Пассивті тасымал механизмі

СЫНЫП: 10

Қатысушылар саны:

Оқушылар:

• Диффузия, жеңілдетілген диффузия, осмос деген түсініктерді, терминологияны біледі
• Зат тасымалының өзгерісі нені өзгертуі мүмкін екеніне болжам жасайды
• Пассивті транспорт механизмдерінің сызбасын сыза алады және механизмді түсіндіре алады

Пассивті тасымалдың түрлерін ауызша немесе жазбаша сипаттайды.

Пассивті тасымал механизмін түсіндіреді.

Пәнге қатысты лексика мен терминология

Баяу заттасымалы (пассивті транспорт) , диффузия, жеңілдетілген диффузия, осмос, концентрациялар градиенті, талғамалы өткізгіштік

қозғалыс, бөлшектер, баяу, концентрация, энергия, зат

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы

Заттар концентрация градиенті бойымен қозғалады, егер ….

Талғамалы өткізгіш заттар, мембрана арқылы жылжиды.

Заттар жоғарыдан төменгі концентрацияға жылжиды.

Заттар X бойымен төмен қарай / Y арқылы / A-дан B-ға жылжиды, себебі …

Х Y-ке қарағанда артығырақ/кемірек өткізгіш

Х Y-ке қарағанда тезірек/баяуырақ өтеді

Х осындай, өйткені диффузия У сияқты емес, Z сияқты.

Қоретену: 6 -9 -оқыту жылдары

Ферменттер: 9-шы оқу жылы ;

Пассивтік тасымал: 7 -10 оқу жылдары;

Бет шамасының көлемге қатысы: 8-ші оқу жылы;

Жүрек құрылымы және қызметі: 8 және 9 оқу жылдары;

Оттегінің қанмен тасымалдануы: 8 және 9 оқу жылдары

Бірігіп жұмыс жасау кезінде оқушылардың бір-бірінің көзқарастарына құрметпен қарауды үйренеді.

Саналы ұрпақ әкелуде азаматтық жауапкершіліктерінің бар екенін сезінеді.

Оқушылармен сәлемдесу

І. Ынтымақтастыру атмосферасын ұйымдастыру. Сәлемдесу.

Ой қозғау : Бөлме ішіне аэрозол шашу.

Сұрақ:

Қандай өзгеріс байқадыңыздар? Бұл процес қалай аталады? Бұл процесті молекулалық деңгейде қалай іске асты деп ойлайсыздар?

(І) Оқушыларға жасуша мембранасының суретін тарату. Суреттен заттардың тасымалдануына қатысатын жасуша мембранасының құрылымын белгілеуді ұсыныңыз. Олардың атқаратын қызметіне болжам жасатыңыз. Мембраналық тасымалдың маңыздылығы неде?

ІІ. Сабақтың тақырыбын және мақсатын анықтау үшін пассивті тасымалдауға арналған бейнеролик көрсету. Тек пассивті тасымал түрін қарау және өз болжамдарымен салыстыру.

Сабақтың мақсатын айқындау және тақтада жазу.

ОМ. Пассивті тасымалдаудың механизмін түсіндіру

Т. Оқушыларды 3 топқа бөлу. Түрлі суреттерді таңдау арқылы жасалады.

№1 тапсырма . Оқушылар оқулық немесе ғаламтор көмегіне жүгініп,

1 топ - қарапайым диффузия механизмін,

2- топ - пассивті тасымал механизмін,

3-топ осмос механизмін зерттейді.

2 - минут таныстырылым жасайды.

Таныстырылым критерийлерін оқушылар өздері құрады.

Мақсаты: пассивті тасымал механизмінің биологиялық маңызы мен жүру жолын анықтау

№2 тапсырма. Оқушылар осы үш түрлі тасымал салыстырылған кесте құрады.

Кестенің 1 бөліміне: тасымал түрін

2 бөліміне: тасымалданатын заттардың атын

3 бөліміне : Ерекшелігін жазыңыз

№3 тапсырма (I ) Жасуша мембранасы (плазмалемма ) неден тұрады?

№4 тапсырма Сәйкестендіріңіз.

№5 тапсырма Сәйкестендіріңіз.

1. фагоцитоз; 2. АТФ қажет емес, 3. электрохимиялық градиент бойынша; 4. экзоцитоз; 5. мембрана каналдары арқылы 6. эндоцитоз; 7. арнайы тасымалдаушы белоктар арқылы; 8. электрохимиялық градиентке қарсы; 9. Na/K-насос; 10. қарапайым диффузия; 11. α-глюкозаның тасымалдануы; 12. АТФ қажет; 13. пиноцитоз; 14. рецептормен байланысқан эндоцитоз; 15. жеңілденген диффузия;

№ 6 Тапсырма Суретте не бейнеленген. Оның функциясын түсіндіріңіз

(Ж) Жұптық жұмысқа арналған тапсырмалар . Оқушыларға Салыстырмалы кесте ұсыну. Қосымша2 . Кестеден белсенді және пассивті тасымалдаудың айырмашылығын табады. Содан кейін оқушылар диффузия, осмос, активті тасымалдау үрдестерін салыстыру үшін кесте дайындайды.

Бекіту . Оқушыларға Венн диаграмасы беріледі. Венн диаграммасын берілген тізімдегі фразаларды қолдана отырып толтырады.

Үй тапсырмасы :

Заттардың тасымалының биологиялық маңыздылығын дәлелдейтін шағын эссе жазып келу.

Рефлексия «Еркін микрофон»

Сабақта болған үш әрекетті талқылау

І. Біз бүгін оқыдық . . .

ІІ. Бізде жақсы іске асты . . .

ІІІ. Бізде қиын болды . . .