Мақал-мәтелдер мен жұмбақтар: айырмашылығы мен ұқсастығы, шығармашылық қабілетті дамыту

Сабақтың тақырыбы: Мың бір мақал, жүз бір жұмбақ.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларды рухани, зерделік жағынан тәрбиелеу. Мақал мен мәтелдің айырмашылығы мен ұқсастығын ажырату, шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру.

Қазақ фольклорының түрлі жанырларының ішінде мақал-мәтелдер аса қызығушылықты зерттеу нысаны болып табылады. Бұларда халықтың өмір туралы сан алуан пайым-байқауларының, ойға түйгендерінің нақты дәл сипаттамаларының мәйегі сүзілген . Венн диаграммасын толтырайық.

Мақал деген не ? Мәтін деген не?

«Жалғастыр» ойыны

Еңбек түбі-береке, . . . ( көптің түбі- мереке)

Ер бір рет өледі, . . . ( қорқақ мың рет өледі)

Сөз атасы-құлақ, жол атасы-тұяқ, . . . ( су атасы-бұлақ)

Аталар сөзі- . . . ( ақылдың көзі)

Жақсы сөз . . . ( жанға азық)

«Жасырдым жұмбақ» сайысы.

Жұмбақты шешіп, сол сөз кездесетін мақал-мәтел айту.

1. Қабат-қабат қаттама, қ аттамадан аттама

Ақылын оның ала бер, Айтқан сөзін жатта. ( кітап)

Оқушы:Күн шықса жайлау жадырайды,

Кітап оқысаң жаның жадырайды.

2. Иесі оның-сәби, әрі төсек, әрі үй ( бесік)

Оқушы:Ел іші -алтын бесік.

3. Үй ішінде отыз екі батыр,

Кіргендерді отап, турап жатыр ( тіс)

Оқушы:Отыз тістен шыққан сөз, Отыз рулы елге тарар.