Бірқалыпты түзусызықты қозғалыс графигі

Батыс Қазақстан облысы
Қаратөбе ауданы
Қаратөбе мектеп –гимназиясының физика пәнінің мұғалімі
Жұмабаева Жайнагүл Мұратжанқызы | |
|Сыныбы: | 7А уақыты: |
|Сабақтың |Бірқалыпты түзусызықты қозғалыс графигі |
|тақырыбы: | |
|Мақсаты: |Бірқалыпты түзусызықты қозғалыс туралы түсініктерін кеңейте |
| |отырып, қозғалыс графигі жөнінде деректерді беріп практикалық |
| |түрде қолдана алу дағдысын қалыптастыру |
|Сабақтың түрі: |Түсіндірмелі-практикалық |
|Күтілетін |А. бірқалыпты түзусызықты қозғалыс график арқылы анықтай алады; |
|нәтижелер: |В. Бірқалыпты қозғалысты берілген шамаларға тәуелді графигін сала |
| |алады; |
| |С. әртүрлі жағдайларға байланысты қозғалыстың графигі қандай |
| |болатындығын және теңдеуін құру арқылы дәлелдей алады. |
|Керекті |Шыны ыдыс, қағаздан жасалған балық, қармақ, ақ беттер, бояу, |
|жабдықтар: |деңгейлі тапсырмалар, бағалау парағы, рефлексия парағы |
|Қолданылатын |Жеке, жұптық, топтық, «Алтын балыққа арналған аквариум», |
|әдіс-тәсілдер |«Айналмалы бекет», «Ыстық орындық» |
|Тапсырмалар |Сұрақтар мен тапсырмалар, А,В,С деңгейлі тапсырма |
|Сабақ барысы: |
|Сабақ кезеңдері:|Мұғалім әрекеті |Оқушы әрекеті |
|Кіріспе 5минут |1. Тұлға аралық байланысты орнату. |-мұғаліммен сәлемдесу; |
| |2. Сыныппен амандасу. |- кезекшілік қызметін |
| |3. Оқушыларды шеңберге шақыру |атқару; |
| | |- шербер құрып орналасады |
| | | |
|Тұсаукесер |Үй тапсырмасын «Алтын балыққа арналған|оқушы өтілген тақырып |
| |аквариум» әдісінде әрекетті үш рет |бойынша қойылған |
| |қайталату арқылы 3 оқушыға қалған |тапсырмалар мен сұрақтарға |
| |оқушыларға сұрақтар қойдырту арқылы |жауап береді. |
| |тақырыпты сұрау. |Алтын балықты ұстаған |
| | |оқушы, сыныптастарының |
| | |қойған сұрақтарына жауабын |
| | |айтады. |
|Негізгі бөлім |Жаңа сабақтың мазмұнын меңгерту үшін |Берілген мысалдарды |
| |жетелеу сұрақтарын қоя отырып, топтың |флипчартка орындап ұсыну |
| |мәтінді оқып, талдауына ықпал ету. |Топ бірін-бірі |
| |Тақырыпқа сай мысалдарды басқа қырынан|басбармақтары арқылы |
| |ұсыну үшін топқа тапсырма беру: |бағалайды |
| |берілген мәндер бойынша график салу | |
| |графикке қарап, қозғалыс теңдеуін жазу| |
| |кестедегі мәндерге қарап теңдеу құру. | |
| |Топтың ұсынуы бойынша сыныптағы | |
| |оқушылардың меңгеруін білу үші | |
| |«Бармақ» әдісін қолдану | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
|Қорытынды |Сабақты топтаса қортындылау |Сағат тілі бағытымен |
| |үшін«Айналмалы бекет» әдісі |оқушылар топтаса жүріп бір |
| |қолданылады. 3 топқа деңгейлі 3 есеп |бетке 3 топта берілген |
| |беріп, топтардың топтаса жүріп |есептерді шығарады және |
| |орындауына мүмкіндік беру, |берілген шығару жолы |
| |жауаптарының дұрыстығын тексеру үшін |бойынша қызыл қаламмен |
| |шешуі жазылған парақты беру, дұрыс |тексеріп бағалау |
| |бұрыстығын қарап төмендегі фигуралар |критерийіне сәйкес баға |
| |бойынша бағалайды. |қояды. |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| |Жеке жұмыс: Кім жылдам? | |
|Келесі сабақта | | |
|енгізетін | | |
|өзгертулер | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |

Сабақта қолданылатын дидактикалық және көрнекі материалдар

Үйтапсырмасы:

1. Денеге еш нәрсе әрекет етпесе ол қандай күйде болады?

2. Инерция деп нені айтады?

3. Көлік оңға немесе солға бұрылғанда ондағы жолаушы қалай қарай қисаяды?
Неліктен?

4. Жылдам келе жатқан көліктің алдынан кесе көлденең өту қауіпті болатыны
неліктен?

5. Бір дененің екінші денеге әрекеті қалай байқалады?

6. Физикада күш деген сөзді қалай түсінеміз?

7. Күш дененің қозғалыс сипатына қалай әрекет етеді?

8. Күш немен сипатталады?

9. Күш бірлігі ретінде не қабылданған?

10. Қандай күш 1Н-ға тең болады?

11. Сүрінгенде адам қай жаққа қарай және неге құлайды?

12. Ордан неге жүгіріп барып секіру неге жеңіл?

13. Аққу, шортан, хамшаян мысалындағы арбадағы жүк неге қозғалмайды?

Жүкке түсірілген күш туралы не айта аласыз?

14. бірқалыпты қозғалыс деп қандай қозғалысты айтамыз?

15. инерцияның пайдасы жайлы не айтасың?

16. инерцияның зияны жайлы не айтасыз?

С Ә Т Т І Л І К

А-1. Бірқалыпты түзусызықты қозғалатын дененің орын ауыстыруын оның
қозғалыс жылдамдығы мен уақыт арқылы қалай өрнектеуге болады? Формуласын
жаз.

А-2. Орын ауыстыруды координаталар айырымы арқылы қалай өрнектеуге
болады?Формуласын жаз.

В-1. егер бастапқы координата -10м, қозғалу жылдамдығы 5м/с болса, бір
қалыпты түзусызықты қозғалыстың координатасының сызығы қандай болар еді?

В-2. Суретте көрсетілген бір қалыпты қозғалысқа сай бөліктерді таңдап алып,
сондағы жылдамдықты табыңдар. ОА бөлігіндегі қозғалыс сипатының ВС
бөлігінен айырмасы неде?

С-1. Мына жағдайлар үшін бірқалыпты түзусызықты қозғалыс графиктерін
сызыңдар:

А) υ=18км/сағ және x0 = 0;

Б) υ=-3м/с және x0 = 6м

Бақылау жұмысы №1

1- нұсқа

1. Автомашинаның бензин құтысының сыйымдылығы 30 л. Оған толтыра құйылған
бензиннің массасын есепте.

2. Массалары 10 кг және 20 кг болатын екі дене өзара соғылысты. Сонда
денелердің қайсысының жылдамдығы көп өзгереді және неше есе өзгереді?

3. Ұшқыш 100 км қашықтықты реактивті ұшақпен 2,4 минутта ұшып өтті.
Ұшақтың орташа жылдамдығын тап.

Мына жағдайлар үшін бір қалыпты түзу сызықты қозғалыс графигін сызып
көрсетіңдер.

А) v = 36км/сағ, х0 =1 м

Б) v= 6 м/с, x0 =1,5м

Бақылау жұмысы №1

2- нұсқа

1. Мұзжарғыш кеме тәулігіне 200 г уран пайдаланады. Уранның тығыздығы
18,7 кг/м3 болса, оның көлемі қандай?

2. Коньки тебуші екі бала бір-бірінен кері итеріліп, қарама –қарсы
бағытта 8м/с және 4 м/с жылдамдықпен сырғанап кетті. Қай баланың
массасы артық және неше есе?

3. Автомашина 1500 м жолды 36км/сағ жылдамдықпен жүріп өтті.
Автомашинаның жолды жүріп өтуге кеткен уақытын тап.

Мына жағдайлар үшін бір қалыпты түзу сызықты қозғалыс графигін сызып
көрсетіңдер.

А) v = 10м/с, х0 =2 м

Б) v= 5 м/с, x0 =-10м

1-ШІ НҰСҚА ҮШІН КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУДЫҢ ШКАЛАЛАРЫ

|№ 1 |0 |Оқушы төмендегі критерийлердің ешқайсысын орындамады |
| | | |
|4 ұ | | |
| |2 |Оқушы есепті дұрыс ресімдеді және өлшем бірліктерді ХБЖ-не дұрыс |
| | |айналдырды |
| |1 |Оқушы есепті шығару формуласын дұрыс жазды |
| |1 |Оқушы есепті шығарып, бензиннің массасын анықтады. |
|№ 2 |0 |Оқушы төмендегі критерийлердің ешқайсысын орындамады |
| | | |
|3 ұ | | |
| |2 |Оқушы есепті дұрыс ресімдеді және есепті шығару формуласын дұрыс жазды |
| |1 |Оқушы есепті дұрыс шығарды, денелердің қайсысының жылдамдығы көп |
| | |өзгеретіндігін және неше есе өзгеретінін тапты. |
|№ 3 |0 |Оқушы төмендегі критерийлердің ешқайсысын орындамады |
| | | |
|4 ұ | | |
| |2 |Оқушы есепті дұрыс ресімдеді және өлшем бірліктерді ХБЖ-не дұрыс |
| | |айналдырды |
| |1 |Оқушы есепті шығару формуласын дұрыс жазды |
| |1 |Оқушы есепті дұрыс шығарды, Ұшақтың орташа жылдамдығын тапты. |
|№ 4 |0 |Оқушы төмендегі критерийлердің ешқайсысын орындамады |
| | | |
|4 ұ | | |
| |2 |Оқушы есепті дұрыс ресімдеді және өлшем бірліктерді ХБЖ-не дұрыс |
| | |айналдырды |
| |1 |Оқушы есепті шығару формуласын дұрыс жазды |
| |1 |Оқушы есепті дұрыс шығарды, бір қалыпты түзу сызықты қозғалыс графигін |
| | |сызды. |
|БАРЛЫҒЫ: 15 |
|ұпай |

ҰПАЙЛАРДЫ МЕКТЕП БАҒАСЫНА АЙНАЛДЫРУ:

|Жинаған ұпайлардың қосындысы |Баға |
|11-15 |«5» |
|8-10 |«4» |
|4-7 |«3» |
|0-3 |«2» |

1-ШІ НҰСҚА ҮШІН КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУДЫҢ ШКАЛАЛАРЫ

|№ 1 |0 |Оқушы төмендегі критерийлердің ешқайсысын орындамады |
| | | |
|4 ұ | | |
| |2 |Оқушы есепті дұрыс ресімдеді және өлшем бірліктерді ХБЖ-не дұрыс |
| | |айналдырды |
| |1 |Оқушы есепті шығару формуласын дұрыс жазды |
| |1 |Оқушы есепті шығарып, уранның көлемін анықтады. |
|№ 2 |0 |Оқушы төмендегі критерийлердің ешқайсысын орындамады |
| | | |
|3 ұ | | |
| |2 |Оқушы есепті дұрыс ресімдеді және есепті шығару формуласын дұрыс жазды |
| |1 |Оқушы есепті дұрыс шығарды, балалардың қайсысының массасы көп екенін |
| | |және неше есе өзгеретінін тапты. |
|№ 3 |0 |Оқушы төмендегі критерийлердің ешқайсысын орындамады |
| | | |
|4 ұ | | |
| |2 |Оқушы есепті дұрыс ресімдеді және өлшем бірліктерді ХБЖ-не дұрыс |
| | |айналдырды |
| |1 |Оқушы есепті шығару формуласын дұрыс жазды |
| |1 |Оқушы есепті дұрыс шығарды, Автомашинаның жолды жүріп өтуге кеткен |
| | |уақытын тапты. |
|№ 4 |0 |Оқушы төмендегі критерийлердің ешқайсысын орындамады |
| | | |
|4 ұ | | |
| |2 |Оқушы есепті дұрыс ресімдеді және өлшем бірліктерді ХБЖ-не дұрыс |
| | |айналдырды |
| |1 |Оқушы есепті шығару формуласын дұрыс жазды |
| |1 |Оқушы есепті дұрыс шығарды, бір қалыпты түзу сызықты қозғалыс графигін |
| | |сызды. |
|БАРЛЫҒЫ: 15 |
|ұпай |

ҰПАЙЛАРДЫ МЕКТЕП БАҒАСЫНА АЙНАЛДЫРУ:

|Жинаған ұпайлардың қосындысы |Баға |
|11-15 |«5» |
|8-10 |«4» |
|4-7 |«3» |
|0-3 |«2» |

-----------------------
15

10

5

4

3

2

Есепті дұрыс рәсімдеп, формуласын жазып, шешу жолын және нәтижесін жазған

Жасыл-түсіндім

Қызыл-түсінбедім

1

|t, c |0 |5 |
|x, м |-3 |? |

υ=2м/с жылдамдықпен бірқалыпты және түзусызықты қозғалатын дененің қозғалыс
теңдеуін кестедегі мәндерді пайдаланып жаз.

Ойлан, тездет, ұқыпты жаз. 3 минут.

υ=-5м/с жылдамдықпен бірқалыпты және түзусызықты қозғалатын дененің
қозғалыс теңдеуін жаз.

Ойлан, тездет, ұқыпты жаз. 3 минут.

20м/с жылдамдықпен бірқалыпты қозғалатын материялық нүкте қозғалысының
графигін сал. Уақыттың бастапқы мезетінде нүкте координаталар басынан оңға
қарай 10 м қашықтықта болсын, яғни бастапқы координата х0=10м.

Қозғалыс теңдеуі х= х0+υt бойынша 0с, 2с, 4с, 6с уақыт берілген.

Ойлан, тездет, ұқыпты жаз. 3 минут.

Есепті дұрыс рәсімдеп, формуласын жазып, шешу жолып көрсеткен

Есепті дұрыс рәсімдеген, бірақ шешу жолын көрсетпеген

20

0

t, c

Х, м

Х, м

t, c

0

2

10

5

4

3

2

1