Сақтардың қоғамдық құрылысы және мәдениеті

Қазалы ауданы №91 Ғ. Мұратбаев атындағы мектеп
І-санатты тарих пәнінің мұғалімі: Жалимбетова Базар Қаршығақызы
Сабақтың тақырыбы: §7. Сақтардың қоғамдық құрылысы және мәдениеті
Сабақтың мақсаты:
* Сақтардың қоғамдық құрылысы, шаруашылығының дамуы, кәсібі, бейнелеу өнерінің дамуы туралы түсіндіру. Діни наным-сенімдерді, антропологиялық зерттеулерді атап өту.
* Бәсекеге барынша қабілетті білімді, адамгершілігі жоғары жеке тұлға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас
Әдісі: интерактивті
Сабақтың көрнекілігі:
- Карта
- Тірек-сызба, суреттер, кестені пайдалану.
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі
* Оқу құралын тексеріп түгелдеу
* Әнұран орындау, <<Хабар>>
* Оқушылар зейінін сабаққа аудару
Көрнекілік: карта, суреттер, сызба, кесте.
Үй тапсырмасын сұрау:
* Темір дәуіріне сипаттама беріңдер.
* Сақтар туралы жазба деректер қандай грек, парсы ғалымдары мен философтарын білесіңдер? Олардың қалдырған деректерінен не білуге болады?
* Сақтар туралы қытай деректері қандай мағлұматтар береді?
* Анахарсистің әлем философиясындағы алатын орны қандай?
* Соңғы кезде темір дәуіріне байланысты қандай жаңалықтар болды?
* Қазақстан жеріндегі темір дәуірінің ескерткіштерінің зерттелуі туралы не білесіңдер?
Сабақтың жоспары:
* Сақтардың қоғамдық құрылысы
* Сақ тайпаларының шаруашылығы
* Қолөнер мен зергерліктің дамуы
* Бейнелеу өнері
* Діни наным-сенімдер
* Сақтардың антропологиялық өзгерістері
<<Сақтардың шаруашылығы>>, <<Қолөнер мен зергерліктің дамуы>> тақырыпшалары негізнде мәтінмен жұмыс жасату. Оқушыларды төрт топқа бөліп, сұрақтар таратылып беріледі. Дайындалуға уақыт беріліп жауап алынады.
І
* Сақ тайпаларында шаруашылықтың қандай түрлері дамыған? Көшпелі мал аруашылығының екі түрін ажыратып көрсетіңдер.
ІІ
* Шаруашылықтың, өндіргіш күштердің дамуы қоғамдың әлеуметтік жағдайына қалай әсер етті?
* Малдың қай түрлері көп өсірілдіЮ Оның тиімді жақтарын айтып беріңдер.
ІІІ
* Сақтарда қолөнердің қандай түрлері дамыған?
* Сақ шебері жасаған ерекше бұйым деп нені атауға болады?
IV
* Сақ шеберлері металл бұйымдар жасаудың қандай тәсілдерін білген?

Сақтардың діни наным-сенімдеріне тоқтала отырып, мәтіннің негізгі мазмұнын талдап, дәптерлеріне жазғызу.
* Жерлеу салты;
* Отқа табыну;
* <<Көсемдерге сыйыну>>,
* Аспан денелеріне сыйыну;
* Анимизм, тотемизм, магия-ежелгі діни ұғымдардың сақталуы.
Сақтардың антропологиялық жағындағы өзгерістеріне тоқталғанда: <<Қола дәуіріндегі ру-тайпалар және сақтар алғашқыда еуропеидтік пішінде болып, кейін сақтардың ұрпақтары монғолоидтік пішінге түсе бастауына не себеп болды?>>-деген ғалымдардың пікірлерін келтіре отырып, оқушылардың өз ой-пікірлерін де ортаға салып, талдауға мүмкіндік беру.
Сабақты бекіту:
* Сақтардың қоғамдық құрылысы мен әлеуметтік жағдайлары қандай болған?
* Сақ тайпаларының шаруашылығы туралы археологиялық деректер мен жазба деректерді салыстыра отырып, айтып беріңдер.
* Темір дәуіріндегі қолөнер мен зергерлік туралы не білесіңдер?
* <<Аң стилі>> дегенді қалай түсінесіңдер?
* Сақтардың діни-нанымдары
* Сақтардың антропологиялық жағынан монғолоидтік пішінге айнала бастауының себебі неді?
Бағалау: өзін өзі
Үйге тапсырма:§7.