"Абылай хан.."

Абылай хан

Маңғыстау облысы, Бейнеу ауданы Абай орта мектебініңтарих пәнінің мұғалімі Альжанова Алия Ондасыновна
Сабақтың тақырыбы: Абылай ханСабақтың мақсаты: Білімділігі: Оқушылардың Абылай хан туралы алған білімдерін қайталап,бекіту.Оның жүргізген саясатының елімізде бүгін жүргізіп отырғансаясатпен сабақтастығы мен үндестігін ашу. Дамытушылығы: Тарих сахнасынан қазақ халқын құрып кету қаупінен сақтапқалған,үш жүздің басын біріктірген Абылай ханның қағамдағы,тарихтағы орнына оқушылардың назарын аудара отырып,осыбағыттағы қосымша әдебиеттерді, тарихи деректерді тиімдіпайдалана білу,өз бетімен жұмыс істеп,өз ойын еркін жеткізеалу дағдыларын дамыту. Тәрбиелілігі: Оқушыларды елім деп өткен тұлғалардың ерлігін дәріптеуге,тарихымызды құрметтеуге тәрбиелеу.Сабақтыңтың материалды-техникалық жабдықтары: Карта, Абылай хан портреті,тірек конспектісі,кестелер,интерактивті тақта, Венн диаграммасыПәнаралық байланыс: Құқық,Әдебиет,ГеографияСабақтың түрі: Қайталау,қорытынды сабақ.Сабақтың әдісі: Пікірталас,сұрақ-жауап,топтық жұмыс,жекежұмыс,ойын.Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру. (оқушылардың сабаққа қатысуынтүгендеу.Оқушылар 3 топқа бөлінеді.
2. Кіріспе сөз. Мұғалім.<<Абылай - тарихи тұлға>> тақырыбындағы қайталау сабағын өткізгенде, қазақ тарихындағы ең ауыр жылдар Жоңғар шапқыншылығы кезеңі туралы өткен тақырыпты еске түсіріп, Абылай хан туралы алған білімдерін бекітіп,қазақ-жоңғар соғысын қорытындылауды басты мақсат еттім. Сонымен қатар Абылай ханның 18 ғ. жүргізген саясаты мен бүгінгі билік басындағылар жүргізіп отырған саясаттың сабақтастығын,үндестігін ашуға тырыстым. Абылай хан өмір сүрген уақыт - қазақ қоғамының саяси құрылымы мен ата - бабамыздан келе жатқан этноқауымдық бірлестігінің тағдыры еріксіз дағдарысқа ұшыраған кезең. Бұл саяси ахуал Жоңғария тарапынан болған шапқыншылықтарды былай қойғанда,Ресей мен Цин империяларының қазақ еліне қарсы жүргізген сыртқы саясаттарының нәтижесі еді.3. 1) 15 ғ. негізін қалаған Қазақ хандығының мемлекеттік құрылысы қандай болдыХан (сұлтандардан сайланды) Шыңғыс ұрпағыХан кеңесі (сұлтан,би, батыр)Имам,қожа,батырлар,билер,би соты.2) Ханның қандай билігі,өкілеттігі болдыХан
Жоғарғы өкімет
Азаматтық,соттық,әкімшілік,әскери
Мәмілегерлік қатар3) Хан әрқашан сұлтандардан, яғни Шыңғыс ұрпақтарынан сайланған,ал сұлтанның жағдайы қандай болдыСұлтанСалықтардан босатылдыҰлыс билеушісіӘскер қолбасшысы хан тағына үміткер
4) БиРу ақсақалы атқару билігіхан кеңесшісі құқық таратушы5) Байлар,батырлар,көшпелі малшылар4. Ал енді бүгінгі сабағымыздың тақырыбына байланысты келесі тапсырма:<<Абылай кім?>> деген сұраққа жауап берейік.сұлтанханАбылай батырқолбасшысаясаткермәмілегерреформаторОлай болса балалар, бүгін сынып 3 топқа бөлініп отыр.Абылай - реформаторАбылай - көреген саясаткерАбылай- дарынды қолбасшы деген топтар өз бағыттарын қорғағысы келіп отыр.Келесі кезекті осы топтарға берейік.(әр топ 5 адамнан жұмыс істейді).1.Әр топ Абылай бірінші кезекте реформатор ма, жоқ, көреген саясаткер, әлде дарынды қолбасшы болды ма деген сұраққа жауап береді,әр команда өз көзқарасын қорғайды.(проблемалық сұрақ қойылады).Қалған екі топ сұрақ қоюға дайындалады. Өз көзқарастарын тарихи деректермен,қосымша мағлұматтарды пайдалану арқылы қорғайды,пікір таластырады.2.Кім жылдам тест сұрақтары қойылады (әр топқа 6 сұрақтан,сұраққа жауап берген топқа жұлдызшалар беріледі).3. Абылай хан туралы аңыз әңгімелер дайындап келу.(әр топ 1 аңыз әңгіме).
Қорытындылау.Оқушылар ізденіс және зерттеу жұмыстары арқылы Абылай ханға жан-жақты сипаттама беріледі. Абылайдың қоғамдағы,тарихтағы алатын орнын анықтап, <<Абылай - ұлы тарихи тұлға>> деген қорытындыға келді. Сонымен қатар, Абылайдың жүргізген саясаты,елімізде бүгін жүргізіліп отырған саясатпен үндестігі қарастырылады.Оқушылардың пікір таластыру барысында бір-біріне қайшы келген тұстары көп болады. Осы арқылы олардың барлығы Абылайды тек қана саясаткер,немесе тек қана дарынды қолбасшы деп бөле алмайтынына көздерін жеткізеді.5. Абылайдың жүргізген саясаты мен Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың қызметін салыстыруға сұрақтар беру:А) Ішкі саясатыӘ) Мемлекет қауіпсіздігіБ) Сыртқы саясатыАбылай ханның жүргізген саясатының бүгінгі күндегі үндестігі мен сабақтастығына оқушылардың назарын аудару.Венн диаграммасын құру.6. Қорытынды.А) қай топ жеңімпаз болғанын атап айтуӘ) ынталы жауап берген,жақсы жұмыс істеген оқушыларды атап айту,бағалауБ) Оқытушы топқа деген ризашылығын білдіруҮй тапсырмасы:1.Өткен тақырып бойынша 15 сұрақтан тұратын,5 жауабы бар тест құрастырып келу.2.Өткен сабақты қайталау
Сабақтың құрылымы№ Этаптар Этап мазмұны Оқыту құралдары Хронометрлік уақыты,мин.1 Сабақты ұйымдастыру кезеңі Оқушылардың назарын сабаққа аудару 22 Кіріспе сөз. Мұғалім 1.Сабақтың мақсатын ашып түсіндіру.2. Қазақ хандығының мемлекеттік құрылысы.3.Абылай кім кластер құру Интерактивті тақта. Абылай хан портреті,сызба тіректері,кластер 103 Берілген үй тапсырмасы бойынша топтардың өз бағыттарын қорғауы Өз ойларын жеткізу,айта білу Карта,тест 154 Абылайдың жүргізген саясаты,елімізде бүгін жүргізіліп отырған саясатпен үндестігі қарастырылады.Оқушыларды бүгінгі күні жүргізіліп отырған саясатқа назар аудару Венн диаграммасын құру 105 Сабақты қорытындылау Тарату материалы 56 Үй тапсырмасы 1.Өткен тақырыптар бойынша 15 сұрақтан тұратын,5 жауабы бар тест құрастырып келу.2.Өткен сабақты қайталау17 Бағалау Оқушылардың жалпы жұмысын бағалау 2