Талдауға дайындықтың үлгісі

"Бекітемін"
Оқу ісі жөніндегі орынбасары
______________ А.С.Сабиева
"____" ______________ 2022 ж.

Оқу орнының атауы
<<Қарақия кәсіптік колледжі>>МКҚК

Күні
18.02.2022ж

Модульдің атауы
Өсімдіктерге зертханалық диагностика жүргізу
1
Пәні
Агрохимия
1.1
Сабақтың тақырыбы
Минералды тыңайтқыштарды қолдану технологиясы және топырақтағы минералды азоттың құрамын есептеу
1.2
Дайындаған оқытушы
Мәметжан Несібелі Шерманқызы
1.3
Курс, оқу жылы, тобы
2 курс 1504000 - мамандығы: <<Фермер шаруашылығы>>, 1504032 - біліктігі: <<Жеміс-көкөніс өсіруші>>
1.4
Сабақтың түрі
Аралас сабақ
II
Сабақтың мақсаты

Білімділік: Минералды тыңайтқыштарды қолдану технологиясы мен топырақтағы минералды азоттың құрамын есептеудің тәсілдерін студенттерге түсіндіру;
а) орташа топырақ сынамасын алу және оны дайындау ережелерін зерделеу талдау;
а) студенттердің топырақтағы нитраттарды анықтау әдістері туралы білімдерін бақылау;
ә) студенттердің ағымға қолайлы жағдайлар туралы білімін бақылау нитрификация;
в) құрғақ топырақ сынамаларында құрамын NO3¯ әдісімен анықтау;
г) компост жинауға топырақты орнату (басталуы).

II.1
Сабақ барысында білім алушылардың қалыптасатын кәсіби дағдылары
Амандасу, құрал-жабдықтарын түгендеу; Қолдау көрсету; Сұрақтарды талқылағанда достық қарым-қатынастар мен сабырлықты қалыптастыру.
III
Техникалық құрал-жабдықтар
Кітап, схема, суреттер
III.1
Оқу әдістемелік құралдар мен әдебиеттер
Р. Елешов, Т. Смағұлов, Ә. Балғабаев <<Агрохимия және тыңайтқыш қолдану жүйесі>> Алматы - 2000 ж
IV
Сабақ барысы
Негізгі мазмұны:
1. Ауыспалы егіс жағдайында дақылдар үшін тыңайтқыш қлдану технологиясын сақтаудың маңызы зор. Өйткені бұл жағдайда тыңайтқыш берудің мөлшері мен мерзімі барлық дақылдар үшін бірдей болмайды.
Мәдени және жабайы өсімдіктерден жыл сайын шаруашылыққа пайдаланылатын өнімнің құрамында біраз мөлшерде макро- және микроэлементтер де болады. Сондықтан өсімдіктерді минералдық элементтермен қамтамасыз ету және топырақ құнарлылығын қалпында сақтау мақсатында жзасанды минералдық және органикалық тыңайтқыштар кеңінен қолданылады.
Тыңайтқыштарды ұтымды және тиімді пайдалану үшін, ең алдымен өсімдіктің биологиялық ерекшеліктерін, соның ішінде қоректік элементтерді пайдалану деңгейін, екіншіден өсімдіктен алынатын өнім мөлшерін, оның ішінде элементтердің мөлшерін алдын- ала болжау қажет. Осыған байланысты әртүрлі топырақ құрамындағы элементтер мөлшері олардың қосындщылар құрамындағы күйлерін, яғни сіңгіштік деңгейін анықтау керек.
Фотосинтез процесінің тиімділік коэффициентін 4-5%-ке жеткізіп, ауылшаруашылық дақылдарынан алынатын өнімді үшін өзара тығыз байланысты екі жағдайды қаматамасыз ету қжет. Олардың біріншісі, өсімдіктерді сумен қалыпты мөлшерде қамтамасыз ету, екіншісі минералдық қорекпен, әсіресе азотпен мол, жеткілікті қамтамасыз ету.
Тыңайтқыштарды пайдаланудың физиологиялық негіздері туралы мәліметтер, осы тарауда жеке элементтердің физиологиялық маңызыбаяндалғанда келтірілді. Ол айтылғандардың барлығы көптеген физиологиялық зерттеулерге негізделген. Дегенмен, бұл бағыттағы ғылыми теориялық зерттеулер әлі де жалғаса бермекші дегім келеді.
Тыңайтқыш беру мезгіліне қарай енгізудің 3 тәсілі бар: негізгі тыңайту, тұқымды себу кезінде тыңайту, үстеп қоректендіру. 1) Негізгі тыңайтудың басты міндеті - дақылды бүкіл вегетациялық дәуірінде қоректік элементпен қамтамасыз ету. Сондықтан дақылдарға берілуге тиісті тыңайтқыш мөлшерінің барлығын немесе 70-80% негізгі қолдануға пайдаланған дұрыс. Негізгі тыңайту мерзімін дақылдың, аймақтың топырақ-климат ерекшеліктеріне, тыңайтқыш қасиеттеріне сәйкес белгілейді. Көбінесе фосфор және калий тыңайтқыштарының басым көпшілігі топырақтағы ылғалдың немесе суару әсерінен оның терең қабатына шайылмайды. Демек оларды көп мөлшерде күзде негізгі тыңайтуға қолданады.
Қазақстанның суарылмайтын тәлімі егіншілік аймақтарында барлық тыңайтқыштарды күзде беруге болады. ол үшін аммиякті, амидті азот тыңайтқыштарын пайдаланған дұрыс.
Негізгі тыңайтуға арналған тыңайтқыштарды дақылдың қоректену ерекшелігіне қарай, топырақтың ылғалы мол қабатына енгізу керек.
Негізгі тыңайтуға арналған тыңайтқыш мөлшерін түрлі себептермен азайту оның тиімділігін төмендетеді.
2)Тұқым себу кезінде тыңайтудың басты міндеті өсімдікті алғашқы өсу кезеңінде қоректенуін үдету. Бұл дақыл тұқымы дұрыс және тез көктеп шығуы үшін оның сіңімді қоректік заттармен қамтамасыз етудің маңызды шамасы. Тұқымды себу кезінде қатарларға 10-20 кг фосфор қолдану осыған негізделген. Азот пен калий тыңайтқыштарында қолдануға болады. Тұқым топырақтың беткі қабатында орналасқандықтан, бастапқы өсу кезінде негізгі тыңайту үшін тереңге енгізілген тыңайтқыштың қоректік затын пайдалана алмайды. Ал тұқымды себу кезінде оның қасына енгізілген тыңайтқышты өсімдік алғашқы көктеу дәуірінен бастап-ақ пайдаланады.
Тұқымды себу кезінде тыңайтқыш берудің топыраққа қоректік заттар жеткілікті болғанда да қолданған жөн.
Мұндай жағдайда себілген тұқым мен берілген тыңайтқыш арасында топырақ қабаты қалады да тұқым тыңайтқыш пен жанаспайды. Мұның өзі тұқымды тыңайтқыш тарапынан әсер ететін зардаптан қорңайды.
Тұқымды себу кезінде тыңайтқыш қолданудың тиімділігін Қазақстанның әртүрлі аймақтарында жүргізілген тәжірибелердің мәліметтерінен байқаймыз.
Тұқымды себу кезінде суперфосфатты қатар аралығына бергенде, оның құрамындағы фосфордың пайдалану кэффициенті 2-3 есе жоғарылайды.
Бұл шара аса пайдалы екен деп, қолданылатын тыңайтқыш мөлшерін 30-40 киллограмға дейін көбейтуге болмайды. Өйткені көп мөлшерде берілген тыңайтқыш көпшілік ауыл шаруашылығы дақылдарының жас көгіне зиян келтіреді және бұл тәсілмен берілген тыңайтқыш топырақтың тек қана тұқым себілген тереңдігінде орналасады да өсімдік жетіле келе оның тамырлары терең кеткен соң, бұл тыңайтқышты толық пайдалана алмайды. Сондықтан тұқым себу кезінде қолданылатын тыңайтқыш мөлшері гектарына 20 килограмнан (әсерлі затпен есептегенде) аспағаны дұрыс.
3)Үстеп қректендірудің енегізгі мііндеті, өсімдіктің белгідлі біркезкңде қоректенуіне күшейту. Үстеп қоректендіруге арналған тыңайтқыш мөлшері және оны беру мерзімі әрбір дақылдың қоректену ерекшелігіне сәйкес болады.
Үстеп қоректендіру отамалы дақылдарға пайдалану қолайлы, өйткені бұл дақылдардың қатар аралықтары вегетациялық дәуірі ішінде бірнеше рет өңделеді. Сонымен бірге дақылдардың қоректену ерекшеліктеріне сәйкес, үстеп қоректендірудің мерзімін және қолданылатын тыңайтқыш мөлшерін нақты анықтаудың маңызы орасан зор. Айталық, қант қызылшасы өсуінің алғашқы кезеңдерінде топырақта фосфордың жылжымалы түрінің мол болуын тілейді, өсу дәуірінің орташа шеңінде ол азот, фосфор және калийді бірдей мөлшерде пайдаланады. Ал вегетациялық дәуірінің соңғы кезеңінде қант қызылшасы фосфор менкалийді молырақ пайдаланады. Демек, қант қызылшасына оның өсу дәуірінің әр кезеңіне сәйкес, түрліше және түрлі мөлшерде тыңайтқыштар беруге тура келеді. Сондықтан бұл жұмысты тек үстеп қоректендіру арқылы атқарады.
Үстеп қоректендіруге қолданылатын тыңайтқышты беру тереңдігі дақылдың вегетациялық дәуірінде өзгеріп отырады. Мысалы, қант қызылшасын алғашқы үстеп қоректендіру 10-12 см тереңдікке жүргізілсе, соңғысын 18-20 см тереңдікке дейін жеткіжеді.
Үстеп қоректендіру дақылдың тек тамырларымен ғана емес, жапырақтары арқылы да сіңіруге жағдай жасайды. Мысалы, шаруашылықта сүрлемдік жүгері мен дәнді дақылдардың дәніндегі белок заттарын көбейту үшін мочевинаның 20-30 проценттікк ерітіндісін дайындап, оны дақылдар өсіп тұрған кезде бүркеді. Әрбір дақыл үшін берілген мерзімнен ерте, не кеш жүргізілген үстеп қоректендірудің тиімділігі төмен болады. Мәселен, күздік бидайды дән сала бастаған кездегі қоректендіру аса пайдалы. Жапырақ арқылы үстеп қоректендіруді, ашық күндері ауа-райының температурасы 15-200 С болған кезде орындаған жөн. Ауаның температурасы 200 С жоғары болған жағдайда жапырақ алақанындағы ерітінді тез буланады да үстеп қоректендіру тиімділігі төмендейді.
Қант қызылшасы мен картоп егістігін жинауға бір ай қалғанда фосфор, калий тыңайтқыштарының ерітіндісімен тамырдан тыс үстеп қоректендіру қанттылығын 1-2 процентке, крахмал мөлшерін 1,2-2,5 процентке арттырады. Ол үшін су перфосфаттың 5 проценттік, калий тұзының 3 проценттік ерітіндісін пайдаланады.
Үстеп қоректендіру мынадай жағдайларда өзін ақтайды:
-Егер көктемде күздік азотпен қоректендіру;
-Ылғал жеткілікті аймақтарда, жеңіл топырақтарда азот пен фософор тыңайтқыштарын қолдану;
-Суармалы аудандарда жүгері, қант қызлшасы, мақта, күріш, картоп, көкөніс дақылдарына пайдалану;
-Минералдық тыңайтқыштардың жылдық мөлшері жоғары болған жағдайда;
-Жеміс-жидек дақылдары мен шабындыққа қолдану;
-Жылы саяда өсірілген көкөніс дақылдарына беру.
Тыңайтқышты ауыл шаруашылығы дақылдарының егістігіне біркелкі шашу, қатарлап (таспа түрінде) және суаратын сумен бірге береді. Тыңайтқышты топыраққа сіңіру әдістеріне байланысты, оның жыртылатын қабатта орналасуы түрліше болады.
Тыңайтқышты тырмамен топыраққа енгізгенде оның шамамен 75-98% топырақтың беткі қабатында (0-3 см) шоғырланады.
2. ТОПЫРАҚ СЫНАМАЛАРЫН АЛУ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ТАЛДАУҒА ДАЙЫНДАУ. Далада топырақ сынамаларын алу - жұмыстың өте мұқият жүргізілуін талап етілетін бөлігі, агрохимиялық картограммаларды дұрыс құрастыру маңызды. Егер бұл жағдай дұрыс қамтамасыз етілмеген болса дұрыс сынама алынбаған жағдайда топырақтың келесі анализдері нақты, дұрыс шықпауы мүмкін.
Жаппай талдау деректері белгілі бір нәрсені қамтиды. Сондықтан топырақ үлгісі бәріне тән болуы керек. Сипатталған аймақтың егістік қабаты немесе, кем дегенде оның басым бөлігін қамтуы шарт.
Аумақтың біртектілігін ескере отырып, үлгілерді міндетті түрде араластырыңыз. Олар әртүрлі алынған <<жеке>> үлгілерден тұрады (сипатталған аймақтың нүктелері).
Топырақ сынамаларын көктемде 1,5-2 айға дейін алады (егістік танапқа тұқымды ұрықтандыру және себуге дейін) және күзде 1,5-2 ай ішінде (жинаудан кейін бірден).
Егістік жеріндегі топырақ сынамалары егістік қабатының тереңдігінен алынады (әдетте 0-20 см). Жер қойнауынан топырақ үлгілері суармалы жерлерден топырақ кескінінің қатты өзгеруі кезінде (жақын карбонаттардың, гипстің, еритін тұздардың және т.б. пайда болуы) алынады.
Плантациялық жыртылған алқаптарда (мысалы, бақтар, жүзімдіктер үшін) екі (үш) сынама алыңыз: жүйелік қабаттан 15-25 см тереңдікке дейін өңдеу және тыңайтқыш және 20-40 және 40-70 см тереңдікке дейін жүргізіледі.
Жер қойнауының көкжиектерінен алынған сынамалардың саны көп болмауы керек, егістік қабаттан алынған сынамалар санының 15% -нан кішкене асады, әйтпесе ол күшті топырақ үлгілерін жинауды баяулатады.
Шабындықтар мен жайылымдарда сынамалар 15-116 см тереңдікте алынады. 10-15% - қабаттан ең үлкен биологиялық белсенділік және аз мөлшерде 20-40 см тереңдікке дейін жүргізіледі.
Талдауға дайындықтың үлгісі. Жиналған топырақ үлгілерін сол күні орналастыру керек, күн сәулесінен қорғалған, жақсы желдетілетін жерде кептіру бөлмесінде.
Топырақты жұқа қағазға жайыңыз, үлкен кесектерді илеңіз, затбелгі топырақтың астына қойылады. Жақсы жабдықталған зертханалар жаппай талдау үшін үлгілерді кептіру камераларында жүзеге асырылады кем дегенде 40 ° дейін қыздырылған ауамен. Кептірілген үлгілер ұнтақталған, електен өткізіліп, қораптарға құйылды.
Үлгілер арнайы параққа тіркеледі және талдаудың қандай түрлері жасалатындығы көрсетеді.
Нитраттарды анықтау (NO3). Су сығындысын дайындаңыз, ол үшін:
а) градустық цилиндрмен 100 мл тазартылған суды өлшеу және кішкене бөліктерде бөтелкеге ауыстыра отырып, стаканға топырақты қосыңыз;
б) қолмен 3 минут шайқаңыз және колбаға сүзіңіз;
в) сүзгілеуді жылдамдату және сорғыштың түсіне жол бермеу тазартылған суға калий глиноземінің 1-5 кристалын алюм қосады;
25 мл сығындысын пипетка арқылы фарфор стаканға салыңыз.
1, 5, 10, 20, 30, 40, 60, 80 мл үлгі ерітіндісінің пипеткасы (құрамында 0,01 мг / мл бар жасанды түрде дайындалған KNO3 ерітіндісі
NO3) және фарфор шыныаяқтарға ауыстыру керек.
Фарфор шыныаяқтарын жұмыс және үлгі ерітінділерімен қамтамасыз етіп су ваннасында құрғатыңыз. Құрғақ буланған шыныаяқтарды ваннадан алып, шөгіндіге 1 мл дисульфенол қышқылы (сақ болыңыз) қосыңыз.
Шыны таяқшаның көмегімен ішкі жағын біркелкі сулаңыз (ұнтақтаңыз) шыныаяқтың бетін 10 минут жауып тұрыңыз, қайтадан ұнтақтаңыз.
Шыныаяқтарға 10 мл тазартылған су қосыңыз.
Лакмус қағазы арқылы тостағанның құрамын NaOH (KOH) бейтараптандырыңыз (оның қызғылт түсі көк түске боялғанға дейін).
Алынған ерітінділерді декантация әдісімен кеседен 50 мл көлемдік мөлшердегі колбаларға құйыңыз, мұқият араластырыңыз және сумен белгіге дейін жеткізіңіз.
10 минут тұрғаннан кейін ерітінділер үшін (бастапқыда үлгілі) колориметриялық, калибрлеу графигін құрыңыз және оның NO3 концентрациясын табыңыз.
Формула бойынша нитраттардың мөлшері құрғақ топырақтың мг / кг-мен есептеледі:
а :: b :: 1000 100
N = ─────── :: ────
с :: d 100 - у
мұндағы N - құрамында NO3, мг / кг;
а - график бойынша NO3 концентрациясы, мг / мл;
b - топыраққа қосылатын еріткіштің мөлшері, мл;
в - колориметрия үшін алынған ерітіндінің мөлшері, мл;
d - топырақ үлгісі, г;
1000 - 1 кг топыраққа айналдыру үшін;
100 - абсолютті құрғақ топыраққа айналдыру үшін;
y - топырақ үлгісіндегі гигроскопиялық ылғалдылық.
Студенттің міндетіне мыналар кіреді:
1. Топырақтың жоғарғы қабатындағы азоттың мөлшерін кг / га NO3 және N-мен есептеңіз, егер 10 см-ге тең әктас топырақ қабаты салмағы 1200 т, карбонатты емес - 1340 т, конверсия коэффициенті NO3-тен N - 0,226.
2. Күздік бидайдың мүмкін шығымын анықтаңыз топырақтағы азот мөлшері (басқа элементтермен оңтайлы қамтамасыз етумен), егер оны топырақтан пайдалану коэффициенті 50%-ге тең болса. Осы дақылымен азотты тасымалдауы талдау нәтижелерінен алынған болған жағдайда.
3. Күздік дақылдар үшін азотты тыңайтқыштардың дозасын есептеңіз дақылдан азотты алудың айырмашылығы бойынша берілген топырақтағы бидай оны топыраққа салыңыз.
Жазба нысаны:
1. NO3 мазмұны мг/кг
2. Нитрификация жылдамдығына әсері (ұрықтандыру нұсқасы) мг/кг
3. Топырақтың азотпен қамтамасыз етілуі (топырақ түрі) кг/га
4. NO3 егістік қабатындағы мазмұн кг/га
5. Топырақтағы азотты қолдану кг / га
6. Потенциалды өнім к / га
7. Тыңайтқыштардың дозасы кг / га
8. Тыңайтқыштың нитрификацияға әсер ету дәрежесі туралы қорытынды топырақ сыйымдылығы.

Реактивтер, материалдар, ыдыс-аяқтар мен жабдықтар:
1. Дисульфенол қышқылы.
2. Калий гидроксиді KOH (NaOH) 10%.
3. Нитраттың үлгілі ерітіндісі.
4. Калий алюминийі.
5. Дистилденген су.
6. Топырақты шайқауға арналған бөтелкелер.
7. Буреткалар.
8. Сүзгілер.
9. Шұңқырлар
10. 200 немесе 250 мл-ге арналған конустық колбалар.
11. Көлемді колбалар, 50 мл.
12. Су моншасы.
13. Фарфордан жасалған бумен пісіруге арналған стакандар.
14. Миллиметрлік қағаз.
15. Шыны таяқшалар.
16. Литмус қағазы.
17. Спектрофотометр.

V
Блум таксономиясы

Білу. Бұл категорияда студент мәлiметтердi қайталау немесе тану арқылы есте қалай сақталғанын тексеруге бағытталады, мағлұмат пен деректердi еске түсiредi: жатқа айту, анықтамалар мен атауларды қайталау, оларды қолдану тәртібін біледі.
Түсіну. Студенттер бұл категорияда студент мәліметтерді басқа таныс жүйеге ауыстыру, оларды түрлендіру; есте сақталған мағлұматтарды басқаларға жеткізу жолдарын айқындау. Ұқсастықтарды анықтау, айырмашылық жасау мен салыстыру, нәтижені суреттеу.
Осы <<Түсіну>> ұғымын төрт топқа бөле отырып жаңа тақырыпты студентер өздеріне сұрақ қою арқылы ашады:
1.Түсіндірме (интерпретация) - негізгі идеяларды және олардың өзара байланыстарын анықтау: <<Қалай? Неліктен?>> сұрақтарына жауап іздену, <<Салыстырыңыздар>>, <<Айырмашылығын көрсетіңіздер>>тапсырмаларын орындау.
2.Аударма (трансформация) - мағынаны сақтай отырып, идеяларды таныс жүйеге, формаға ауыстыру; форманы сөзбен айтып беру, графикті оқып беру, суретті түсіндіру, мәліметті өз сөзімен мазмұндау.
3.Мысалдар - мәліметті, ойды дұрыс түсінгендікті көрсетеді.
4.Анықтамалар - атау немесе түсініктің мағынасын өз сөзімен жеткізу, таныс және түсінікті сөздермен анықтамаларды тұжырымдау (анықтамалар жаттанды немесе қайталамауы керек).
Қолдану. Осы категорияда студенттер теориядан алған білімдерін практикада ұштастыра отырып жүзеге асырып тәжірибе жүзінде қолданады. Оқу материалын нақты жағдайда және мүлдем жаңа ситуацияда қолдануды меңзейді. Мұнда ережелерді, әдістерді, ұғымдарды, заңдарды, қағидаларды, теорияларды, практикалық тұрғыдан қолдану кіреді. Оқу нәтижелері түсіну деңгейіне қарағанда материалды тереңірек игеруді талап етеді.
Талдау. (анализ) Осы категорияда студенттер зерттеу нысанының құрылымын анықтау мақсатымен оны құрамдас бөліктерге жіктейді. Студент әртүрлі бөліктердің қалайша жұмыс істейтіндігін және нәтижеге қалай жеткізетіндігін анықтайды, түсіндіреді.
Түсінуден талдау мәліметті терең өңдеумен, игерумен ерекшеленеді.
Талдаудың түрлері:
1. Негізін талдау;
2. Астарлы мағынаны ажырату;
3. Қозғаушы күшті (мотивацияны) анықтау;
1. Негізін тану - құрамдас бөліктерге жіктеу (мәліметтің негізі түсініктері арасындағы қатынастарды көрсету үшін студенттер оның шеңберінен шығуы керек), айтылған ойды дамыту.
2. Астарлы мағынаны ажырату (Подтекст) - екі тұжырымның қатынасын көрсетуді талап етеді (тура көрсетілмеген шешімдер, ассоциациялар, себеп-салдар келтірілуі мүмкін).
Мотивация - себептерді айқындау. Оқушы тура және жасырын (астарлы) мағына мен әрекеттерді танып, өз ойларын дәлелдер арқылы қорғауы керек.
Жинақтау /синтез/. Осы категорияда студенттердің барлығы жиналып алған білімдерін жинақтай отырып кесте құрып қандай жұмыстар атқарылады барлығы картограммаға жинақталады және барлық жасалатын жұмыс сол картограмманың көмегімен жүргізіледі. Жаңа мазмұн тудыру мақсатымен элементтерді шығармашылықпен біріктіру. Болжау, шарттылық, мүмкіндік ұғымдарын қолданып, өз тәжірибесі негізінде жаңа модель (құрылым) құрастыру.
Жұмыс және нәтиже түрлері:
1. Шығармашылық жанрлар;
2. Жоспар құрастыру немесе тәжірибе қою, өткізу;
Абстрактылы ұғымдармен негізделетін нәтижелер.
Бағалау. Даулы және пікірталас тудыратын мәселелер бойынша шешім қабылдап, оны дәлелдеу керек.
Студенттер өз ойларын, идеяларын, пайымдауларын мазмұндап, оларды негіздеуі қажет. Бұл деңгейде олар өз позицияларын нақтылық, логикалық, жүйелілік, дәйектілікке негіздеуі қажет.
Жаңа сабақты аяқтай келе әр студент өзінің сабақ барысында келтірген дәлелдеу, таңдау, салыстыру, қорытынды жасау, сендіру, дәлел келтіру, шығару, негіздеу, түсіндіру, өлшеу, болжау, ұсыну, жинақтау, қолдау, эксперименттеу, зерттеу барысындағы критерилеріне қарап жаңартылған білім мазмұнына сай студенттер сабақ соңында бір-бірін 1-100 балл аралығында бағалайды.

VI
Қорытынды сабақ
1. Ауыспалы егіс жағдайында дақылдар үшін тыңайтқыш қолдану технологиясын сақтаудың маңызы туралы сипаттама беріңіздер:
2.Тыңайтқыш беру мезгіліне қарай енгізудің неше тәсілі бар және анықтама беріңіздер:
3.Үстеп қоректендіру қандай жағдайларда өзін ақтайды, анықтама беріңіздер:
4. Топырақ сынамалары қандай мақсаттар үшін алынады?
5. Аралас үлгілер қалай алынады?
6. Топырақ сынамалары қандай тереңдіктен алынады?
7. Топырақта азот қандай қосылыстар түрінде болады?