Мидың негізгі бөлімдері

СҚО Петропавл қаласы С.Шәймерденов атындағы қалалық классикалық гимназия Балабекова Клара Тилабековна

Пән
биология
Сынып 8
Пән мұғалімі: Балабекова К.Т.
Уақыты
21.10.2016 ж.
Тақырыбы
Үлкен ми сыңарлары. Жүйке жүйесінің гигиенасы
Мақсаты

Оқушыларды үлкен ми сыңарларының құрылысымен, атқаратын қызметімен және жүйке жүйесінің гигиенасы мен таныстыру. Оқушылардың танымдылық қабілетін арттыра отырып, адамның ми құрылысын ғылыми түрде сипаттай білу.
Табыс критерийлері:
1. Ми бөліктерінің қызметін біледі
2. Үлкен ми сыңарлары қыртысының маңызын түсінеді
3. Үлкен ми сыңарлары қыртысының аймақтарын ажыратады
4. Жүйке жүйесіне әсер ететін зиянды заттардың әсерін сипаттайды
5. Жүйке жүйесінің гигиенасын сақтайды, өмірлерінде қолданады
Түйінді идея
Үлкен ми сыңарларының сенсорлық аймақтарын, атқаратын қызметтерін ажыратады, зиянды заттардың адам ағзасына әсерін түсінеді
Сабақтың өту барысы
Сабақ кезеңдері, модуль
Мұғалімнің әрекеті
Тапсырма мазмұны
Оқушының әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Кіріспе
Модуль: жаңа әдіс-тәсілдер
Әдісі: топқа бөлу
Уақыты 5 мин

2 минут
1 тапсырма

Үй тапсырмасын тексеру 5 минут

Үй тапсырмасына берілген уақыт -
7 минут

Оқушылармен амандасу,
түгелдеу,сабаққа даярлығын қадағалау.

Бүгінгі сабақтың мақсат,міндеттерін қою. Оқушыларды топқа бөлу

Бағалау кестесін тақтаға ілу , топ басшысы оқушылардың бағасын белгілеп отырады

1 тапсырма
Берілген суретке ми бөлімдерін белгілеу 1 минут
2 тапсырма
Тест
Жауаптары:
1С 2А 3В 4С 5Е
Жеке жұмыс жұппен тексереді

Оқушылар қағаздың бір бөліктерін алады да, қиындыдан ми суретін жинайды. Құрастырылған сурет бойынша топқа бірігеді. А3 қағазына жабыстырады.
1 тапсырма ми бөлімдерін белгілеу

2. тапсырма Тест
1.Мидың орташа салмағы
А 1500-1600
В 1100-1200
С 1300-1400
Д 1800-2000
Е 900-1200
2.Адам миы негізі неше бөлімнен тұрады
А 3
В 2
С 4
Д 1
Е 5
3.Сопақша ми арқылы жүзеге асатын рефлекстер
А қимыл - қозғалыс
В тыныс алу,асқорыту
С жоғары және төменгі бөлімдерге қозуды өткізу
Д тепе-теңдік
Е бағдарлау ұйқыны реттейді
4.Мишық пен ми көпірі мидың қай бөлігінде орналасқан
А Алдыңғы бөлігінде
В Орталық бөлігінде
С Шеткі бөлігінде
Д Артқы бөлігінде
Е ортаңғы мидың алдыңғы бөлігінде
5.Дене температурасын реттейтін ми бөлімі
А Мишық
В Сопақша ми
С Ортаңғы ми
Д Артқы ми
Е Аралық ми
Сабаққа даярланады, жинақталады, жаңа сабаққа ден қояды.

Топқа бөлінеді

Топпен жұмыс

Жеке жұмыс
Тексергенде жұппен жұмыс оқушылар бағалап отырады

Шапалақтау арқылы бағалау
Дұрыс белгілеген оқушыға 5 ұпай
1 қате 4ұпай
2 қате 3ұпай

Дұрыс белгілеген оқушыға 5 ұпай
1 қате 4ұпай
2 қате 3ұпай
3 қате 2ұпай
Оқу құралдары,
таратпа,
сурет

.

Негізгі бөлім
( теориялық бөлім)
Мақсаты:

Жеке ,жұп және топқа тапсырмалар беру, талдау, жинақтау

Әдісі: ЖИГСО 2

Берілген уақыт -22 минут жалпы

Анаграмманы шешу арқылы 2 минут

Бекіту кезеңі

Модуль: АКТ: интербелсенді тақта.

Берілген уақыт -
3 минут

Балалар ми неше бөлімнен тұрады ?
Ия балалар біз ми бөлімнің ми діңі мен мишықпен таныстық
Ал,енді бүгін өтетін тақырыбымыз <<Үлкен ми сыңарлары>>
Қазір берілген ресурс көздеріне сүйенуге болады . Оқушылар-
дың жұмыстарын қадағалау, жетекшілік жасау

Сергіту сәті
2 мин

Жаңа тақырып бойыша пысықтау

Оқушылардың жауаптарын қадағалау, жетекшілік жасау.

Назарларын интербелсенді
тақтаға аудару
Сәйкестендіру
Жеке жұмыс - оқулықпен, ресурс көздерімен жұмыс-
6 мин
3 тапсырма Топпен жұмыс -2 минут
1 мин Бекбердина Зарина қосымша мәлімет
Топпен жұмыс:
1.топ: Алдыңғы ми. Мидың басты бөліктері және аймақтарының орналасуы
2.- топ: Үлкен ми сыңарларының қызметі.
3- топ: Жүйке жүйесінің гигиенасы.
4- топ: Темекі мен спиртті ішімдіктің жүйке жүйесіне әсері
4 тапсырма Жұппен анаграмманы шешеді
1. Дйшеү гіліөб
2. Даңмай ілөбіг
3. Голотопорвен
4. Феркелс
5. Ңғытаро им
6. Пріөк
Дұрыс жауаптары
1. Шүйде бөлігі
2. Маңдай бөлігі
3. Невропотолог
4. Рефлекс
5. Ортанғы ми
6. Көпір

5 тапсырма Үлкен ми сыңарлары қыртысының сенсорлық аймақтарының орналасуымен сәйкестендір.
Аймақ атаулары
Орналасуы
1.Көру аймағы Б
2.Есту аймағы Г

3.Иіс сезу және дәм сезу орталығы
Ғ

4.Тері-бұлшық ет сезім аймағы

5.Қимыл-қозғалыс аймағы

А)маңдай бөлігінде, орталық жүлге алдында;
Ә)төбе бөлігінде, орталық жүлге артында
Б)шүйде бөлігі
В)төбе бөлігі
Г)самай бөлігі
Ғ)маңдай бөлігінің ішкі беті

Жеке жұмыс 7 минут оқулықпен жұмыс
Топта талқылау
2 минут
Топтың ішін сандар арқылы бөлу
Сандық жанұяларға орнын ауыстырады
1 минут
Топтың ішінде түсіндіре бастайды әрбір оқушы

Жеке жұмыс
Тексергенде жұппен жұмыс оқушылар бағалап отырады
Дәптерлеріне жаңа тақырыпты жазады.анаграммада жазылған сөздерге үйден анықтама беріп келеді

Жауабы дұрыс 5 ұпай

Өзін бағалайды
және топ басшысы бағалайды

<<Басбармақ>> стратегиясы арқылы бағалау

Барлығы дұрыс болса 3 ұпай
1 қате 2 ұпай
2-3 қате болса
1 ұпай
Оқулық 8 сын

Білімділер сайыты алынған ресурстар

Интербелсенді тақта ноутбук

Интербелсенді тақта, ноутбук тақырып қа сай слайд материалдары көрсету

Қорытынды

5 минут
2.Берілген тірек-сызбаны толықтыру.

2 минут

Қосымша материал
Слаидтан көрсету
1 минут

Мидың негізгі бөлімдері

Мидың негізгі бөлімдері

Топпен жұмыс

Үйге тапсырма беру Уақыты: 2 минут
Ми бөліктері және үлкен ми сыңарлары қыртысының аймақтары
тақырыбын оқып келу, дәптерге 58 беттегі кестелерді толтыру
Бағалау парағындағы бағаларын қою

Топ басшы бағаларын қойып береді
Параграф 16
Салыстыру
.

Оқу құралдары

Кері байланыс
Күннің түсіне түрлі-түсті смайликтер жабыстыру
Уақыты -1 мин
<<Сары>> - маған бәрі ұнады,
<<көк>>- кейбір тапсырмалар маған қиындық келтірді,
<<қызыл>>-мен ешнәрсе түсінбедім

Қосымша материалдар
І топ Адамның оң және сол жақтағы ми сыңарларының қызметі әртүрлі. Оңқайдың сол жақ ми сыңарында, ал солақайдың оң жақ ми сыңарында адам туылғаннан кейін қалыптасатын есту және сөйлеу мен жазудың қимыл-қозғалыс орталықтары орналасқан.Жүйке жүйесі ауруларыныңсебебін, алдын алу, емдеу және диагностика қою әдістерін невропатологанықтайды. Ми сыңары 4 бөлікке бөлінген Үлкен ми сыңарлары
Беті сұр заттан - қыртыстан түзілген. Бас сүйек сауытының ми бөлімінде орналасқан
Мидың ең үлкен және эволюциялық тұрғыдан ең жас бөлімі

Қосымша материалдар
ІІ топ 1.Не себепті сол жақ ми сыңары сөзді түсіну, құрастыру, сөз символдары мен жұмысын қамтамасыз етеді?
Ж: Себебі, сол жақ ми сыңары талдау процесіне қатысып, қисындыойлауды басқарады.
2.Не себепті оң жақ ми сыңары кеңістік сигналына жауапты заттарды көру және сипап сезу арқылы таниды?
Ж: Себебі, оң жақ ми сыңары нақтылы, яғни бейнелі ойлау амалын басқарады
Қыртыстың өткізгіш жолдары ақ заттан түзілге

Термин сөздердің анықтамасын жаз және жатта
Орталық жүлге - маңдай бөлігін төбе бөлігінен ажыратады.
Бүйірлік жүлге - самай бөлігін шектейтін жүлге
Есту аймағы - самай бөлігінде,
Иіс сезу және дәм сезу аймағы - төбе және самай бөліктерінің шегінде,
Көру аймағы - шүйде бөлігінде,
Қимыл-қозғалыс аймағы - орталық жүлге алдында, маңдай бөлігінде,
Тері-бұлшықет сезімінің аймағы - орталық жүлгенің артындаорналасқан.
Қабілеттілік - қандай да бір іс-әрекетті тиімді меңгерудің психикалықмүмкіндігі.
Электроэнцефалография - мидың жұмыс істеу белсендігін анықтайтын құрал

Термин сөздердің анықтамасын жаз және жатта.
Орталық жүлге - маңдай бөлігін төбе бөлігінен ажыратады.
Бүйірлік жүлге - самай бөлігін шектейтін жүлге
Есту аймағы - самай бөлігінде,
Иіс сезу және дәм сезу аймағы - төбе және самай бөліктерінің шегінде,
Көру аймағы - шүйде бөлігінде,
Қимыл-қозғалыс аймағы - орталық жүлге алдында, маңдай бөлігінде,
Тері-бұлшықет сезімінің аймағы - орталық жүлгенің артындаорналасқан.
Қабілеттілік - қандай да бір іс-әрекетті тиімді меңгерудің психикалықмүмкіндігі.
Электроэнцефалография - мидың жұмыс істеу белсендігін анықтайтын құрал

Термин сөздердің анықтамасын жаз және жатта.
Орталық жүлге - маңдай бөлігін төбе бөлігінен ажыратады.
Бүйірлік жүлге - самай бөлігін шектейтін жүлге
Есту аймағы - самай бөлігінде,
Иіс сезу және дәм сезу аймағы - төбе және самай бөліктерінің шегінде,
Көру аймағы - шүйде бөлігінде,
Қимыл-қозғалыс аймағы - орталық жүлге алдында, маңдай бөлігінде,
Тері-бұлшықет сезімінің аймағы - орталық жүлгенің артындаорналасқан.
Қабілеттілік - қандай да бір іс-әрекетті тиімді меңгерудің психикалықмүмкіндігі.
Электроэнцефалография - мидың жұмыс істеу белсендігін анықтайтын құрал
Термин сөздердің анықтамасын жаз және жатта.
Орталық жүлге - маңдай бөлігін төбе бөлігінен ажыратады.
Бүйірлік жүлге - самай бөлігін шектейтін жүлге
Есту аймағы - самай бөлігінде,
Иіс сезу және дәм сезу аймағы - төбе және самай бөліктерінің шегінде,
Көру аймағы - шүйде бөлігінде,
Қимыл-қозғалыс аймағы - орталық жүлге алдында, маңдай бөлігінде,
Тері-бұлшықет сезімінің аймағы - орталық жүлгенің артындаорналасқан.
Қабілеттілік - қандай да бір іс-әрекетті тиімді меңгерудің психикалықмүмкіндігі.
Электроэнцефалография - мидың жұмыс істеу белсендігін анықтайтын құрал

Бағалау парақшасы
Тақырыбы: Үлкен ми сыңарлары.

1 тапсырма ми бөлімдерін белгілеу
2 минут
2. тапсырма Тест
Орындауға 4 минут тексеруге 1 минут
Мәтінді тану оқу
түсіну 6 минут
топта талқылау 1 минут Келесі топта
Түсіндіру
10 минут +2 минут
Анаграмманы шешу арқылы 2 минут
Сәйкестендіру
3 минут
Берілген тірек-сызбаны толықтыру
2 минут

Бағалау

Оқушының
аты-тегі
Жауабы дұрыс -5 ұпай
1 қате- 4ұпай
2 қате- 3ұпай
Жауабы
дұрыс -5 ұпай
1 қате- 4ұпай
2 қате- 3ұпай
Тақырыпты толық меңгердім-5-ұпай
Бір тақырыпшаны толығымен мең гере алмадым -4
Тақырыпты толығымен меңгере алмады -3
Барлығы дұрыс болса 3 ұпай
1 қате 2 ұпай
2-3 қате болса
1 ұпай
Жауабы
дұрыс -5 ұпай
1 қате- 4ұпай
2 қате- 3ұпай
Жауабы
дұрыс -5 ұпай
1 қате- 4ұпай
2 қате- 3ұпай
Қорытынды
баға

Топ басшы
мұғалім

өзінің
Топ басшы

Жалпы ұпай
28-25 ұпай -5 20-24 ұпай -4 15-19 ұпай -3