Оқушының ісәрекеті

22-сабақ. Сабақтың тақырыбы. Роботтың <<қолының>> қозғалысы
Бөлімі:
Ұзақмерзімді жоспар тарауы:
3-бөлім. <<Роботтехника>>. Жоба (ортақ тақырыптар: <<Өнер>>, <<Көрнекті тұлғалар>>)
Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:
Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:
Роботтың <<қолының>> қозғалысы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты
3.5.3.1 орта қозғалтқыш жылдамдығының мөлшерін орнату әрі жылдамдығын реттеу;
Сабақтың мақсаты:
Барлық оқушы үшін
Роботтар туралы ең көп шығарма жазған жазушылар туралы әңгімелейді.
Оқушылардың көбі үшін:
Роботты қозғалысқа келтіретін қозғалтқыштарды біледі.
Кейбір оқушылар үшін:
Роботта орта қозғалтқышты қолдануды, оған программа жазуды үйренеді.
Сабақтың барысы:
Сабақтың кезеңі/уақыты
Педагогтің ісәрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
(Ұ)
Ұйымдастыру кезеңі:
1-7 мин.

Сәлемдесу, оқушыларды түгендеу
І. Қызығушылықты ояту: <<Ассоциативті қатар>> ойыны
Мұғалім тақтаға бір сөз немесе сабақтың тақырыбын жазады. Оқушыларға бір бетке тақтаға жазылған сөзден пайда болған пікірлерін жазуды ұсынады. Сабақ тақырыбына қатысты ассоциация-сөздерді бір қатарға жазып шығу керек. Оқушылар сөздерді оқып, артық деп санаған сөздерді алып тастап, сабақ тақырыбын тұжырымдайды. Мысалы: дыбыс, <<Дыбыс жазу>>, программа, өңдеу т.б.
Мұғалім парақтарды жинап алып, оқушылармен бірге жазылған ойларды қорытындылайды. Қорытындылау негізінде ойларын жіктейтін логикалық-құрылымды сызба немесе ойларына сәйкес тақырыптың қорытынды бейнесі анықталады (оқушының өз тәжірибесі). Мұндай жұмыстар оқушылар мен мұғалімге ойын жіктеуді ғана емес, өздеріндегі субъекті тәжірибелерін ескере отырып, жаңа тақырыпты жоспарлауға мүмкіндік береді.
Топтастыру:
Топтастыру: <<Гүлмен тілек жеткізу>> әдісі
Оқушыларға түрлі түсті қағаздардан жасалған гүл таратылады. Оқушылар гүлдің астына жазылған сөздер бойынша топқа біріктіріледі.
І топ - <<Дыбыстық әуендер>>
ІІ топ - <<Дыбыстық файлдар>>

Мақсаты: Белсенді оқу, оқушының мұғалімді мұқият тыңдап қана қоймай, белсенді жұмысқа тартылуын көздейтін оқыту мен оқу әдістерінің бірі болғандықтан, оқу мақсаттарына қол жеткізуде оқушылардың қажеттіліктерін, қабілет деңгейлері мен қызығушылығын ескере отырып топтастыру жоспарланды.
Тиімділігі: Топтық жұмыста - бір-бірімен ой бөлісіп, пікірлесуге, өз ойын ортаға салуға; жұптық жұмыста - ақылдасып, келісімге келуге, өзгенің пікірін тыңдап, құрметтеуге; жеке жұмыста - өзіндік пікір қалыптастырып, сын тұрғысынан ойлануына мүмкіндік болады.
Саралау: Оқытудың қажеттілігіне қарай топ құруда саралаудың <<Жіктеу>> тәсілі
қолданылады.
(МК, Ұ) Ой қозғау. <<Миға шабуыл>> әдісі.
Мұғалім төмендегі сұрақтарды оқушыларға қойып, суреттерді интерактивті тақтадан көрсетеді. Оқушылар ұжымдық үлгіде
Роботтар туралы қандай әдеби шығармалар оқыдың?
Роботтар туралы ең танымал шығармалар жазған жазушыларды
Қалыптастырушы бағалау
Мұғалім оқушыларды сабаққа қатысу белсенділігі мен сұрақтарға жауап беру деңгейіне қарай <<Фигуралар>> әдісі арқылы бағалайды. Бес жұлдыз - <<Өте
Интерактивті
тақта

Оқулық

Жұмыс
дәптерлері

білгендері
бойынша өз ойларын айтып, жауап береді.
білесің бе? (1сурет). Роботты қозғалысқа келтіретін қандай моторлар бар? Есіңе түсір.
жақсы!>>; Төртбұрыш - <<Жақсы!>>; Үшбұрыш
- <<Талпын!>>

Жаңа сабаққа дайындық.
Мақсаты: Алдыңғы білім мен жаңа білімді ұштастыру мақсатында, жетелеуші және түрткі сұрақтарды талқылау.
Тиімділігі: Оқушыға сұрақ қою, проблеманы зерттеу арқылы ой-өрісін дамытады, ойын еркін жеткізеді. Пікірлерінің еркін айтып, ешқандай сынға ұшырамауы керек, қағазға түсіруге де, ауызша талқылау жұмысын жүргізуге де болады.

Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өзара ұжымдық талқылау жасағаннан кейін, мұғалім интерактивті тақтадан сабақтың тақырыбы, мақсаты, бағалау критерийлерімен таныстырады.
Сабақтың ортасы
(26 мин)

ІІ. Мағынаны ашу (білімді
өзектендіру үшін) Мәтінмен жұмыс істеу:
<<ДЖИГСО>> әдісі
ДЖИГСО
әдісімен жұмыс істеу ақпарат алу мен пысықтауға, ойлауға ықпал етеді. Оқытудың осы ұжымдық әдісін жүзеге асыру мақсаты -- жалпы мәселені, алдымен жұпта, кейін ұжымда талқылау, үйрену мен үйрету. Бұл жағдайда әрбір оқушы бір сәт өзін мұғалім ретінде сезінеді, оқуға деген жауапкершілігі артады. Бұл стратегия мазмұнды жанжақты меңгеру, оқығанды есте сақтау үшін ұмтылу, жауапкершілік дағдысына баулу мақсаттарында аса тиімді.
Оқушының оқуға деген
қызығушылығы артады, ұжымда жақсы қарымқатынас қалыптасады, тәртіп орнайды.
Дескриптор
Жаңа сабақтың мәтінін оқиды.
Топтық талдау жасайды.
Бір-бірімен мәлімет алмасады.

Қалыптастырушы бағалау
Оқушылар бір-бірінің сабаққа қатысу белсенділігі мен тапсырманы орындау деңгейіне қарай <<Фигуралар>> әдісі арқылы бағалайды. Бес жұлдыз - Өте жақсы!, Төртбұрыш - Жақсы!, Үшбұрыш - Талпын!

Интерактивті
тақта

Оқулық

Жұмыс
дәптерлері

Топтық жұмыс: <<Ойлан, бірік, бөліс!>> әдісі
Оқушылар ойына
келген жауаптарды немесе идеяларды барынша көп жазады (Ойлан). Одан кейін олар өз идеяларын әріптестерімен біріктіреді (Бірік) және соңында мұғалім бүкіл сыныптың идеяларын талқылауды бастайды (Бөліс).
1 - тапсырма
<<Елгезек роботтың>> алгоритмін сөз түрінде және
программасын құрастырады. Дескриптор
Берілген практикалық тапсырмаға топтық талдау жасайды.
<<Елгезек>> роботтың алгоритмін сөз түрінде құрады.
<<Елгезек>> роботтың программасын құрастырады.
Қалыптастырушы бағалау
Топтағы оқушылар бір-бірінің сабаққа қатысу белсенділігі мен тапсырманы орындау деңгейіне қарай <<Фигуралар>> әдісі арқылы бір-бірін бағалайды. Бес жұлдыз - <<Өте жақсы!>>, Төртбұрыш - <<Жақсы!>>, Үшбұрыш
- <<Талпын!>>

Интерактивті
тақта

Оқулық

Жұмыс
дәптерлері

Жұптық жұмыс
2-тапсырма
5-суреттегі <<Елгезек роботының>>
программасын талдаңдар. Әр блоктың қызметін анықтаңдар. Кестені пайдаланып, <<Елгезек>> роботтың <<қолының>> параметрлерін түсіндіріңдер.
Дескриптор
Берілген практикалық
тапсырмаға жұптық талдау жасайды.
Әр блоктың қызметін анықтайды.
Кестені пайдаланып, <<Елгезек>> роботтың <<қолының>> параметрлерін түсіндіреді.

Қалыптастырушы бағалау
Жұптасқан оқушылар бір-бірінің сабаққа қатысу белсенділігі мен тапсырманы орындау деңгейіне қарай <<Фигуралар>> әдісі арқылы бір-бірін бағалайды. Бес жұлдыз - <<Өте жақсы!>>, Төртбұрыш - <<Жақсы!>>, Үшбұрыш
- <<Талпын!>>
Интерактивті
тақта

Оқулық

Жұмыс
дәптерлері
Сабақтың соңы 7 мин.

Сабақты бекіту.
Рефлексия.

ІІІ. Ой толғаныс. Рефлексия
Жеке жұмыс: <<Үш пікір>> әдісі
Өтілген тақырып ортаға параққа жазып тасталады. Сол тақырып төңірегінде әр оқушының 3 пікір айтуға мүмкіндігі бар. Ол үшін қолдарына 3 таяқша (шпажка сияқты майда заттар) беріледі. Пікірлерін айтқан сайын қолдарындағы заттарын ортадағы қорапқа тастап отырады. Бұл әдіс сыныптағы оқушылардың бәрі тең дәрежеде пікір білдіруге мүмкіндік жасайды.
Қалыптастырушы бағалау
Мұғалім оқушыларды сабаққа қатысу белсенділігі мен тапсырманы орындау деңгейіне қарай <<Фигуралар>> әдісі арқылы бағалайды. Бес жұлдыз - <<Өте жақсы!>> Төртбұрыш - <<Жақсы!>>
Үшбұрыш - <<Талпын!>>
Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.
Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.
Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз?
Бағалау. Сіз
оқушылардың
материалды игеру деңгейін қалай
тексеруді жоспарлап отырсыз?
Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

<<Диалог және қолдау көрсету>>, <<Тапсырма>>, <<Жіктеу>>.

Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау
<<Фигуралар>> әдісі
Денсаулық сақтау технологиялары.
Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын. Осы сабақта қолданылатын
Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.
көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды.

Жалпы бағалау
Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.
1: 2:
Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.
1: 2:
Мен сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару қажет?
1:
2:

23-сабақ. Сабақтың тақырыбы: Роботтың <<қолының>> қозғалысы
Бөлімі:
Ұзақмерзімді жоспар тарауы:
3-бөлім. Роботтехника. Жоба (ортақ тақырыптар: <<Өнер>>, <<Көрнекті тұлғалар>>)
Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:
Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:
Роботтың <<қолының>> қозғалысы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты
3.5.3.1 орташа мотор жылдамдығының мөлшерін орнату және жылдамдығын реттеу;
Сабақтың мақсаты:
Барлық оқушы үшін:
Роботта орташа моторды қолдануды, оған программа жазуды үйренеді.
Сабақтың барысы:
Сабақтың кезеңі/уақыты
Педагогтің ісәрекеті
Оқушының ісәрекеті
Бағалау
Ресурстар
(Ұ)
Ұйымдастыру кезеңі:
1-7 мин.

Сәлемдесу, оқушыларды түгендеу
І. Қызығушылықты ояту: <<Арқаға сурет салу>> ойыны
Бұл ойында барлық әрекетті үнсіз жасау керек. Оқушылар екі топқа бөлініп, бірінің артынан екіншісі тұрып, сап түзейді. Мұғалім сап соңында тұрған оқушыларға бір заттың атауы жазылған қағаз ұсынады (мәселен, алма, алмұрт, жүзім, гүл, кітап, ағаш, автомашина т.б.). Тапсырма: соңында тұрған оқушы үндемей, алдында тұрған оқушының арқасына әлгі заттың суретін саусағымен салады. Арқасына сурет салынған оқушы алдында тұрғанның арқасына өзінің арқасына салынған затты салады. Суреттер салынып біткеннен кейін мұғалім соңғы оқушыдан арқасына салынған заттың атын сұрап, оны қағазда жазылғанмен салыстырады. /Бұл ойынды ойнату арқылы сыныпта психологиялық жағымды көңіл күй орнығады. Оқушылар сабаққа көтеріңкі көңіл күймен белсене қатысуына септігін тигізеді/.
Топтастыру:
Топтастыру: <<Молекулалар>> әдісі
Мұғалім оқушыларға енді олардың атомдар екенін айтады. Содан соң <<10 атомнан молекулаға бірігіңдер!>> деген тапсырма береді. Осылайша, атом санын азайта береді. Мұғалім өзінің қанша оқушыдан бірігетінін айтып топтастырады. І топ: Атомдар
ІІ топ: Молекулалар

Мақсаты: Белсенді оқу, оқушының мұғалімді мұқият тыңдап қана қоймай, белсенді жұмысқа тартылуын көздейтін оқыту мен оқу әдістерінің бірі болғандықтан, оқу мақсаттарына қол жеткізуде оқушылардың қажеттіліктерін, қабілет деңгейлері мен қызығушылығын ескере отырып топтастыру жоспарланды.
Тиімділігі: Топтық жұмыста - бір-бірімен ой бөлісіп, пікірлесуге, өз ойын ортаға салуға; жұптық жұмыста - ақылдасып, келісімге келуге, өзгенің пікірін тыңдап, құрметтеуге; жеке жұмыста - өзіндік пікір қалыптастырып, сын тұрғысынан ойлануына мүмкіндік болады.
Саралау: Оқытудың қажеттілігіне қарай топ құруда саралаудың <<Жіктеу>> тәсілі
қолданылады.

(МК, Ұ) Ой қозғау. <<Миға шабуыл>> әдісі.
Мұғалім төмендегі сұрақтарды оқушыларға қойып, суреттерді интерактивті тақтадан көрсетеді. Оқушылар ұжымдық үлгіде
білгендері
бойынша өз ойларын айтып, жауап береді.
Роботтар туралы қандай әдеби шығармалар оқығансың?
Роботтар туралы ең көп шығарма жазған жазушыларды білесің бе? (1сурет)
Роботты қозғалысқа келтіретін қандай моторлар бар? Есіңе түсір.

Қалыптастырушы бағалау
Мұғалім оқушыларды сабаққа қатысу белсенділігі мен сұраққа жауап беру деңгейіне қарай <<Бас бармақ>> әдісі арқылы бағалайды.

Интерактивті
тақта

Оқулық

Жұмыс
дәптерлері
Жаңа сабаққа дайындық.
Мақсаты: Алдыңғы білім мен жаңа білімді ұштастыру үшін, жетелеуші және түрткі сұрақтарды талқылау.
Тиімділігі: Оқушыға сұрақ қою, проблеманы зерттеу арқылы ой-өрісін дамытады, ойын еркін жеткізеді. Пікірлерін еркін айтып, ешқандай сынға ұшырамауы керек, қағазға түсіруге де, ауызша талқылау жұмысын жүргізуге де болады.

Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өзара ұжымдық талқылау жасағаннан кейін, мұғалім интерактивті тақтадан сабақтың тақырыбы, мақсаты, бағалау критерийлерімен таныстырады.
Сабақтың ортасы
(26 мин)

ІІ. Практикалық тапсырмалар Топтық жұмыс <<Еркін талқылау>>
әдісі
Мұны шағын топта да, сондай-ақ бүкіл сыныппен де орындауға болады. Құрылымы болмағандықтан, мұндай талқылауда көмек керек болуы мүмкін. Көмекті мұғалім көрсете алады, бірақ жұмыс топтарда өтсе, мұғалім барлық топқа үлгермеуі мүмкін. Нұсқа ретінде бір оқушыны көмекші етіп алуға болады.
1-тапсырма
6-суретте роботтың <<қолының>> 3 түрлі құрылымы
берілген. Осы <<қолдардың>> қайсысы заттарды қысып ұстай алмайды? Себебін түсіндір.
Дескриптор
6-суретте берілген роботтың <<қолының>> 3 түрлі
құрылымына топтық талдау жасайды. Осы
<<қолдардың>> қайсысы заттарды жақсы қысып ұстай алмайтынын анықтайды.
Оның себебін түсіндіреді.

Қалыптастырушы бағалау
Топтағы оқушылар бір-бірінің сабаққа қатысу белсенділігіне және тапсырманы орындау деңгейіне қарай <<Басбармақ>> әдісі арқылы бір-бірін бағалайды.

Интерактивті
тақта

Оқулық

Жұмыс
дәптерлері

Жұптық жұмыс
2-тапсырма Роботқа арналған программаны талда (7-сурет). Осындай программасы бар робот қандай қызмет атқарады?
Дескриптор
7-суретте берілген роботқа арналған программаны талдайды.
Қалыптастырушы бағалау
Жұптағы оқушылар бір-бірінің сабаққа қатысу белсенділігі мен тапсырманы орындау деңгейіне қарай <<Басбармақ>>
Интерактивті
тақта

Оқулық

Жұмыс
дәптерлері

Алгоритмін сөзбен сипаттап, блоксхемасын құр.
Бұл роботтың қандай қызмет атқаратынын анықтайды.
Алгоритімін сөзбен сипаттап, блоксхемасын құрастырады.
әдісі арқылы бір-бірін бағалайды.

Жеке жұмыс
3-тапсырма
Ребусты шешіңдер.
Дескриптор
Берілген суреттерге қарап өзіндік
талдау жасайды.
Ребусты
шешеді.
Қалыптастырушы бағалау
Оқушылар өздерінің сабаққа қатысу
белсенділігі мен тапсырманы орындау деңгейіне қарай <<Басбармақ>> әдісі арқылы бағалайды.
Интерактивті
тақта

Оқулық

Жұмыс
дәптерлері

Жеке жұмыс:
4-тапсырма
4-суреттегі <<Тісті беріліс>> қандай бөлшектерден тұрады?
Орташа моторды пайдаланып тағы қандай робот жобаларын құру идеясын ұсынар едің?
Дескриптор
Бір сұраққа жауап береді.
Екі сұраққа толық жауап береді.

Қалыптастырушы бағалау
Оқушылар өздерінің сабаққа қатысу
белсенділігі мен тапсырманы орындау деңгейіне қарай <<Басбармақ>> әдісі арқылы бағалайды.

Интерактивті
тақта

Оқулық

Жұмыс
дәптерлері
Сабақтың соңы 7 мин.

Сабақты бекіту.
Рефлексия.

ІІІ. Ой толғаныс. Рефлексия
Жеке жұмыс: <<Ой-толғаныс>> әдісі
Бұл кезеңде күнделікті оқыту үдерісінде оқушы өзіндік толғаныс, дағды-
машықтарын ұйымдастыру, өзіне де, өзгеге де сын көзбен қарап, баға беруді үйренеді. Оқушылар өз ойларын, өздері байқаған ақпараттарды салмақтап, салыстырып, түйіндеп, өз сөздерімен айта алады. Бұл сатыда оқушылар бір-бірімен әсерлі түрде ой алмастыру, ой түйістіру, өз үйрену жолын, кестесін жасау мақсатында басқалармен пікір алмасады, үйренеді. Бұл үйрену сатысы ойды қайта түйіп, жаңа өзгерістер жасайтын қорытынды кезең болады.
Әртүрлі шығармашылықпен ой салыстыру болашақта қолданылатын мақсатты әрекеттерге жетелейді.

Қалыптастырушы бағалау
Мұғалім оқушыларды сабаққа қатысу белсенділігі мен сұраққа жауап беру деңгейіне қарай <<Бас бармақ>> әдісі арқылы бағалайды.
Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.
Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.
Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз?
Бағалау. Сіз
оқушылардың
материалды игеру
деңгейін қалай тексеруді
жоспарлап отырсыз?
Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

<<Диалог және қолдау көрсету>>,
<<Тапсырма>>, <<Жіктеу>>.

<<Басбармақ>> әдісі
Денсаулық сақтау технологиялары.
Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын. Осы сабақта қолданылатын
Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды.

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.
Жалпы бағалау
Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.
1: 2:
Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.
1: 2:
Мен сабақ кезінде сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек?
1:
2: