Жадының ақауы

Бекітемін
№7 колледж директорының
кәсіптік ОЖЖ орынбасары
Сарсенбаев Қ.А. ________
<<_06_>> 12_2022 ж

МКҚК <<№ 7 КОЛЛЕДЖ>>
Сабақ жоспары №

Модуль/пән атауы
<<Жеке қауіпсіздіктің барлық талаптарын сақтай отырып, белгіленген құрылғыны жөндеу>>
Сабақтың тақырыбы
Дыбыстық сигналдар. Мәтіндік сигналдар.
Педагог
Бостанова М.
Курс
2
Топ
ЕТ-21-11

Сабақтың өткізілетін күні

Сабақтың түрі
Жаңа сабақты игеру
Сабақтың мақсаты, міндеттері немесе оқыту нәтижелері
1. Ақауларды анықтауға арналған BIOS құралдарын меңгеру
2. Компьютер BIOS параметрлерін баптап үйрену
Оқу сабақтары барысындағы білім алушылар меңгеретін күтілетін нәтижелер және кәсіби дағдылар тізбесі
1.Компьютер техникасына қызмет көрсету түрлерін меңгереді.
2. Компьютер BIOS параметрлерін баптап үйренеді.
Оқу - әдістемелік құралдар, әдебиеттер
оқулықтар,тақырыптық видео сабақтар, слайд
Техникалық құралдар, материалдар
Ноутбук, қалта телефондары, видеопроектор, экран
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері

1.Ұйымдастыру кезеңі:
1.Студенттермен амандасу.
2.Сабақтың тақырыбы мен мақсаттарымен таныстыру.
3.Жаңа тақырыпқа шолу
2 Үй тапсырамасын тексеру кезеңі
Өткен сабақты пысықтау бойынша сұрақ жауап арқылы еске түсіру, Студенттердің іс-әрекеттерін ауызша мадақтау
3. Жаңа материалды түсіндіруге дайындық кезеңі (жаңа тақырыпты болжау)
1. Дыбыстық сигналдар.
2. Мәтіндік сигналдар.
Компьютер қаншалықты қиын электронды құрылғы болса, оның құраушыларын соншалықты бақылап отыратын құрал керек. Бұл құралға, BIOS құрамына кіретін POST (Power - On Self Testing) бағдарламасы жатады.
Компьютерді қосқан сайын BIOS бағдарламаларының бірі POST орнатылған құраушыларын тексеруге әкеледі. Ол процессордың жұмысын, жүйелік тақша чипсетін, жедел жады мен басқа да құрылғылардың, яғни дербес компьютердің барлық құраушыларын жұмысқа қабілеттілігін қамтамасыз етеді. Осы жағдайда тексерудің нәтижелерін бір уақытта орындалатын үш түрлі әдіспен көруге болады.
Монитордағы хабарлама. Бұл қателік туралы шыққан хабарламаны көруге және оқуға мүмкіндік беретін әдіс. Бұған қоса, ол қателікті жүйелік тақшаның құжаттамасынан компьютердің ақауының себебін жылдам байқауға болатын кейбір код оқылуларын табуға болады.
Дыбыстық сигналдар Қателіктің бар екендігі туралы қосымша хабарлама. Тәжірибе жүзінде осы әдіс дыбыстық сигналдың өзіне сай кестенің көмегімен оқылуын іздеуге қолайлы болғандықтан қолданылады.
Арнайы кодтардың берілуі. Енгізу-шығару порт адресіне берілетін 16-лық цифрлі кодын POST картамен көруге болады.
Егер тексеру сәтті аяқталса, BIOS бағыттау бойынша операциялық жүйені жүктеместен бұрын, қысқа дыбыс белгісі естіледі. Егерде POST қателік тауып алса, онда ол барлық қатынау құралдармен белгі береді және мүмкіндік болса, ақаудың алдын алуын күтеді.
Қазіргі кезде, BIOS - тың көптеген түрлері кездеседі. Бірақ, дербес компьютерге арналып көп таралғандары AwardBIOS, AMIBIOS және PhoenixBIOS.
AwardBIOS - 2000 жылға дейін үлкен қолданыста болды. Ол көп мөлшердегі функциональды қалыпты қамтиды, яғни компьютермен жұмыс жасау кезінде орнатылуынан жақсы көрінеді. Қазіргі таңда AwardBIOS тек қана ескі компьютерлерде кездеседі, өйткені оның орнын қазір PhoenixBIOS басты.
AMIBIOS - барынша кең таралған BIOS. Қолданушыға компьютер құрылғысының жұмысына қажетті өзгерістер енгізуі үшін, онда көптеген өңдеулер бар.

1-сурет. BIOS жүйесі
Phoenix BIOS өзінің ыңғайлы интерфейсі мен функционалдық қабілеттерінің арқасында көп таралған және танымал.
POST-тақшамен диагностикалау
POST Card - жүйелік тақшаның BIOS-ының өндірілген POST кодын көрсететін құрылғы. Әдетте POST Card PCI (немесе ISA) шинасының ағытпаларына орнатылатындай түрде болып келеді. Кейде LPT ағытпасына қосылатын, бейнешығысы бар, қоректену кернеуінің жағдайын және кейбір электр сигналдарын көрсететін индикаторлары бар арнайы POST Card-тар да кездеседі.
Қателіктің оқылуының бұл әдісін негізінен POST картаның сәйкес түрін иеленуді керек ететіндіктен, сервис орталықтарының мамандары қолданады.

2-сурет. POST-тақшасы
POST Card құрылғысын жүйелік тақшалардың кейбір модельдерінде кездестіруге болады. Компьютер істен шыққан сәтте POST Card құрылғысына берілген коды арқылы жүйелік тақшаға орнатылған BIOS түріне қарай POST-кодының мағынасын ашуға болады.
Дыбыстық сигналдар
1-кесте AwardBIOS дыбыстық сигналдарының комбинациялары
Дыбыстық сигналдар
Ақау
Ұсыныстар
Бір қысқа
POST-тың дұрыс аяқталуы.
Операциялық жүйенің жүктелуін күтіп, жұмысты штаттық режимде жалғастыру керек.
1 сигнал және бос экран
Бейнекарта ақауы.
Бейнекарта мен слот арасындағы байланысты тексеру керек.
1 ұзын + 1 қысқа
Жедел жадының ақауы.
Жедел жадыны орнату кезінде майысқан жерлердің жоқтығына көз жеткізу керек. Жады модулін басқа слотқа орнатып көру керек.
1 ұзын + 2 қысқа
Бейнекарта ақауы немесе монитор қосылған жоқ.
Әдетте, мұндай қателік, монитор кабелінің қосылмай тұрғанын білдіреді. Егер монитор қосылып тұрса, бейнекартадағы слот байланысын тексеру.
1 ұзын + 3 қысқа
Пернетақта ақауы.
Пернетақта ұяшығындағы байланысты тексеру. Егер Num Lock пернесін басқанда индикатор жанбаса, онда оның істен шыққаны.
1 ұзын + көп қысқа
BIOS миркосхемасының ақауы.
Миркосхеманың байланыс алаңындағы байланысты тексеру.
2 қысқа
CMOS параметрлері өзгерген немесе маңызды емес қателік.
Аккумулятор батареясын ауыстыру керек.
3 ұзын
Жүйелік тақшаның ақауы.
Жүйелік тақшадағы ақауларды тексеріп қарау. Нақты қатені анықтау үшін POST картаны қолдану.
Бірқалыпты ұзын
Жадының ақауы.
Жедел жадының ілмегін тексеру. Жүйелік тақша құжаттамасынан жадының типтерін анықтау.
Бірқалыпты қысқа
Қоректену блогының ақауы.
Желдеткіштің істеп тұрғанын тексеру. Кейбір жинақтауыштарды айыру арқылы жүктемені азайту.

Мәтіндік сигналдар
4-кесте AwardBIOS мәтіндік сигналдардың мағынасын ашу
Мәтіндік хабарлама
Ақаулар
Ұсыныстар
CMOS battery has failed
CMOS жадысымен қоректенетін, аккумулятор батареясындағы ақау.
Аккумулятор батареясын жаңасына ауыстыру.
CMOS checksum error
BIOS тағы мәліметтердің қорытынды қосындысы дұрыс емес. Мәліметтер бұзылған.
Аккумулятор батареясын тексеру. BIOS Setup-тан мәліметтерді қайта сақтау.
Disk boot failure, insert system disk and press enter
Операциялық жүйенің қате жүктелуі. Жүктегіш дискі табылмады.
Қатқыл дискідегі негізгі жүктеме жазбасы бұзылған (МВR). Жүйелік дискетамен немесе жүйелік дискімен жүктелу. Жүйелік файлдарды және МВR-ды қалпына келтіру және орнату.
Diskette driver or types mismatch error-run setup
BIOS мәліметтерімен компьютерге орналастырылған диск-жетектерінің модель арасындағы байланыс сәйкес емес.
BIOS Setup-қа еніп, диск-жетектерге дұрыс параметрлерді енгізу.
Display switch is set incorrectly
Бейне параметрлері мен монитордың арасындағы байланыс сәйкес емес.
BIOS Setup-қа еніп, (EGA\VGA) бейненің дұрыс параметрлерін орнату.
Display type has changed since last boot
Соңғы жүктеу уақытынан бастап монитор типі BIOS-тағы жазбамен сәйкес келмеді.

ELSA configuration checksum error
ELSA бақылау қосындысы қате.
ELSA Сonfiguration Utility - ды қосу.
ELSA configuration is not complete
ELSA туралы ақпарат толық емес.
ELSA Сonfiguration Utility - ды қосу.
Error encountered initializing hard drive
Қатқыл дискідегі инициализациялау қателігі.
Қоректену қосқышының ұяшықтарының байланысы мен интерфейстік баусымын тексеру.
Error encountered initializing hard drive controller
Қатқыл дискі контроллерінің инициализациялау қателігі.
BIOS Setup-тан қатқыл дискінің параметрлерін тексеру. Егер ол анықталмаса, қатқыл дискідегі маңдайшаны тексеру.
Floppy drive controller error or no controller present
Иілгіш дискі контроллерінің инициализациялау қателігі.
Қоректену қосқышының ұяшықтарының байланысы мен интерфейстік баусымын тексеру; BIOS Setup параметрлерін тексеру.
Invalid EISA configuration
ELSA туралы ақпарат толық емес.
ELSA Сonfiguration Utility - ды қосу.
Keyboard error or no keyboard present
Пернетақтаның инициализацилау қателігі немесе пернетақта қосылмаған.
Қосу ұяшығының байланысын тексеру.
Memory address error at XXXX
XXXX адрес бойынша жедел жадының қателігі.
Жады модулін ауыстыру.
Memory parity error at XXXX
Жедел жады жұптығының қателігі.
Жады модулін жаңасына ауыстыру немесе BIOS Setup - та жады жұптығын айыру.
Memory size has changer since last boot
BIOS -тағы жедел жады өлшемінің берілгендері ағымдағы орнатылған жадыға сәйкес келмейді.
ELSA Сonfiguration Utility - ды қосу.
Memory virify error at XXXX
XXXX адрес бойынша жедел жадыны тестілеу қателігі.
Жады модулін ауыстыру.
Offending address not found
Жедел жады контроллерінің қателігі.
Жүйелік тақшаны ауыстыру.
Offending segment
Жедел жады контроллерінің қателігі.
Жүйелік тақшаны ауыстыру.
Press a key to reboot
Компьютерді қайта жүктеуін талап ететін қателік пайда болды.
Кез келген пернені басыңыз.
Press F1 to disable NMI, F2 to reboot
Жасырынды үзілім қателігі.
Компьютерді қайта жүктеу үшін F2 пернесін басу.
Ram parity error- checking for segment
Жедел жады жұптығының қателігі.
Жады модулін жаңасына ауыстыру немесе BIOS Setup - та жады жұптығын айыру.
Should be empty but EISA board found
BIOS-та идентификаторы жоқ кеңейту картасы табылды.
ELSA Сonfiguration Utility - ды қосу.
Should have EISA board but not found
Орнатылған карталардың біреуі бөлінген идентификатор сұранысына жауап бермейді.

Slot not empty
Бос және толық слоттардағы мәліметтер ағымдағы бөлінген слоттармен сәйкес келмейді

Wrong board in slot
Идентификаторы дұрыс емес карта табылды.

System halted,(CTRL-ALT-DEL) to reboot
Жүйе <<тұрып қалды>>, қайта жүктеу керек.
Компьютерді қайта жүктеу.

6.Үй тапсырмасы
Конспект
7.Сабақты қорытындылау және рефлексия
Сабақтың соңында оқушылар бүгінгі сабақтан алған әсерлерін жазады.