Орталық Қазақстандағы сақтар

Сабақтың тақырыбы: Орталық Қазақстандағы сақтар

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Сақтардың мекені, қоғамы, тарихы, шаруашылығы, мәдениетінің

қалыптасуын тірек сызбалар арқылы баяндай отырып тарихты меңгертуге

ықпал ету және қызығушылығын қалыптастыру.

Дамытушылық: Көрнекі құралдарды пайдалана отырып сабақты меңгерту барысында оқушылард ың өзіндік жұмысқа, бір-бірімен қарым-қатынас жасай білуге, сөйлеу мәдениетін игеруге, отансүйгіштікке тәрбиелеу.

Тәрбиелік: Оқушылардың өзіндік, топтық жұмыстарын ұйымдастыра отырып, ойлау, сөйлеу, қарым-қатынас жасай білу қасиеттерін дамыту.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың барысы:

Сақ тайпаларының негізгі 3 тобы

Атауы

Мекені

Атауы: Парадарайя

Мекені: ( теңіздің арғы жағындағы сақтар) Қаратеңіздің солтүстігі, Арал теңізі маңы, Амудария мен Сырдарияның төменгі ағысы.

Атауы: Тиграхауда

Мекені: ( шошақ бөрікті сақтар) Сырдарияның орта ағысы, Тянь-Шань, Жетісу.

Атауы: Хаумаварга

Мекені: (хаома сусынын дайындайтын сақтар) Мургаб аңғары (Түркіменстан)

Сыртқы саяси жағдайы.

- Б. з. д 529 ж. парсы Кирдіңжорығы.

- Б. з. д 519-518 ж. парсы патшасы 1 Дарийдіңжорығы

- Б. з. д IV ғ (330-327 жж) Александр Македонский (ЕскендірЗұлхарнайын) жорығы

- Б. з. д 490 ж. Марафон , гректер мен соғысы.

Қазақстан жерінен табылған «Алтын киімді адамдар» №4-кесте.

№

Табылған жері

Қай ғасырға жатады?

Қанша алтын әшекейлермен безендірілген?

№: №1. Алтын адам

Табылған жері: Жетісу. Есік қорғаны.

Қай ғасырға жатады?: Б. з. б 5-4 ғасырлар

Қанша алтын әшекейлермен безендірілген?: 4 мыңға жуық алтын әшекей

№: №2. Алтын адам

Табылған жері: Атырау облысы. Аралтөбе қорымы

Қай ғасырға жатады?: Б. з. б 2 ғасырлар

Қанша алтын әшекейлермен безендірілген?: Алтын киімі. Болат қылыш.

№: №3. Алтын адам

Табылған жері: Шығыс Қазақстан. Шілікті ескерткіші.

Қай ғасырға жатады?: Б. з. б 8 ғасырлар

Қанша алтын әшекейлермен безендірілген?: 4325 алтын әшекей

№: №4. Алтын адам

Табылған жері: Орталық Қазақстан. Қарқаралы өңірі

Қай ғасырға жатады?: Б. з. б 6-5 ғасырлар

Қанша алтын әшекейлермен безендірілген?:

20 құйма алтын, 6 алтын орама.

30 шақты түрлі формада құйылған алтын әшекей

«Жұлдызды сәт» ойыны.

Сынып екі командаға бөлінеді.

І-кезең. Кім жылдам? ( 10 сұрақтан тұрады. )

ІІ-кезең. Тапқыр ұжым. (Оқушылардың контур картамен жұмысы.

ІІІ-кезең. Ұғымдар сәйкестігін тап.

IV -кезең. Жұмбақ суреттер.

V-кезең. Сөзжұмбақ.

VI. Мәре.

І-кезең. Кім жылдам? ( 10 сұрақтан тұрады. ) 1-топқа.

1. Сақ жеріне басып кірген парсы патшасы Дарийге жіберген сақтардың жұмбақ сыйлығында қандай заттар бар? Тышқан, құс, құрбақа, жебе

2. Сақ-скиф жеріне басып кірген грек-македон әскерінің қолбасшысы. (А. Македонский)

3. Сақтар туралы “дұшпанға-қатал, досқа-адал” деп баяндаған. (грек жазбалары)

4. Парсы жазбаларында Жетісу, Сырдарияның орта ағысында тұрған сақтар. (тиграхауда)

5. Сақ-парадарайаларының оңтүстігінде қоныстанған сақтар атауы. (хауомоварга)

6. Сақ қоғамындағы тайпалар мен рулар арасындағы даулы мәселелерді шешті. (Көсем)

7. Сақ қоғамындағы адамдар тобы. (Жауынгерлер, абыздар, малшылар мен егіншілер)

8. Сақ қоғамында ақ киім кигендер. (Абыздар)

9. Алматы маңынан табылған, конус тәріздес тұғыр шетіне 15 бұқа бейнеленген табақ атауы.

(Жетісу михрабы)

10. Македон әскеріне қарсы 3 жыл партизандық соғыс жүргізген қолбасшы. (Спитамен)

2-топқа.

1. Сақ қоғамындағы абыздардың танымал белгісі. (Тостаған мен бас киім)

2. Сақ қоғамындағы “сегізаяқтылар” деп аталғандар. (малшылар мен егіншілер)

3. Сақтарды “Әлемдегі ең әділ, ең шыншыл халық” деп есептегендер. (гректер)

4. Жазба деректерден белгілі б. з. б. 570-520 жылдары өмір сүрген сақ патшайымы. (томирис)

5. Сақтар өмірінде аз өсірілген мал түрі. (ірі қара)

6. Сақтар туралы “Құдай деп олар күнді есептейді және оған жылқыны құрбандыққа шалады” деп жазған. (Страбон)

7. Сақ малшысы “Шырақ” туралы суреттейтін грек тарихшысы. (Полиан)

8. Қызылордадан 300 шақырым жерде орналасқан сақ қаласының орны. (Шірік Рабат)

9. Тиграхауда сақтарының қоныстанған аумағы. (Оңтүстік Қазақстан)

10. Ең бірінші қолданылған металл. (мыс)

ІІ-кезең. Тапқыр ұжым. (Оқушылардың контур картамен жұмысы)

1-топ. «Алтын киімді адам» табылған жерлерді белгіле.

2-топ. Картаға сақ тайпаларын орналастыр.

ІІІ-кезең. Ұғымдар сәйкестігін тап. 1-топ.

1-топ. Төмендегі суретте қандай жағдай бейнеленген? (Шырақ батырдың ерлігі)

2-топ. Бұл сурет туралы не білесің? (Сармат көсемі. Арал төбе қорғаны. 2-алтын адам)

V-кезең. Сөзжұмбақ. 2-топқа бірдей.

Кілт сөздің көмегімен тік торкөздердегі жасырулы тұрған сөзді тап:

VI. Мәре. 1-топ.

Геродот былай деп жазды: “Олардың жеріне басып кірген жаудың еш-қайсысы қашып құтыла

алмайды. Егер олар ашык соғысуды өздері қаламаса, ешкім оларды қуып жете де алмайды,

себебі оларда да, те жоқ. Алайда олар өз баспаналарын өздерімен бірге ала

журеді өрі олардың барлығы да ат үстінде садакты жақсы ататын мергендер. Азықты олар жерден емес, мал өсіруден табады. Осындай жағдайда олар қалай жеңімпаз болмасын”.

Сақтар туралы білгеніңді ескере отырып, олардағы жоқ нәрсені тап. Қала, бекініс.

Ұқсас жұмыстар

тоқсан (18 сағат)

6-ші сыныптарға арналған тарих сабағына жоспар

Сақ тайпалары туралы антикалық деректер

Оқушылар тақырыпты қорытындылау

Сақ қоғамы

Сақтар

Ғұндар мемлекеті

Сақтар. сақтар қоғамы

Сақтардың мекендеген жері.сақ қоғамы

Сақтардың мекендеген жері