Қазақ дастарханы

АБАЙ АУДАНЫНЫҢ БІЛІМ, ДЕНЕ ТӘРБІЕСІ ЖӘНЕ СПОРТ БӨЛІМІ
КМҚК «АҚЕРКЕ» БӨБЕКЖАЙ-БАЛАБАҚШАСЫ

Қоршаған ортамен таныстыру бойынша өткен ашық
ұйымдастырылған оқу іс- әрекетінің тақырыбы:

«Қазақ дастарханы»

(«Ұлттық қазына» бағдарламасы арқылы мектепке дейінгі оқыту мен
тәрбиелеудің практикалық құндылығын арттыру» тақырыбы бойынша өткізілген
ұйымдастырылған оқу әс-әрекетінің технологиялық картасы).

Өткізген тәрбиіеші: Султанбекова Гаухар Мырзатаевна

ТОПАР КЕНТІ

Ұйымдастырылған оқу-іс әрекетінің технологиялық картасы

Білім беру саласы: «Қатынас»
Бөлімі: Қоршаған ортамен таныстыру
Тақырыбы: «Қазақ дастарханы»
Мақсаты:
Білімділік: Балалардың наурыз мерекесі туралы білімдерін бекіте отырып,
олпрды «Наурыз көже» ұлттық тағамы құрамымен және оның жасалу жолдарымен
таныстыру. «Қазақ дастарханы» туралы түсінік беру.
Дамытушылық: Сұрақ-жауап, әңгімелесу, психологиялық жаттығу, билингвалдық
компонент арқылы балалардың сөздік қорларын, тілін, танымдық, ойлау, есте
сақтау, өзіндік жұмыс жасау, грамматикалық тұрғыда жүйелі сөйлей білу
қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: Балаларды туған еліміздің салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын,
мерекелерін, ұлттық құндылықтарын білуге тәрбиелей отырып, оларды әрі қарай
жалғастырушы өздері екендігін ұғындыру арқылы елжандылыққа,
бауырмалдылыққа, еңбексүгіштікке баулу.

|Іс-әрекет |Тәрбиешінің іс-әрекеті |Балалардың іс-әрекеті |
|кезеңдері | | |
|Мотивациялық – |Шаттық шеңбері: «Біздің жүрек» |Балалар бір-біріне ашық |
|қызығушылық | |ас- |
| |(шаттық шеңбері жіптің көмегімен тор жасау|пан, мол бақыт, |
| |арқылы өтеді) |еліміздің ты- |
| | |ныштығын, жарық күн, |
| | |жақ- |
| | |сы көңіл күй, мықты |
| | |денсау- |
| | |лық, бақытты болашақ |
| | |тілей- |
| | |ді. |
| |Сұрақ-жауап: | |
| |Тәрбиеші: -Балалар, қазір бізде жылдың қай|Балалар сұрақтарға жауап|
| |мезгі- | |
| |гілі? |береді. |
| |-Дұрыс, көктем мезгілі. | |
| |-Көктем мезгілінде табиғатта қандай |Балалар күн жылынып, |
| |өзгерістер бо- |қар |
| |лады? |еріп, су болып ағады, |
| | |жылы |
| | |жақтан құстар ұшып |
| | |келеді. |
| | |Ағаштың бұтақтары бүршік|
| | |жарады деп жауап береді |
| |-Ал қазыр қай ай? |Қазыр наурыз айы. |
| |Наурыз айында қандай мерекелер өтті? |Наурыз айында аналар |
| | |мере- |
| | |кесі және наурыз тойы |
| | |өтті. |
|Ұйымдастыру- |Саяхатқа шығу: | |
|іздестіру | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| |-Ал, енді балалар ұйымдастырылған оқу | |
| |іс-әреке- | |
| |тін жалғастыру үшін біз этнопедегогика | |
| |орталығы | |
| |мұражайға саяхатқа барайық . | |
| |-Ал, ол үшін бәріміз керуенге отырамыз. |Балалар музыка әуенімен |
| |(түйеге жегілген арба) |топтан шығып, кегуенге |
| | |оты- |
| |Арбадан құлап қалмауға тырысайық. |рып ұзын каридор бойымен|
| | |мұражайға келеді. |
| |Тәрбиеші: | |
| |-Балалар көктемгі табиғатты көз алдарыңа |Балалар көз алдарына |
| | |көк- |
| |елестетіңдерші. |темгі табиғатты елестете|
| |Қар еріп, сылдырап су аға бастады. Күн |отырып, тыныс алу |
| |сәулесі мо |жаттығу- |
| |мол түсіп, алдыңнан салқын жел ескендей |ларын орындайды. |
| |болады. | |
| |Таза ауаны терең жұтып, кең тыныс аласың. | |
| |-Көктем қандай тамаша! | |
| |-Міне түйе де тоқтап, керуеніміз межелі | |
| |жерімізге | |
| |де әкелді. | |
| |Балаларды мұражай алдында Тазша бала қарсы|Балалар Тазша баламен |
| |алып, амандасады да: |амандасып, оған қызыға, |
| | |әрі |
| |-Наурыз тойларың құтты болсын! |таңдана қарайды. |
| |-Наурыз сендерге тек жақсылық әкелсін! |БалаларТаза балаға |
| | |рахмет |
| |-Қош келдіңіздер!-деп төрге шақырады. |айтып мұражайға кіріп, |
| | |дөң- |
| | |гелек столды айнала |
| | |отыр. |
| |Ой шақыру: | |
| |Тәрбиеші: | |
| |-Балалар Тазша балаға мұражай туралы не |Балалар мұражай туралы |
| |білеті- |бі- |
| |німізді кім айтып береді? |летіндерін ортаға |
| | |салады. |
| |Тәрбиеші: | |
| |-Енді сендермен алдағы жұмыстарымызға | |
| |дайын- | |
| |дық ретінде сендермен психологиялық | |
| |жаттығу | |
| |жасап алайық. | |
| |Психологиялық жаттығу | |
| |Кел, балалар ортаға, |Балалар ортаға шығып, |
| |Үлкен шеңбер құрайық. |Шеңбер жасап тұрады. |
| |Қайырлы таң көк аспан, |Аспанға, |
| |Қайырлы таң туған жер, |Жерге, |
| |Қайырлы таң қонақтар, |Қонақтарға, |
| |Қайырлы таң достарым. |Бір-біріне қарап, |
| | |иіледі. |
| |Достарымды көргенде, |Бір-біріне қарап, |
| | |жымияды, |
| |Қуанып мен қаламын. |Қолдарынан ұстап, |
| |Қолымызды ұстайық, |Шеңбер бойымен айналып, |
| |Жылу күшін сыйлайық! |Орындарына келіп тұрады.|
| |Әңгімелесу: | |
| |Тазша бала: |Балалар «Наурыз» сөзі |
| | |жаңа |
| |-Балалар сендер бәлесіңдер ме, «Наурыз» |Күн деген мағынаны |
| |сөзі |білдіре- |
| |қандай мағынаны білдіреді? |тінін, Наурызда Қыдыр |
| | |ата |
| | |Келетінін айтады. |
| |Тәрбиеші: | |
| |-Дұрыс, балалар наурызда бүкіл жер дүние |Балалар тәрбиешінің |
| |жанда- | |
| |нып, малдар төлдеп, бақтарға құстар |әңгімесін тыңдайды. |
| |сайрап, таби- | |
| |ғат ұйқысынан оянғандай болады.Бұл күні | |
| |адамдар | |
| |бір-біріне деген реніштерін ұмытып, | |
| |қуанышпен | |
| |тойлайды. | |
| |Тазша бала: | |
| |-Сендер өздерің де, тәрбиеші апайларың да,|Балалар сегіту сәтін |
| |наурыз |жасауға |
| |туралы көп біледі екенсіңдер. Барлығымыз |дайындалады. |
| |шарша- | |
| |ған болармыз, енді біраз сергіп дем | |
| |алайық. | |
| |Сергіту сәті: | |
| |Есті салқын самал жел, |Қолдарымен жел еседі, |
| |Ағаштарды тербетіп. |Ағаштарша тербеледі. |
| |Күн сәулесін төкті де, |Аспанға қарап, |
| |Бүршік жарды ағаштар. |Екі қолдарын жаяды. |
| |Наурыз келді алақай, |Қолдарын шапалақтайды. |
| |Құстар ұшты қалықтай. |Құстар сияқты ұшады, |
| |Кәне достар қуанып, |Орындарында айналып, |
| |Би билейік, күй тартып. |Би билеу,күй тарту |
| | |қимылда- |
| | |рын жасайды. |
| |«Наурыз көже» туралы түсінік беру. | |
| |Тазша бала: | |
| |-Балалар біраз сергіп, дем алдық, ал енді | |
| |сендер | |
| |менің мына сұрағыма жауап беріңдерші: | |
| |-Наурыз күні әр үйде не жасалады? |Балалар дастархан |
| | |әзірлене- |
| | |тіндігі туралы айтады. |
| | | |
| |-Дастарханға не қойылатынын білесіңдер ме?|Ұлттық тағамдарды айтып,|
| | |оны тағамдар арасынан |
| | |тауып әкеліп, дастархан |
| | |әзірлейді. |
| |-Ал, енді наурыз күнгі ең басты тағам не? |Балалар наурыз көже |
| | |екендігін айтады. |
| |Тәрбиеші: | |
| |-Иә, балалар дұрыс айтасыңдар, ендеше | |
| |біздің дас- | |
| |тарханымызға наурыз көже жетіспей тұрған | |
| |сияқты. | |
| |Сол наурыз көжені әзірлесек қалай болады? | |
| |Ол | |
| |үшін біз алдымен оның неден жасалатынын | |
| |анықтап алуымыз кажет. | |
| |Тазша бала: | |
| |-Олай болса, мен сендерге қазір наурыз | |
| |көженің | |
| |неден жасалатыны туралы айтып берейін: | |
| |Наурыз көже 7 түрлі тағамнан жасалады. | |
| |Өйткені | |
| |халқымыз 7 санын қасиетті деп санаған. | |
| |Ол тағамдар: су, сүт, тұз, сүр ет, тары, | |
| |құрт, май. | |
| |Тәрбиеші: | |
| |-Олай болса, балалар, біз сендермен наурыз|«Дастархан» әні |
| |көже |орындалып, |
| |пісіріп, келген қонақтарымызға дәм |ұл балалар от жағады,(от|
| |татырайық. |ош- |
| | |ақ астына гирлянды және |
| | |қы- |
| | |зыл матаны пайдалану |
| | |арқы- |
| | |лы жағылады). Қыздар |
| | |қазанға наурыз көжені |
| | |пісірі- |
| | |луі бойынша дайындайды. |
| |Тазша бала: | |
| |-Балалар наурыз көжеміз дайын болғанша кім|Наурыз туралы тақпақ |
| |нау- |біле- |
| |рыз туралы тақпақ біледі, соны тыңдайық. |тін балалар тақпақтарын |
| | |айтады. |
| |Тәрбиеші: | |
| |-Балаларнаурыз көжеміз дайын болған |Балалар тостағандарға |
| |сияқты, енді | |
| |келген қонақтарға дәмін татырайық. |құйылған наурыз көжені |
| | |қонақтарға таратады. |
| |Тәрбиеші: | |
|Рефлексивті- | | |
|түзетушілік | | |
| |-Балалар енді орнымызға отырып, бүгінгі | |
| |оқу | |
| |іс-әрекетіне шолу жасайықшы. |Балалардың жауаптары: |
| |-Біздің оқу іс-әрекетіміз неден басталды? |-Оқу іс-әрекеті шаттық |
| | |шеңберімен басталды. |
| |-Біз бүгін керуенмен қайда шықтық? |-Біз бүгін керуенмен |
| | |серуен- |
| | |ге шығып, мұражайға |
| | |келдік. |
| |-Мұражайда бізді кім қарсы алды? |-Мұражайда бізді |
| | | Тазша бала қарсы алды. |
| |-Сендермен мұражайда не туралы |-Ұлттық ыдыстар, |
| |әңгімеледтік? |бұйымдар |
| | |туралы әңгімеледік |
| |-Бәрінен бүгінгі іс-әрекеттеріңде сендерге|-Наурыз көже |
| |не |пісіргеніміз |
| |ұнады? |ұнады. |
| |Тазша бала: | |
| |-Балалар сендер бәрің өте алғыр, ақылды, |Балалар Тазша баламен |
| |білімді |дос |
| |екенсіңдер. Мен бүгін сендерден көп |болғылары келетінін оның|
| |нәрсені | |
| |үйрендім. Мен сендер сияқты балалармен дос|да, оларға ұнағаны |
| | |туралы |
| |болғым келеді. |айтады. |
| |Тәрбиеші: | |
| |-Олай болса, балалар біз қонақтармен |Балалар |
| |қоштасып, |келісетіндіктерін |
| |Тазша баланы алып, келген керуенімізге |білдіреді. |
| |отырып, | |
| |қырға шығып, таза ауада біраз ұлттық | |
| |ойындар | |
| |ойнап қайтайық. | |
| |(Тәрбиеші Тазша баланы, балаларды алып | |
| |керуенге отырып | |
| |шығып кетеді). | |
| | | |
| | | |

Күтілетін нәтиже:

Нені біледі: Наурызда «Наурыз көже» пісірілетінін білді.

Қандай түсініктерді игереді: Неліктен 7 түрлі тағамнан жасайтынын игерді.

Меңгерген дағдылары мен іскерліктері: «Наурыз көжені» пісіру, ошақты жағу
ретін.