Металдар тақырыбын қорытындылау

Оңтүстік Қазақстан облысы

Қазығұрт ауданы

Рабат елді мекені

П. Тәжібаева атындағы жалпы орта мектеп

Химия пәнінің мұғалімі Байзақова Г.

Сабақтың тақырыбы: Металдар тақырыбын қорытындылау

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: металлдардың қасиеттерінің бір-біріне ұқсастығын, металдар туралы білімдерін кеңейту

Дамытушылық: Оқушының ой-өрісін, ойлау, сөйлеу қабілетін ашатын сұрақтар қою арқылы дамыту

Тәрбиелік: Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру, жерін сүйетін отансүйгіш, дарынды ұрпақ тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: қорытынды сабақ

Сабақтың әдісі: интерактивті оқыту әдісі

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

Бағдарлама
1. Сұрақ - жауап
2. Тест
3. Есептер шығару
4. Сөзжұмбақ
5. Жұмбақтар
6. Мақал -мәтелдер

І. Сұрақ - жауап
1. Өнеркәсіптің негізгі металы? Темір
2. Металдардың кернеу қатарын кім жасады? Н. Н. Бекетов
3. Тайқазан 7 металдан құйылған, ол қандай металдар?

Темір, мырыш, қалайы, қорғасын, мыс, күміс және алтын

4. Алғашқы көмекке пайдаланатын бейметалл? Иод
5. Ең қатты металл? Вольфрам
6. Шаршамайтын метал? Бериллий 20 млрд
7. Азотты ашқан ағылшын ғалымы? Д. Резерфорд
8. Қай элементтің таңбасы айдаһар бейнесіне ұқсайды? Күкірт
9. Индекс, коэфициент нені көрсетеді? Элементтердің атом санын, коэфициенттің моль санын
10. Мырыш сульфидінің қандай қабілеті бар? Люминесценттік - электрондардың әсерінен суық жарық шығару

ІІ-топ

1. Ең жеңіл металл? Литий
2. Ең ауыр металл ? Осмий
3. Ең тез балқитын металл? Цезий
4. Ауада жанатын сілтілік металл? Цезий
5. Қанның құрамына кіретін металл? Темір
6. Тыңайтқыш ретінде қолданылатын сілтілік металл? Калий
7. Қиын балқитын, қатты ақ түсті металл? Алюмений
8. V топтың металл элементі? Висмут
9. Металлургияны грек тілінен аударғандағы қазақша

баламасы? Металдарды өңдеу
10. Өнеркәсіптік әдіспен алынатын минералдарды не

деп атаймыз? Кендер

ІІ. Тест І-топ
1. Металдар қандай кендерден жасалады?
А) Жасанды Ә) Күрделі Б) Табиғи В) Бос күйдегі
2. Металлургия өндірісі нешеге бөлінеді:

А) 4-ке Ә) 5-ке Б) 2-ге В) 3-ке
3. Жер қыртысында ең көп таралған металл?
А) Fe Ә) Ti Б) Al В) Ca
4. Металдың бұзылуы
А) эрозия Ә) коррозия Б) өзгеріс В) электролиз
5. Азот қышқылының мольдік массасы
А) 63г/моль Ә) 68г/моль Б) 65г/моль В) 61г/моль

6. Өмір мен ой элементі
А) фтор Ә) фосфор Б) темір В) сутек
7. Бейметалл саны (жалпы)
А) 31 Ә) 34 Б) 23 В) 22
8. Күкірттің аллотропиялық түр өзгерісін тап?
А) торлы Ә) жоқ Б) пластикалық В) сульфидті

ІІ-топ
1. Мыс жай зат ретінде кездеседі
а. Сым мыстан жасалған
б. Мыс оксидінің құрамында мыс бар
в. Малахит құрамында мыс бар
2. Периодтық системаның периодындағы химиялық элементтердің ядро заряды артқан сайын өзгермейді
а. Атом массасы
б. Энергетикалық деңгейдің саны
в. Жалпы электрон саны
3. Күкірттің ең жоғарғы және ең төменгі валенттілігі мына қосылысқа тең
а. SO ₂ және ZnS
б. SO ₃ және H ₂ S
в. SO ₂ және SO ₂

4. Полюссіз ковалентті байланысқа жатады
а. SO ₃ б. H ₂ О в. Br ₂
5. 0, 4 моль судағы сутегі массасы
а. 0, 8 г
б. 0, 2 г
в. 8 г
6. Сілті ерітіндісінде:
а. Фенолфталин қызарады яғни малина түс
б. Лакмус қызарады
в. Метилоранж қызарады
7. Концентрлі күкірт қышқылы қандай қасиет көрсетеді?
А) өндірістік Ә) су тартқыш Б) табиғи В) пермодтық
8. Ең созылғыш металл?
А) алюминий Ә) алтын Б) сым В) мыс

ІІІ. Есептер шығару
І-топ.
1. Массасы 6, 2 гр натрий оксиді қанша грамм күкірт қышқылымен әрекеттеседі?

Шешуі: Na ₂ O + H ₂ SO ₄ = Na ₂ SO ₄ + H ₂ O

M _r (Na ₂ O ) = 23 ∙2 + 16 = 62 7

M _r (H ₂ SO ₄ ) = 1∙ 2 + 32+16∙ 4 = 98

6, 2 - X

62 - 98

62: 6, 2 = X : 98

X = 9, 8

Жауабы: 9, 8 H ₂ SO ₄ қажет

2. Тотығу -тотықсыздандыру реакциясын электрондық баланс әдісі бойынша теңестір:
4N ^-3 H ₃ ⁺ + 5O ₂ ⁰ = 4N ⁺² O ^-2 + 6H ⁺ ₂ O ^-2

тотығу N ^-3 - 5е N ⁺² 5 4 тотықсыздандырғыш

тотықсыздану О ^-0 ₂ +4е 2О ^-2 4 5 тотықтырғыш

3. Тұздың 100гр 20% -тік ерітіндісімен 50г 32% -тік ерітіндісі араластырылды. Алынған ерітіндідегі заттың массалық үлесі қандай?

Жауабы: W= 24 %

ІІ топ
1. 8% қоспасы бар 148 кг калий гидроксидінен тыңаитқыш ретінде қолданылатын калий селитрасының қандай массасын алуға болады

Шешуі Реакция теңдеуі :

Са(ОН) ₂ +2НNO ₃ Са(NO ₃ +2H ₂ O

m қоспа=m гидроксид *W=148*0. 08=11. 84 кг

m Cа(ОН) ₂ 148- 11, 84 136, 16 кг n Cа(ОН) ₂ $= \frac{m\ \ \ Са(ОН) 2}{МСа(ОН) 2} = \frac{136, 16}{74} =$ 1, 84 кмоль

Реакция теңдеуі бойынша

n Cа(NO ₃ ) ₂ = nCа(OH) ₂ 1, 84 к моль, оның массасы:

m Cа(NO ₃ ) ₂ = n*M= 1. 84*164=301. 76кг

2. Тотығу -тотықсыздандыру реакциясының электрондық баланс әдісі бойынша теңестір:

M _n ⁺⁴ O ₂ ² + 4 H ⁺ Cl ^- = M _n ⁺² Cl ₂ ^- + CL ⁰ ₂ + 2H ⁺ ₂ O ^-2

Тотықсыздану Mn ^{+ 4} +2e Mn ⁺² 2 1 т-т-ш

Тотығу 2 CL ^- - 2 e CL ₂ ⁰ 2 1 т-с-ш

3. Массасы 150г табиғи ізбастасты SiO ₂ балқытқанда 145г кеміді Ізбестастағы кальций карбонатының массалық үлесін есепте.

Шешуі:

Реакция теңдеуі:CaCО ₃ + SI O ₂ CaSiO ₃ +CO ₂

n CaSiO ₃ = m CaSiO ₃ =145 = 1. 5 моль

M CaSiO ₃ 116

Реакция теңдеуі бойынша nCaCO ₃ = n CaSiO ₃ = 1. 25 м

M CaCO ₃ = n ∙ M = 0. 15 ∙ 100= 125г

W CaСO ₃ = m CaСO ₃ = 125 = 0. 833немесе 92, 6 % 34

M таб ізбестас 150

Сөзжұмбақ І -топ

1. Бактерицидтік қасиеті бар металл. күміс
2. Алақанда балқитын металл. Цезий
3. Қан құрамындағы металл. темір
4. Металдар патшасы атанған металл. алтын
5. Ең қиын балқитын металл. вольфрам
6. Шойын өндіретін пеш. домна
7. Фотографияда қолданылатын металл. магний
8. Ең қатты металл. Хром

$E:\Мои рисунки\8986591-azastanda-keibir-metaldar-tausyluy-mmkin.gif$

М: Е

: Т

М:

: А

М:

М: Л

М: Д

: А

М:

: р

М:

Сөзжұмбақ ІІ -топ

1. Азотты ең алғаш сипаттаған ғалым Резерфорд
2. Ауаның 78% құрайтын элемент азот
3. NaNO3, KNO3 жалпы атауы селитра
4. Атмосфераға азот бөліп жанатын газ. торф
5. Азот диоксиді адам қанында нені азайтады. гемоглобин
6. Азоттың металдармен қоспасы нитрид

: 0

Ф:

: С

Ф:

: Ф

Ф:

: О

Ф:

: Р

Ф:

Жұмбақтар І -топ

1. Осы затпен ескі үйді аластайды. Түсіне қарасаң алтынға ұқсайды.
(күкірт)
2. Бірінші буыным жылқы есімге қойылатын сұрақтан тұрады,
екінші буыным сан есім. Өзім қай элементпін?
(HeOH)
3. Бірінші буыным тасқын су, екіші бөлігім мал құлағына салынатын белгі. Қандай химиялық элементпін?
(Селен)
4. Бірінші бөлігім көп емес, екенші бөлігім тілсіз жау деген мағынада, химиялық қай элементпін?
(Азот)

Ұқсас жұмыстар

Оқыту әдістемесі

Формативтік бағалау

Металдар тақырыбын қайталау

Металдардың жемірілуі және онымен күресу жолдары

Кальций және оның қосылыстары жайлы ақпарат, 9 сынып

Натрий және калий қосылыстары

Химиялық элементтердің табиғи топтары

Сілтілік металдар

Химия пәнінің мұғалімі

Металдар әлеміне саяхат

Пәндер