Қышқылдардың жіктелуі, алынуы, қасиеттері. 8- сынып

Сабақтың тақырыбы: Қышқылдардың жіктелуі, алынуы, қасиеттері
Сабақтың мақсаты: Қышқылдарға толық сипаттама беру
Сабақтың міндеттері: 1. Қышқылдарға анықтама бере отырып, олардың жіктелу
ерекшеліктерін, алыну жолдарын,
оларға тән химиялық
қасиеттерді ұғыну;
2. Ойлау, есте сақтау қабілеттерін,
өз бетінше жұмыстану
дағдыларын қалыптастыру.
3. Зейінділікке, жауапкершілікке,
ұжымдыққа тәрбиелеу.
Сабақтың әдістері: Сыни тұрғыдан ойлау стратегиялары: тірек- сөздер
символы, түртіп

алу, 5 жолды өлең
Бақылау әдісі: тест
Сабақтың түрі : аралас
Көрнекіліктері: слайдтар , үлестірмелі карточкалар, периодтық кесте
Күтілетін нәтиже:
- қышқылдарға анықтама береді;
- қышқылдардың жіктейді;
- алыну жолдарын ұғынады;
- химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін жазады;
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру (2 минут)
1. Сыныпты түгендеу
2. Оқушылар зейінін сабаққа шоғырландыру. Сабақта әрбір тапсырмаға балл
қойылып отыратындығын, соңында жинаған балдарына сәйкес төмендегі бағалау
критерийі бойынша бағаланатыны айтылады.
«5 »- 18 балл
«4» - 17 балл
«3»- 16 балл
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру (10 минут)
1. Тест

1. Негіздер қатарын белгіле:
А) LiOH, AI(OH)3 CuO Б) NaOH Zn(OH)2 Fe(OH)2 В) Са(OH)2 СаО
Ва(ОН)2
2. Суда еритін негіздер басқаша қалай аталады?
А) гидроксидтер Б) сілтілер В) оксидтер
3. Сілтілік ортада ламус түсі:
А) қызарады Б) көгереді В) өзгермейді
4. Суда ерімейтін негіздерді алуға тән реакция:
А) Na2O+H2O→2NaOH Б)2K+ 2H2O→2KOH +H2 В) CuCI2 + 2NaOH→Cu(OH)2 +2 NaCI
5. Негіздерге тән қасиеттер:
А) қышқылмен, сілтілермен әрекеттесу
Б) тұздармен, негіздік оқсидтермен әрекеттесу
В) қышқылдармен, қышқылдық оксидтермен әрекеттесу
6. Натрий гидроксидіндегі натрийдің массалық үлесі % :
А) 56 Б) 57,5 В) 55
7. Ерімейтін негіздерге ғана тән қасиетті сипаттайтын химиялық реакция
теңдеуі:
А) KOH + HCI→KCI + H2O Б) Fe(OH)2→FeO+H2O В) Cu(OH)2 +H2SO4→CuSO4+2H2O
8. Сілтілік ортада түссіз фенолфталеин қандай түске өзгереді?
А) қызыл Б) көк В) таңқурай түсті
Соңынан дұрыс жауаптары слайдтар арқылы көрсетіледі. Әр қайсысы өздерінің
балдарын бағалау парағына толтырып отырады. Әрбір дұрыс жауапқа 1 балл.

ІІІ. Жаңа сабақ
1. Қызығушылықты ояту. Слайд арқылы төмендегі тірек- сөздер көрсетіледі:
Қышқыл, қызыл түсті, реакция, қауіпті, металл.
Оқушылар сол сөздерді пайдаланып мәтін құрастырады. ( 5 минут)
Мұғалімнің қосымша мәліметі: ( 2 минут)
Сірке қышқылы 3000 жыл бұрын пайда болған. «Уксус» сөзі гректің «оксос»
сөзінен шыққан, «қышқыл» деген мағынаны білдіреді.
Күкірт қышқылы Х ғасырда пайда болған. Ашқан парсы ғалымы –Абу- бекери-
Рези. Күкірт қышқылын купоростардан алғандықтан «купорос майы» деп
атаған.
Азот қышқылы ХV ғасырда анықталған. Тұз қышқылын «тұз спирті» деп атаған.
Бұл қышқылдарды күкірт қышқылы арқылы алған. Сондықтан күкірт қышқылын
«қышқылдар анасы» деп атаған.
Көмір қышқылы ХVІІІ ғасырда Д.Пристли алған. Ол көмір қышқыл газын суда
ерітті. Оны «сода суы» деп атады. Пристли осы қышқылды ашқаны үшін алтын
медальмен марапатталды.
Осы арқылы сабақтың тақырыбы ашылады.
2. Мағынанытану. Мәтінмен жұмыс ( 10 минут)

|«\/» |«+» |«- » |«?» |
|Маған бұрыннан |Мен үшін жаңалық |Келіспеймін |Менде сұрақ пайда |
|белгілі | | |болды? |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |

Оқушылар кесте бойынша мәтінді оқи отырып, қажетті жеріне белгі қойып
отырады. Өзара талдайды. Соңынан түгел сынып болып талданады.
3. Толғаныс.
1. Жаттығулар мен есептер шығару. ( 10 минут)
Оқушыларға үлестірмелі деңгейлік тапсырмалар таратылады. ұсынылады. Оқушы
өзінің орындауына қарай бағасын алады.
А- деңгейі.
1. Мына қышқылдарды : HCI , H2SO4 ,H3PO4, HBr, HNO3 H2 CO3 төмендегі
кестеге сәйкес тиісті орнына қойыңдар.

|Оттекті |Оттексіз |Бірнегізді |Екінегізді |Үшнегізді |
| | | | | |

В- деңгейі
1. Мына теңдеулерді аяқтаңдар:
А) Na2 CO3 + HCI →
Б) NaOH + HCI→
В) Fe (OH)3 + HNO3→
Г) Mg + H2 SO4
C- деңгейі
1. Массалық үлесі: 2,4 % Н, 39,1% S , 58,5% О – тен тұратын заттың
молекулалық формуласын табыңдар.

2. 5 жолды өлең құрастыру. ( 3 минут)
3. Бағалау (2 минут)
4. Үйге тапсырма §47 № 3-6 ( 1 минут)

Бағалау парағы Оқушының
аты-жөні:

|Үй |Мәтін |Мәтінмен |Есептер |5 жолды |Барлық |Бағасы|
|тапсырмасы |құрастыру |жұмыс |шығару |өлең |балл | |
| | | | | |саны | |
| | | | | | | |

Бағалау парағы Оқушының аты-жөні:

|Үй |Мәтін |Мәтінмен |Есептер |5 жолды |Барлық |Бағасы|
|тапсырмасы |құрастыру |жұмыс |шығару |өлең |балл | |
| | | | | |саны | |
| | | | | | | |

Бағалау парағы Оқушының аты-жөні:

|Үй |Мәтін |Мәтінмен |Есептер |5 жолды |Барлық |Бағасы|
|тапсырмасы |құрастыру |жұмыс |шығару |өлең |балл | |
| | | | | |саны | |
| | | | | | | |

Бағалау парағы Оқушының
аты-жөні:

|Үй |Мәтін |Мәтінмен |Есептер |5 жолды |Барлық |Бағасы|
|тапсырмасы |құрастыру |жұмыс |шығару |өлең |балл | |
| | | | | |саны | |
| | | | | | | |

Бағалау парағы Оқушының
аты-жөні:

|Үй |Мәтін |Мәтінмен |Есептер |5 жолды |Барлық |Бағасы|
|тапсырмасы |құрастыру |жұмыс |шығару |өлең |балл | |
| | | | | |саны | |
| | | | | | | |

Бағалау парағы Оқушының
аты-жөні:

|Үй |Мәтін |Мәтінмен |Есептер |5 жолды |Барлық |Бағасы|
|тапсырмасы |құрастыру |жұмыс |шығару |өлең |балл | |
| | | | | |саны | |
| | | | | | | |

«Бекітемін» «Келісілді»
«Қаралды»
Мектеп директоры: Директордық оқу ісі
Ә/Б жетекшісі:
Талипова Н.Ж. жөніндегі орынбасары:
Рысқалиева А.С.

Қанатқалиева Г. Т.

Трекин орта жалпы білім беретін қазақ мектебі

Сабақтың тақырыбы:

8- сынып

Пән мұғалімі: Абитова Ж.Е.

2012-2013 оқу жылы

Тест
1. Негіздер қатарын белгіле:
А) LiOH, AI(OH)3 CuO Б) NaOH Zn(OH)2 Fe(OH)2 В) Са(OH)2 СаО
Ва(ОН)2
2. Суда еритін негіздер басқаша қалай аталады?
А) гидроксидтер Б) сілтілер В) оксидтер
3. Сілтілік ортада ламус түсі:
А) қызарады Б) көгереді В) өзгермейді
4. Суда ерімейтін негіздерді алуға тән реакция:
А) Na2O+H2O→2NaOH Б)2K+ 2H2O→2KOH +H2 В) CuCI2 + 2NaOH→Cu(OH)2 +2 NaCI
5. Негіздерге тән қасиеттер:
А) қышқылмен, сілтілермен әрекеттесу
Б) тұздармен, негіздік оқсидтермен әрекеттесу
В) қышқылдармен, қышқылдық оксидтермен әрекеттесу
6. Натрий гидроксидіндегі натрийдің массалық үлесі % :
А) 56 Б) 57,5 В) 55
7. Ерімейтін негіздерге ғана тән қасиетті сипаттайтын химиялық реакция
теңдеуі:
А) KOH + HCI→KCI + H2O Б) Fe(OH)2→FeO+H2O В) Cu(OH)2 +H2SO4→CuSO4+2H2O
8. Сілтілік ортада түссіз фенолфталеин қандай түске өзгереді?
А) қызыл Б) көк В) таңқурай түсті

Тест
1. Негіздер қатарын белгіле:
А) LiOH, AI(OH)3 CuO Б) NaOH Zn(OH)2 Fe(OH)2 В) Са(OH)2 СаО
Ва(ОН)2
2. Суда еритін негіздер басқаша қалай аталады?
А) гидроксидтер Б) сілтілер В) оксидтер
3. Сілтілік ортада ламус түсі:
А) қызарады Б) көгереді В) өзгермейді
4. Суда ерімейтін негіздерді алуға тән реакция:
А) Na2O+H2O→2NaOH Б)2K+ 2H2O→2KOH +H2 В) CuCI2 + 2NaOH→Cu(OH)2 +2 NaCI
5. Негіздерге тән қасиеттер:
А) қышқылмен, сілтілермен әрекеттесу
Б) тұздармен, негіздік оқсидтермен әрекеттесу
В) қышқылдармен, қышқылдық оксидтермен әрекеттесу
6. Натрий гидроксидіндегі натрийдің массалық үлесі % :
А) 56 Б) 57,5 В) 55
7. Ерімейтін негіздерге ғана тән қасиетті сипаттайтын химиялық реакция
теңдеуі:
А) KOH + HCI→KCI + H2O Б) Fe(OH)2→FeO+H2O В) Cu(OH)2 +H2SO4→CuSO4+2H2O
8. Сілтілік ортада түссіз фенолфталеин қандай түске өзгереді?
А) қызыл Б) көк В) таңқурай түсті

Тест
1. Негіздер қатарын белгіле:
А) LiOH, AI(OH)3 , CuO Б) NaOH, Zn(OH)2 , Fe(OH)2 В) Са(OH)2
,СаО, Ва(ОН)2
2. Суда еритін негіздер басқаша қалай аталады?
А) гидроксидтер Б) сілтілер В) оксидтер
3. Сілтілік ортада ламус түсі:
А) қызарады Б) көгереді В) өзгермейді
4. Суда ерімейтін негіздерді алуға тән реакция:
А) Na2O+H2O→2NaOH Б)2K+ 2H2O→2KOH +H2 В) CuCI2 + 2NaOH→Cu(OH)2 +2 NaCI
5. Негіздерге тән қасиеттер:
А) қышқылмен, сілтілермен әрекеттесу
Б) тұздармен, негіздік оқсидтермен әрекеттесу
В) қышқылдармен, қышқылдық оксидтермен әрекеттесу
6. Натрий гидроксидіндегі натрийдің массалық үлесі % :
А) 56 Б) 57,5 В) 55
7. Ерімейтін негіздерге ғана тән қасиетті сипаттайтын химиялық реакция
теңдеуі:
А) KOH + HCI→KCI + H2O Б) Fe(OH)2→FeO+H2O В) Cu(OH)2 +H2SO4→CuSO4+2H2O
8. Сілтілік ортада түссіз фенолфталеин қандай түске өзгереді?
А) қызыл Б) көк В) таңқурай түсті

А- деңгейі.
1. Мына қышқылдарды : HCI , H2SO4 ,H3PO4, HBr, HNO3 H2 CO3 төмендегі
кестеге сәйкес тиісті орнына қойыңдар.

|Оттекті |Оттексіз |Бірнегізді |Екінегізді |Үшнегізді |
| | | | | |

В- деңгейі
1. Мына теңдеулерді аяқтаңдар:
А) Na2 CO3 + HCI →
Б) NaOH + HCI→
В) Fe (OH)3 + HNO3→
Г) Mg + H2 SO4
C- деңгейі
1. Массалық үлесі: 2,4 % Н, 39,1% S , 58,5% О – тен тұратын заттың
молекулалық формуласын табыңдар.

А- деңгейі.
1. Мына қышқылдарды : HCI , H2SO4 ,H3PO4, HBr, HNO3 H2 CO3 төмендегі
кестеге сәйкес тиісті орнына қойыңдар.

|Оттекті |Оттексіз |Бірнегізді |Екінегізді |Үшнегізді |
| | | | | |

В- деңгейі
1. Мына теңдеулерді аяқтаңдар:
А) Na2 CO3 + HCI →
Б) NaOH + HCI→
В) Fe (OH)3 + HNO3→
Г) Mg + H2 SO4
C- деңгейі
1. Массалық үлесі: 2,4 % Н, 39,1% S , 58,5% О – тен тұратын заттың
молекулалық формуласын табыңдар.

А- деңгейі.
1. Мына қышқылдарды : HCI , H2SO4 ,H3PO4, HBr, HNO3 H2 CO3 төмендегі
кестеге сәйкес тиісті орнына қойыңдар.

|Оттекті |Оттексіз |Бірнегізді |Екінегізді |Үшнегізді |
| | | | | |

В- деңгейі
1. Мына теңдеулерді аяқтаңдар:
А) Na2 CO3 + HCI →
Б) NaOH + HCI→
В) Fe (OH)3 + HNO3→
Г) Mg + H2 SO4
C- деңгейі
1. Массалық үлесі: 2,4 % Н, 39,1% S , 58,5% О – тен тұратын заттың
молекулалық формуласын табыңдар.

А- деңгейі.
1. Мына қышқылдарды : HCI , H2SO4 ,H3PO4, HBr, HNO3 H2 CO3 төмендегі
кестеге сәйкес тиісті орнына қойыңдар.

|Оттекті |Оттексіз |Бірнегізді |Екінегізді |Үшнегізді |
| | | | | |

В- деңгейі
1. Мына теңдеулерді аяқтаңдар:
А) Na2 CO3 + HCI →
Б) NaOH + HCI→
В) Fe (OH)3 + HNO3→
Г) Mg + H2 SO4
C- деңгейі
1. Массалық үлесі: 2,4 % Н, 39,1% S , 58,5% О – тен тұратын заттың
молекулалық формуласын табыңдар.