Қмж. булану және конденсация

1-тапсырма. Топтарға бөлу.

Өтілген тақырыпты пысықтау мақсатында жадында қалған білімдері мен физикалық шамаларды қалай меңгергендігіне байланысты пікірлерін постерге салу /5мин/

2-тапсырма. Видеосуреттерді көру арқылы ой қозғау /3мин/

Видеокөріністен көрген физикалық құбылыстарын диалог жүргізу арқылы мағынасын ашу. Ситуациялық сұрақтарды талдау.

1 топ. «үш күй» тобы

Булану қалай жүреді?

2 топ. «температура» тобы

Булану қарқындылығы қашан артады?

3 топ. «диффузия» тобы

Конденсациялану дегеніміз не?

4 топ. «жылу» тобы

Конденсация қалай жүреді?

/10 мин/

3-тапсырма.

Электрондық оқулық тапсырмаларын, жаттығу және есептер орындау.

1 топ.

Неліктен ыстық шай үрлегенде тез суиды?

Кері байланыс

Қорытынды

1-тапсырма. Топтарға бөлу.

Ортаға шығарып диффузия құбылысының көрінісін салу немесе араласу. «Төрт атомнан бірігіп бір молекула бірігіңдер»-дегенде төрт адам бірігіп қатып қалу керек. Төрт адамнан төрт молекула болып бірікті және

өтілген тақырыпты пысықтау, жадында қалған білімдері мен физикалық шамаларды қалай меңгергендігіне байланысты топтарына ат қойып, ой-пікірлерін постерге салды.

1 топ Айдана:

-Өздерімізге «үш күй» деп ат қойдық. Заттың агрегаттық үш күйі бар: қатты, сұйық және газ күйі. Заттар табиғатта әр түрлі күйде кездесуі мүмкін.

2 топ. Нұрдәулет:

-Өздерімізге «температура» деп ат қойдық. Температура-жылулықты сипаттайтын физикалық шама. Температураны Цельсий және Кельвин шкаласында өлшейді.

3 топ Айзада:

-Өздерімізге «Диффузия» деп ат қойдық. Диффузия дегеніміз зат молекулалары және атомдарының өздігінен араласуы, енуі.

4 топ. Саламат:

-Тобымызға «жылу» деп ат қойдық. Жылу сөзінің мағынасы кең. Мыс: күннің жылуы,

оттың жылыуы, ананың жылуы, алақанның жылуы т. б. жылудың мағынасын физикада жылу құбылыстары тарауында үйрендік. Жылу берілудің үш түрі бар екендігін білеміз, олар: жылуөткізгіштік, конвекция және сәулелену.

2-тапсырма. Видеосуреттерді көру арқылы ой қозғау . Видеокөріністен көрген физикалық құбылыстарын диалог жүргізу арқылы мағынасын ашу. Ситуациялық сұрақтарды талдау.

Мұғалім:

-Оқушылар видеороликте қандай құбылысты көрдіңіздер?-деген сұрақ қойылғанда

Айдана:

-Күннің жылынып жатқанын, қардың еріп жатқанын көрдік.

Нұрдәулет:

-Судың буланып, будың қайта жаңбыр, қар түрінде түсуін көрдік.

Асима:

-Қарды, еріп жатқан өзендің буланып жатқанын көрдік. -деді.

Азамат:

-Жаңбырды, қарды, тұманды көрдік.

Мереке:

-Шықты көрдік.

- Мұғалім:

- Бүгінгі тақырыбымыз, өздеріңіз көріп- айтқаныңыздай «Булану және конденсация».

Булануды және конденсацияны тереңірек зерттейік:«үш күй» тобына

Булану қалай жүреді?

«температура» тобына

Булану қарқындылығы қашан артады?

«диффузия» тобына

Конденсациялану дегеніміз не?

«жылу» тобына

Конденсация қалай жүреді?-деген сұрақтар берілді.

1 топ «Үш күй» тобынан Салтанат

-Булану дегеніміз сұйық күйден газ күйіне өту құбылысы

Булану ауа температурасы көтерілгенде болады.

Мұғалім:

-Ауа температурасы көтерілсе булану болады-деген пікірге қосатындарыңыз бар ма?

3 топтағы Азамат:

-Иә, солай болады.

4 топтағы Саламат:

-Онда салқын су булана ма? Олай емес, су ыстық болса буланады.

3 топтағы Айзада

-Ыстық шайдың буы көрініп тұрады ғой, су қайнаса буланады.

2 топтағы Нұрдәулет:

-Тек қайнаса буланбайды, онда неге теңіздерде, өзендерде сулар буланып жатыр, онда су температурасы ауа температурасынан жоғары болғанда буланады. -деді.

Мұғалім:

-Иә, өте жақсы, солай етіп, булану процессі сұйық температурасы ауа температурасына жоғары болғанда жүреді екен.

2 топ. «температура» тобынан Нұрдәулет:

-Булану қарқындылығы сұйық температурасы жоғары болғанда артады.

Мұғалім:

-Тағы

-Айдана 1 топтан:

-Ыдыстың беті кең болғанда

Мұғалім:

-Немесе, ыдыс бетінің ауданы үлкен болғанда

3 топ. «диффузия» тобынан Азамат:

-Газ күйден сұйық күйге айналу, немесе жаңбыр, қар болып қайта түсу.

4 топ. «жылу» тобы Асқар:

Конденсация ауа салқындағанда жүреді, қар, жаңбыр, шық түседі, яғни, буланған сұйық газ күйден сұйық күйге қайта айналады.

3-тапсырма.

Электрондық оқулық тапсырмаларын, жаттығу және есептер орындау.

1 топ.

Неліктен ыстық шай үрлегенде тез суиды? Айдана:

-Себебі, сұйық бетіндегі буланып жатырған молекулаларды жел ұшырып кетеді.

2 топ. Бір ыдыста қайнаған су бар, екінші ыдыста сондай мөлшерде салқын су бар. Олар булана ма? Мереке:

-Иә, бірақ ыстық су тез буланады, салқын судың температурасына байланысты.

3 топ. Ыстық су құйылған ыдыстың біреуі ашық, екіншісі жабық тұр. Қандай процесс байқалып тұр? Сали:

-Біреуі