Әдептілікке тәрбиелеу

Әдептілікке тәрбиелеу.

Байтугелова Г.Е.
«Балауса» б/б-ның тәрбиешісі
Жабыл обл. Т.Рысқұлов
ауданы, Құлан ауылы.

Білім саласының мазмұны: Қатынас. Шығармашылық.
Бөлімі: Айналамен танысу. Сурет.
Мақсаты: Ересектерді «Сіз» деп сыпайы түрде айтуға, әдептілік қарым-қатынас
мәдениеті мен сыпайылық дағдыларын қалыптастыру. Байланысты-ра сөйлеп,
диалог құрауды үйрету. Эмоциональдық қарым-қатынас жасау. Балаларды
табиғаттысүюге, қорғауға баулу. Дәстүрден тыс сурет салудың техникалық
дағдылары менбіліктерін дамыту, ұсақ қол моторикасын жетіл-у.
Көрнекі құралдар: Орман декорациясы ( ағаштар, шыршалар,саңырауқұлақ-тар,
гүлдер ).
Керекті құрал-жабдықтар: Ақ парақ, түрлі-түсті субояқ,бұршақтар.ермек-саз
жапсырылған кішке стакан, сулық.
Сөздік жұмыс: Өтінемін, кешіріңізші.
Билингвистикалық компоненттер: сәлеметсіздерме – здравствуйте, сау бо-лыңыз
– досвидания, өтінемін – пожалуйста.
Инклюзивтік әлеумент: Тіл кемістігі бар балалармен жұмыс.
|Іс-әрекет | | |Жанұяның |
|кезеңі |Тәрбиешінің іс-әрекеті |Балалардың іс-әрекеті |қатысуы |
|Мотив-қ |Амандасу: |Біз әдепті баламыз, | |
|қозғаушы | |Біз ерекше боламыз. | |
| | |Қонақтарды көргенде, | |
| | |Сәлемдесіп аламыз – | |
| | |- Сәлеметсіздер ме ?! | |
| |Шаттық шеңбері: |Балабақшам армысың! | |
| | |Сені жақсы көремін. | |
| |-Балалар сендер өздерің |Достарым менің бармысың | |
| |әдепті екендеріңді білдіріп |Құшақтасып алайық. | |
| |қонақтармен, достарыңмен | | |
| |амандастыңдар. Жарайсың-дар | | |
| |амандасу әдептіліктің | | |
| |белгісі. Қазақта «Әдептілік | | |
| |белгісі, иіліп сәлем | | |
| |бергені» деген мақал бекер | | |
| |айтылма-ған.Ал орыс тілінде | | |
| |сәлемет-сіздерме – деп қалай|Здравствуйте ! | |
| |айтады? | | |
| |- Дұрыс айтасыңдар,ал |- Хеллоу! | |
| |ағыл-шынша «Hello» - дейді. | | |
| |Тәрбиеші жыл мезгіліне |- Қыс мезгілінде болады. | |
| |бай-ланысты жұмбақ жасырып, |- Желтоқсан, қаңтар, ақпан.| |
| |сұрақтар қояды. |- Қар жауады, мұз қатады...| |
| | |- Көктем мезгілі келеді. | |
| |-Жарайсыңдар бал-р. Олай | | |
| |болса мен сендерге көктем | | |
| |мезгілінің жайма-шуақ | | |
| |мезгі-лінде орманда болған | | |
| |оқиға-ны айтып берейін. | | |
|Іздену |Тәрбиші балаларға көздерін | |Қ |
|ұйым-шы |жұмып көктем мезгілін | | |
|кезең |елес-тетулеріне ұсыныс | | |
| |жасайды, | | |
| |(Жай музыка қойылып, орман |Осы кезде шымылдық | |
| |табиғатының дыбысы естіліп |ашы-лады. Балалар орманға | |
| |тұрады), орман ішін сипаттап|кел-гендей қуанышты сезімге| |
| |айтып береді. Қараңдаршы |бөленеді. | |
| |балалар орман-ның табиғаты | | |
| |қандай тамаша ауасы қандай |Тыныс алу жаттығуы: | |
| |таза, қане таза ауамен |Балалар мұрындарымен ты-ныс| |
| |тыныс алайық. |алып,ауаны ауыздары-мен | |
| | |жібереді. Ауыдарымен тыныс | |
| | |алып мұрындарымен жібереді.| |
| | |2-3 рет қайталау. | |
| |- Балалар осы жайқалған |- Қоян үй жануары. | |
| |ор-манда қоян мен кірпі өмір|- Қоян жабайы аң, ол қолда | |
| |сү-ріпті. Қоян мен кірпі |да, сыртта да өмір сүреді. | |
| |қандай жауарлар еді естеріңе|-Кірпі орманда өмір сүреді,| |
| |түсі-ріңдерші. |ол жабайы аң. | |
| |-Олар сондай шыдамсыз, бір | |Осы кезде |
| |орында отыра алмайды екен. | |Алихан мен |
| |Жан-жағын ластап, | |Беріктің |
| |бұтақтар-ды сындырып, | |ана-сы |
| |гүлдерді жұ-лып, |Балалар қоян мен кірпінің |кейіпкер |
| |саңырауқұлақтарды құ-латып, |іс-әрекетін бақылап |болып келіп |
| |басып, таптаптайды екен. |таңыр-қайды. |көрініс |
| |(Орманда қоян мен кір-пі | |көр-сетеді. |
| |жүреді). | | |
| |-Бір күні орманда қызықты | | |
| |оқиға болады.Әдептілік еліне| |Ал қоян мен |
| |ұшып бара жатқан Сыпайы-лық | |кірпі |
| |ханшайымының қолша-тыры | |бір-бі-ріне |
| |сынып орманға қонуға тура | |теріс қа-рап |
| |келіпті. | |ренжісіп |
| |Ханшайым: Мен қайда тап | |отырған. |
| |болдым. Мынау әдепсіздер | |Қоян: Мен |
| |орманы емес пе? Осылай жал |Балалар өздерінің есімдерін|енді |
| |ғаса берсе өсімдіктер құрып |кезектесіп айтып шығады. |кірпі-мен дос|
| |кетеді. Балалар сендер де | |бол-маймын. |
| |бай | |Сә-лем достым|
| |қаған шығарсыңдар.Ал енді |Балалар кірпінің сөзіне |-десем жауап |
| |мен сендермен танысайын. |күледі. |бермейді. |
| | | |Кірпі: Сол |
| | | |сөзді күніге |
| |Ханшайым: Кірпі оның не? | |айта |
| |«Сәлеметсіңбе?»- деген сөз | |бересің-бе? |
| |«Денсаулығың жақсы ма?» - | |Кеше айт |
| |дегенді білдіреді. | |тың ғой. |
| | | |Кірпі: Мен де|
| | |- Үлкен кісілерді «сіз», |қоянмен дос |
| | |«апай», «ағай», ал |болмай-мын. |
| | |достары-мыздың есімдерін |Ол ме-нің |
| |Тәрбиеші: Балалар сендер бір|атаймыз. |атымды атамай|
| |–бірлеріңе, үлкен кісілерге | |«Ей, |
| |қалай сөйлейсіңдер? | |сен» -дейді. |
| |-Жарайсыңдар балалар, | | |
| |әдеп-ті балалар сыпайы, |Балалар кірпі мен қояеға | |
| |мәдениет-ті түрде сөйлеу |табиғатты аялалап, қорғау | |
| |керек. |керектігін айтады. | |
| |Ханшайым: Достар бір-бірін | | |
| |құрметтеп, кешірімді болу | | |
| |керек –деп аңдарды | | |
| |татулас-тырып балалармен | | |
| |бірге ор-манды тәртіпке | | |
| |келтіреді. |1.Кешіріңізші, -деу керек. | |
| |Ханшайым бал-ға жағдаяттар | | |
| |оқып білімдерін тексереді. |2. Рахмет.- деу керек. | |
| |1.Жолда келе жатып үлкен | | |
| |кісіні қағып кеттің. |3. Сау болыңыз,- деу керек.| |
| |2.Апаң саған ең үлкен алма |-Досвидания. | |
| |таңдап әперді. | | |
| |3.Балабақшадан кешкісін |-Әдепті бала арлы бала, | |
| |қайтқан уақытта не деу керек|әдепсіз бала сорлы бала. | |
| | |- Әдептілік белгісі иіліп | |
| |Тәрбиеші бал-ға өздері |сә-лем бергені. |Қоян ойын |
| |біле-тін әдептілік туралы |Допты тосып алған бала бір |ұсынады: |
| |мақал-мәтел айтып берулеріне|сөз айтады: |«Сиқырлы |
| |ұсы-ныс жасайды. |-Өтінемін. |сөздер» |
| | |-Өтінемін, маған алма алып |Кірпі |
| | |беріңізші. |сиқыр-лы |
| | |- Жарайды, алыңыз |сөздерді енді|
| | |-Кешіріңізші. |көп |
| |Тіл кемістігі балаларға 2-3 |-Кешіріңізші, қолым тиіп |бі-летініне |
| |мәрте қайталатады. |кетті. |қуа-нады. |
| |Ханшайым балаларды мақ-тап, |- Кешіремін. | |
| |қоштасып кетеді. |-Ғафу етіңіз. | |
| | |-Рұқсат па?... | |
| |Сергіту сәті. |1- «Қоян» орталығы: | |
| |Балалар өз қалаулары |саңырауқұлақтың бейнесін | |
| |бойын-ша екі орталыққа |саусақпен бояйды. |Кірпі мен |
| |бөлінеді. |2- «Кірпі» орталығы: |қоян бал-ға |
| | |ермексазбен қапталған |өз |
| | |ста-канды бұршақ жапсырып |көмекте-рін |
| |1-орт. «Бейнелеу». |әшекейлейді. |көрсете-ді. |
| |2- орт. «Өнер». |Бал-р дайын кірпіге шилер | |
| |Тәрбиеші балаларға нұсқау |қадап саусақтарын жаттық- | |
| |береді, қауыпсіздік ережесін|тырады. | |
| |сақтау керектігін | | |
| |түсіндіреді. | | |
| | | | |
| | | | |
| |Саусақ жаттығуы: «Кірпі». | | |
|Реф-ті |Әр баланың жұмысын көрме |Балалар жасаған жұмыста- | |
|Түзету |ұйымдатыру арқылы бағалап |рын әңгімелейді, кім-кімге | |
| |мақтап-мадақтайды. |көмектескенін айтады. | |
| | |- Қоян, кірпі, сыпайылық | |
| |Сұрақ-жауап қою арқылы не |ханшайымы келді. | |
| |түсінгендерін анықтап, оқу |-Қоян мен кірпі орманды | |
| |іс-әрекетін қорытындылайды |шашты. |Қоян мен |
| | |-Бұтақты сындыруға, гүлді |кірпі бал-дан|
| | |жұлуға, өсімдіктерді |жақсы |
| | |тап-тауға болмайды, тазалық|қаси-еттер |
| | |сақтау керек. |үйрен-гендері|
| | |-Сыпайы, әдепті, кешірімді |не, |
| | |болуды үйренді. |сыйлықтары-на|
| | |Бал-р аңдармен, келген |рахметте-рін |
| | |қо-нақтармен қоштасады. |айтып |
| | |- Сау балыңыздар ! |қоштасып |
| | | |кетеді. |

Күтілетін нәтиже:
Не білді: Әдептілік қарым-қатынас мәдениеті мен сыпайылық дағдылары
туралы білді.
Не алды: Әдептілік туралы көптеген мағлұмат алды.
Не істей алады: Шығармашылықпен жұмыс жасай алады.