Құқықтық сана

Бөлім: Мемлекет және құқық
1 сабақ 11 <<А>>-01.09.2020ж 11 <<Ә>>-02.09.20
Педагогтің аты-жөні: С.Өтегенова
Пәннің атауы: Құқық негіздері
Сабақтың тақырыбы:
Заңшығару жүйесі.Құқықтық актілердің құрылымы
Сабақтың мақсаты:
11.1.1.1 - нормативтік құқықтық актілердің негізгі элементтерін анықтау;
11.1.1.2 - нормативтік құқықтық актілердің әзірленуі, қабылдануы мен күшіне ену процесін зерттеу
Сабақтың барысы:Қазақстан Республикасы Конститутциясының 1- бабына сәйкес Қазақстан Республикасы, құқықтық мемлекет болып табылады.Қазақстан Республикасының заң шығару жүйесі өмірдің түрлі салаларындағы реттелетін қатынастардың сипатына, сондай-ақ мемлекет органдарының жалпы иерархиялық жүйесіндегі нормативтік актілерді қабылдайтын органдардың орнына байланысты құрамдас элементтерге бөлінетін мемлекеттің қолданыстағы нормативтік актілерінің өзінің әлеуметтік бағыты мен мақсаты бойынша бірыңғай кешенін білдіреді.
Заң шығару жүйесідеп құқықтың ішкі мазмұндық және құрылымдық сипаттамалары көрініс табатын нормативтік- құқықтық актілердің жиынтығын атайды.Заң шығару жүйесі қарай горизонталды, вертикалды және кешенді жүйелерін бөліп көрсетуге болады. Нормативтік құқықтық актілердің ең негізгі құрылымдық элементтері:
-актінің түрлі (заң,декрет,Жарлық,қаулы және т.б.);
-актіні қабылдаған орган(лауазымды адам);
-реттеу нысанын білдіретін атауы;
-актінің қабылданған(шығарылған)күні,орны және оның тіркеу нөмірі;
-тиісті нормативтік құқықтық актілерге қол қоюға ресми уәкілеттік берілген адамдардың қолтаңбалары;
Әрбір нормативтік құқықтық актінің атауы оның мәнін және негізгі мазмұнын білдіреді. Нормативтік құқықтық актінің ең ежелгі құрылымдық элементтеріне кіріспе,мақалалар және тармақтар жатады. Заң шығару жүйесін және өзге де нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу және ұсыну,қабылдау,тіркеу,күшіне енгізу,өзгерту,толықтыру,қолданылуын тоқтату және тоқтата тұру,жариялау,түсіндіру ерекшеліктері және басқа да мәселелер 1998 жылы қабылданған <<Нормативтік құқықтық актілер туралы>> Қазақстан Республикасының Заңымен реттеледі.
Сабақ барысында орындалатын тапсырмалар:
1-тапсырма:Заң шығару жүйесіне қатысты кестені толтырыңдар.Ұғымдарды салыстырып,ұқсастықтары мен айырмашылықтарын көрсетіңдер:
Заң шығару жүйесі
Горизонталды
Вертикалды
Кешенді

2-тапсырма: Қазақстан Республикасының заңнамалық жүйесінің ерекшелігі неде екенін сипаттап жазамыз.
3-тапсырма: Тест сұрақтарына жауап беріңдер:
1.Жоғары биліктің белгілі бір мәселе бойынша шығарған заң күші бар қаулысы:
А)Конститутция
В)Бап
С)Декрет
Д)Нормативтік құжат
Е)Переамбула
2.Құықтық шығармашылық органның негізін қалаушы құқықтық нормалар қамтылған ресми құжаты:
А) Нормативтік құқықтық акті
В)Директива
С)Құқықтық жүйе
Д)Переамбула
Е)Декрет
3.Жоғарғы органдардың төменгі органдарға берген бұйрық нұсқаулары:
А)Директива
В)Декрет
С)Переамбула
Д)Нормативтік құжат
Е)Конститутция
4.Нормативтік актілердің кіріспе бөлімі:
А)Нормативтік құжат
В)Құқықтық жүйе
С)Переамбула
Д)Конститутция
Е)Директива
5.Қандайда бір құжаттағы бөлім,тараулар:
А)Бап
В)Переамбула
С)Директива
Д)Конститутция
Е)Декрет

Сабақты қорытындалау:

1. <<Заң шығару жүйесінің>> мәні неде?
2. Қазақстан Республикасының << Нормативтік құқықтық актілер>> туралы заңы қай жылы қабылданды?
3. Қазақстан Республикасының заңнамалық жүйесінің ерекшелігі неде?

Бөлім: Мемлекет және құқық
2 сабақ 11 <<А>>-02.09.2020ж 11 <<Ә>>-03.09.2020ж
Педагогтің аты-жөні: С.Өтегенова
Пәннің атауы: Құқық негіздері
Сабақтың тақырыбы:
Заңдылық және құқықтық тәртіп.
Сабақтың мақсаты:
11.1.1.3 - заңдылық және құқықтық тәртіп ұғымдарын нақты мысалдармен түсіндіру;
Сабақтың барысы:Заңдылық пен құқықтық тәртіп өзара байланысты құбылыс ретінде әрекет етеді:ең алдымен заңдылық - бұл құқықтық тәртіптің маңызды шарты, ал құқықтық тәртіп - іске асырылған заңдылық.
Құқықтанудағы заңдылық түрі қырынан қарастырылады: құқыққа негізделген қоғамдық саяси режим ретінде; жалпы құқықтық қағидат; мемлекеттік басқару әдісі;демократиялық мемлекеттің жұмыс істеу принцпі және т.б.
Құқықтық тәртіп - қоғамдық тәртіптің құрамдас бөлігі.Құқық тәртібі қоғамдық өмірдің түрлі салаларын реттейтін, адамдардың мінез-құлқына әсер ету сипатымен бір-бірінен ерекшеленетін әлеуметтік нормалар түрлерін: әдет-ғұрыпты, мораль нормаларын, ұйымдардың ішкі ережелерін жүзеге асыру негізінде қалыптасады.Құқық тәртібі мемлекетте белгіленген тәртіп негізінде қабылданған құқық нормаларымен реттеледі.Қоғамдық қатынастар құқығын реттеуші ретінде құқық тәртібі барлық азаматтардың,органдар мен ұйымдардың заңдылықты сақтауымен,субъективтік құқықтарды қамтамасыз етіп,іске асыруымен, заңды міндеттіліктерді орындауымен сипатталады.
Құқық тәртіп қоғамдық тәртіптің бір бөлігі ретінде мынадай ерекшеліктерімен байқалады:ол құқық нормаларына негізделеді; заң нормаларын іске асыру нәтижесінде пайда болады;мемлекет қамтамасыз етеді;қоғамдық қатынастардың жүйесінің ұйымдастырылуы үшін жағдай жасайды; адамды неғұрлым еркін етеді; өмірді жеңілдетеді;заңдылықтың қорытындысы болады.
Құқықтық тәртіптің келесі принцптерін белгілейді: айқындық ,жүйелілік, ұйымшылдық, жүзеге асырылатын мемлекеттік кепілдік немесе құқық қорғау,тұрақтылық, бірлік.
Құқықтық сана - мемлекет пен құқық және криминология теориясының категориясы.Құқықтық сана құқықтық мәні бар құбылыстардың көрінісімен және парыздық құқықтық тәртіппен байланысты қоғамдық, топтық жеке сана аясын қамтиды.Ол қоғамдық өмірдің әлеуметтік - экономикалық жағдайларымен, оның мәдени - құқықтық, демократиялық не авторитарлық дәстүрлерімен айқындалады.
Құқықтық мәдениет - белгілі бір мемлекеттік діни, этникалық қауым мүшелері қабылдаған, олардың қызметін реттеу үшін пайдаланылатын құндылықтар, құқықтық идеялар, наным - сенімдер, мінез - құлық қалыптары, құқықтық дәстүрлер жүйесі.Бір мемлекет шеңберінде бірнеше құқықтық мәдениет болуы мүмкүн. Әсіресе көпұлтты, көпдінді қоғамға тән.
Сабақ барысында орындалатын тапсырмалар:
1-тапсырма: Ұғымдардың қысқаша анықтамасын жазып,кестені толтырыңдар:

Заңдылық
Құқықтық тәртіп
Құқықтық сана
Құқықтық мәдениет

2 -тапсырма: Тест сұрақтарына жауап беріңдер:
1. Құқыққа негізделген қоғамдық саяси режим ретінде; жалпы құқықтық қағидат; мемлекеттік басқару әдісі;демократиялық мемлекеттің жұмыс істеу принцпі:
А)Конститутция
В)Құқықтық тәртіп
С)Заңдылық
Д)Құқықтық мәдениет
Е)Құқықтық сана
2. Қоғамдық өмірдің түрлі салаларын реттейтін, адамдардың мінез-құлқына әсер ету сипатымен бір-бірінен ерекшеленетін әлеуметтік нормалар түрлері:
А)Құқықтық сана
В)Құқықтық тәртіп
С)Құқықтық жүйе
Д)Переамбула
Е)Құқықтық мәдениет
3.Мемлекет пен құқық және криминология теориясының категориясы:
А)Құқықтық мәдениет
В)Құқықтық сана
С)Переамбула
Д)Нормативтік құжат
Е)Конститутция
4.Құқықтық нұсқамаға жауап қана емес,адамның әлеуметтік белсенділігін көрсету тәсілі:
А)Құқықтық жүйе
В) Ұйымшылдық
С)Айқындық
Д)Жүйелілік
Е)Заңды мінез-құлық
5.Дамуды жеделдету мақсатында қоғамдық жүйені толық және ішінара өзгерту процесі:
А)Жаңғырту
В)Хаос
С)Жүйелілік
Д)Айқындық
Е)Декрет

3 - тапсырма: Заңдылық пен құқықтық тәртіптің ұқсастықтары мен айырмашылықтары.(50 сөзден тұратын эссе жазу)

Сабақты қорытындалау:

1. Қазіргі қоғамда құқықтық тәртібі қандай маңызға ие?
2. Заңдылықты, құқықтық тәртіпті нығайтудың негізгі жолдары қандай?

Бөлім: Мемлекет және құқық
12 сабақ 11 <<А>>-23.09.2020ж 11 <<Ә>>-24.09.2020ж
Педагогтің аты-жөні: С.Өтегенова
Пәннің атауы: Құқық негіздері
Сабақтың тақырыбы:
Мемлекет қоғамның саяси жүйесінде.
Сабақтың мақсаты:
11.1.1.5 - қазақстандық қоғамның саяси жүйесінің негізгі элементін анықтау.
Сабақтың барысы: <<Саясат>> ұғымы.Халық биліктің жалғыз қайнар көзі.Саясатты білу үшін <<тұрғын>>, <<халық>>, <<қоғам>> ұғымдарын жете түсіну қажет.
Тұрғындар - белгілі бір аумақта бірге тұратын адамдар жиынтығы.
Қоғам - белгілі бір нормаларға негізделген адамдар арасындағы өзара қарым-қатынас жүйесі.
Халық - тілі, мәдениеті,аумағы, діні,тарихы және т.б. ортақ белгілері бойынша ерекшеленетін адамдардың белгілі бір тобы.Халық саяси жағынан сауатты,бостандық идеясы арқылы біріккен,өз құқығы мен мүдделерін белсенді түрде қорғай алатын болса ғана халық болып есептеледі.Ол өз көшбасшысына баға беріп, биліктің жетістігі мен кемшілігіне назар аударады.Билік халықтан шығады.Халық заң шығару мен оны талқылауға белсенді араласып, заңның орындалуын қадағалауы керек.Қоғам атынан заңды қадағалауды депутаттар жүзеге асырады.
Саясаттың белгілері:
oo саясат дегеніміз билік саласындағы қарым-қатынас;
oo саясат дегеніміз қоғамдық өмірді ұйымдастыру тәсілі,оның мәні таптардың, топтардың,жеке тұлғаның,элитаның әртүрлі мүдделерін үйлестіру;
oo саясат дегеніміз элита мен көшбасшылардың қоғамды басқару қызметі;Мұнда мемлекеттік билік институты қызмет етеді.Парламент, Президент,Үкімет және басқа да мемлекеттік органдар.
Саяси билік - жалпыұлттық немесе жалпымемлекеттік міндеттерден туындайтын азаматтар мен қоғамның мінез-құлұын қадағалау мүмкүндігі.
Саяси жүйе - бір-бірімен өзара әрекеттесетін нормалардың, идеялар мен оларға негізделген саяси институттардың,мекемелердің, азаматтар мен мемлекет арасындағы өзара байланысты
ұйымдастыратын әрекеттер жиынтығы.

Сабақ барысында орындалатын тапсырмалар:
1-тапсырма: <<Саясат>> жөнінде айтылған анықтамаларды жазбаша орындаңдар:

Тұлғалар
Жауабы
Аристотель
М.Вебер
В.И.Ленин

2 -тапсырма: Мемлекеттік билік институттарының қызметі:

Президент
Парламент
Үкімет

3 - тапсырма: Саяси жүйенің түрлері:
Тоталитарлық
Либералды-демократиялық

Сабақты қорытындалау:

1. Саяси билік ресурстары дегеніміз не?
2. Саяси биліктің негізгі сипаттамасы.
3. Саяси жүйенің құрамына қандай кіші жүйелер жатады?

Бөлім: Мемлекет және құқық
12 сабақ 11 <<А>>-28.09.2020ж 11 <<Ә>>-28.09.2020ж
Педагогтің аты-жөні: С.Өтегенова
Пәннің атауы: Құқық негіздері
Сабақтың тақырыбы:
Қазақстан Республикасы - құқықтық мемлекет.
Сабақтың мақсаты:
11.1.2.1 - Қазақстан Республикасының саяси-құқықтық актілері (Қазақстан Республикасының құқықтық саясат концепциясы, Қазақстан Республикасының адам құқығы саласындағы ұлттық іс-қимыл жоспары концепциясы және тағы басқалар) негізінде құқықтық мемлекеттің принциптерінің жүзеге асырылуын түсіндіру
Сабақтың барысы:Мемлекет дегеніміз - жария саяси биліктің ерекше аппараты. Оның негізгі міндеті қоғамды басқару, қоғамдағы тәртіпті қамтамасыз ету, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау.1995жылы 30 тамызда Конститутция бүкілхалықтық референдумда қабылданып, басты заң ретінде танылды.Конститутцияның 1-бабында Қазақстан Республикасы өзін құқықтық мемлекет ретінде бекітті.Құқықтық мемлекеттің мақсаты - азаматтың құқықтары мен бостандықтарын толығымен қамтамасыз ету үшін жағдай жасау, сондай-ақ билікті асыра пайдалануға жол бермеу мақсатында биліктің әрекет ету құқығын шектеу.
Барлық конститутциялық нормалар іс жүзінде жүзеге асырылады. Жоғары билік пен басқару органдарының барлық әрекеттері Конститутцияға негізделуі тиіс.Адам құқықтары мен бостандықтары Қазақстан Республикасы Конститутциясында бекітілген және олар мемлекеттің қорғауында.
Қазақстан Республикасында билікті заң шығарушы, сот және атқарушы деп үш тармаққа бөледі.Биліктің бұл үш тармағы өзара дербес,тәуелсіз тепе-теңдік және тежемелік жүйеде әрекет етеді.
Сабақ барысында орындалатын тапсырмалар:
1 -тапсырма: Мемлекеттік билік институттарының қызметі:

Заң шығарушы
Сот
Атқарушы

2 - тапсырма:Төмендегі терминдердің мағанасын ашып, жазыңыздар:

Мағанасы
1.Вето
2.Импичмент
3.Вотум
4.Сот төрелігі

3 - тапсырма:Құқықтық мемлекеттің белгілері:
1.
2.
3.
4.
5.

Сабақты қорытындалау:

1. Құқықтық мемлекеттің мақсаты қандай?
2. Құқықтық мемлекет қазіргі заманғы биліктің ең жақсы модельі екенін дәлелдеңдер.

Бөлім: Мемлекет және құқық
15 сабақ 11 <<А>>-05.10.2020ж 11 <<Ә>>-05.10.2020ж
Педагогтің аты-жөні: С.Өтегенова
Пәннің атауы: Құқық негіздері
Сабақтың тақырыбы:
Қазақстан Республикасында азаматтық қоғам институттары және олардың тиімділігі
Сабақтың мақсаты:
11.1.2.2 - Қазақстан Республикасы азаматтық қоғамының негізгі функционалдық қажеттілігін түсіндіру;
Сабақтың барысы: Азаматтық қоғамның міндеті - билік пен қоғам алдында азаматтардың мүддесін білдіру, билік қызметіне және осы қоғамның ішкі және сыртқы саясатын қалыптастыруда қоғамдық бақылауды жүзеге асыру.
Белгілі бір саяси идея негізінде топтасқан адамдардың ерікті бірлестігін - саяси партия деп атайды.Партияның мақсаты - мемлекеттің басқаруға қатысу және билік үшін күрес.Әр саяси партияның өз бағдарламасы болады. Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 15 шілдедегі
<< Саяси партиялар туралы>> заңы бойынша әрекет етеді.Саяси партиялар азаматтардың, түрлі әлеуметтік топтардың саяси ерік-жігерін көрсетуге, мемлекеттік органдарда, жергілікті өзін-өзі басқару органдарында олардың мүдделерін білдіруге және оларды қалыптастыруға қатысады.Қазақстан Республикасында алты саяси партия бар.
Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 16 қаңтарда қабылданған <<Коммерциялық емес ұйымдар туралы>> Заңы бар.Осы заңға сәйкес Үкіметтік емес ұйымдар жұмыс істейді.Оған қоғамдық бірлестіктер,мекемелер, заңды тұлғалардың одақтары және т.б. кіреді.
Қазақстан Республикасында 1999 жылғы 23 шілдеде <<Бұқаралық ақпарат құралдары туралы>> Заң қолданысқа енгізілді.БАҚ қызметі Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі жаныныдағы Байланыс, ақпараттандыру және ақпарат комитетімен реттеледі.
Сабақ барысында орындалатын тапсырмалар:
1-тапсырма. Бұқаралық ақпарат құралдарының қызметі:

1
3
2 - тапсырма:Қазақстандағы ресми партиялар: 2



6
5
4





3 - тапсырма: Үкіметтік емес ұйымдарға тән ортақ белгілері:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Сабақты қорытындалау:

1. Саяси партиялардың мақсаты қандай?
2. Қазақстан Парламентінде қайсы партияның өкілдері бар?
3. Мемлекет ҮЕҰ қызметін бақылауға тиіс пе?

Бөлім: Мемлекет және құқық
17 сабақ 11 <<А>>-07.10.2020ж 11 <<Ә>>-08.10.2020ж
Педагогтің аты-жөні: С.Өтегенова
Пәннің атауы: Құқық негіздері
Сабақтың тақырыбы:
Қазақстан Республикасында адам және азаматтың құқықтары мен бостандықтарының қорғалу механизмі
Сабақтың мақсаты:
11.1.3.1 - нақты мысал келтіре отырып, Қазақстан Республикасының адам және азаматтың құқығы мен бостандықтарын қорғау механизмін түсіндіру;
Сабақтың барысы:Құқықтық мемлекет - азаматтардың қажеттіліктері мен мүдделеріне бағытталған мемлекет.Құқықтық мемлекетте азаматтардың құқығын қорғайтын арнайы институттар қызмет атқарады.Адам құқығын қорғау механизмі екі бөлімнен тұрады.Адам құқықтарын мемлекеттік қорғау билік өкілеттілігі бар мемлекеттік органдардан құралады.Мұнда Сот және құқық қорғау органдары басты орын алады.Ал мемлекеттік емес қорғауды қоғамдық немесе үкіметтік емес ұйымдар жүзеге асырады.
Мемлекеттің органдардың, олардың лауазымды тұлғаларының азаматтардың құқықтарын бұзатын іс-әрекеттеріне немесе шешімдеріне шағымдану үшін омбудсменге жүгінуге болады.
Қазақстанда омбудсмен институттарының бірнеше түрі құрылды.
Қазақстан Республикасының Президенті - адам құқықтары мен бостандықтарының кепілі.
Қазақстан Республикасының Президенті жанында Адам құқықтары жөніндегі комиссия, сондай - ақ кешірім жасау мәселелері жөніндегі комиссия жқмыс жасайды.Үкіметтік емес ұй
ымдар арқылы азаматтық қоғам мемлекеттік билікті бақылайды.
Сабақ барысында орындалатын тапсырмалар:

1-тапсырма: Адам құқығын қорғау механизмінің бөлімдері:
Мемлекеттік қорғау
Мемлекеттік емес қорғау

2 - тапсырма:Қазақстандағы омбудсмен түрлері:
2
1
Қазақстандағы омбудсмен түрлері:

5
4
3

3 - тапсырма:Қазақстан Республикасында адам және азаматтың құқықтары мен бостандықтарының қорғалуы.(50 сөзден тұратын эссе жазу)

Сабақты қорытындалау:

1. Қазақстанда адам құқықтарын жүзеге асыратын және қорғайтын қандай механизмдер бар?
2. Адам құқықтары жөніндегі институттардың рөлі мен маңызы қандай?

Бөлім: Мемлекет және құқық
19 сабақ 11 <<А>>-13.10.2020ж 11 <<Ә>>-14.10.2020ж
Педагогтің аты-жөні: С.Өтегенова
Пәннің атауы: Құқық негіздері
Сабақтың тақырыбы:
Қазақстан Республикасындағы ювеналды юстиция.
Сабақтың мақсаты:
11.1.3.3 - Қазақстан Республикасындағы кәмелетке толмағандардың құқығын қорғау механизмдерін нақты жағдаяттар мысалында түсіндіру
Сабақтың барысы:Балалар мен жастар - кез келген қоғамның құнды капиталы.Қандай ел болмасын оның болашағы өсіп келе жатқан ұрпақтың даму деңгейіне байланысты.Кәмелетке толмағандар қоғамның ересек мүшелеріне қарағанда осал болып келеді.Себебі олардың жастарына сәйкес өзіндің психологиялық, физиологиялық ерекшеліктер тән.Сондықтанда балалар қорғауды қажет етеді.Бұл үшін мемлекетте ювеланды юститция құрылады.
Қазақстандағы ювеланды юститцияға кіретіндер:
oo кәмелетке толмағандардың құқығын қорғауға арналған құқықтық нормалар жүйесі.
Бұл - Қазақстан қосылған халықаралық актілер, сонымен қатар арнайы заңнамалық актілер:2002 жылғы 8 тамыздағы <<Қазақстан Республикасының баланың құқықтары туралы>>Заңы; Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 шілдедегі <<Кәмелетке толмағандардың арасындағы құқықбұзушылықтың профилактикасы мен балалрдың қадағалаусыз жіне панасыз қалудың алдын алу туралы>> Заңы.Сонымен қатар көптеген қосымша басқа да заңдық нормалар мен актілер бар.
Кәмелетке толмағандар өздерінің құқықтары бұзылған жағдайда жалпы адам құқығын қорғау туралы қарастырылған механизмдерден басқа,қосымша мүмкүндіктерді де пайдалана алады.Олар қамқорлық жасайтын, білім және тәрбие беретін, мүдделері мен құқығын қорғайтын ата-аналар, асырап алушылар, қамқоршылыр, жанашырлар, патронатты тәрбиешілір және оларды алмастырушы басқа да тұлғалар.

Сабақ барысында орындалатын тапсырмалар:
1 -тапсырма: Қазақстан Республикасының кәмелетке толмағандардың құқығын қорғайтын мемлекеттік органдар мен мекемелер жүйесі:
1

2
6
Қ Р кәмелетке толмағандардың құқығын қорғайтын мемлекеттік органдар мен

5
4
3

2 - тапсырма:Төмендегі терминдердің мағанасын ашып, жазыңыздар:

Мағанасы
1.Ювеланды юститция
2.Қамқоршылық
3.Қорғаншылық

3 - тапсырма:Ювеланды юстиция - кәмелетке толмағандар құқықтарын қорғау кепілі.(50 сөзден тұратын эссе жазу)

Сабақты қорытындалау:

1. Кәмелетке толмағандардың құқығы жөніндегі қандай халықаралық және ұлттық құқықтық актілерді білесіңдер?
2. Қазақстан Республикасында кәмелетке толмағандардың қандай құқықтары мен міндеттері бар?

Бөлім: Мемлекет және құқық
24сабақ 11 <<А>>-26.10.2020ж 11 <<Ә>>-26.10.2020ж
Педагогтің аты-жөні: С.Өтегенова
Пәннің атауы: Құқық негіздері
Сабақтың тақырыбы:
Құқықтық мемлекеттегі сот пен сот төрелігі
Сабақтың мақсаты:
11.1.4.1 - сот жүйесі элементтерін анықтау және оны графикалық түрде көрсету
Сабақтың барысы:Сотқа мемлекет атынан сот шешімдерін қабылдауға ерекше құқық берілген.Сот төрелігі - заңда белгіленген азаматтық, қылмыстық және өзге де істердің іс жүргізу нысанын, құқық нормалары негізінде құқықтық жанжалдарды шешуге бағытталған арнаулы мемлекеттік органдар. Қазақстандағы сот жүйесінің дамуын үш кезеңге бөлуге болады.Бірінші кезең 1991 жылғы 16 желтоқсандағы <<Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы>> Конститутциялық заңның қабылдануынан басталады.Онда алғаш рет мемлекеттік билікті заң шығарушылық, атқарушылық және сот қызметіне бөлу қағидаты белгіленді.Екінші кезең 1993 жылғы 28 қаңтарда Қазақстан Республикасы Конститутциясының қабылдануымен байланысты, оған сәйке үш Жоғарғы сот қарастырылады: Жоғарғы сот, Жоғары Төрелік сот және Қазақстан Республикасының Конститутциялық соты. Үшінші кезең 1995 жылғы 30 тамызда Қазақстан Республикасының Конститутциясын қабылдауынан басталады. Онда Қазақстан Республикасының Жоғарғы соты қарастырылып, Конститутциялық Кеңес құрылды.Қазіргі кезде елімізде келесі сот жүйесі жасалды:Жоғарғы сот, облыстық және оларға теңестірілген соттар( Нұр - Сұлтан және Алматы қалалық соты), аудандық және оған теңестірілген сот (аудандық сот), мамандандырылған соттар.
Судья - сот төрелегін жүзеге асыру өкілеттігі берілген мемлекеттік лауазымды тұлға.Судья өз міндеттерін тұрақты негізде орындайды және сот билігін жүргізуші болып табылады.Судьяларға олардың қызметіне қандай - да бір араласудан және сыртқы қысымнан қорғайтын жоғары мәртебе берілген.

Сабақ барысында орындалатын тапсырмалар:
1 -тапсырма: Қазақстан Республикасы Сот жүйесінің атқаратын қызметі:

Қазақстан Республикасы Сот жүйесі
Атқаратын қызметі
Қазақстан Республикасының Жоғарғы соты

Облыстық және оларға теңестірілген соттар
( Нұр - Сұлтан және Алматы қалалық соты)

Мамандандырылған соттар облыстық сот мәртебесімен

Аудандық және оған теңестірілген сот (аудандық сот)

Мамандандырылған соттар аудандық сот мәртебесімен

2 - тапсырма:Төмендегі терминдердің мағанасын ашып, жазыңыздар:

Мағанасы
1.Сот
2.Соттық билік
3.Судьяның құқықтық мәртебесі
4. Судьяның тәуелсіздік кепілдігі

3 - тапсырма:Судьяның міндеттері:
1.
2.
3.
4.
5.

Сабақты қорытындалау:

1. Қазақстан Республикасының сот жүйесінің қағидаттары қоғам мен сотқа қалай әсер етеді?
2. Судьяның құқықтық мәртебесінің кепілдіктеріне не жатады?

(сабақтың тақырыбы)
Бөлім:

Педагогтің аты-жөні: С.Өтегенова

Күні: 22.10.2020ж

Сынып: 10 <<А>>-22.10. 10 <<Ә>>-21.10

Сабақтың тақырыбы

Тоқсандық жиынтық бағалау
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Сабақтың мақсаты

Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
Педагогтің әрекеті
Оқушының әрекеті
Бағалау
Ресурстар