Қышқылдардың жіктелуі , алынуы химиялық қасиеттері

Сыныбы: 8 кл.Химия
Тақырыбы:§47 Қышқылдардың жіктелуі,алынуы,химиялық қасиеттері.
Мақсаты:

Білімділік:Оқушылардың қышқылдар жайлы алған білмдерін еске
түсіру
арқылы, жіктелуі,алыну жолдары ,қасиеттері жайында
түсінік
қалыптастыру.
Дамытушылық:Өз бетінше жұмыс істеу қабілетін , химиялық
сауаттылығын,ойлай білу дағдысын дамыта
отырып
оқыту.
Тәрбиелігі:Оқушылардың дүниетанымын,өзіне қажетті білімді өзі іздеп
тауып ала алатындай тұлғаны тәрбиелеу.Оқушының
тұлғалық
қалыптасуын дайындау арқылы,қышқылдардың
өмірде,тұрмыста,қолдануын білуге тәрбиелеу.

Типі: Жаңа білімді меңгерту
Түрі:Аралас, сайыс, саяхат, демонстрациялықсабақ.
Әдісі: СТО технологиясы. Сұрақ-жауап, баяндау, талдау
Пәнаралық байланыс: физика, география, қазақ тілі.
Көрнекілігі: сызбанұсқа ,реактивтер т.б, ақ парақ, маркер.
Барысы: 1.Ұйымдастыру кезеңі.
2.Үй тапсырмасын сұрау.
3.Жана сабақты түсіндіру
4.Жана тақырыпты бекіту
5.Үйге тапсырма беру
6.Бағалау
1.Ұйымдастыру кезеңі:
1.сәлемдесу.
2. топтастыру. І топ- Оксидтер. ІІ топ –Негіздер. ІІІ қышқылдар.
География пәнінен білесіндер пайдалы қазбалар қалыпына келетін және қалпына
келмейтін болады Сондақтан болашақта альтернативті отын керегін быйылғы
жолдауда Елбасымыз айтқан.
2017 Жылы біздін Астанамызда өттетін Экспо-2017 дүниежүзілік көрме
өттетінің барлығымыз білеміз. Оның тақырыбы «Жасыл энергия ».
Елбасы жолдауында 2050 жылға дейінгі даму стратегиялық жоспары
бойынша алдағы жылдарда келешек энергияның-экологиялық дамытатындығын
айтты.Ол үшін сауатты,білімді,саналы ұрпақтардың қажет екендігін баса
назар аударып сөз етті.Сондықтан біз ел басының сөзіне назар аударып,
химия пәнінен терең білім алып ел басы сөзіне лайықты болуға тиіспіз!
Әр бір сабақтың кезені Экспо көрменін павильондарына өту үшін билет алып
сұрақтарға жауап беріміз. Әр бір билетін түстеріне қарай күні бар. Қызыл
5 ұпай. Жасыл - 4 ұпай , - сары- 3 ұпай.
2.Үй тапсырмасын сұрау. « Сутектік энергетика» павильоны.
І. Сұрақтарға жауап алу
І топ: Оксидтер
1. Негіздер қалай жіктеледі?
2. NaOH , Zn(OH)2 ,AL(OH)3 негіздердің құрлымдық формулаларын жазындар.
3. «Адасқан формулаларды» табыңдар. CaO ,HCL, CaCO3
BaO, Zn(OH)2 , H3PO4 H2SO4 K2O KNO3 NaOH MgCL2
AL(OH)3
|Оксидтер | | | |
|Қышқылдар | | | |
|Негіздер | | | |
|Тұздар | | | |

4. Негіздерді белсенді металдардан және судан алу.
5.Сілтілердің қышқылдық оксидтерімен реакциясы.
6. Есеп шығару: Массасы 4,6 г Натрий 200 г суда ерткенде алынган натрий
гидроксидінің массалық үлесін есептендер.

ІІ топ:Негіздер:
1. Негіздер дегеніміз не?
2. КOH , Ва (OH)2 , Fe (OH)3 негіздердің құрлымдық формулаларын жазындар.

3. «Адасқан формулаларды» табыңдар. CO2 H2SіO3 CaSO3 MgO
Ва(OH)2 H2СO3 HСІ Na2O Са(NO3)2 КOH MgІ2 AL(OH)3
|Оксидтер | | | |
|Қышқылдар | | | |
|Негіздер | | | |
|Тұздар | | | |

4 Негіздерді белсенді металл оксидтерінен және судан алу.
5.Негіздер мен қышқылдар арасындағы бейтараптану реакциялары.
6. Есеп шығару: Массасы 46 г Натрий суда ерігенде түзілген натрий
гидроксидінің массасын есептендер. 2 Na + 2 Н2О → 2 NaOH +2Н2
ІІІ топ Қышқылдар:
1. Негіздердің жалпы формуласы.
2. СuOH , Mg(OH)2 , Cr (OH)3 негіздердің құрлымдық формулаларын
жазындар.
3. «Адасқан формулаларды» табыңдар. АІ2O3 HCL ВaSO4
SO3 Fe(OH)3 H2S H2SO4 Cu2O KNO3 NaOH MnCL2 Cu(OH)2
|Оксидтер | | | |
|Қышқылдар | | | |
|Негіздер | | | |
|Тұздар | | | |

4. Суда ерімейтін металдардың ерімтал тұздарынан және сілтілерден алу
5. Ерімейтін негіздердің айрылу реакциялары.

6. Есеп шығару: Массасы 40 г Мыс гидроксиді айрығанда түзілген мыс
оксидінің массасын есептендер. Cu(OH)2→ 2 CuO +Н2О

Жаңа сабақ: (Мағынаны танып білу)
« Күкіртсутек энергетика» павильоны.
1. Қышқыл дегеніміз ? (ой шақыру ). –құрамында металл атомдарымен орын
алмастыруға бейім сутек атомдарынан және қышқыл қалдықтарынан тұратын
күрделі заттар.
Қышқылдарды қандай белгісіне байланысты жіктей аламыз?
1-тапсырма: Сіздердің алдарыңызда 2 қатарда формулалар тізілген,әр қатардан
тек қышқылдарды теріп алайық.
HCL,NaCL, HNO3,SO2, K2 О, H2SO4
Ca3(PO4)2,AL2O3,Cu(OH)2,H3PO4,HF, H2S
Жауабы: HCL, HNO3, H2SO4, H3PO4,HF, H2S
Сұрақ: Қандай заңдылық байқадыңыз ? Қышқылдардың құрамы қандай болады екен?
Жауап: Тізіп жазып алынған кейбір қышқылдардың құрамында оттегі болса, ал
кейбіреуінде оттек элемент жоқ.
Осы белгісіне байланысты қышқылдарда 2 топқа жіктейміз:

Енді қатардан теріп алған қышқылдарды оттек атомына байланысты жіктелуіне
мысал етіп жазамыз.

| Оттекті |Оттексіз |
| | |
| | |
| | |

Қышқылдар сонымен қатар сутек атомының санына байланысты бір,екі,үш негізді
болып бөлінеді.

|Бір негізді | Екі негізді | Үш негізді. |
| | | |
| | | |
| | | |

3. Қышқылдардың құрылымдық формулалары.

Н-О
С = O
Н-О
І топ; H2SO4,
ІІ топ: H3PO4
ІІІ топ HNO3

4. Қышқылдардың алынуы. Ол үшін тақтаға реакция теңдеуін мәтінмен жазамын,
ал оқушылар сол мәтін бойынша тиісті реакция теңдеуін жазып шығады.

1.Қышқылдық оксид +су→ қышқыл

2.Тұз+қышқыл→ жаңа тұз +жаңа қышқыл

3.Сутек газы + бейметалл → қышқыл

5. Қышқылдардың химиялық қасиеттерін жақсы түсіну үшін химиялық
тәжірибелер жасаймыз.
1-тәжірибе: Белсенді металл +қышқыл→ тұз+сутек газы

2- тәжірибе: Белсенді металл оксиді +қышқыл → тұз+су

3-тәжірибе: негіз+қышқыл→ тұз+су

4-тәжірибе: Тұз+қышқыл→тұз+су+көмірқышқыл газы

ІV кезен Бекіту: (“Ой толғау”)
«Жел энергетика» «Күн энергиясы» повильоны.

[pic]

Графикалық диктант: «ия » - +, « Жоқ» --

1. Қышқылдын құрамына Он топ кіреді.
2. Қышқылдар оттекті және оттексіз болады
3. Қышқылдарды қышқылдық оксидтен және судан алады
4. Қышқылдар тәтті болады
5. НСІ оксид
6. Қышқылдар негіздермен әрекеттеседі.
7. H2SO4 -күкірт қышқылы
8. Тұз қышқылының тұздары хлоридттер деп аталады.
9. Сутегі қышқылдармен металдар әрекеттескенде тұзіледі.
10. 1 моль газдың көлемі 44,2 л.
Келесі тапсырмалар.
Сұрақ жауап беру
1. Қышқылдар дегеніміз не?
2. Құрамында оттек бар бойынша жектелуі.
3. Құрамында сутек атом сандарыбойынша жектелуі.
4. Қышқылдарды қандай заттардан алуға болады.
5. Қышқылдар қандай заттармен әрекеттеседі.
Үйге тапсырма: §47
Баға алу үшін:
«3»-1,3 жаттығу
«4»- 4,6 жаттығу
«5»- 7,9 жаттығу

-----------------------
жжж жектелуі ллддллжік

Химиялық
Қасиеттері

Құрлымдық
Формула

Жапппвікооололжітжіел алынукы уі

Қышқылдар