Қола дәуіріндегі Қазақстан жайлы ақпарат

Қазалы ауданы №91 Ғ. Мұратбаев атындағы мектеп
І-санатты тарих пәнінің мұғалімі: Жалимбетова Базар Қаршығақызы
Пән: Қазақстан тарихы
Сабақ жоспары:
Сабақ тақырыбы: § 3-4. Қола дәуіріндегі Қазақстанның археологиялық
Сабақ мақсаты:
* Қола дәуірі туралы түсінік бере отырып, б.з.б. 2-мыңжылдықтың соңы мен 1-мыңжылдықтың басында далалық өңірде көшпелі мал шаруашылығының дами бастағынын көрсету.
* Адамдардың қоғамдық қатынастырының өзгеруіне, бұл кезеңнің зерттеген мәдени ескерткештеріне тоқталу.
Сабақтың түрі: аралас
Әдісі: интерактивті
Сабақтың көрнекілігі:
- <<Қазақстан Республикасының саяси картасы>>.
- Тірек-сызба, суреттер, кестені пайдалану.
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі
* Оқу құралын тексеріп түгелдеу
* Әнұран орындау, <<Хабар>>
* Оқушылар зейінін сабаққа аудару
Көрнекілікке карта, суреттер, сызба, кесте пайдалану.
Үй тапсырмасын сұрау:
* Соңғы тас дәуірінің кезеңдерінің хронологиясын анықтап, қысқаша айтып беріңдер.
* Мезолит кезеңі адам өміріне қандай жаңалықтар алып келді?
* Мезолит кезеңінің тұрақтары қай жерден табылды, олардың өздеріне тән ерекшеліктері қандай?
* Неолит кезеңі адам өміріне қандай өзгерістер алып келді?
* Ботай мәдениеті туралы не білесіңдер?
Сабақтың жоспары:
* Қола дәуірі туралы түсінік және оның ерекшеліктері
* Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениетінің зерттелуі
* Орталық Қазақстандағы ру-тайпаларының қола дәуіріндегі ескерткіштері.
* Солтүстік және Батыс Қазақстан ру-тайпаларының археологиялық ескерткіштері
* Шығыс Қазақстан ру-тайпаларының қола дәуіріндегі есерткіштері
* Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу ру-тайпаларының археологиялық ескерткіштері
Оқушылардың назарын бұл кезде өмір сүрген тайпалардың металлургия мамандығын жақсы меңгергендігіне, қола еңбек құралы мен қару-жарақ жасаудың негізгі шикізат көзі болғандығына аударып, бұл кезеңдегі шаруашылықтың даму ерекшеліктерін, қоғамдық қатынастағы өзгерістерді атап өтемін.


Оқушылардың білімдерін бекіту мақсатында оқушыларды қатыстыра отырып, төмендегі сызбаны жасау.
159893015303500Қару-жарақ
17018002622550085153519875500Металлург мамандығының жетілуі
Мүлік теңсіздігінің өсуі
176911033083500145034016065500Еңбек құралдары
170180014986000Қола дәуірінің ерекшелігі
170180010223500119126020891500Өндірістік өнім өндіру
Отбасылық меншіктің кеңеюі
Мал шаруашылығының дамуы
Көшпелі мал шаруашылығы
Аталық рулық қатынас
Әрі қарай <<Андронов мәдениеті>> қай дәуірде қалыптасқан?
* Бұл мәдениетті жасаушы ру-тайпалардың Қазақстанмен қандай байланысы бар?>> т.б. сұрақтарды қоя отырып, оқушылардың білім деңгейін таразылап, төмендегі сызбаны пайдалана отырып, жоспардағы екінші мәселені түсіндіремін. Андронов, Беғазы-Дәндібай мәдениетінің құндылығын ащқан археолог-ғалымдар еңбегіне тоқталып қорытындылаймын.
Жоспарда көрсетілген Орталық, Солтүстік, Батыс, Шығыс, Оңтүстік Қазақстандағы қола дәуірінің ескерткіштерін, олардың әр кезеңінің ерекшеліктеріне тоқталамын.
Сабақты бекіту:
* Қола дәуірі және оның ерекшеліктері туралы не білесіңдер?
* Қоланың пайда болуының адам өмірінде тарихи маңызы қандай?
* Андроном мәдениеті туралы не білесіңдер?
* Беғазы дәндібай мәдениеті Андроном мәдениетінен несімен ерекшеленеді?
* Орталық Қазақстандағы қола дәуірінің ескерткіштері туралы айтып беріңдер.
* Солтүстік және Батыс Қазақстандағы ескерткіштердің ерекшеліктері туралы әңгімелеңдер.
* Шығыс Қазақстандағы ескерткіштердің зерттелу тарихы туралы не білесіңдер?
* Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу аймағындағы ескерткіштердің маңызы неді?
1889760279400Қола дәуірі
00 Қола дәуірі
Тірек-сызба
34918651466850082613518986500
3634105234950Беғазы-Дәндібай мәдениеті
00Беғазы-Дәндібай мәдениеті
20955174625Андронов мәдениеті
00Андронов мәдениеті
1889760709930Ру-тайпалар
00Ру-тайпалар
3634105778510Орталық Қазақстан
00Орталық Қазақстан
36341051330960Зерттелуі
00Зерттелуі
36341051831340Ә.Х.Марғұлан
00Ә.Х.Марғұлан
18897601071880Ұқсас мәдениет түркі тілдес
00Ұқсас мәдениет түркі тілдес
20955709930Сібір, Жайық өңірі, қазақстан, Орта Азия

00Сібір, Жайық өңірі, қазақстан, Орта Азия

209551002665зерттелуі
00зерттелуі
209551382395* А.Я.Тугаринов (1914 ж. Асинск-Андронов селосы)
* М.П. Грязнов (30- жылдары кезеңдерін анықтады)
* Теплухов (кезеңдерге бөлді)
* К.В.Сальников (Орал сыртының ескерткіштерін зерттеді.)

*
00* А.Я.Тугаринов (1914 ж. Асинск-Андронов селосы)
* М.П. Грязнов (30- жылдары кезеңдерін анықтады)
* Теплухов (кезеңдерге бөлді)
* К.В.Сальников (Орал сыртының ескерткіштерін зерттеді.)

*
826135301625008261359398000082677012592050016948155969000294005085725004777105232410004777105879475004785995138874500267208018986500



Бағалау:
Үйге тапсырма: §3-4