Құрмаштың әжесі

Сабақтың тақырыбы: «Көксерек» әңгімесіндегі кейіпкерлер бейнесі
Сабақтың мақсаты: 1)әңгіме мазмұны арқылы басты кейіпкерлердің іс-
әрекеттеріне, автродың көзқарасына бойлау;2) оқушылардың тақырыпқа
қызығушылығын ояту, мағынаны тануға, ой толғауға дағдыландыру, іздендіру;
3) табиғатты қорғауға, аялауға, адамгершілікке баулу.
Түрі: аралас сабақ.
Әдісі: сұрақ-жауап, топтастыру, түсіндіру, өзіндік шығармашылық жұмыс.
Көрнекілігі: М.Әуезовтің портреті, шығармалары, қасқырдың суреті,
«Көксерек» диафильмі, Қ.Уәлиевтің портреті,қанатты сөздер.
Сабақтың барысы.
1. Ұйымдастыру кезеңі.
2. Үй тапсырмасын тексеру. М.Әуезовтің «Көксерек» әңгімесінің мазмұнын
айтып,жоспар құру.
3. Бекіту.Тест.1-слайд.
1. «Көзін ауылға келгесін екі күннен соң ашты», - деп басталатын қай
бөлімінде айтылады?
А) үшінші; ә) бірінші; б) екінші; в) төртінші.
2. Қасқырдың неше күшігі өлтіріледі?
А) 4; ә) 5; б) 2; в) 3.
3. Көксеректі асыраушы кім ?
А) Құрмаш; ә) Құрманбек; б) Ақан; в) Қасен.
4. «Қуаған-ай, неңді алып ем ? Не жазып ем?».... деген сөздердің иесі
кім?
А) Құрмаш; ә) Әжесі; б) Бейсембай; в) Қасен.
5.Құрмаш Көксерекпен ең соңғы рет қай жерде кездеседі?
А) ауылда; ә) серуендеп жүргенде;б) қой бағып жүргенде; в)әдейі іздеп
шығады.
4.Жаңа сабақ. «Көксерек» әңгімесіндегі кейіпкерлер бейнесі.
Ой қозғау. Қай жазушының шығармасын алсақ та, табиғат мәселесі назардан
тыс қалмайды. Балалар, мына сөйлемге назар аударайық.
2-слайд.
Табиғат – күллі тіршілік атаулының құтты қоныс-мекені, алтын ұя,
талбесігі.
1. Осы сөйлемді оқығанда еске, ойға алдымен не түседі?
Табиғат дегеніміз не?
Табиғат --------- Қоршаған орта
-------- Халық қазынасы
2. Табиғатқа шабуыл жасау, оның тылсым тыныштығын бұзу мәселесіне қалай
қарайсыңдар?
Әңгіменің басты кейіпкерлерін жүйелейік.
Олар: әжесі,Құрмаш, Көксерек, Қасен.
- Қасқыр туралы не білесіңдер?(Өмірден көрген, білгендерін әңгімелейді).
3-слайд.
Қамбар Уәлиев- «Көксерек» фильміндегі Құрмаш.(слайдтан көрсетіледі
3-слайд.

1963 жылдың 7 қарашасы күні ( төлқұжат бойынша 9 қыркүйек) Алматы облысы
Жамбыл ауданы Үңгіртас ауылының жанындағы Көкқайнар деген ауылда дүниеге
келген.
«Көксеректі» түсіру барысындағы басынан өткен қызық оқиғаларды әңгімелеу.4-
слайд.

5-слайд. «Талқылау» кестесі.№1
|Берілген | Оқушылар тауып жазатын оның мағынасы |
|мағына |(Оқушылар толтыратын баған) |
|Көксерек |Адамдар ауылға әкелген күшік. |
| |Құрмаш асыраған қасқырдың күшігі. |
|Құрмаш |Көксеректі асыраған бала. |
| |Басты кейіпкер. Көксерек құрбаны. |
|Қасен |Көксеректі ұстаған аққасқа иттің иесі.Аңшы. |
|Әже |Құрмаштың әжесі.Немересінен айырылып, зарлап қалған |
| |жазықсыз жан. |

№2.
| Мағынасы |Сөздер (Оқушылар толтыратын |
| |баған) |
|Аңшылар ауылға әкелген жетім бөлтіріктің |Көксерек |
|аты. | |
|Көксеректі бастан теуіп еңіреген адам. |Әжесі. |
|Құрмаштың асыраушысы. | |

№3.
| Шығарма |Несімен |Сүйікті | Жасаған |
|аты,авторы |ұнады? |кейіпкерің. |қорытынды |
|Мұхтар Әуезов. |Өте қызықты, |Құрмаш, Қасен. |Қасқырдың болмысы |
|«Көксерек». |тартымды, | |адам тәрбиесіне |
| |түсінікті тілмен | |көнбейді екен.Түз |
| |жазылған. | |тағысы өмір сүруге|
| | | |құқылы. |

5-слайд.
Еркін жауап.
1. Қасқыр апанын адамдар енліктен ойрандады?Адамның әрекетін бағала.
2.Қасқыр мен адамның іс-әрекетінде ұқсастық бар ма?

6-слайд.

Венн диаграммасы.
|Адам – саналы тіршілік |Өмірге, тіршілікке |Қасқыр – табиғаттың |
|иесі,өмірді |құштарлық, ұрпақ |тағысы. Қатал, ызалы, |
|сүйеді,мейірімді, |жалғастыру,тамақ табу |долы, басты мақсаты – |
|қамқор, кешірімді, ұрпақ|үшін күреседі, т.б. |тән азығын табу. |
|өсіреді, өмірін | | |
|жалғастырады,т.б. | | |

7-слайд.Ойтолғау жазу. «Адамдардың табиғатқа жасаған қиянаттары» деген
тақырыпта ойтолғау жазу.

8-слайд.Проблемалық сұрақтарға жауап алу.
1.Көксерек неге адамдар арасына сіңісіп кете алмады?
2. Неге Көксерек Құрмаштан гөрі ақ қасқырмен тез бауырласты?
3.Қасқырды қолға үйретуге бола ма?
4.Құрмаштың өліміне кім кінәлі?

9-слайд. «Көксерек» фильмінен үзінді көрсету.

10-слайд.Үйге тапсырма:қасқырға байланысты мақал-мәтелдер жинақтау,әңгімеде
көтерілген мәселе бойынша «Табиғат – Адам» тақырыбына байланысты ойбөліске
дайындалып келу.