6-сынып қазақ тілі: Төле би мен үш жүз билерінің шешендік сөздері - мәтіннің стилі, жанры және көнерген сөздер

Барлық оқушылар: мәтіннің негізгі ойын анықтау, стилін ажырату, көнерген сөздердің қолданыс аясын түсіну;

Көпшілігі: ауызекі және ресми стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстыру, көнерген сөздердің қолданыс аясын түсіну;

Кейбір оқушылар: ауызекі және ресми стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстыру, ойын дәлелдеу, көнерген сөздердің қолданыс аясын түсіну, ажырата білу;

І. Ұйымдастыру. «Бір тілек» тренингі.

Оқушыларды «Жылулық шеңберіне» тұрғызып, бір біріне бүгінгі күні тілейтін тілектерін бір-бір сөзбен жеткізу.

«Серпілген сауал » әдісі арқылы оқушыларға сұрақтар қойылып, сұралады. Әр топтан бір оқушыдан шығып сұрақтарға жауап береді.

1. Термин сөздер дегеніміз не? Мысал келтіріңіз.

2. Неологизмдер дегеніміз не? Мысал келтіріңіз

3. Деалект сөздер дегеніміз не? Мысал келтіріңіз.

4. Кәсіби сөздер дегеніміз не? Мысал келтіріңіз. Топ мүшелері бірін-бірі бағалайды.

Қызығушылығын ояту. Оқушылар «Би» сөзіне кластер құрайды

Батыр

Көсем

Саясаткер

Тәрбиеші

Шешен

Ақын

Елші

Заңгер

Оқушылар сабақ тақырыбын анықтайды. Мұғалім сабақтың тақырыбын хабарлайды. Сабақ мақсатымен таныстырады. Оқушылар мен мұғалім бірлесе отырып, сабақтың бағалау критерийлерін әзірлейді.

ОҚЫЛЫМ АЛДЫ. «Саяхаттаушы ақпараттар» әдісі Сыныптың әр бұрышына «Төле бидің шешендік сөзі», «Әйтеке бидің шешендік сөзі», «Қазыбек бидің шешендік сөзі», «Майқы бидің шешендік сөздерін» ақ параққа жазып іліп қоямын. Оқушылардың қолдарына осы сөздерді карточкаға жазып беремін. Оқушылар сыныпты айналып жүріп, өзінің қолындағы сөзге қатысты парақты табады.

ІІ. ОҚЫЛЫМ ТАПСЫРМАСЫ. Мағынаны тану. Мәтінді түсініп оқып, стилін анықтаңдар.

• Берілген мәтіннің стилін анықтаңыз?
• Мәтіннен қандай салт-дәстүрлерді аңғардыңдар?
• Тайкелтір неге батаға қолын жаймады?
• Тайкелтірдің қандай қабілетін байқадыңдар?

• Дескриптор:Мәтіндегі көтерілген мәселені анықтайды;
• Стиль түрін анықтайды;
• Жанрлық ерекшелігіне талдайды;
• Тілдік ерекшелігіне дәлелдер келтіреді; Берілген сұрақтарға нақты, жүйелі жауап береді.

ҚБ

ОҚЫЛЫМНАН КЕЙІН. ӘТН.

Жеке жұмыс. 2-тапсырма . Оқылым мәтініндегі қою қаріппен берілген сөздерді ажыратып жазады

Дескриптор:

• Мәтіннен көнерген сөздерді табады. Архаизм мен тарихи сөздерге ажыратып жазады.

ҚБ

Жаңа сабақты бекіту тапсырмасы: « Сауал менен, жауап сізден» әдісі арқылы бүгінгі сабақтан алған білімдерін тест тапсырмасы арқылы бекіту.

1. Көнерген сөздерді ата.

А) Ауру, емхана

В) Көнек, қауға

С) Еңбек, байлық

Д) Шаңырақ, мағлұмат

2. Тарихи сөздерді ата.

А) Президент, Елбасы

В) Ақорда, Астана

С) Кітап, ұстаз

Д) Хан, патша, уәзір

3. Тарихи сөздерді ата.

А) Қалам, қарындаш

В) Күпі, сәукеле

С) Найза, адырна

Д) Ауыл, қала

4. «Қараша үйден ханша шығар» мақалында кездесетін көнерген сөзді ата.

А) Қараша

В) Үйден

С) Ханша

Д) Шығар

5. «Балық - суында патша, жігіт - елінде патша» мақалында кездесетін көнерген сөзді ата.

А) Балық

В) Патша

С) Жігіт

Д) Елінде

6. Салт-дәстүрге байланысты архаизмді ата.

А) Мақпал, патсайы

В