"сөз өнері" факультативінің бағдарламасы

Қарқаралы қаласының КММ Академик О.А.Жаутыков атындағы
№1 қазақ орта мектебі

«Бекітемін»

КММ Академик О.А.Жаутыков атындағы
№1 қазақ
орта мектебінің директоры:

_______________ С.Б.Бектурсынов
«____»______ 2013 жыл

«Сөз өнері» факультативінің бағдарламасы

Құрастырған:
Алиева Дана Толеутаевна
қазақ тілі, әдебиет пәні
мұғалімі,
мектеп тәлімгері

Қазақ тілі, әдебиет пән бірлестігінде
Мектепішілік әдістемелік
қаралды. Бірлестік жетекшісі:
кеңесте келісілді.
______ Нарымбекова Г.Ш оқу
ісінің меңгерушісі:
___ ___ 2013ж
______ Хайруллина Н.М

___ ___ 2013ж

2013-2014 оқу жылы

Т ү с і н і к х а т

«Сөз өнері» факультатив сабағында тіл заңдылықтарына сай дұрыс
сауатты сөйлеуге, сөйлеу техникасы-дұрыс дем алу, дикция, дауыс сапасын
дамытуға, бір-бірімен қарым-қатынас жасай білуге үйрету көзделген.
Пікір айту, баяндау, сипаттау, дәлелдеу, байланыстырып сөйлеу
мүмкіндіктерін арттыру жұмыстары жүргізіледі.

Сөйлеу техникасы, сөйлеу аппараты, дыбыстау мүшелері, сөздің
айтылуы дауыстап оқу жайында мағлұмат беру; әдеби тілде дұрыс сөйлеу
нормасын меңгеру; мәнерлеп оқу мен әңгімелеп берудің негізгі тәсілдері
жайлы теориялық білім беру және оны меңгеру жолдарына бағыттау; қазақ
халқының көркем сөзді мәнерлеп, өлеңді мақалдап оқу дәстүрімен
таныстыру қаралған.

Тіл қатынас құралы болғандықтан, оның өзара түсіну үшін
жұмсалатынын (коммуникативтік қызметін) ескерумен бірге сөйлегенде
ымдық қимылдар да (мимика) бірге қолданылатынын ескеру.

З. Қабдоловтың «сөз өнері» (әдебиет теориясы негіздері) оқулығын
және №12 2009 жылғы қазақ тілі мен әдебиет журналының «мәнерлеп оқу»
арнайы курс бағдарламасын негізге алдым.

Бағдарлама аптасына 1 сағат, жылына 34 сағатқа құрылған.

Мақсаты: Оқушыларға көркем сөз оқу өнерінен жан-жақты мәлімет бере
отырып, сөз өнері мен сөйлеудің әдіс-тәсілдеріне төселдіру,
сөйлеу техникасы-дұрыс дем алу, дикция (үні, сазы), дауыс
сапасын дамыту жолдарын көрсету.

Міндеті: Сөйлеу техникасы, сөйлеу аппараты, дыбыстау мүшелері, сөздің
айтылуы дауыстап оқу жайында мағлұмат беру; әдеби тілде дұрыс
сөйлеу нормасын меңгеру; мәнерлеп оқу мен әңгімелеп берудің
негізгі тәсілдері жайлы теориялық білім беру және оны меңгеру
жолдарына бағыттау; қазақ халқының көркем сөзді мәнерлеп,
өлеңді мақалдап оқу дәстүрімен таныстыру.

Күтілетін нәтиже: Оқушылардың сөйлеу дағдысы қалыптасады, көркем сөйлеу
мәнері, тілдік тәсілдер мен сөз
шеберлігін орнымен қолдану
қабілеттері дамиды.

(аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат)

|Р/с |№ |Сабақтың тақырыбы |Сағат саны|Мерзімі |
|1 |1 |Кіріспе. Сөз өнері жайлы ғылым |1 | |
|2 |2 |Сөзбен сомдалған тұлға (образ, көркем |1 | |
| | |бейне, метафора, көркем шығарма) | | |
|3 |3 |Әдеби тектер (эпос, лирика, драма) |1 | |
| | | | | |
|4 |4 |Сөз өнеріндегі тек пен түр |1 | |
| | | | | |
|5 |5 |Сөз өнеріндегі бет пен бағыт |1 | |
|6 |6 |Сөз сыры |1 | |
| | | | | |
|7 |7 |Сөз сарасы (буын, тармақ) |1 | |
|8 |8 |Көркем сөздің қоғамда атқаратын рөлі |1 | |
| | | | | |
|9 |9 |Мәнерлі сөйлеу техникасы |1 | |
|10 |10 |Дауыс және оның өзіндік бояуы |1 | |
| | | | | |
|11 |11 |Дикция |1 | |
|12 |12 |Екпін |1 | |
|13 |13 |Сөйлеу әуені (мелодикасы) |1 | |
| | | | | |
|14 |14 |Жүргізушілік қабілеттерін тексеру |1 | |
|15 |15 |Сахнада сөйлеу, жүру мәдениеті |1 | |
| | | | | |
|16 |16 |Өзін-өзі еркін ұстау |1 | |
|17 |17 |Сөйлеу нақышы (тембр) |1 | |
|18 |18 |Бағдарламамен жұмыс |1 | |
|19-20 |19-20 |Жұрт алдында сөйлеу мәдениеті |2 | |
|21-22 |21-22 |Монологтік оқу әдісі |2 | |
|23-24 |23-24 |Диалогтік оқу |2 | |
|25-26 |25-26 |Прозалық шығармаларды мәнерлеп оқу |2 | |
|27-28 |27-28 |Поэзиялық шығармаларды мәнерлеп оқу |2 | |
|29-30 |29-30 |Сахнада мәнерлеп оқу, оны жүргізу |2 | |
| | |әдістері | | |
|31-32 |31-32 |Мәдени шаралар, оны жүргізу әдістері |2 | |
|33 |33 |Мәнерлеп оқуға төселдіру жаттығулары |1 | |
|34 |34 |Қорытынды сабақ |1 | |

Қосымша пайдаланылған әдебиеттер мен
көмекші құралдар:

1. «Сөз өнері» (әдебиет теориясы негіздері) оқулығы. З. Қабдолов
2. «Мәнерлеп оқу» арнайы курс бағдарламасы. Қазақ тілі мен әдебиет журналы
№12 2009ж.
3. «Мың бір маржан» А.Сейдімбеков «Өнер»
4. «Қазақтың би шешендері» «Жалын»