Жер беті. 4-сынып

Сабақтың мақсаты: оқушыларға жер бетінің сыртқы табиғат әсерінен өзгеретіндігін түсіндіру, табиғатта байқағандарын пайдалана отырып, олардың ойлау, салыстыру, қорытынды жасай білу дағдыларын қалыптастыру. Оқушылардың дүниетанымын кеңейтіп, табиғатқа деген қызығушылығын туғызу және оны қоғауға тәрбиелеу.
Әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру, ой қозғау, топпен жұмыс. Түрі: аралас,жаңа тақырып. Көрнекілігі: Қазақстанның физикалық картасы, суреттер, тірек сызба, мақал-мәтелдер.
Сабақтың барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды топқа бөлу.
1 топ - <<Зерттеушілер>> тобы.
2 топ - <<Ғалымдар>> тобы.
Топпен жұмыс істеу ережесін еске түсіру.
1. тапсырмаға берілген уақыттан аспау.
2. Басқаларды тыңдай білу.
II. Өткен тақырыпты еске түсіру.
А) Сұрақ-жауап.
1 топқа сұрақ: Қатты тау жыныстары қандай күштердің әсерінен бұзылады?
2 топқа сұрақ: үгілу дегеніміз не?
Ә) Сурет бойынша жұмыс.
1 топ. Тау жыныстарының желмен үгілуі.
2 топ. Тау жыныстарын өсімдіктің бұзуы.
III. Жаңа сабақ.
А) Жалпы сыныпқа сұрық.
- Сонымен, үгілудің нәтижесінде жер бетінде не болды?
- Үгілудің нәтижесіндежер бетінде өзгеріс пайда болады.
Ә)Ойын. <<Кім жылдам?>>. Көп таңбалы сандарды өсу ретімен орналастыру арқылы жасырылған жаңа тақырыпты ашу. 7014,8073,43014,60073,80016,81045,209003,303906,330609,345003,507507,607435,700015,701090,770357,900001,9000298,1273693,3083967,1000000000.
Шыққан сөйлемді оқыту. <<Жер беті қалай өзгереді?>> Қандай сөйлем?(сұраулы). Енді осы сұраққа жауап беріп көрейік.
<<Ой шақыру>>. Жұппен жұмыс. Топпен жұмыс. Әр топтың жауаптарын тыңдау.
А) Дәптермен жұмыс. Бүгінгі күн мен тақырыпты жазу.
Ә) Түсіндіру. Кесте бойынша, суреттерді көрсете отырып түсіндіру.
Құм төбелер пайда болады
Терең шатқалдар, жыра пайда болады
Үйінділер пайда болады
Ағын су
Жел
Мұздық
Үгілген тау жыныстарын бір жерден екінші жерге тасымалдайтын

Ауаның бір жылып, бір суынуынан мұздықтың, ағын судың, желдің әсерінен қатты тау жыныстары бұзылып тасымалданады.
Жер бетінің бұлай өзгеруі табиғаттың сыртқы күшінің әсерінен болады. Соның нәтижесінде бір кездегі биік таулар аласырып, төбелерге айналады.
Б) Оқулықпен жұмыс. Дауыстап, тізбектей оқыту.
В) Сұрақ-жауап әдісі.
1 топқа:
* Жер беті қандай құбылыстардың әсерінен өзгеріске ұшырайды?
* Мұздық дегеніміз не?
* Ағыс қалай пайда болады?
* Мұздық, ағын су, жел, тау жыныстарын ненің әсерінен тасымалдайды?
2 топқа:
* Бұзылған тау жыныстары қалай тасымалданады№
* Мұздықтар тау жыныстарын қалай тасымалдайды? Нәтижесінде не пайда болады?
* Тау шатқалдары қалай пайда болады?
* Жел жер бетін қалай өзгертеді?
Г) Өз өлкемізде жер беті қандай күштердің әсерінен өзгеретінін байқағандарын айтқызу.
- ауылда ағыс қай кезде пайда болады?
- жыра пайда болғанын көрдіңдер ме?
- Жыраның шаруашылыққа зияны және оның алдын алу туралы еске түсіру.
Д) мағынаны ашу.
Берілген мақал-мәтелдердің мағынасын өз сөздерімен ашып айту.
1 - тоқа: Тау мен тасыт сел бұзар,
Адамзатты сөз бұзар.
2-топқа: Қына тасқа бітеді,
Білім басқа бітеді.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
Жер бетінің өзгеруі
Сонымен бүгінгі сабақта не білдік? Әр топқа тапсырма беріледі. Топтастыру:

Әр топтың жауаптарын тыңдап, тақтаға жазу, қорытынды жасау. Жер бетінің өзгеруі сыртқы табиғаттың күшінің әсерінен туындайды.
Үйге тапсырма: Тақырыпты түсініп оқу. Бағалау.

\
\

Бекітемін:
Директор
____________________
<<___>>____________

№2
4 сынып. Дүниетану сабағы.
Тақырыбы
Жер беті қалай өзгереді?
Сілтеме
Күнтізбелік жоспар. Оқу бағдарламасы.
Мақсаты
А) Оқушыларға жер бетінің сыртқы табиғат әсерінен өзгеретіндігін түсіндіру, табиғатта байқағандарын пайдалана отырып, олардың ойлау, салыстыру, қорытынды жасай білу дағдыларын қалыптастыру.
Ә) Оқушылардың дүниетанымын кеңейтіп, табиғатқа деген қызығушылығын туғызу және оны қоғауға тәрбиелеу.

Түйінді идея
Жер бетіндегі әр нәрсе бір-бірімен тығыз байланысты

Оқытушы әрекеті
Оқушы әрекеті

Мұғалім оқушыларды санау арқылы 2 топқа бөледі. Топпен жұмыс істеу ережесін еске түсіреді.
Оқушылар топ басшыларын таңдап, өз орындарына отырады.

Мұғалім өткен тақырыпты еске түсіруді сұрақ-жауап және сурет бойынша жұмыс арқылы жүзеге асырады.
Оқушылар берілген тапсырмаларды орындап, ойларында туындаған сұрақтарына жауап алады.

Мұғалім жалпы сыныпқа сұрақ қояды. Жақсы жауап бергендерге сыйлық береді.
Оқушылар жауап беріп, өз жүлделерін алады.

Мүғалім <<кім жылдам?>> ойынын ойнатып, жаңа тақырыпты ашады.
Оқушылар өсу ретімен орналасқан көп таңбалы сандарда жасырынған сұрақты тауып, сол сұраққа жауап береді.

Мұғалім жұппен жұмыс істеп, <<ой шақыруға>> шақырады.
Оқушылар бір-біріне берілген сұрақтарға жауап беріп, бір-бірінің жауаптарын мұқият тыңдайды.

Мұғалім үгілген тау жыныстарын бір жерден екінші жерге тасымалдайтын заттарды кесте арқылы оқушыларға көрсетіп, түсіндіреді.
Оқушылар ойларында туындаған сұрақтарды қояды.

Мұғалім түсіндірілген тақырып бойынша екі топқп сұрақтар тізімін береді.
Екі топ кезектесіп сұрақтарға жауап береді.

Мұғалім жаңа сабақты сұрақ қою арқылы бекітеді. Әр топтың жауаптарын тыңдап, қорытынды жасайды.
Оқушылар өтілген сабақ жайлы өз ойларын айтады.
Үйге тапсырма
А) Тақырыпты түсініп оқу.
Бағалау.

Қайнаp көзі
Дүниетану 4-сынып. Атамұра 2011