Митоз фазалары

ВИДЕОСАБАҚ ЖОСПАРЫНЫҢ ҮЛГІСІ
Мектеп:
Д.Қонаев атындағы №44 мектеп гимназия
Мұғалімнің аты-жөні:
Армат Исмагулов
Күні:
01.02.22
Пән/Сынып:
Биология, 9 сынып
Қатысқандар:
Қатыспағандар:
Тарау немесе бөлім атауы:
Жасушалық цикл
Сабақтың тақырыбы:
Митоз. Митоз фазалары.
Оқу мақсаты:
9.2.2.1- митоздың кезеңдерін сипаттау.
Сабақтың мақсаты:
Митоздың кезеңдеріне сипаттай отырып, олардың сатыларының арасындағы ерекшеліктерді сипаттау.

Бағалау критериі:
Митоздың фазаларына сипаттама беру;
Митоз фазаларының ерекшеліктерін бір бірімен салыстыру

Саралап оқыту тапсырмалары

Ұжымдық жұмыс
Жаңа тақырыптың түсіндірілуі

Бірлескен жұмыс (1,2 тапсырма)
Тапсырманы ұсыну және дұрыс жауапты ұсыну арқылы үйрету
Уақыты

Тапсырма
Тапсырманың мақсаты
Мұғалімнің бақылауы мен зерттеуі не?
Бағалау
Ресурстар
1-5 мин

5-11 мин

Оқушылармен амандасып болған соң сұрақтар қойылады:
Оқушылар, неліктен сіздер 7-сыныптағы киімдеріңізді кимейсіздер?
Бізге сыймайды немесе т.б
Қалай ойлайсыздар, неліктен бұрынғы киімдеріңіз сыймай қалады?
Жауап берген соң:
Жасушаларымыздың бөлінуінен, олардың көбеюінен біздің бойымыз өседі. Сондықтан да, біз үлкейп, өсе береміз, ал киім сол күйі қалғандықтан бізге шақ болмайды. Бүгін сіздер өтетін тақырып ол - жасушалардың бөлінуі, олардың көбеюі - митоз және оның фазалары.

Оқулықты оқу. Митоз және фазаларын оқу § 31.
Оқушыларды жаңа тақырыпқа дайындау, оларды қызықтыру.

Жаңа тақырыпты түсіну

Оқушылармен контакт орнату.
Сұрақтарға жауап беруі
Презентация,интер.тақта немесе проектор.

Оқулық

11-20 мин

13-22 мин

22-30 мин

30-40 мин

40-45 мин
Жаңа сабақ

Зертханалық жұмыс

Сабақты қорытындылау
Презентацияны оқушыларға тарату, сабақ түсіндіруді бастау. (Болса интер.тақтамен(немесе проектор) өткіземін. Болмаса, ватсаптан группаға жіберемін)
Барлық оқушы презентацияны алғанына көз жеткізген соң сабақты бастаймын
Митоз-бір бастапқы жасушадан 2 жас жасуша түзілетін және олардағы хромосома жиынтығы өзгермейтін жасушалардың бөліну әдісі. Митозды сомалық жасушалардың көбею әдісі деп айтуға болады. Митоз арқылы бір жасушалы балдырлар, қарапайым жануарлар көбейеді.
Митоздың фазалары:
Профаза ядрошықтар мен ядро қабықшасының бұзылуынан басталады.Цитоплазмадағы хромосомалар шиыршықтанады.Олар жасушаның орталық бөлігіне экватор жазықтығына жылжи бастайды.

Метафаза жасушаның экватор жазықтығына орналасуымен сипатталады.Әрбір хроматидаға бөліну ұршығының жіпшелері бекітіледі. Әрбір хромосомаға екі бөліну ұршығының жіпшесі біреуі бір хромотидаға, екіншісі басқасына сәйкес келеді.

Анафаза екі хроматида центромера қосылған орынның үзілуінен басталады.АТФ энергиясы есебінен бөліну ұршығының жіпшелері қысқарады да, центромераны үзеді.Жас хроматидалар жасуша полюстеріне жылжиды. Осы кезден бастап хромосома деп айтуға болады.

Телофаза жас жасушалар денесінің қалыптасу үдерісінен тұрады.Хромосоманы цитоплазмадан бөлетін ядро қабықшасы қалыптасады. Осыдан кейін кариокинез аяқталады. Кариокинез ядроның бөлінуі,жас жасушалардың ядросының қалыптасуы.

Тапсырма:Төмендегі суретте митоздың фазалары берілген. Әрбір фазаға сипаттама беріңіздер.

Ж:
Профаза-Ядрошықтар мен ядро қабығы бүлінеді, хромосомалар шиыршықталып, жарық арқылы көретін микроскоптан көрінетін болады.
Метафаза-Хромотидтердің әрқайсысы екі хромотидтен құралып, жақсы көріне бастайды және кермелену- орталық нүктесі бар.
Анафаза-АТФ энергиясы есебінен бөліну шүйкесінің жіпшелері қысқара бастайды. Сондықтан еншілес хромотидтер ДНҚ-ның дербес қос шиыршықты молекулаларына үзіліп, жасуша үйегіне қарай жылжиды.

Телофаза-Жасуша хромотидтері үйектер, жету соңынан оларды нәруыз қабығы қаптайды, сөйтіп әдеттегі интерфаза пішініне ие болады да осы мезеттен бастап хромосомалар деп аталады. Еншілес жасушалардың ядро қабығы қалыптасады.

Дұрыс жауап бергендерін белгілеп отырамын, қате жауап бергендер болса өзім дұрысын айтамын.
Зертханалық жұмыс №8

Пияз тамырұшындағы жасушалардан митозды зерттеу.
1. Пияз тамыршаларының ұшынан микропрепараттар дайындау немесе микропрепарат қарау.
2. Микропрепараттан митоз фазаларын анықтау.
3. Оқулықтағы мына суретті нағыз микропрепараттармен салыстыру.
4. Сандарды дұрыс ретпен қойып, митоз фазаларын берілген микрофотографиялардан көрсетіңдер.
5. Кестені дәптерге сызып алып, толтырыңдар.
Әр парта бір-бір сөйлеммен қорытындылау.

Қорытынды:
Митоз -- дене (соматикалық) жасушалардың бөлінуі. Митоз жасуша көбеюінің бір түрі, ол ДНК ақпаратын толық қатесіз кошіреді, жаңа жасуша тудырады.Митоздың 4 фазасы бар, олар: профаза, метафаза, анафаза, телофаза деп аталады.
Сабақты қортындылаған соң аяқтаймын.

Жаңа тақырыпты меңгеру

Жаңа тақырыпты толық түсінуге арналған тапсырма

Жаңа тақырыпты толық түсінуге арналған тапсырма

Сабақты қалай, қаншалықты меңгергеніне қортынды жасау

Теориялық білімді практика жүзінде қолдану.
Жаңа тақырыпты түсінгенін бақылау.

Тақырыпты қаншалықты түсінгенін білу

Тақырыпты қаншалықты түсінгенін білу

Сабақ қаншалықты мақсатына жеткеніне көз жеткізу

Қалыптастырушы бағалау

Қалыптастырушы бағалау.
Кері байланыс беру

Қалыптастырушы бағалау.
Кері байланыс беру

Кері байланыс беру

Слайд 3

Слайд 4

Слайд 5

Слайд 6

Слайд 7

Слайд 8

Биология оқулығы
Оқулық, <<митоз фазалары>> деген қабырға кестелері, микропрепараттар.