Арналы бұлақ- асыл сөз. 4 сынып, әдебиет

Пәннің аты: Әдебиет
Тарау: « Арналы бұлақ- асыл сөз»
Тақырыбы:
Мақсаты: 1 білімділік: Сөз асылын шешендер мен билердің мұрасынан, ақындар
мен жазушылардың шығармаларынан табу, шешендік сөздердің халық ауыз
әдебиетінің бай саласы екенін ,аузы дуалы билер жөнінде мәлімет
алу,шығарманың тақырыбы мен идеясын ашу, қомпозициялық құрылымын ашу
2 дамытушылық: Іскерлік қабілетін дамытып, белсенділігін арттыру,
іздемпаздық қабілетін күшейту,өздігінен білім алуға жол ашу, тілдерін
жетілдіру,өз пікірін қорғай білуге, талдай білуге баулу,Шығармашылық
қабілетін дамыту, сөздік қорын молайту.
3 тәрбиелік: шешендер мен билердің мұрасын, ақындар мен жазушылардың шығар-

маларының тәрбиелік мәнін ашу, оқушыларды оқуға, білімге, еңбекке,
адамгершілікке тәрбиелеу,халық ауыз әдебиеті үлгілерін білуге, ана тілін
қастерлеу,
Сабақтың түрі: Лекция сабағы,аралас сабақ, топсеруен сабағы, панорамалық
сабақ, саяхат сабақ, тәжірибелік сабақ, өздік жұыстарының сабағы,
зертханалық жұмыс сабағы,бақылаужұмысы, семинар сабақ
Сабақтың типтері: жаңа білімді меңгеру сабағы; білімдерді,машықтарды
дағдыларын іске асыру сабағы; жалпылау және жүйелеу сабағы; бақылау сабағы;
аралас сабақ ; тәжірибе кезінде білімдерін қолдану; дағдылар сабағы, бекіту
сабағы.
Технология элементтері: сын тұрғысынан ойлау, дамыта оқыту, деңгейлік
оқыту.
Сабақтың формасы: дербес, жұптық, топтық, ұжымдық.
Сабақтың әдіс-тәсілдері: Сөз әдісі, проблемалық іздену әдісі,
ынталандыру,қызықтыру әдісі, көрнекілік әдісі ,тәжірибелік әдіс, логикалық
әдіс, бақылау, бағалау әдісі.
Құрал- жабдықтары: дидактикалық материалдар,тірек- сызбалар,кесте,
үлестірмелі қима-қағаз, сюжетті суреттер,тест тапсырмалары, автордың
портреті,
Сабақтың барысы: І. Мотивация. 1. « Ой қозғау» стратегиясы. Оқушылардың
сабаққа деген қызығушылықтарын арттыру. Сабақтың әпиграфымен таныстыру. .
«Ой шақыру» стратегиясы. Проблемалық ізденіс.Эпиграфтың мағынасын ашу.
«Өнер алды – қызыл тіл» деген мақал арқылы сабақтың мақсатын ашу,
оқушылардың алдына міндет қою.
ІІ. Мағына тану.Оқушылардың білімдерін жаңғырту. Өнер дегенді қалай
түсінесің? Тараудың мақсатын ашу.
.Тараудың тақырыбы: 1. Сөз өнері,яғни билер мен шешендердің сөздерінен
басталады. Мәтінді рөлге бөліп,дауыстап оқу. Қорытынды шығару.
Топтастыру. Өз ойларын түйіндеу.
Күйші әнші
сәулетші

Биші Өнер түрлері
құрылысшы

Суретші шебер

Билер сөзі- қөркем сөз өнерінің шынайы үлгісі.Билердің портреттерін
көрсетіп,таныс-
тыру. Қысқаша мәлімет беру.

Билер
Төле би Әлібекұлы Әйтеке би (Айтық)
Қазыбек би
( 1163- 1756)қазақ халқы- Байбекұлы(1689-1766)
Келдібекұлы
ның қоғам қайраткері, қазақтың атақты
(1667-1763)қазақтың
атақты шешен. шешен биі
атақты биі

2) Төле бидің өмірбаянына шолу жасау.Топтастыру.
Жамбыл обл,Шу ауданы Күй, ән, ақындық өнерді
құрметтеген

15 жасынан ел билеген Төле би дана

әділ би қоғамдық қайраткер

Сыныпты үш топқа бөліп, аттарын қою.
1-топ. «Төле би »
2-топ. «Әйтеке би »
3-топ. «Қазыбек би »
Әр топқа тапсырма беру.Мәтіндерді бөліп беру
1-топ: Қарлығаш әулие
2-топ: Төле бидің жауабы.
3-топ: Төле бидің шешендігі.
1- тапсырма. Мәтінді дауыстап оқып шығу.Толық мазмұндау.
2-тапсырма. Мәтінді кесте бойынша алгоритмге салу. Ауызша қорғау.

|абзац|Тірек ой |тақырыпша |Көркемдеуіш |Сөздік |Мақал- |сұрақтар |
| | | |сөз |жұмысы |Мәтел | |
| | | | | | | |
| | | | | | | |
| | | | | | | |

ІІІ. Ой толғаныс. Шығармашылық тапсырма. Оқылған мәтіндерден қорытынды
жасап, Төле биге мінездеме беру. Өз ойларын дәптерге 3-4 сөйлем түрінде
жеткізу.
ЭССЕ. 5 жолды өлең түрінде жазу.
1 Зат есім-1 Төле би
2 Сын есім-2 Дана, дара
3 Етістік-3 ел биледі,дау шешті,
4 Қорытынды сөйлем
5 Метафора -шешен

ІҮ. Үй тапсырмасы. Төле бидің шешендік сөздерін жинастыру.
Ү. Бағалау.
|р/с |Оқушылардың |№1 |№2 |№3 |Шығарм. |эссе |
| |аты-жөні | | | | | |
| | | | | | | |
| | | | | | | |
| | | | | | | |

ІІІ. Ой толғаныс. Шығармашылық тапсырма. Қазыбек би туралы не білдік? Өз
ойларын дәптерге 3-4 сөйлем түрінде жеткізу.
ЭССЕ. 5 жолды өлең түрінде жазу.
1 Зат есім-1 Қазыбек би
2 Сын есім-2 Дана, дара
3 Етістік-3 ел биледі,дау шешті,
4 Қорытынды сөйлем
5 Метафора -шешен

ІҮ. Үй тапсырмасы. Төле бидің шешендік сөздерін жинастыру,жаттау.
Ү. Бағалау.
|р/с |Оқушылардың |№1 |№2 |№3 |Шығарм. |эссе |
| |аты-жөні | | | | | |
| | | | | | | |
| | | | | | | |
| | | | | | | |

ІІІ. Ой толғаныс. Шығармашылық тапсырма. Оқылған мәтіндерден қорытынды
жасап, Әйтеке биге мінездеме беру. Өз ойларын дәптерге 3-4 сөйлем түрінде
жеткізу.
ЭССЕ. 5 жолды өлең түрінде жазу.
1 Зат есім-1 Әйтеке би
2 Сын есім-2 сыншы,тапқыр
3 Етістік-3 ел биледі,дау шешті,
4 Қорытынды сөйлем
5 Метафора -шешен

ІҮ. Үй тапсырмасы. Әйтеке бидің шешендік сөздерін жинастыру.
Ү. Бағалау.
|р/с |Оқушылардың |№1 |№2 |№3 |Шығарм. |эссе |
| |аты-жөні | | | | | |
| | | | | | | |
| | | | | | | |
| | | | | | | |

ІІІ. Ой толғаныс. Шығармашылық тапсырма. Оқылған мәтіндерден қорытынды
жасап, Өз ойларын дәптерге 3-4 сөйлем түрінде жеткізу.
ЭССЕ. 5 жолды өлең түрінде жазу.
1 Зат есім-1 Жерұйық
2 Сын есім-2 сулы, нулы
3 Етістік-3 қой семірткен,егін өскен,жемісі піскен
4 Қорытынды сөйлем- елі тоқ тұратын
5 Метафора –жайлы қоныс

ІҮ. Үй тапсырмасы. жинастыру.
Ү. Бағалау.
|р/с |Оқушылардың |№1 |№2 |№3 |Шығарм. |эссе |
| |аты-жөні | | | | | |
| | | | | | | |
| | | | | | | |
| | | | | | | |

2-тапсырма. Сахналау. Оқушылардың шеберліктері бағаланады.
3-тапсырма. Кейіпкерлердің мінездемесін кестеге түсіру.
|Кейіпкерлер |Сипаттау |Мәтіннен үзінді алу |
|Алдар көсе |Қу, тапқыр,ақылды,айлакер. |Ет жеуі, атын аман |
| |кедей |сақтауы,байдың қызын алу |
| | | |
|Шығайбай |Сараң, аңкау, қу. |Тулақ жеу,атынан,айран мен |
| |бай |нанынан айрылуы, |
| | |Қызынан айрылуы |

ІІІ. Ой толғаныс. Шығармашылық тапсырма. Оқылған мәтіндерден қорытынды
жасап, Өз ойларын дәптерге 3-4 сөйлем түрінде жеткізу.
ЭССЕ. 5 жолды өлең түрінде жазу.
1 Зат есім-1 Алдар көсе
2 Сын есім-2 қу, тапқыр,
3 Етістік-3 алдайды,күледі, мұратына жетеді
4 Қорытынды сөйлем- әділдікті іздейтін
5 Метафора –айлакер жан.

ІҮ. Үй тапсырмасы. Алдар көсенің басынан кешкен оқиғаларды жинастыру.
Ү. Бағалау.
|р/с |Оқушылардың |№1 |№2 |№3 |Шығарм. |эссе |
| |аты-жөні | | | | | |
| | | | | | | |
| | | | | | | |
| | | | | | | |

2-тапсырма. Сахналау. Оқушылардың шеберліктері бағаланады.
3-тапсырма. Кейіпкерлердің мінездемесін кестеге түсіру.
|Кейіпкерлер |Сипаттау |Мәтіннен үзінді алу |
|Алдар көсе |Қу, тапқыр,ақылды. |Ет жеуі, атын аман |
| | |сақтауы,байдың қызын алу |
| | | |
|Шығайбай |Сараң, аңкау, қу. |Тулақ жеу,атынан,айран мен |
| | |нанынан айрылуы, |
| | |Қызынан айрылуы |

ІІІ. Ой толғаныс. Шығармашылық тапсырма. Оқылған мәтіндерден қорытынды
жасап, Өз ойларын дәптерге 3-4 сөйлем түрінде жеткізу.
ЭССЕ. 5 жолды өлең түрінде жазу.
1 Зат есім-1 Алдар көсе
2 Сын есім-2 қу, тапқыр,
3 Етістік-3 алдайды,күледі, мұратына жетеді
4 Қорытынды сөйлем- әділдікті іздейтін
5 Метафора –айлакер жан.

ІҮ. Үй тапсырмасы. Алдар көсенің басынан кешкен оқиғаларды жинастыру.
Ү. Бағалау.
|р/с |Оқушылардың |№1 |№2 |№3 |Шығарм. |эссе |
| |аты-жөні | | | | | |
| | | | | | | |
| | | | | | | |
| | | | | | | |

2-тапсырма. Сахналау. Оқушылардың шеберліктері бағаланады.
3-тапсырма. Кейіпкерлердің мінездемесін кестеге түсіру.
|Кейіпкерлер |Сипаттау |Мәтіннен үзінді алу |
|Алдар көсе |Қу, тапқыр,ақылды. |Ет жеуі, атын аман |
| | |сақтауы,байдың қызын алу |
| | | |
|Шығайбай |Сараң, аңкау, қу. |Тулақ жеу,атынан,айран мен |
| | |нанынан айрылуы, |
| | |Қызынан айрылуы |

ІІІ. Ой толғаныс. Шығармашылық тапсырма. Оқылған мәтіндерден қорытынды
жасап, Өз ойларын дәптерге 3-4 сөйлем түрінде жеткізу.
ЭССЕ. 5 жолды өлең түрінде жазу.
1 Зат есім-1 Алдар көсе
2 Сын есім-2 қу, тапқыр,
3 Етістік-3 алдайды,күледі, мұратына жетеді
4 Қорытынды сөйлем- әділдікті іздейтін
5 Метафора –айлакер жан.

ІҮ. Үй тапсырмасы. Алдар көсенің басынан кешкен оқиғаларды жинастыру.
Ү. Бағалау.
р/с |Оқушылардың аты-жөні |№1 |№2 |№3 |Шығарм. |эссе |ұпай |баға | | |

| | | | | | | | |