Химиялық реакция теңдеуі бойынша шектегіш реагент пен өнім массасын есептеу (9-сынып тапсырмалары)
Бастапқы заттың біреуі артық мөлшерде берілгенде химиялық реакция теңдеуі бойынша реакция өнімін есептеу
9-сынып
Массасы 33, 3 г кальций хлориді бар ерітінді мен массасы 16, 4 г натрий фосфаты бар ерітіндіні араластырғанда неше грамм алюминий гидроксиді түзіледі?
Берілгені:
m (СаСl 2 ) = 33, 3 г
m (Nа 3 РО 4 ) = 16, 4 г
Т/к m (Са 3 РО 4 ) 2 )
Шешуі:
1-әдіс.
1) Реакция теңдеуін жазып, есептеуге қажетті қосылыстардың молярлық массаларын анықтаймыз:
ЗСаСl 2 + 2Nа 3 РО 4 = Са 3 (РО 4 ) 2 ↓+ 6NаСІ
М (СаСl 2 ) = 111 г/моль
М (Nа 3 РО 4 ) = 164 г/моль
М (Са 3 РО 4 ) 2 ) = 310 г/моль
2) Реакция теңдеуі бойынша :
З•111г СаСl 2 2 •164 г Nа 3 РО 4
33, 3 г СаСl 2 х г Nа 3 РО 4
33, 3 •328
х = = 32, 8 г
33, 3
3) 33, 3 > 32, 8 болғандықтан, кальций хлориді артық мөлшерде алынған. Әрі қарай есептеуді натрий фосфаты бойынша жүргіземіз:
2 •164 г Nа 3 РО 4 310 г Са 3 (РО 4 ) 2
16, 4 г Nа 3 РО 4 х г Са 3 (РО 4 ) 2
310 •16, 4
х = = 15, 5 г
328
2 -әдіс.
1) Есептеуге қажетті қосылыстардың молярлық массаларын анықтаймыз:
М(СаСl 2 ) = 111 г/моль
М(Nа 3 РО 4 ) = 164 г/моль
М(Са 3 РО 4 ) 2 ) = 310 г/моль
2) Есептің шарты бойынша реакцияға түсетін заттардың зат мөлшерін есептейміз:
m 33, 3 г
= ;
(СаСl
2
) = = 0, 3 моль
М 111 г/моль
16, 4 г
(Nа
3
РО
4
) = = 0, 1 моль
164 г/моль
3) Реакция теңдеуін жазып, заттардың формулаларының үстіне анықтаған зат мөлшерін, ал астына теңдеу бойынша реакцияға түсетін зат мөлшерін жазамыз:
0, 3 моль 0, 1 моль ? моль
З СаСl 2 + 2Nа 3 РО 4 = Са 3 (РО 4 ) 2 ↓+ 6NаС1
3 моль 2 моль 1моль
Реакция теңдеуі бойынша 3 моль кальций хлориді 2 моль натрий фосфатымен әрекеттеседі. Бастапқы заттардың мөлшерін салыстырамыз: v (3СаСl 2 ) > v (2Nа 3 РО 4 )
3) Реакция барысында зат мөлшері аз зат толық жұмсалатын болғандықтан, есептеуді натрий фосфаты бойынша жүргіземіз:
0, 1моль х моль
ЗСаСl 2 + 2Nа 3 РО 4 = Са 3 (РО 4 ) 2 ↓+ 6NаСІ
2 моль 1 моль
2 моль Nа 3 РО 4 1 моль Са 3 (РО 4 ) 2
0, 1 моль Nа 3 РО 4 х моль Са 3 (РО 4 ) 2
0, 1 •1
х = = 0, 05 моль
2
m = М •
; m(Са
3
(РО
4
)
2
) = 0, 05 моль•310 г/моль = 15, 5 г
Жауабы: 15, 5 г.
Массасы 10 г алюминий карбиді (Al 4 C 3 ) массасы 10 г сумен әрекеттескенде түзілен метанның (қ. ж. ) көлемін есептеңіздер. Берілгені: m (Al 4 C 3 ) = 10 г m (Н 2 О) = 10 г Т/к V (СН 4 ) Шешуі: 1) Реакция теңдеуін жазып, есептеуге қажетті қосылыстардың молярлық массаларын анықтаймыз:
10г 10г ?
Al 4 C 3 + 12Н 2 О = 3СН 4 + 4Al(ОН) 3
1 моль 12 моль 3 моль
144 18 V m =22, 4л/моль
М(Al 4 C 3 ) = 27 •4+12• 3 = 144 г/моль
М(Н 2 О) =1•2+ 16 = 18 г/моль
2) Есептің шарты бойынша реакцияға түсетін заттардың зат мөлшерін есептейміз:
m 10 г
= ;
(Al
4
C
3
) = = 0, 069 моль
М 144 г/моль
10 г
(Н
2
О) = = 0, 55 моль
18 г/моль
Реакция теңдеуі бойынша, 1 моль Al 4 C 3 12 моль сумен әрекеттеседі, 0, 069 моль Al 4 C 3 мен 0, 069•12=0, 828 моль су қажет. Демек, 0, 55 моль су 0, 069 моль Al 4 C 3 - мен әрекеттесуге жеткіліксіз. Реакция барысында зат мөлшері аз зат толық жұмсалатын болғандықтан, есептеуді су бойынша жүргіземіз:
3 1 0, 55 моль
3)
(СН
4
) =
(Н
2
О) = ---
(Н
2
О) = = 0, 137 моль
12 4 4
4) Реакция нәтижесінде бөлінетін газдың көлемін зат мөлшері бойынша есептейміз:
V(CH
4
) =
(CH
4
) • V
m
= 0, 137 моль • 22, 4 л/моль = 3, 07 л
Жауабы: 3, 07 л.
ЕСЕПТЕР
1) Массасы 29, 2 г тұз қышқылы мен массасы 44 г натрий гидроксиді бар ерітінділерді араластырғанда түзліген ас тұзының массасын есептеңіздер.
Жауабы: 46, 8 г.
2) Массасы 47 г калий оксидіне массасы 40 г азот қышқылының ерітіндісімен әсер етті. Реакция нәтижесінде түзілген калий нитратының массасын есептеңіздер.
Жауабы: 64, 12 г.
3) Массасы 40 г мыс (II) оксидіне массасы 49 г сусыз күкірт қышқылымен әсер етті. Түзілген тұздың массасын есептеңіздер.
Жауабы: 80 г.
4) Массасы 36 г алюминийге массасы 64 г күкіртпен әсер еткенде, түзілген алюминий
сульфидінің массасын есептеңіздер.
Жауабы: 100 г.
5) Массасы 53 г натрий карбонаты бар ерітіндіге массасы 49 г күкірт қышқылының ерітіндісімен әсер етті. Реакция нәтижесінде түзілген тұздың массасын есептеңіздер.
Жауабы: 71 г.
6) Массалары 34 г күміс нитраты бар және 34 г натрий хлориді бар ерітінділерді араластырды. Реакция нәтижесінде түзілген күміс хлоридінің массасы мен реакцияға түспеген натрий хлоридінің массасын есептеңіздер.
Жауабы: 28, 7 г және 22, 3 г.
7) Массасы 10 г күкірт қышқылы мен массасы 9 г натрий гидроксиді бар ерітінділерді араластырды. Түзілген натрий сульфатының массасын есептеңіздер.
Жауабы: 14, 5 г.
8) Массасы 16, 8 г натрий гидрокарбонаты массасы 56 г тұз қышқылымен әрекеттесті. Реакция нәтижесінде түзілген көміртегі (ІV) оксидінің көлемін (қ. ж. ) және ракцияға жұмсалмаған заттың массасын есептеңіздер.
Жауабы: 4, 48 л және 47, 45 г.
9) Массасы 20, 8 г барий хлориді мен массасы 8, 0 г натрий сульфатының ерітінділерін араластырғанда түзілетін тұнбаның массасын есептеңіздер.
Жауабы: 23, 3 г.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz