"Ұстаз шәкіртімен әйгілі."

-938246-389014Маңғыстау облысы,
Маңғыстау ауданы,
Өтес орта мектебі


158750085725


Информатика және математика пәнінің мұғалімі:
Досмагамбетова Арайлымның іс-тәжірибесінен

2013-2014 оқу жылы

Ұсынылды:
Педагогикалық кеңес шешімімен
Хаттама: №__ "___" ______2014 ж
Мектеп директорының м.а.: _____________ А. С. Назарова

Жинақтаған:
Мектеп директорының
Бейіндік жөніндегі орынбасары: ______________ Р. Қ. Садақбаева

Бекітілді:
Өтес орта мектебі
Хаттама: №__ "___" ______2014 ж

<<Ұстаз шәкіртімен әйгілі>> -деген ұстаздың ұлылығын білдіретін ұғым. Ұстаз еңбегіне берілген үлкен баға. Досмағамбетова Арайлымның педагогикалық қызметінің мәні оқушыларына жан-жақты бүгінгі күн талабына сай білім беру. Құндылығы сол ұстаз деген ұлы есімге кір келтірмей өз қызметін адал еңбегімен атқарып, жемісін көріп жүрген мұғалім. Шәкірттерінің білімді, адамгершілігі мол, саналы азамат болып, шығуы үшін бар тәжірибесімен мен еңбегін арнайды.
Мектептегі басты тұлға мұғалім десек, алған біліммен, тәжірибелік қазынасын туған еліне, адамзат игілігіне жұмсай алатын, ой-танымның иесі саналы азаматты жетілдіруге үлес қосу оның құндылықтарының ең бастысы болмақ.
Жүсіпбек Аймауытов: <<Сабақ беру - үйреншікті жәй ғана шеберлік емес, ол - жаңадан жаңаны табатын өнер>> - деген болатын. Арайлым үнемі іздену үстінде өз білімін жетілдіріп, білім жағынан бәсекеге қабілетті шәкірт дайындауды басты назарда ұстайды.
Досмағамбетова Арайлымның мақсаты: оқу үрдісін жаңаша ұйымдастыру, оқушылардың оқудағы іс әрекеті арқылы ойлау дағдыларын жетілдіру, өз бетінше білім алу процесінде бірлесе әрекет ету. Мақсатқа жету оқушылардың өзі арқылы жүзеге асады. Мұғалім - ұйымдастырушы, бағыт беруші.
Сапалы білім негізі - жан-жақты ақпараттық материал - дар - ды, көрнекі құралдар мен ұтым - ды технологияларды, тиімді әдіс-тәсілдерді пайдалана отырып, білім алушыға ешбір кітаптан таба ал - майтын білім беру. Өйткені, тек оқулықтағы білімді жеткізуші мұ - ғалімнің құны жоқ деп ой - лай - мын. Оқулықтағыны оқушы өзі де оқып алады.
Сондықтан бүгін білім бе - ру - дің сапалы болуы үшін: біріншіден, ұстаздың жан-жақты ака - демиялық білімінің бо - луы, екіншіден, мұғалімнің өз ма - ман - ды - ғы - на деген шынайы сүй - іс - пенші - лігінің және ешқан - дай дипломмен бірге берілмейтін шығар - машылық қабілеті, балаға деген кіршіксіз адамгершілік қа - сиет - тері болуы шарт.
Иә, қазір жаңа типті мектептер салынып, пайдалануға беріліп жатыр. Дарынды балалармен жұ - - мыс бағдарламасы жүзеге асу үс - тінде. Жастарды шетелдерде оқы - - - туға мүмкіндік алдық. Жаңа буын оқулықтар, электронды оқу - лық - тар білім беру ісіне ене бастады.
Осындай жаңа даму үрдісі ал - ға басып отырғанда Елбасы Н.Назарбаев: <<Болашақта еңбек ет - іп, өмір сүретіндер - бүгінгі мектеп оқушылары, мұғалім оларды қалай тәрбиелесе, Қазақстан сол деңгейде болады. Сондықтан ұс - тазға жүктелетін міндет ауыр>> - деген еді. Біз осы сөзге сай болуымыз керек.

Мектеп директорының
Бейіндік жөніндегі орынбасары: ___________Р.Қ. Садақбаева
-56578521590Аты-жөні: Досмагамбетова Арайлым Абусагитовна
Туған жері: Солтүстік Қазақстан облысы, Ғ.Мүсірепов атындағы аудан, Шұқыркөл ауылы, 13.01.1985 жыл
Орта білім алған жері: Солтүстік Қазақстан облысы, Ғ.Мүсірепов атындағы аудан, Шұқыркөл ауылы, А.Нұрқатов атындағы орта мектеп
Білім алған жылдары: 1991-2002 орта мектеп, 2004-2008 жоғары оқу орны

Білімі: жоғары, Қарағанды қаласы, Е.А.Букетов атындағы Қарағанды Мемлекеттік Университеті, Информатика пәнінің мұғалімі, үздік диплом

Еңбек өтілі: 5 жыл Санаты: ІІ санат
Алдына қойған мақсаты: Тәуелсіз еліміздің жаңа экономикалық жағдайында бәсекеге қабілетті, білімді, қиыннан қисынын табатын, елін, жерін сүйетін саналы ұрпақ тәрбиелеу
Іс-тәжірибесінде қолданылатын технологиялар:
* Оқытудың жаңа инновациялық әдістері
* Деңгейлеп оқыту технологиясының элементі
* Мультимедиа, электронды оқулықтар қолдану

Өз жетістіктері:
* Қарағанды қаласы және Қарағанды облысының АОҚ <<Қазақтелеком>> директорының <<Алғыс хаты>>, 2010 жыл
* Аудандық <<Үздік информатика кабинеті>> ІV облыстық информатика кабинетінің сырттай байқауы ІІІ орын, 2011 жыл
* Өтес орта мектебінің <<Алғыс хаты>>, 2011 жыл
* Аудандық <<Жас маман - 2012>> ІІІ орын, 2012 жыл
* Мектепішілік, жас мұғалімдер арасында өткен <<Десант сабақтар>> байқауында Іорын, 2013жыл
* Аудандық білім бөлімінің <<Алғыс хаты>>, 2013жыл
* Мектепішілік <<Алғыс хаты>>, 2013жыл.
Оқушыларының жетістіктері:
* Қарағанды қаласы, ҚарМУ ұйымдастырған олимпиада ІІІ орын, Сейтбеков Р. 2010 жыл
* Аудандық "Тәуелсіздік жолында" презентация жасаушылардың сырттай байқауында, "Өнер тапқыш оқушы" номинациясы, Берікұлы Наурызбек, 2010 жыл
* Аудандық олимпиада ІV орын, Едігеқызы Әзиза, 2010 жыл
* Аудандық ғылыми жоба байқауы І орын, Әбіш Наурызгүл, 2010 жыл
* Аудандық "Жас бағдарламашы-2011"бағдарлама жасаушылардың сайысында І орын, Базарбаева Ләззат, 2011 жыл
* Облыстық "Жас бағдарламашы-2011"бағдарлама жасаушылардың сайысында ІІ орын, Базарбаева Ләззат, 2011 жыл
* Аудандық "Тәуелсіздік жолында" презентация жасаушылардың сырттай байқауында, "Ең таңдаулы презентация" номинациясы, Құсайынова Қымбат, 2011 жыл
* Аудандық "Жас зерттеуші-2012", "Үздік зерттеуші" номинациясы, Мамбетова Индира, 2012 жыл
* Аудандық ғылыми жоба байқауы ІІ орын, Әбіш Наурызгүл, 2012 жыл
* Аудандық <<Ең үздік Веб-сайт жасау>> байқауында <<Ең үздік сайт>> номинациясы, Әбіш Наурызгүл, 2012 жыл
* Аудандық олимпиада ІV орын, Аманбаева Динара, 2013 жыл
* Аудандық олимпиада ІV орын, Сарсенбаева Жұлдыз, 2013 жыл
* Облыстық <<Зерде>> ғылыми жұмыс байқауы, ІІІ орын, Балуанбай Еркінбек, 2013жыл.

7 - сынып.
Пәні: информатика
Сабақтың тақырыбы: <<Файлдар, қапшықтар және таңбашалар>>

Сабақтың мақсаты : <<Файлдарды>> сақтауды, <<Қапшықтар>> мен <<Таңбашалар>> құруды, <<Себет>> ұғымдарымен, файл, қапшық құрылымын меңгерту. Дербес компьютерде қапшық, файл құру, обьектілермен жұмыс жасау қабілеттерін дамыту. Ұқыптылыққа, әдептілікке, қауіпсіздік ережесін сақтауға тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Жаңа материалды меңгеру сабағы.

Оқыту тәсілдері: Сұрақ - жауап, өз бетімен жұмыс, тест жұмысы.

Сабақтың көрнектілері: тесттер, таратпа материалдар.

Сабақтың құрал - жабдықтары: Дербес компьютер, ИТ, СИН бағдарламасы.

Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі.
Балалар, біздің бүгінгі сабағымыздың мақсаты <<Файлдарды>> сақтауды, <<Қапшықтар>> мен <<Таңбашалар>> құруды, <<Себет>> ұғымдарымен, файл, қапшық құрылымын меңгерту. Ал, енді бұны бастамас бұрын үй тапсырмасын қайталайық.

II. Өткенді пысықтау.
* Ауызша сұрақтар:
* Терезе дегеніміз не? Неше түрі бар?
* Windows қандай ож?
* Жұмыс столы дегеніміз не?
* Компьютердің негізгі құрылғыларын атаңыздар?
* Компьютердің енгізу құрылғылары?
* Компьютердің шығару құрылғылары?

* Сипатталған анықтама қайсына сәйкес екенін анықтандар.
1
Қағаздағы кескінді (жазуды, суретті) түсіріп, дисплей экранына шығаруға мүмкіндік беретін құрылғы
А
Ақпарат
2
Жақтаулармен шектелген экрандағы төртбұрышты аймақ
В
Жұмыс аймағы
3
Бұл - объектілер орналасқан терезенің ішкі аймағы
С
Терезе
4
Сөзі латынның түсіндіру, баяндау, мәлімет деген ұғымдарды білдіретін informatio сөзінен шыққан
Д
Интерфейс
5
Адам мен компьютер арасындағы байланыс
Е
Сканер
Жауабы:
1
2
3
4
5

Е
С
В
А
Д

* Дұрыс жауапты тауып, жауабы өрісіне сәйкес жауапты тышқан нұсқағышы арқылы апарып қойыңыз.
* <<... - компьютердің барлық мәліметтерді өңдеу жұмысын ұйымдастыратын бағдаоламалар жүйесі>>
*
А)ОЖ* В) Интерфей С)Драйвер D)Терезе E) Объект

* <<...европалықтар <<Абак>>, қытайлықтар <<Суанпан>>, жапондықтар <<Серобян>> деп атаған алғашқы құрылғы
* Аналитикалық машина
* Есепшот
* Паскаль машинасы
* Арифмометр
* Дербес компьютер

Жауабы:
Есепшот

III. Жаңа сабақ
1. Сен Windows-тың қандай объектілерін білесің?
Windows объектілері
Негізгі
Арнайы
* Қапшықтар
* Бағдарламалар
* Құжаттар
* Таңбашалар
* Бас меню
* Басқару тақтасы
* Менің компьютерім
* Себет

Файл-бұл аты бар байттар тізбегі.

Файлдың аты

Аты
Сол жақ бөлігі Типі
Оң жақ бөлігі



Windovs 98 жүйесінде файлдарға ат бергенде төмендегілерді есте сақтау керек:
* Файлдың аты мен кеңейтілу болады.
* Файлдардың аты бос орынды қоса есептегенде 255 символмен жазылу мүмкін. Бірақ басқа үйелермен жұмыс істегенде, мысалы, МS-DOS жүйесінде файлдың аты 8 таңбадан аспауы керек екенін есте сақтау керек.
* Файлдың атын жазғанда үлкен, кіші латын және орыс әріптерін, 0-ден 9-ға дейінгі цифрларды, арнайы символдарды:
дефис (-), астын сызу (____), леп белгісі (!) және мына символдарды: @, #, $, %, &, (,), {,} қолдануға болады.
* Файлдың атын жазғанда мына символдарды: жұлдызша (*), қос нүкте (:), нүктелі үтір (;), сұрақ белгісі (?), бөлгіш (/), үлкен (<), кіші (>), тырнақша (<<>>), нүкте (.) қолдануға болмайды.

1.Файлдың кеңейтілуі үш символдан тұрады және файлдың атынан нүкте арқылы ажыратылады. Файл кеңейтілуі оның мазмұнын көрсетеді және олар алуан түрлі болады, мысалы:
* doc - мәтіндік файлдар;
* bmp-графикалық файл;
* htm-Web-Internet беті;
* TXT - блокнот бағдарламасының құжаты
* ppt - қолданбасының кеңейтілуі
Файлдың атын оның мазмұнына сай беру дұрыс болады.
Файлдардың арасынан мәтіні, графикалық және дыбыс ақпараты, бағдарламалар мәтіні, бағдарламалар жұмысы туралы деректер және т.б. бар бағдарламалар (қолданбалар) мен құжаттарды ерекшелеу керек.

-80010166370Жаңа қапшықтар құру
Қапшықтар - бұл қандай да 6ip белгісі бойынша файлдарды бірлестіру, мысалы, тақырыптық белгісі бойынша: 6ip ғана ойынға немесе редакторға жататын файлдар. Басқа сөзбен айтқанда, қапшық -- бұл аты аталған файлдар тобы.
Қапшықтар жүйелік және жұмыс қапшықтар болып екіге бөлінеді. Windovs - тің объектілері жүйелік қапшықта сақталады. Жүйелік қапшықтарға қандайда бір өзгерту енгізілсе, жүйе жұмысының дұрыс істемеуі немесе жұмыс барысында тұрып қалуы мүмкін.
Жүйелік қапшықтар: Windovs, Program Files және бағдарламалар арқылы құрылған қапшықтар жатады.
Жұмыс жасайтын негізгі қапшықтар:
Менің компьютерім - ДК ресурстарына қатынау; Логикалық дискілер; Себет; Принтерлер; Файлдары бар кәдімгі қапшықтар (каталогтар).

-80010189865ТАҢБАШАЛАР
Таңбаша - бұл бағдарламаларды іске қосу немесе файлды ашу қасиеті бар пиктограмма, объектінің таңбасы, компьютер үшін объектіге жол нұсқайтын командалық файл, ал пайдаланушы үшін жұмыс үстеліндегі немесе терезедегі жай белгіше, ол Windows 98-дегі қандай да бір объектіге: файлға, қапшыққа, дискіге, компьютерге, принтерге т.б. сәйкес келеді.Таңбаша жеке бір объект емес, ол файлға сілтеме ғана. Сондықтан оны жойғанда файлдар жойылмайды. Таңбашада мауспен екі рет шерту, файлға немесе қапшықтың белгішесіне екі рет шерту әсерімен бірдей (бағдарлама іске қосылады, құжат немесе қапшық ашылады және т.б.)
III. 2)Практикум
1. <<Мои документы >> терезеде жаңа қапшық құру.
Қапшықты Файл => Создать => Папка командасымен құрады. Мұны орындағаннан кейін осы терезенің қапшықтары мен файлдарының тізімінің соңында жаңа қапшық белгішесі пайда болады. Қапшықтың атын оны құрғаннан кейін бірден енгізуге болады. Файлға ат берілмеген жағдайда оған автоматты түрде "Жаңа файл" меншіктеледі.
Жұмыс үстелінде жаңа қапшық құру.
Жұмыс үстелінің жаңа қапшық,ты орналастырмақшы болған жерінде маустың оң жақ батырмасын басу -- контексті меню пайда болады.
Создать => Папка командасын орындау. Жұмыс үстелінде қапшық, белгішесі пайда болады.
Қапшықтың атын енгізіп, енгізу пернесін басу.
2. Ағымдағы терезеде таңбаша құру.
1. Ағымдағы терезеде таңбашаларды Файл => Создать => Ярлык, файл => Создать ярлык немесе контексті менюдің Создать -Ярлык командасының көмегімен жасауға болады.
Таңбашаны жасағаннанкейін оны қажетті орынға орналастыруға болады.
Ол үшін таңбаша кұрылатын объектіні іздеуді таңбаша жасау процесін іске қосканнан соң жүргізуге болады немесе алдымен объектіні тауып алып, содан кейін таңбашаны құруды бастауға болады.
Жұмыс үстелінде таңбаша құру.
* Жұмыс үстелінің бос жеріне меңзерді орналастырып, маустыңон жақ батырмасын басса, контексті меню пайда болады.
* Создать => Ярлык опциясын таңдағанда, "Создание ярлыка"("Таңбашаны ҚҰРУ") диалог терезесі пайда болады.
* "Шолу" (Обзор) батырмасын басу, "Шолу" диалог терезесін ашады. Файлдармен қапшықтар арасынан объект табу.
* "Ашу" батырмасын басу арқылы "Таңбаша жасау терезесі"ашылады. Онда, файлға жол толық көрсетпеген.
* "Далее" ("Одан әpi") батырмасын басу - "Таңбашаның атынтаңдау" (Выбор названия ярлыка) диалог терезесін ашады.Мұнда объектінің жүйелік атын өзгертуге болады.
* "Дайын" (Готово) батырмасын басу - Жұмыс үстелінде жаңатаңбаша пайда болады.
Таңбашаға жылдам шақыру пернесін тағайындау.
* Қажетті таңбашада маустың оң жақ батырмасын басып, <<Қасиеттері: таңбашаның аты>> диалог терезесін ашады. <<Таңбаша>> (Ярлык) қосымшасын ашу
* Быстрый вызов енгізу өрісінде меңзерді жылжыту (пернелер тағайындалмай тұрып, енгізу өрісінде <<Нет>> жазуы көрінеді).
* Пернені таңдап, оны басу. Быстрый вызов енгізу өрісінде Ctrl+Alt+таңдалған перненің символы бейнеленеді.
* Пернелердің үйлесуін пайдалану таңбашаға мауспен баспай-ақ, бағдарламаны шақыруға мүмкіндік береді. Пернелер үйлесуі (нақты соңғы таңдалатын символ) бірегей болуы керек.

IV. Жаңа тақырыпты бекіту
CИН оқулығындағы тапсырмаларды орындау.
Ойын <<Жартымды тап>>
Жүйелік
коды
Блок
Перне
Pad
Тақта
Жұмыс
блок
Үстелі
ASCII
ROM
Коды
Морзе
тақта
Әліппесі
Фото
үстелі
Аппарат
Қатты
аппарат
Диск
СD
әліппесі
ROM
Word
құжаттарым
Pad
Тест тапсырмалары:
1. Ақпаратты өлшеудің ең үлкені бірлігі:
A) Байт B) Бит C) Мбайт D) Кбайт Е) Гбайт
2. Ересек адам компьютер алдында күніне неше сағат жұмыс істеуге болады?
A) 5 сағаттан артық емес B) 10 сағаттан артық емес
C) 5 сағаттан кем емес D) 10 сағаттан кем емес E) 8 сағаттан артық емес
3. Кеңейтілген файлдар .TXT - бұл:
A) Атқарылатын файлдар.
B) Командалық файлдар.
C) Паскальда жазылған программа.
D) Мәтіндік файлдар.
E) блокнот бағдарламасының құжаты
3. <<Файл>> дегеніміз не?
A) Түсіндіру, баяндау, мәлімет.
B) Ақпараттық процестерді зерттейтін ғылым.
C) Аты бар байттар тізбегі.
D) Ақпараттық процестерді жүзеге асыратын негізгі құрал.
E) Әртүрлі мақсаттарға арналған программалар жиынтығы.
4. Компьютер дегеніміз не?
A) Түсіндіру, баяндау, мәлімет. B) Ақпараттық процестерді зерттейтін ғылым.
C) Адам мен компьютер арасындағы қарым-қатынас тәсілі.
D) Ақпараттық процестерді жүзеге асыратын негізгі құрал.
E) Әртүрлі мақсаттарға арналған программалар жиынтығы.
5. Курсордың сол жағындағы символдың жойылуы:
A) Delete. B) Home. C) Backspace. D) Insert. E) End.

V. Қорытындылау
1) Үйге тапсырма 3.4 - Файлдар мен қапшықтар. Қапшықтарды құру. Таңбашалар жасау.
2) Оқушыларды бағалау
3) Бағалау

6 - cынып.
Сабақтың тақырыбы: "Рационал сандарды салыстыру"
Сабақтың мақсаты: Рационал сандарды салыстыру нәтижелерін тура теңсіздікпен жазуға үйрету.
Білімділік: Оқушылардың рационал сандарды салыстыруда, координаталық түзуде суреттеуде алған білімдерін жүйелеу, кеңейту және тереңдету; тарихи мәліметтерімен таныстыру;
Дамытушылық: Рационал сандарды салыстыра білу, оң және теріс сандарды жалпы түрде жаза білу дағдысын жетілдіру. Оқушылардың ойлауын, танымдық қабілетін, логикалық сауаттылығын дамыта отырып, олардың пәнге деген қызығушылығын, белсенділігін арттыру, өз ойын сауатты түрде жеткізе білуді қалыптастыру;

Тәрбиелілік: Пәнге, білімге, шығармашылыққа, ойын еркін жеткізе білуге, тәртіптілікке, сабырлылыққа, еңбек сүйгіштікке, ұқыптылыққа тәрбиелеу, ұшқыр ойлы, шығармашылық қабілеті бар жеке тұлғаны қалыптастыру;

Сабақтың әдісі: сайыс.

Сабақтың типі: жаңа сабақ.

Оқыту тәсілдері: түсіндіру, сұрақ - жауап, өз бетімен жұмыс, шығармашылық жұмыс, викторина.

Сабақтың көрнектілері: Таратпа материалдар, слайд, мадақтау грамотасы, оқулық, жұмыс дәптері.

Пән аралық байланыс: тарих.

Сабақтың құрал - жабдықтары: ИТ, ДК, слайд.

Сабақ жүрісі:
І.Ұйымдастыру
І-кезең. "Ойланып көрші"
ІІ-кезең. "Сен білесің бе?"
ІІІ-кезең.<<Математикалық жәрменке>> /оқулықпен жұмыс
ІV-кезең. <<Шығармашылық жұмыс>>
V-кезең. <<Білікті маман>> /викторина/
ІІI.Үйге тапсырма
ІV. Бағалау.

І.Ұйымдастыру
Сәлемдесу.
Оқушыларды түгендеу.
Оқушы назарын сабаққа аудару.

ІІ. Оқушылар, біздің бүгінгі сабағымыз жарыс түрінде өтіледі. Сабақта белсенділік, шеберлік, білімділік көрсеткен оқушы <<Білікті маман>> лауазымын алады. Осы <<Білікті маман>> лауазымын алу үшін 5-кезеңдегі тапсырмаларды орындауларыңыз керек. Жоспармен танысайык:
І-кезең. "Ойланып көрші"
ІІ-кезең. "Сен білесің бе?"
ІІІ-кезең.<<Математикалық жәрменке>> /оқулықпен жұмыс
ІV-кезең. <<Шығармашылық жұмыс>>
V-кезең. <<Білікті маман>> /викторина/
І кезең. "Ойланып көрші"
* Оң сандар дегеніміз не? Мысал келтір.
* Теріс сандар деп қандай сандарды айтамыз? Мысалы?
* Оң санға да, теріс санға да жатпайтын сан бар ма?
* Қарама-қарсы сандар деп қандай сандарды айтамыз?
* Санның модулы дегеніміз не?
* Санның модулі қалай жазылады?
* Теріс санның модулі қандай санмен өрнектеледі? Мысал келтіріңдер.
* Оң санның модулі қандай санмен өрнектеледі? Мысал келтіріңдер.
* Қандай санның модулі 0-ге тең?

ІІ-кезең. "Сен білесің бе?"

Жаңа сабақ:
І. Координаталық түзу бойында үлкен сан оң жақта, ал одан кіші сан сол. жақта кескінделеді.
Мысалы: -5 ... 5; 1 ... -3.

ІІ. Кез келген оң сан нөлден үлкен және кез келген теріс саннан үлкен.
Мысалы: 2,5 ... 0; 2,5 ... -5; ... 0; 1,7 ... -8.

ІІІ. Кез келген теріс сан 0-ден кіші және кез келген оң саннан кіші.
Мысалы: - 4 ... 0; -5 ... 2; -3 ... 2,5; -2 ... .
Рационал сандарды салыстыруды пайдаланғанда:
* Егер а - оң сан болса, ол жалпы турде былай жазылады: а > 0.
* Егер b - теріс сан болса, ол жалпы турде былай жазылады: b < 0.

ІҮ. Екі теріс санның қайсысының модулі кіші болса, сол сан үлкен.
Мысалы: |-11| ... |-3|; онда -11 ... -3; |-2,4| ... |-7| онда -2,4 ... -7.

ІІІ-кезең. <<Математикалық жәрменке>> /оқулықпен жұмыс

І деңгей. №383. Сандарды 0 санымен салыстырып, теңсіздік түрінде жазыңдар:
* 4>0; -7<0; 8>0; -1<0. 2) 3) 8,1>0; -3,7<0; -9,8<0.
Тарихи мәлімет:
Б.з.д. ІІ ғ. Египеттіктерде, вавилондықтарда, ежелгі гректерде теріс сандарды білмеген. Теріс сан деген түсінік теңдеуді шешу кезінде пайда болған. Математика есептерін шығаруда Қытайда пайдаланған, онда қызыл түспен оң сандар, қара түспен теріс сандар берілген.
ІІ деңгей. № 394. Салыстырыңдар:

Тарихи мәлімет:
Б.з.д. ІІІ ғ. Ежелгі гректік математик Диофант оң сандар мен теріс сандарды көбейтуді қолданып жүрген. Бірақ ол теріс санды дербес сан деп ойламаған, оны бар болғаны <<азайтқыш>> деп, ал оң санды <<қосылғыш>> деп есептеген.

ІІІ деңгей. № 399. Салыстырып, жұлдызшаның орнына тиісті теңсіздік белгісін қойыңдар:

Тарихи мәлімет:
Француз математигі Рене Декарт 1637 ж <<Геометрия>> атты кітабында <<Сандық осте нүктемен оң сандар нөлдің оң жағында, ал теріс сандар сол жағында орналасады>> геометриялық тұжырымы берілген.

ІV-кезең. <<Шығармашылық жұмыс>>
* 86 санын ешқандай жазу жазбай 12-ге арттыр
* Бүтін сан, бөлшек сандар
Барлығы да бар онда
Бұл қандай сан айтыңдаршы
Оң, теріс сан бәрі сонда.
* Себеттегі 7 алманы 7 қызға тең бөліп берді. Бірақ, себетте 1 алма қалды. Бұл қалай?
* Жыл он екі айдың ішінде 30 және 31 сандары ауысып отырады, ал 28 саны қай айда кездеседі
* Ең кіші үш таңбалы сан
* Жүз жылдың басқа атауы

V-кезең. <<Білікті маман>> /викторина/
І қатар:
* Кеше күн 3 градус суық, бүгін 2 градус жылы.
* Бүтін сандар жиынын қандай сандар құрайды?
* Мына сандарға қарама-қарсы сандарды жазыңдар: -3; 9; 0,3; -17.
* Мына сандардан бүтін сандар жиынының элементтерін теріп жазыңдар: -99; -19; 0,99; 0; 9; -5; -14.
* Теріс санның модулі неге тең?
* Модульдерін салыстыр: -6 мен 3-тің; -7 мен -2-нің.
* Қандай сандар 0-ден үлкен?

ІІ қатар:
* Тарбағатай жоталарының ең биік жері теңіз деңгейінен 2992 м биіктікте, Каспий ойпаты теңіз деңгейінен 28 м тереңдікте.
* Қандай сандар қарама-қарсы сандар деп аталады?
* Санақ басы болатын О нүктесінің координатасы неге тең?
* Мына сандардан бүтін сандар жиынының элементтерін теріп жазыңдар: -88; -18;0,88; 8; 0; -7; -15.
* Санның модулі дегеніміз не?
* Модульдерін салыстыр: -8 бен 5-тің; -8 бен -3 тің.
* Қандай сандар 0-ден кіші?

--------------------------------------------------------------------------------
Есте сақта!
--------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------
1. Координаталық түзу бойында үлкен сан оң жақта, ал одан кіші сан оның сол жағында кескінделеді.
--------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------
2. Кез келген оң сан 0-ден үлкен және кез келгеннен теріс саннан үлкен.
--------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------
3. Кез келген теріс сан 0-ден кіші және кез келген оң саннан кіші.
--------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------
4. Екі теріс санның қайсысының модулі кіші болса, сол сан үлкен.

ІІІ. Бағалау. <<Білікті маман>> оқушыны анықтау, марапаттау.

№
Оқушының аты-жөні
І кезең
ІІІ кезең
ІVкезең
V кезең
Қорытынды
1
Ақботаева Айбала

2
Амалхан Айкөркем

3
Аманжол Айбар

4
Әбітов Абылай

5
Балуанбай Еркінбек

6
Білімов Олжас

7
Демеуова Жансая

8
Жанзақ Аян

9
Иманқалиева Ақниет

10
Кенжебаева Нұрия

11
Қанатқали Азат

12
Мауытбаева Шынар

13
Мұрат Индира

14
Оңаев Ғани

15
Сақтағанова Гүлмира

16
Чанбаева Жанат

IV. Үйге тапсырма:
* 2.5 тақырып, ережелерді жаттау;
* № 386.

Сыныптын тыс шара:
Сынып: 6
Тақырыбы: <<Математика ойын әлемінде>>

"Халық пен халықты, адам мен адамды теңестіретін нәрсе - білім"
М.Әуезов
Мақсаты: Білімділік: Оқушылырдың ойлау қабілeтін, ой ұшқырлығын, оқуға ынтасын арттыру;
Дамутушылық: ұйымдастырушылық қабілетін дамыту;
Тәрбиелік: оқушылырды ұйымшылдыққа, нақты пәнге қызығушылыққа, жауапкершілікке, өзін - өзі тәрбиелеуге тәрбиелеу;
Көрнекілігі: безендірілген зал, нақыл сөздер, карточкалық тапсырмалар, логикалық есептер, әр топқа даярланған үстел.
Түрі: топқа сайыс сағаты
Типі: ойын түрінде
Жоспары:
* Математикалық эстафета
* Жұмбақтар
* Шырпымен ойын
* Ассоциация
* "Сиқырлы дөңгелек"
* Көңілді санау
* Қорытынды
Қайырлы күн қадірлі көрермендер! Баршаңызға <<Математика ойын әлемінде>> атты математикалық сайысына қош келдіңіздер! (Бүгінгі ойын топтық сайыс түрінде өтеді.)
Нақты білім, терең ой сыналады.
Баға берер әділқазы ортамызда
Сіздерге құрметпенен қол соғылады.
Біреуінің жүрегінің түгі бар
Біреуінің арқалап жүрген қоғамдық жүгі бар.
Біреуінің күмбірлеген күйі бар
Енді біреуінің қатты істейтін миы бар
Әр команданы ортаға шақырамыз.
6<<А>>,6 <<Б>> сыныптарының қыздарын____<<Симметрия>>___________
6 <<А>>, 6 <<Б>> сыныптарының ұлдарын____<<Пропорция>>___________
Білеймін деп қысылма,
Талабың болса бойыңда.
Өнерлінің ырысы,
Жарқырап жатыр жолында.
Математика сырлары,
Қызықтырды біздерді.
Ойынға бірге қатысуға
Шақырамыз сіздерді,
- дей отырып сайыскерлеріміздің білім мен өнеріне баға беретін әділқазылар алқасын ортаға шақырамыз.
(Әділқазы алқасында әдістемелік бірлестігінің мүшелері сайланады). Тақтадан бүгінгі кештің жоспары таныстырылады.
Жоспары:
* Математикалық эстафета
* Жұмбақтар
* Шырпымен ойын
* Ассоциация
* "Сиқырлы дөңгелек"
* Көңілді санау
* Қорытынды

Жүргізуші:
Мықты болсаң - алдағыны басып оз,
Мықты болсаң - арттағыны жеткізбе!
Мықты болсаң - тайғанама көк мұзда!
Мықты болсаң - бөгеттерді бұзып өт, - деп келесі сайысымыз <<Математикалық эстафета>> сайысына кезек береміз. (Әр топтың мүшелері уақытты үнемдей отырып, бірінен соң бірі есепті тез шығару керек. Әр дұрыс шығарылған есепке 5 ұпай беріледі)
1-топ
* 295+457-705=47
* 84*125*8=84000
* 524*5=2620
* 35,76-5,76=30
* 125,67-134,33=-8,66
* 69*27-31*27=1026
* 138=х12, х=19,5
* х8,4=1712, х=11,9

2-топ
* 221+427+373=1021
* 25*4*86=8600
* 672*5=3360
* 7,98+4,38=12,36
* 96,4+24,6=121
* 136*45+64,45=6184,45
* 5,68,48=10,5х, х=15,9
* 28,8х=185, х=8

Әділқазы алқасынан ІІ - сайыстың қортындысын сұраймыз.

Жүргізуші:
Айыра біл жақсы менен жаманды
Айыра біл, қарындаш пен қаламды.
Айыра біл, соқпағын да өмірдің,
Айыра біл тапсырмаңды алдағы - деп кезекті <<Жұмбақтар>> сайысына береміз: (Әр дұрыс тапқан жауапқа 5 ұпайдан беріледі)

1-жұмбақ:
<<Торғай нешеу?>>Талдан ұшты көп торғай,Емес бірақ көп торғай.Алдында оның бастаушы,Артында оның қостаушы.Және тағы қарасақ,Қайта оны санасақ,Соңында біреу қап келді,Алдында төртеу, топ келді,Үшеуі қатар жарысқан,Түзіліп үшеу қалыспан.Ойың жүйрік болса егер,Торғай нешеу, есепкер (Бес торғай)2-жұмбақ:
Көлден ұшты 50 қаз,Қайтып қонды 20 қазҚонбады оның нешеуі,Қане кім тез шешеді? (30 қаз)

3-жұмбақ:
6 аламаның 2-інДосың сұрап алады.Айтшы сонда нешеуіӨз қолыңда қалады. (4)
4-жұмбақ:
Аулада 60 үйрек,Қорада 20 үйрек,10 үйрек тығылды10 үйрек жығылды,Қалғаны неше үйрек? (70 үйрек)

5-жұмбақ:
11 түйе, бес жылқы.2 сиыр, бір ешкі2 қоян, үш түлкі,Неше болды барлығы? (24)

6-жұмбақ:
Қолымда 55 алма5-ін бердім апама,5-ін бердім атама,Нешеуі қалды өзімде? (45 алма).

Шырпымен ойын. Топтар қарсы топқа тапсырма береді. Дұрыс жауап: 10 ұпай.
Келесі кезең: <<Ассоциация>>. Жүргізуші арнайы үстелге топ капитандарын шақырып, <<Компьютер>> сөзінің ассоциациясын жазуды ұсынады. Капитан (топ мүшелері оның не жазып жатқанын білмейді) 1 минут ішінде бірнеше ассоциацияны жазуы керек. Жүргізуші топ мүшелінің әрбірінен <<Комьютер>> сөзінің ассоциациясын сұрайды. Егер капитан жазған сөзге сәйкес келсе, онда ассистент ол сөздің астың сызып отырады. Топ мүшелерінің жауаптарынан кейін нәтижені көрсетеді. Әрбір сызылған сөзге 5 ұпай беріледі.
Жүргізуші:
Ойланайық азырақ, уақытыңды үнемдеп,
Кім шығады кәнеки, жауабын мен білем деп - келесі сайыс кезегі <<Сиқырлы квадрат>>
Көрсетілген фигураның әрбір дөңгелекшесіне 1-ден 9-ға дейінгі сандарды қойғанда әр түзудің бойындағы үш санның қосындысы 15-ке тең болуы керек.


Жүргізуші: МатематикаСонау-сонау алысқа, жүзсін десең кемелер,Тылсым-сырлы ғарышқа, ұшсын десең денелер,Жасау үшін бәрің деМатематика - Ең маңызды ғылым бұл,Сондықтан да, сондықтан да сол ғылымның тілін біл деп отырып - келесі кезең <<Көңілді санау>> сайысы.
Кестедегі сандарды тез санауға оқушыларды шығарады. Оқушының кестедегі сандарды ретімен көрсетіп, оларды тауып, атап шығу уақытын есептеп отырады. Ең аз уақыт ішінде сандарды атап шыққан оқушы жеңіс иесі болады.

(Әділқазы алқасынан жалпы сайыстың қортындысы сұралады) Музыкалық сәлем.
Осымен, оқушылар <<Математика ойын әлемінде>> атты сайыс сағатын аяқтай отырып. Елбасымыздың жолдауына үн қоса отырып, табиғатымызды қорғай білейік, оның гүлденіп көркеюіне үлесімізді қоса жүрейік дегім келеді. Жеңімпаз топты анықтап <<Жас математик>>номинациясын беріп, ұпайды аз жинаған топ белсенді қатысқаны үшін <<Алғыс хатпен>> мадақтап марапатталады.


Сайысқа қатысушалар


Тәрбие сағаты:
Сынып: 6
Тақырыбы: <<Елім менің>> думаны
Мақсаты: Білімділігі: қазақ халқының тарихы, сал-дәстүрі, ұлы тұлғалар туралы білімдерін кеңейту;Дамытушылығы: Сөздік қорларын, тіл байлығын арттыру, әдемі, сауатты сөйлеуге үйрету, есте сақтау қабілетін дамыту, білімге деген құштарлығын арттыру;Тәрбиелігі: топтасып жұмыс істеуге, жауапкершілікке, ізденімпаздылыққа, білімділікке, әдепті сөйлеуге тәрбиелеу.Көрнекілігі: Слайдтар, <<Елім менің>> думанының нышандары.Қатысушылар: Екі топ 6 <<А>> сынып оқушылары.Жүргізуші: Кенжебаева НұрияІ. Ұйымдастыру:Әр топ басшы өзінің тобын таныстырады.І топ: <<Болашақ>> тобы. Басшысы - Азат______.Топ мүшелері:
1) __Ақниет_________________________
2)__Жансая_________________________3) __Еркінбек_______________________ІІ топ: <<__Алаш______>> тобы. Басшысы - __Жанат______.Топ мүшелері:
1) ___Айбар_____________2) ___Гүлмира___________3) ___Аян_______________Ойын шарттары:І айналым: <<Видеосұрақ>>ІІ айналым: <<Фразеологиялық сөз тіркестердің мағынасын табу>>ІІІ айналым: <<Әйгілі есімдер>>ІV айналым: <>V айналым: <<Сұрақ - жауап>>VІ айналым: <<Сөз құрастыру>>Мұғалім сөзі: Құрметті ынталы оқушылар, ұлағатты ұстаздар, қадірменді қонақтар сіздерді бүгінгі <<Елім менің>> думаны>> атты ашық тәрбие сағатымызға қош келдіңіздер демекпін. Барлық оқушыларды тәрбие сағатымызға бір кісідей жұмылып, атсалысып отыруға шақырамын.
Жүргізуші: Арма, құрметті көрермен! Сіздермен бірге елжанды ұл мен қыздың думаны: Елім менің!Думанның жүргізушісі мен Кенжебева Нұрия, сонымен қатар өз топтарын баптап, бәйгеге қосатын екі топ басшымыз бар, олар оң қанаттағы - <<___Болашақ_______>> тобы, сол қанаттағы - <<_____Алаш_____>> тобы.Олай болса, ойынымызды бастайық. Ойын 6 айналымнан тұрады. Әр айналым біткен соң, топ мүшелері өздеріне жасырылған әнді табу арқылы 2 ұпайды жеңіп алу мүмкіндігіне ие болады.
Жүрек біткен желпінсін жүйрік аттай,
Сезім біткен серпілсін дамыл таппай.
Дәл бүгін өлең айтпай, ән шырқамай,
Қандай жүрек қалады қанат қақпай-дей отырып сыныбымыздың жезтаңдай әнші қыздарымыз Индира мен Шынарды ортаға шақырамыз.

І айналым. І айналым 3 кезеңнен тұрады.
1 - кезең.
<<Видео - сұрақ>>. Экранға назар аударайық.1) <<Менің атам - Қожа>> фильмінен үзінді.
Сұрақ: <<Қандай фильмнен үзінді?>>, Фильм қай жылы түсірілген?Жауабы: <<Менің атым - Қожа>>, 1963ж.2) <<Майк Тайсонның бокс жарысынан>> үзіндіСұрақ: Әлем чемпионы Майк Тайсонның ұстанған дін?Жауабы: Ислам.3) << Қыз Жібек>> фильмінен үзінді көрсетіледіСұрақ: Қандай фильмнен үзінді? Бекежанның рөлін сомдаған актер кім?Жауабы: <<Қыз Жібек>>, Асаналі Ашимов.
2 - кезең. Жырдан үзінді беріледі. Қандай жырдан берілгенін табу керек?1-топ.
Ақ бетінің қызылы,
Ақ тауықтың қанындай.
Екі беттің ажары,
Жазғы түске сағымдай.
Білегінің шырайы
Айбалтаның сабындай
Оймақ ауыз құмар көз
Іздеген ерге табылады-ай.
Жауабы: Қыз Жібек.
2 - топ.
Бірнеше күн жол жүріп
Аз ғана емес мол жүріп
Өткен күндері болғанда
Қара жолдың үстінен
Қалың жылқы жарылып
Екі жақта қалады.
Жауабы: Қобыланды.

3-кезең. Шығармадан үзінді беріледі. Шығарманың аты, авторын табу керек.
1-шығарма. Даланың күнге күйіп аптады өткен
Үстінен бұлт шықты қаптап көктем
Қуанды шаруалар: <<Я, құдайлап>> ...
Жерді бір суарар деп қурап кеткен.
Жауабы: <<Қара бұлт>>, А. Байтұрсынов.
2 - шығарма. Арыстанмын, айбатыма кім шыдар?
Жолбарыспын, маған қарсы кім тұрар?
Көкте - бұлт, жерде - желмін гулеген,
Жер еркесі - жердің жөнін кім сұрар?
Жауабы: <<Мен кім?>>, М. Жұмабаев.
Алғашқы есеп:
І айналым бітті, олай болса сіздерге ән жасырылады, қай топ әнді дұрыс тапса, сол топқа 2 ұпай беріледі.
Ән: Мұнайма.

ІІ айналым. ІІ айналым 2-кезеңнен тұрады.
1 - кезең. Экранда фразеологиялық сөз тіркестер беріледі. Сол сөз тіркестердің мағынасын табу керек.
* Ақыл қосты /кеңес берді/
* Ат ізін салмай / хабарласпау/
* Бармағын тістеу /өкіну/
* Жағасын ұстау / таңдану/
* Отқа май құю / өршіту/
* Төбе шашы тік тұрды / қорқу/
* Қозы бағым жер / жақын жер/
* Ит арқасы қиянда / алыс жер/
* Сүт пісірім уақыт / азғантай уақыт, тез/
* Кірерге тесік таппау / ұялу/.

2- кезең. Даналар сөзі беріледі, авторын табу керек.
1-топ.
Дүниеде түрлі-түрлі адамдар бар,
Жақсы да, арасында жаман да бар.
Бір күн жарлы отырып ойға қалды
Байларға еңбір сарың көзін салды.
Жауабы: А. Байтұрсынов.
2-топ.
Саулық берсін жасыңа, кәріңе де,
Жазылмайтын дертім бар дәріңе де.
Сыртым бүтін болғанмен, ішім түтін,
Төзіп келем әйтеуір бәріне де.
Соңы қалды өмірдің басы кетім,
Жаратқан ба табиғат жасық етін?! Жауабы: Қ. Мырзағалиев.
Есеп:ІІ айналым бітті, келесі жасырылған әнді тыңдайық.
Ән: Өз елім.
ІІІ айналым. ІІІ айналым 2-кезеңнен тұрады.
1-кезең. Топтар өздері дайындап келген көнерген сөздерін жасырады.
1-топ, 2-топ.
2-кезең. <<Әйгілі есімдер>> - топ басшылары парақта жазылған есімдерді синоноим, мимика арқылы түсіндіріп айтады.
* топ
2 - топ
Қазыбек би
Абылай хан
А.Құнанбаев
Ш. Құдайбердіұлы
Илья Ильин
Серік Сәпиев
Мұхтар Әуезов
Мұхтар Шаханов
Владимир Путин
Нұрсұлтан Назарбаев
Сара Назарбаева
Дариға Назарбаева
Баян Есентаева
Қарақат Әбілдина
Жүрсін Ерман
Есен Елеукен
<<МузАрт>> тобы
<<Жігіттер>> квартеті
Аристотель
Әл-Фараби

Есеп:ІІІ айналым бітті, келесі жасырылған әнді тыңдайық.
Ән: Армандастар.

ІV айналым: 2 - кезеңнен тұрады.
1-кезең. Күрделі сөздер беріледі, сөздерді шатаспайды айту керек.
1-сөз. А - д - ы - р - н - а - л - а - р.
2-сөз. Ж - ұ - м - ы - с - ш - ы - л - а - р.
3-сөз. М- ұ - з - ж - а - р - ғ - ы - ш.
4-сөз. Д - а - ң - қ - т - ы - л - а - р.
2-кезең. Екі топқа Асықтар әкелінеді.
1-топқа <<бүк>> жатқан асық қайысы.
2-топқа <<шік>> жатқан асықты табу.

Есеп:ІV айналым бітті, келесі жасырылған әнді тыңдайық.ән: Әгугай.
V айналым: 2-кезеңнен тұрады.
1-кезең. Сенесің бе, сенбейсіз бе? сұрақ - жауап.
Бұл айналымға топ басшылары қатыспайды.1-топ сұрақтары
* Әлемдегі алтын қоры бойынша Қазақстан 10 орында дегенге сенесің бе?(жоқ 6 орында)
* Қазақ балуаны Қажымұқан Мұңайтбасов 56 медаль иеленгеніне сенесізбе?(я) ол 28 мемлекетте күресип тұңғыш қазақ палуаны атанған.
* Қазақстанның жерінде пайдалы қазбалардың 6 мыңнан астам кен орны бар екеніне сенесіз бе? (я)
2-топ сұрақтары
* Қазақстан жерін 126-дан астам ұлт өкілдері мекендейтініне сенесіз бе? (я)
* Әлемдегі ең ұзын жаяу көпір Қазақстанда екеніне сеніз бе (я) атырауда
* Әлемнің екінші ұстазы Қазақстанда туған дегенге сенесіз бе? (я) Әбу-насыр Әл-Фараби

2-кезең. Жағрафиядан сұрақ:
1-топ. Экранға назар аударайық. Қазақстан картасы берілген, көрсетілген қай қала? /Ақтау/
2-топ. Экранға қарайық. Қазақстан картасында көрсетілген қай қала?
/Қарағанды/Есеп:V айналым бітті, келесі жасырылған әнді тыңдайық.Ән: Құстар қайтып барады.
VІ айналым: <<Сөз құрастыру>>
о/а, л/р, ы/а, б/ж.
1-топтың сұрағы:
1.Нанды баспа обал болады
2. Бала тілі бал
3.Ескі жара аузын тырнады
4.Бері тарса өгіз өледі
Әрі тартса арба сынады
5.Біреуге жала жаппа
6.Қонақ ғайым, несібе ғайып, ажал ғайып
7.Түс көрсең жақсыға жоры

а/т, с/қ, а/ы, р/л.
2-топтың сұрақтары:
1. Ақыл көпке жеткізер
Өнер көкке жеткізер
2. Ақыл жастан
Асыл тастан
3. Үлкен кісі немесе атаны кім дейді қарт
4. Көмірдің түсі қара
5. Астана әсем қала
6. Көмекке келу асар салу
7. Өзін-өзі тану пәні сабағының авторы Сара

Есеп:
Өнерді жанымменен түйсінемін,
Қашанда өнерлі жас сүйсінерім.
<<Қазақ биін>> билесін мың бұралып,
Биіменен шашу шашып, бишілерім-деп ортаға сыныбымыздың биші қыздары Индира мен Шынарды шақырамыз.
Қатысқан топтарды марапаттау.
Жүргізуші:Үлгі бізге - ата - баба ерлігі,Ұлағатты, өнегесі, еңбегі,Тәуелсіздік туын ұстап жоғарыБүгінгі ұрпақ болар елдің ертеңі! - деп құрметті ойыншылар, осымен ойынымыз өз мәресіне жетті.



<<Елім менің>> думаны - ашық тәрбие сағаты

Мектепішілік семинар

Мектепішілік семинар
Шығаратын беттер: 1,4,17,23,24