10-сынып физикасы §4.2: Молекулалардың массасы мен өлшемдері

Сынып: 10 сынып

Сабақтың тақырыбы : § 4. 2 Молекулалар массасы мен өлшемі

Сабақтың мақсаты: 1. Білімділігі:

МКТ-ң негізгі қағидасы бойынша микро әлемнің негізін құраушы

молекуланың массасы өлшемі және белгілі бір мөлшердегі санын анықтау

2. Дамытушылығы:

Оқушыларға зат құрылысы туралы ойлаудың көзқарасын арттыру сабаққа

белсенділігін арттыру

3. Тәрбиелілігі:

Сабаққа белсенді қатысуға кітаппен және топпен жұмыс жасауға, өзі ой

қорытындысын жасауға ьәрбиелеу

Сабақ әдісі : өз бетінше түсіну, бір-біріне түсіндіру

Сабақ типі : сабақты тиянақтау, бекіту

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Сабақтың технологиясы: СТО

Пән аралық байланыс: математика, химия

Көрнекілігі: Менделеев кестесі, интерактивті тақта, таблица

Сабақ барысы:

I. Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасу
Сабақта жоқ оқушыларды белгілеу, оқулықтарын, құрал-саймандарын қарап шығу
Топқа бөлу

II. Үй тапсырмасына тоқталу

МКТ- ң негізгі қағидасы

Заңды түрде дәлелдеу

МКТ-ң негізгі қағидасы:

Барлық денелер микробөлшектерден тұрады.
Микробөлшектер үздіксіз қозғалыста болады. Қозғалыс жылдамдығы дененің температурасына тәуелді.
Микробөлшектер өзара әрекеттеседі

Заңды түрде дәлелдеу:

m= $m_{0} \bullet N$

$\upsilon\sim Т$

$\upsilon$ = $\sqrt{\frac{3KT}{m{^\circ}}}$

K=1. 38 $\bullet 10^{- 23\ \frac{Дж}{К}}$

Больцман тұрақтысы

III. Жаңа сабақ түсіндіру

I-топ «Мензура». Молекулалар өлшемі

II-топ «Калькулятор». Молеулалар саны

III-топ «Таразы». Молекулалардың массасы.

Молекулалар:

Молекулалар

Молекулалар:

Өлшемі

Саны, концентрациясы

Массасы

Молекулалар:

Зәйтүн майының бір тамшысын су бетіне тамызады.

$d_{{^\circ}}$ = $\frac{V}{S}$ :

V- тамшы $\ \$ көлемі

S- май жайылған аудан

$S = \pi r^{2}$

$d_{{^\circ}}$ =1. 7 $\bullet 10_{}^{- 9}$ M

$d_{{^\circ}}$ - бір молекула диаметрі

m=1г $\bullet v = 1^{3}$ см

$N - ?$

$d_{{^\circ}\ (H2O) }$ = $3 \bullet 10^{- 10}$ M

$\mathbf{v}_{\mathbf{{^\circ}}} = d_{0}^{3\ \ } = (3 \bullet 10^{- 10}M) {}^{3}$

$\mathbf{N =}\frac{\mathbf{v}_{\mathbf{тамшы}}}{\mathbf{v}_{\mathbf{{^\circ$ = $\frac{{10\ \ }^{- 6\ \ }M^{3}}{27 \bullet 10^{- 30\ }M^{3}}$ =3 $\bullet 7 \bullet {\bullet 10}^{22}\ молекула$

$\mathbf{N - молекула\ саны}$

$V_{май\ }$ = $(1. 7 \bullet 10^{- 9}) M_{3}^{3}$

$N = \frac{V_{T}}{V_{{^\circ}}} = \frac{1 \bullet {10\ }^{- 6}\ M^{3}}{5 \bullet 10^{- 27\ }M^{3}}$ =2 $\bullet 10^{20}$

$\mathbf{m}_{\mathbf{{^\circ}}}$ = $\frac{\mathbf{m}_{\mathbf{тамшы}}}{\mathbf{N}}$ = $\frac{\mathbf{10}^{\mathbf{- 6}}}{\mathbf{2 \bullet}\mathbf{10}^{\mathbf{20}}}$ =

=5 $\mathbf{\bullet}\mathbf{10}^{\mathbf{- 27}}$ кг

$\mathbf{m}_{\mathbf{{^\circ}}}$ - бір молекула массасы

Сутек: $d_{0}$ = 2, 3• $10^{- 9}$ м, $m_{0}$ = 3, 3• $10^{- 27}$ кг

Оттек: : $d_{0}$ = 3• $10^{- 9}$ м, $m_{0}$ = 5, 1• $10^{- 26}$ кг

Су: : $d_{0}$ = 3• $10^{- 9}$ м, $m_{0}$ = 3• $10^{- 26}$ кг

1. Заттың салыстырмалы молекулалық массасы - $\mathbf{M}_{\mathbf{r}}$

$M_{H2O}$ =1 $\bullet$ 2+16=18 г/моль

${\ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ M}_{H2O}$ =1 $\bullet$ 2+32 $\bullet$ 1+16 $\bullet$ 4=98 г/моль

2. Заттың мольдік массасы - М

$\ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ М = m_{{^\circ}\ \bullet} \bullet N_{A}$ $M = M_{r} \bullet 10^{- 3}$ kг/моль

${\ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ M}_{H2O}$ = $M_{r} \bullet 10^{- 3}$ кг/моль=18 $\bullet 10^{- 3}$ кг/моль

$M_{H2SO4\ }$ =98 $\bullet 10^{- 3}$ кг/моль

3. Заттың кез келген мөлшерінің массасы- $\mathbf{m}$

$\ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ m = m_{{^\circ}} \bullet N = m_{{^\circ}}N_{A} \bullet \upsilon = M \bullet \upsilon\, \ \ \$ $m = M \bullet \upsilon$