«қырық өтірік» ертегісі

№65 ЖББ ОМ КММ

Өмірсерік Манар Нұрланқызы

қазақ тілі және әдебиет пәнінің мұғалімі

Сыныбы: 5

Пәні: Әдебиет

Тақырыбы : «Қырық өтірік» ертегісі

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: ертегінің мазмұнын ашып, талдау.

Дамытушылық : ойлау, пайымдау қабілеттерін дамыту, сөйлеу шеберлігіне, ой ұшқырлығына баулу.

Тәрбиелік: көркем әдебиетті сүйіп оқуға тәрбиелеу, жамандықтан аулақ болып, адамгершілік тәрбие беру.

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілі: түсіндіру, сұрақ-жауап, әңгімелеу.

Сабақтың көрнекілігі: суреттер, таратпа парақшалар.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

а) сәлемдесу

ә) түгендеу

б) оқушылардың назарын сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

«Мен егер батыр болсам . . . » ертегі құрау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

Ертегі оқиғасы проза түрінде де, өлең түрінде де болады. «Қырық өтірік» ертегісі - соның бір мысалы. Бұл ертегінің басқа ертегілерден өзгешелігі айтушыдан аса таланттылықты талап етеді. Ертегінің шартының өзі - бір түйір шындық қоспау керек. Сюжетінің тартымды, қызық болатыны да сондықтан. Ал өлең сөзбен баяндауда автор оқиғаны баяндап жеткізумен бірге өлең сөз талабын (ұйқас, ырғақ, т. б. ) орындауы қажет.

ІV. Бекіту.

«Автор орындығы» әдісі бойынша ертегінің мазмұнын сұрау.

Ділмәр - тілге шешен, сөзге бай

Сүймен - құрал түрі

Кездік - кішкентай пышақ

Абжылан - үлкен жылан, қан ішер

Мінезі

Қай оқиға тұсында

Мінезі: Батыл, өжет

Қай оқиға тұсында: Ханның алдына келуі

Мінезі: Тапқыр

Қай оқиға тұсында: Әңгіме, өлең шығаруы

Мінезі: Шапшаң

Мінезі: Шешен

Мінезі: Білімді, ақылды

Топтық жұмыс:

1. Тазша бала хат жазу

2. Өтірік өлең құрастыру

3. Өтірік әңгіме құрастыру

Салыстыру. Венн диаграммасы

Тазша бала (ерекшелігі)

Ұқсастығы

Аяз би (ерекшелігі)

Тазша бала (ерекшелігі):

Тазша өзі 40 өтірік әңгіме, өлең шығарды

Ұқсастығы: Екеуі де хан бұйрығын орындады

Аяз би (ерекшелігі): -Ханның сұрақтарына тапқырлықпен жауап берді.

Тазша бала (ерекшелігі):

Хан алдына өзі келді

Ұқсастығы: Екеуі де тапқыр

Аяз би (ерекшелігі): -Ханның алдына уәзірлері әкелді

Тазша бала (ерекшелігі):

қиялшыл

Ұқсастығы: Екеуі де ақылды

Аяз би (ерекшелігі): -сыншы

Тазша бала (ерекшелігі):

Ұқсастығы: шешен

Аяз би (ерекшелігі):

Тазша бала (ерекшелігі):

Ұқсастығы: батыл

Аяз би (ерекшелігі):

Ертегі желісі бойынша сурет салғызу.

1-сурет. Инеліктерге жүк артып көшіп бара жатқан көрініс

2-сурет. Шегірткенің мұртына атты арқандау

3-сурет. Ақсақ қоңызға отырып, қоянды қуған адамның суреті, т. б.

Оқиға кейіпкерлеріне мінездеме беру

Оқиғаның кейіпкері

Іс-әрекеті

Адами қасиеті

Баға беру

Оқиғаның кейіпкері:

Іс-әрекеті:

Адами қасиеті:

Баға беру:

Тест

«Қырық өтірік» ертегісі ертегінің қай жанрына жатады?

а) шыншыл

ә) қиял-ғажайып

б) аңыз

в) хайуанаттар жайлы

Ертегінің басты кейіпкері кім?

а) Хан

ә) Тазша бала

б) Инелік

в) Халық

« - Жаным-ай, жас бала көрінесің! Сенен естияр талай адамдар да айтамын деп келіп, айта алмай кеткен. Жарқыным, өлуге асығып жүрген не қылған баласың? Тілімді ал да, қайта ғой!» - кімнің сөзі?

а) Хан

ә) Тазша бала

б) Инелік

в) Халық

«Құрығым аласа болған шығар», - деп, құрықтың басына . . . жалғадым, көрінбеді.

а) қынымды

ә) тебенді

б) пышағымды

в) қамшымды

V. Үйге тапсырма беру.

Қырық өтірік ертегісіне жоспар жазу. «Өтірік өлеңді» оқу.

VІ. Оқушы білімін бағалау.

Оқушыларды үй тапсырмасын орындауы және сабаққа қатысуы бойынша бағалау.

Тест

«Қырық өтірік» ертегісі ертегінің қай жанрына жатады?

а) шыншыл

ә) қиял-ғажайып

б) аңыз

в) хайуанаттар жайлы

Ертегінің басты кейіпкері кім?

а) Хан

ә) Тазша бала

б) Инелік

в) Халық

« - Жаным-ай, жас бала көрінесің! Сенен естияр талай адамдар да айтамын деп келіп, айта алмай кеткен. Жарқыным, өлуге асығып жүрген не қылған баласың? Тілімді ал да, қайта ғой!» - кімнің сөзі?

а) Хан

ә) Тазша бала

б) Инелік

в) Халық

«Құрығым аласа болған шығар», - деп, құрықтың басына . . . жалғадым, көрінбеді.

а) қынымды

ә) тебенді

б) пышағымды

в) қамшымды

Тест

«Қырық өтірік» ертегісі ертегінің қай жанрына жатады?

а) шыншыл

ә) қиял-ғажайып

б) аңыз

в) хайуанаттар жайлы

Ертегінің басты кейіпкері кім?

а) Хан

ә) Тазша бала

б) Инелік

в) Халық

« - Жаным-ай, жас бала көрінесің! Сенен естияр талай адамдар да айтамын деп келіп, айта алмай кеткен. Жарқыным, өлуге асығып жүрген не қылған баласың? Тілімді ал да, қайта ғой!» - кімнің сөзі?