Астрофизика. 5 сынып

Скачать

«А. Иманов атындағы жалпы орта білім беретін лицей-мектеп»

мемлекеттік мекемесі

АСТРОФИЗИКА

5 сыныпқа арналған

факультативті курс бағдарламасы

2014-2015 оқу жылы

Жалпы білім беретін мектептің 5-сыныбына арналған «Астрофизика» факультативті курсының бағдарламасы.

Құрастырған: Еңсебаев Р. Е. - А. Иманов атындағы жалпы орта білім беретін лицей-мектептің физика және информатика мұғалімі.

Түсінік хат

Адамның жас кезінде жалпы дүниетанымы дамып, тұлға ретінде қалыптасу процесі жүреді. Осы кезеңде балалардың қоршаған орта туралы, ондағы болып жатқан өзгерістер туралы және аспан денелерін бақылауға деген зор ынтасы байқалады. Сол себепті осы факультативті курс бағдарламасын әзірлеп отырмын.

Астрономия жеке пән ретінде жалпы білім беретін мектептерде оқытылмайды, ал бірақ 11-12 жастағы оқушылардың осы пәнге қызығушылығы байқалып, оларды аспан әлемі және физикалық құбылыстар туралы мағлұматтар қызықтыратыны рас.

Астрофизика (грек. аstron - жұлдыз және физика ) - аспан денелері-нің физика күйі мен химия құрамын және олардың жүйелерін, жұлдызаралық орталарды зерттейтін астрономияның бөлімі. Оқушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып құрылған бұл «Астрофизика» бағдарламасы астрономия және физика ғылымдарының алғашқы ұғымдарын қалыптастыруға арналған.

Бұл курс аясында оқушылар аспан денелерімен, күн жүйесімен, галактикамен танысып ғана қоймай, жұлдызды аспанның жылжымалы картасын пайдаланып тапсырмалар орындап, аспан әлеміне бақылау жасайды. Мультимедиялық жабдықтар арқылы түрлі бейнематериалдар тамашалап, АКТ-мен жұмыс жасайды.

Бағдарлама жалпы білім беретін мектептің ортаңғы сатысындағы 5-сыныбына арналған. Аптасына 1 сағат, жылына 34 сағат.

І. Оқу бағдарламасының мазмұны мен құрылымы

1. Кіріспе (1 сағат)

Астрономия - аспан денелері туралы ғылым. Бұл кезеңде мұғалім дайындаған презентация арқылы оқушылар ең көне ғылымдарды бірі - астрономия туралы алғашқы мағлұматтар алады. Сонымен қатар ғарыш әлемі туралы бейне материалдар көрсетіліп, аспан денелерінің макеті демонстрацияланады.

2. Күн жүйесінің құрылымы (5 сағат)

Оқушылардың Күн жүйесінің құрылымы туралы білім дағдыларын анықтап, толықтыру. Күн жүйесіндегі Күннің рөлі. Ғаламшарлардың екі тобы. Жер тобы ғаламшарлары. Жер тобы ғаламшарларының жалпы сипаттамасы. Атмосфера. Алып ғаламшарлар және олардың серіктері. Алып ғаламшарлардың жалпы сипаттамасы. Күн жүйесі құрылымының маңыздылығы. Күн жүйесі туралы альбом жасау.

3. Жер және оның Күн жүйесіндегі орны. Ай (7 сағат)

Жердің қозғалысы. Жердің формасы. Жер қойнауында және Жер бетінде болатын құбылыстар . Ай - Жердің табиғи серігі. Айды зерттеу. Ай табиғаты. Айдағы физикалық жағдайлар. Айдың беткі қабаты. Күн мен Айдың тұтылуы.

4. Күн және жұлдыздар (10 сағат)

Күн туралы жалпы мағлұмат. Телескоп арқылы алынған Күн бейнесі. Күннің температурасы. Күннің құрамы. Күн атмосферасының құрылымы (фотосфера, хромосфера, күн тәжі, күн белсенділігі) . Күннің ішкі құрылысы. Күн және Жер бетіндегі тіршілік. Күн көзінің әсерінен болатын физикалық құбылыстар.

Жұлдызды аспан. Біздің галактика. Шоқжұлдыздар. Жұлдызды аспанның жылжымалы картасы. Жұлдызды аспан және жұлдыздар арқылы бағдар жасаудың негізгі принциптері. Жұлдызды аспан көрінісінің жыл бойындағы өзгеруі. Қазақ халқының аспан әлемі туралы ертедегі түсініктері.

5. Телескоп. Телескоп түрлері және олардың қолданылуы (4 сағат)

Телескоп. Телескоп тарихы. Телескоп түрлері. Телескоп арқылы жүргізілген зерттеулер және олардың нәтижесі. Қарапайым телескопты қалай жасауға болады. Мектеп телескопы арқылы Ай мен Күнді қалай суретке түсіруге болады.

6. Астероидтар және метеориттер. Кометалар мен метеорлар. Метеор ағыны (4 сағат)

Астероидтардың қозғалысы. Астероидтардың физикалық сипаты. Кометаның түрі, құрылымы және ашылуы. Комета табиғаты. Метеорлар және болидтер. Метеор ағыны және оларды бақылау.

7. Қорытынды (3 сағат)

Бұл кезеңде оқушылар курс бойынша алған білімдерін жүйелеп, шығармашылық жұмыстармен айналысады. Жұлдызды аспанды бақылау экскурсиясы. «Жер және Әлем» тақырыбында презентация құру. Тест жұмысы.

ІІ. Оқу-тақырыптық жоспарлау

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс