D-элементтерге жалпы сипаттама. мыс

Атырау облысы
Индер ауданы
Ш.Уәлиханов атындағы орта мектеп
Ержанова Қамажай Жәрдемқызы

Тақырыбы: §7.1 d-элементтерге жалпы сипаттама. Мыс.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға d- элемент мыс атомы құрылысы мен кристалл торларының ерекшеліктері туралы білімді қалыптастыру; мыс, оның табиғатта кездесуі, қасиеттері, қолданылуы, алынуы;
Дамытушылық: d- элемент мыс атомының электрондық формуласын құрастыру, жеке атомға сипаттама беру, әр топтың атомдарының айырмашылығын түсіндіре білу, қорытынды жасау, жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту.
Тәрбиелік: Сабақ уақытын бағалауға үйрету, еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.
Сабақтың типі: Жаңа сабақ.
Сабақ өткізілу түрі: Кітаппен өз бетінше жұмыс жасау, мұғалымнің толықтыруы, жаттығулар орындау, оқушылардың қорытынды жасауы,
Құралдар мен реактивтер: Кітап, дәптер.
Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды білімді, саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:
d- элементтерге жалпы сипаттама
Білімді жаңғырту.
*Қандай элементтер d-элементерге жатады?
*Оларды қалай атайды?
*Оларда қанша валентті электрон бар?
Химиялық элемент мысқа атом құрылысы тұрғысынан сипаттама бер .
Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі.
Мыс - бірінші топтың қосымша топшасының элементі первой группы оныншы d -электрон үшінші деңгейшеге өткен, сондықтан бұл электрон қозғалғыш. Тотығу дәрежесі - (+1; +2).
Мыстың (+3) тотығу дәрежесін көрсететін бірнеше қосылысы бар.
Табиғатта кездесуі: мыстың жер қыртысындағы массасы бойынша мөлшері 0,01 % Ол саф күйінде және көбінесе, қосылыстар түрінде кездеседі. Мыс кендерінің- табиғи минералдары құрамында мыстың мөлшері едәуір болғандықтан, одан металды бөліп алу экономикалық жағынан тиімді.
Маңызды мениралдарға:
халькопирит CuFeS2 (30% мыс),
халькозин "мыс жылтыры" Cu2S (79,8% мыс),
ковелин CuS (64,4% мыс),
малахит CuCO3 ∙ Cu(OH)2 (57,4% мыс),
куприт Cu2O (81,8% мыс).
Кен орындары: Жезқазған, Павлодар, Жамбыл, Шығыс Қазақстан, Ақтөбе облыстарында, Кенді Алтайда бар. Мыс Балқаш және Жезқазған тау- металлургия комбинатында өндіріледі.

Алынуы:
Сульфидтік кендерінен: пирометаллургиялық
Оттекті құрамды кендерінен: гидрометаллургиялық жолмен
2Cu2S +3О2-->2Cu2O +2 SO2
2Cu2O + Cu2S-->6Cu + SO2

CuO+Н 2SO4--> CuSO4+ Н 2O
электролиз
CuSO4+Fе--> FеSO4+Cu

Білімді жүйелеу және қорытындылау.

Үйге тапсырма. §7.1 5-жаттығу.

Бағалау.