Эмбриогенездің негізгі сатылары

Сабақтың тақырыбы: §49. Мүшелер жүйесінің дамуы - эмбриогенездің сатылары
Бөлім:
Өсу және даму
Педагогтің аты-жөні:
Сайлыбай А.С.
Күні:
11.04.2024
Сыныбы: 8G
Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:
Мүшелер жүйесінің дамуы - эмбриогенездің сатылары
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты
8.2.3.1 эмбрионалдық даму кезеңдерін сипаттау
8.2.3.2 әр түрлі ұрық жапырақшаларынан қалыптасатын ұлпалар мен мүшелердің дифференциялануын сипаттау
Сабақтың мақсаты:
* Эмбрионалдық даму кезеңдерін сипаттайды
* Әр түрлі ұрық жапырақшаларынан қалыптасатын ұлпалар мен мүшелердің дифференциялануын сипаттайды
Сабақтың барысы:
Сабақ кезеңі/Уақыты
Педагогтің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Қызығушылықты ояту
7 мин
Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен сәлемдесу, оларды түгендеу.
Оқушыларды отырған қатарлары бойынша көк, сары, жасыл топтарға бөлу
Үй жұмысын айналмалы дөңгелек әдісі арқылы тексеру.
https://spinthewheel.io/wheels/3Zd11AiMoFgW6eWh8aVdcz0xJmU9MQ
--------------------------------------------------------------------------------
Жаңа сабаққа кіріспе
20 мин
? ұрықтың даму жолы қалай аталады?
Эмбриогенездің негізгі сатылары. Естеріңде болса, ағзалардың жеке дамуы эмбриогенез және постэмбриогенез деп екіге бөлінеді. Эмбриогенездің негізгі сатыларын сызба түрінде көрсетуге болады:
Зигота --> Бластула (Бөлшектену)
Гаструла - Нейрула (Органогенез)
? Қалай ойлайсыздар зиготада қанша хромосома бар?
Бластула дегеніміз зиготаның бөлшектенуі нөтижесінде пайда болған, жасушаларының мөлшері бірдей көпжасушалы ұрық. Бластуланың құрамында қанша жасуша болғанына қарамастан жасушалар бір-бірінен ерекшеленбейді.
Гаструла дегеніміз ұрық жасушасында түрлі қабықшалардың пайда болу сатысы. Ұрықтың әртүрлі жағында орналасқан жасушалар бір-бірінен ерекшелене отырып, жасушалардың екі қабығын түзеді. Гаструланың ерте сатысы дегеніміз екіқабатты ұрық. Бұл сатыда екі түрлі ұрық жапырақшасы түзіледі: сыртқы ұрық жапырақшасы экто- дерма, ішкі ұрық жапырақшасы - энтодерма.
Біртіндеп үшінші ұрық жапырақшасы - мезодерма түзіледі. Соңғы (кеш) гаструла дегеніміз- үшқабатты ұрық.
Егер бұл омыртқасыздардың ұрығы болса, соңғы гаструладан кейін мүшелердің дамуы -- органогенез үдерісі басталады. Ал егер бұл омыртқалылардың ұрығы болса, бірнеше жасушалардың бөлінуінен ми мен жұлынның бастамасы жүйке түтігі пайда болады. Бұл нейрула сатысы деп аталады. Желілі жануарлардың ұрығында мүшелері нейрула сатысынан кейін түзіледі.

Постэмбриондық (ұрықтан кейінгі)даму ағзаның жұмыртқа қабықшасын жарып шыққаннан кейін , ал ұрығы құрсақта дамитын сүтқоректілерде туа салысымен басталады.

Тақырып түсіндіріліп болған соң, Видеоролик көрсетіледі
1-тапсыпма
Оқулықпен жұмыс
Оқушылар оқулықты пайдалана отырып, үш ұрық жапырақшасына сипаттама береді
Алдыңғы білімді пайдалана отырып сұраққа жауап береді

Оқушыларды сабақ бойы батарея әдісі бойынша бағалау (әр топқа жауап берген сұрағы бойынша 1 батареядан беріліп отырады)
Интерактивті тақта

https://youtu.be/vOY0ALrz75s?si=5rWe0de3i929yNzt
https://youtu.be/i60NR3teFvo?si=HaqyRgYnTXAq8rNt

Оқулық
Сабақтың ортасы
Мағынаны ашу.
15 мин.
2-тапсырма
<<Тамшы>> әдісі арқылы оқушылар жаңа сабақ бойынша сұрақтарға жауап береді.

3-тапсырма
Биологиялық диктант
................................ - зиготаның бөлшектенуі нөтижесінде пайда болған, жасушаларының мөлшері бірдей көпжасушалы ұрық. Гаструланың ерте сатысы дегеніміз екіқабатты ұрық. Бұл сатыда екі түрлі ұрық жапырақшасы түзіледі: сыртқы ұрық жапырақшасы - ......................., ішкі ұрық жапырақшасы - .................... Соңғы (кеш) гаструла дегеніміз- ................... ұрық.
1. Ағзалардың жеке дамуы кезеңдерін ата
2. Эмбриогенездің қандай сатылары бар?
3. Бластула дегеніміз не?
4. Гаструла дегеніміз не?
5. Үшінші ұрық жапырақшасын ата
6. Органогенез үдерісі қай сатыға жатады?
7. Энтодерма қабатына қандай мүшелер жатады?
8. Постэмбриогенез дегеніміз не?

Оқушыларға мәтін беріледі, оқушылар мәтіннен бос қалған орынға сөз қою керек

Сабақтың соңы
Ой толғаныс.
Рефлексия
3 мин.
Рефлексия
Почта әдісі

Оқушылар сабақтан не түсінгендерін немесе түсінбегендерін және сабақтың қалай өткендігі туралы өз ойларын жазады.