \bullet \frac{4}{3} = \frac{8}{9} \bullet \frac{4}{3}$

$$(\frac{3}{4} \bullet \frac{4}{3}) \bullet x = \frac{8}{9} \bullet \frac{4}{3}$$

$$1 \bullet x = \frac{8}{9} \bullet \frac{4}{3}$$

$$x = \frac{8}{9} \bullet \frac{4}{3}$$

Екі шешімді талдай отырып, бір бөлшекті екінші бөлшекке бөлу ережесіне жетелеймін. (және оқушылар топпен құрастырған есептері талдайды) .

Рефлексия. Оқушылар таратылып берілген стикерлерге келесі сөйлемдерді толықтырады:

• Мен бүгінгі сабақтан білдім . . .
• Қызықты болды…
• Қиындық болды…
• Мен тапсырманы орындағанда…
• Мен енді не білгім келеді…

Үйге тапсырма. Жай бөлшектерді бөлуге 5 есеп құрастырып келу.