Болжалды келер шақ

Скачать

Сабақтың тақырыбы : Болжалды келер шақ

Сабақтың мақсаты : Оқушыларға болжалды келер шақ туралы мағлұмат беру. Сөйлем ішінен таба білуге оны практикада қолдана білуге үйрету.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау

ІІІ. Жаңа сабақ

А) Психологиялық сәт

Атадан жақсы ұл туса,

Есіктегі басын төрге сүйрер.

Атадан жаман ұл туса,

Төрдегі басын жерге сүйрер. (Шәңгерей)

Ә) Мағынаны тану

Осы шақ Болжалды келер шақ

Шақ Келер шақ Келер шақ Мақсатты келер шақ

Өткен шақ Ауыспалы келер шақ

М: Кейде біз анығын білмей болжап айтатын кездеріміз болады. Сол болжаммен шамалап айтқан сәттерімізді еске түсірейікші.

Хормен оқушыларға болжалды келер шақтың жіктелуін айтқызу.

Оқулықпен жұмыс. Жаңа тақырыпты пысықтау.

Барар, ойнар, болмас, жүзер, кетпес етістіктерін жекеше көпше түрде жіктеу.

Морфологиялық талдау жұмысы.

Берілген сөзді морфологиялық талдау.

Болмас, дүркірер, татыр, табарсың, жетерсіз, болмас, табарсың.

Болмас:бол-түбір, -ма- болымсыз етістік., -с - болж. келер шақ жұрнағы.

Табарсың: табар- түбір, -сың - жікт. жалғ. ІІ жағы.

Тілтаным

Кейде І ж. жіктік жалғауы - пын, -пін ықшамдалып -н түрінде де (ауызекі) жұмсалады.

Мысалы : бар-ма-с-пын барман, кел-ме-с-пін келмен, сөйле-ме-с-пін сөйлемен.

Мұндай тұлғалы етістіктер поэзияда жиі кездеседі.

Мен қара құстан туған қалықпан,

Сөйлер сөзге жалықпан. ( Махамбет)

Дәптермен жұмыс.

(Дәптерлеріңе жазып, өлеңнен етістіктерді теріп, жасалу жолын көрсетіңдер)

«Жанды сөз» І. Жансүгіров.

Ұйықтап жатқан көңілді өлең түртер

Қайғы, зарын, қуанышын жақсы тінтер.

Жүрегімнің айнасын шаң басқанда,

Орамалым осы өлең бетін сүртер.

Түртер, тінтер, сүртер.

Сабақты бекіту.

-Келер шақтың түрлерін ата? Болжалды келер шақтың жасалу жолдары қандай?

-Болжалды келер шақтың жекеше, көпше түрде жіктеп беріңдер?

Үйге тапсырма: көркем әдебиеттен болжалды келер шақты тауып, жазып келіңдер.

Оқушыларды бағалау.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс