Xv-xvii ғ. қазақ хандығы қайталау сабағы

Сабақтың тақырыбы: XV-XVII ғ. Қазақ хандығы қайталау сабағы

Сабақ мақсаты:
Білімділік: Осы тараудан алған білімдерін жинақтау, бекіту. Оқушылардың Қазақ хандығының тарихи кезеңдерінен толық білім алуын қамтамасыз ету.
Дамытушылық: Оқыту процесінде жаңа әдіс-тәсілдер арқылы оқушылардың белсенділігін, қызығушылығын арттыра отырып, көпшілік алдында еркін сөйлеуге дағдыландыру, шешендік біліктілігін арттыру
Тәрбиелік: Тұңғыш қазақ мемлекетінің құрылуына негіз қалаған қоғам қайраткерлерінің еңбегін бағалай білуге тәрбиелеу, өзелінің тарихына, адал ұлдарына деген құрмет сезімін қалыптастыру.

Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: проблемалық, көрнекілік, тірек-конспектілік, сын тұрғысынан ойлау,
Сабақтың тәсілі: Жалпы сыныппен, топпен, жеке оқушымен
Сабақтың көрнекілігі:Қазақ хандарының суреті, карта, оқулық, кестелер, карточка

САБАҚТЫҢ БАРЫСЫ

1. Ұйымдастыру:
а) амандасу, түгендеу, құрал-саймандарын даярлау, тәртіпке шақыру;
ә) Оқушыларды алдағы сабаққа психологиялық жағынан дайындау, өтілу барысын таныстыру
ІІ. «Тобыңды тап»
Ойынның шарты: Шәкірттердің қызығушылығын ояту мақсатында оқушыларға әр түрлі патриоттық ән шумақтары жазылған парақшалар таратылады. Оқушылар жазылған ән жолдарына дыбыстап, әнге салу арқылы өз жұптарын табады. 3 мин

Кіріспе:Қазақ хандарының тарихы1466-1847 жылдар аралығын қамтиды. Қазақ ордасында қалыптасқан жөн-жораға байланысты хан болатын адам Шыңғыс хан әулетінен болы шарт. Елді басқаратын ханды ел ағалары ақылдасып, кеңесу арқылы белгілейді. Ханды ақ киізге орап, жұма күні ашық аспан астында хан сайлау рәсімін өткізеді. 16 ғ Жәнібектің баласы Қасым қазақ хандығының аумағын кеңейтіп, хандықты іргелі мемлекетке айналдырды. Ол «Қасқа жол»атты тұңғыш заңдар жинағын шығарды. Қазақ ордасын ұзақ жылдар билеген хан Хақназар, Тәуекел, Есім хандар тұсында қазақ хандығының күш қуаты бұрынғыдан артып, толыға түсті. Салқам Жәңгір, Әз Тәуеке хандардың билік құрған кезеңі Жоңғар шапқыншылығымен тұтас келеді. Әз Тәуекенің жанындағы «Жеті жарғы» заңдар жинағы қазақтың XVII-XVIII ғасырдағы әдет-ғұрып ережелерінің жиынтығы ретінде белгілі. 2 мин

1 тапсырма:Тақтаға суреттер ілінеді, байланысын тауып, маңызын түсіндіру, соңғы тақырппен байланыстыру. (тарихи шығармалар) 7 мин (топ)

2 тапсырма: «Хронологиялық жорық» -3 топқа ортақ сәйкестендіру (жеке ) 3 мин

Қасым хан

1598-1628

1: 2

Қасым хан: Хақназар хан

А: Ә

1598-1628: 1680-1715

1: 3

Қасым хан: Тәуекел хан

А: Б

1598-1628: 1480-1511

1: 4

Қасым хан: Есім хан

А: В

1598-1628: 1582-1598

1: 5

Қасым хан: Жәңгір хан

А: Г

1598-1628: 1538-1580

1: 6

Қасым хан: Тәуке хан

А: Д

1598-1628: 1628-1652

1: 7

Қасым хан: Бұрындық хан

А: Е

1598-1628: 1511-1518

Жауабы:1-е, 2-г, 3-в, 4-а, 5-д, 6-ә, 7-б

3 тапсырма:Өзіндік жұмыс «Тарихи оқиға» кестеге салу. Портретті сөйлету (кім анықтау) (әр топ 3 мин )

Тарихи оқиға

Хронологиялық ауқымы

Қысқаша сипаты

Қазақ тарихындағы маңызы

Тарихи оқиға:

Хронологиялық ауқымы:

Қысқаша сипаты:

Қазақ тарихындағы маңызы:

1 топқа Қасым хан (1511-1518 жж), XVI ғасырдың басы, 1520-1530ж

2 топқаТәуекел хан (1582ж), (1598ж), 1582-1598ж

3топқа Тәуек хан (1680-1715ж), (1694ж), 1681-1685ж

4 тапсырма: Заңдар жинағы :плакат беріледі, түсіндіру тақтада (әр топ 4 мин )

1 топ-Қасқа жол тірек сызба

2 топ-Ескі жол кластер

3 топ-жеті жарғы кестеге салу

5 тапсырма:Хандарға берген тарихи баға:жұптық жұмыс ( 3 мин )

(толықтыр хандар есімін жазу)

Жәңгір

50 мың Жоңғар қолына қарсы тұрып «Салқам» атағын алған хан

1: 2

Жәңгір: Тәуеке

50 мың Жоңғар қолына қарсы тұрып «Салқам» атағын алған хан: Қазақтар мен қырғыздардың ханы

1: 3

Жәңгір: Тәуекел хан

50 мың Жоңғар қолына қарсы тұрып «Салқам» атағын алған хан: Сыр бойындағы қамал-қалаларды және ірі қала Ташкентті Қазақ хандығының құрамына қосуымен аяқталды

1: 4

Жәңгір: Тәуеке

50 мың Жоңғар қолына қарсы тұрып «Салқам» атағын алған хан: Қазақтардың алтын ғасыры, «қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған заман»

1: 5

Жәңгір: Қасым хан

50 мың Жоңғар қолына қарсы тұрып «Салқам» атағын алған хан: Алғаш рет 5 бөлімнен тұратын заңдар жинағын шығарды

1: 6

Жәңгір: Қасым хан

50 мың Жоңғар қолына қарсы тұрып «Салқам» атағын алған хан: Жошыдан кейін бұл жұртта одан ұлы хан болған емес

1: 7

Жәңгір: Хақназар хан

50 мың Жоңғар қолына қарсы тұрып «Салқам» атағын алған хан: Оның мемлекетті дұрыс басқара білуінің арқасында Қазақ хандығының қуаты өсіп, саяси өрлеуі арта түсті

6 тапсырма:Сабақты қорытындылау тест (4 мин)

1. « 870 жылдары (1465-1466) билейбастады»

A) Мұхаммед Хайдар Дулати «Та’рих-и-Рашиди»B) ОғызнамаC) Кодекс куманикус

D) ШежірелержинағыE) Тарих-и-Абулхаир-хани

2. :

A) КөшімB) Шайбани ханC) Жүніс ханD) ӘмірТемірE) Уайс хан

3. Бұрындық хан билегенжылдар:

A) 1479-1510 жж. B) 1480-1505 жж. C) 1480-1511 жж. D) 1482-1511 жж. E) 1483-1512 жж.

4. Қасым хан тұсындағы бастапқы астана Сығанақ қаласы болды, одан кейін көшірілді:

A) Түркістан қаласына B) Суяб қаласына C) Ташкент қаласына D) Сауран қаласынаE) Сайрам қаласына

5. XVIІ ғасырдың басында Қазақ хандығында бір мезгілде билік құрған екі хан:

A) Есім, ТұрсынB) Тәуекел, Шығай C) Тәуке; Тұрсын D) Жәңгір, Тәуке E) Хақназар, Тәуекел