10 сынып жаратылыстану бағыты бойынша сабақ жоспарлары: "қадамдап бөлу әдісі", "графикалық әдістер мен процедуралар"

Сабақтың тақырыбы: Графикалық әдістер мен процедуралар (2 сағат

Сабақтың мақсаты: VisualBasic те графикалық файлдарды қолдануға, әдістерді пайдалана білуге, процедураларды жаза үйрету.

Ә) есте сақтау, ойлау, шығармашылық қабілетін дамыту

Б) әдістердің атауын сауатты жазуға, жоба құруда бағдарламаны дұрыс пайдалануға тәрбиелеу

Сабақтың түрі : дәстүрлі

Сабақтың типі: аралас

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру

ІІ. Өткен сабақты қорытындылау мақсатында сұрақтар қою :

1. Қарапайым программалардың қатесін қалай тексеруге болады ?

2. Қатені тексеру мен қадамдық әдіспен тексерудің қандай айырмашылықтары бар ?

3. Программада қандай қателер болады ?

4. Программада қатенің неше түрі болады ?

ІІІ. Жаңа сабақ

VisualBasic тілі графикалық файлдарды қолданудың 3 тәсілін ұсынады:

Кез келген графикалық редакторда салынған суреттердә және компьютердің жадында

сақталған графикалық файлдарды көшіріп немесе адресі бойынша сілтеме жасау арқылы пішінге PictureBox графикалық терезесіне файлдарды кірістіруімізге болады.

ToolBoxқұрал - саймандар тақтасынанLine(сызық) жәнеShape (фигура) басқару элементтерін кірістіру арқылы.
Пішін графикалық әдістер арқылы нүкте, сызық, төртбұрыш, шеңбер, эллипс, бұрыш, доғалар салуға болады. Графикалық пішіндерді салу үшін графикалық әдістер қолданып, процедура жазамыз.

Scale әдісі жаңа координаталарды ұсынады. Scale әдісін қолданғанда PictureBox пен пішін абсолютті координатаға ие болады, олардың өлшемі (ені мен биіктігі) арнайы тип өлшем бірлігіміен өлшенеді.

Scale әдісінің жазылуы

[нысанның аты] Scale (Х1, Ү1) - (Х2, Ү2)

Scale әдісіндегі Scale әдісіндегі жылжыған

координаталар жүйесі нысанның координаталар жүйесі

Х1, Ү1 - нысанның сол жақ жоғары бұрышының координатасы, Х2, Ү2 - нысанның оң жақ төменгі бұрышының координатасы. Мысалы : Picture1. Scale(-10, 5) - (10, 5)

Pset әдісі нысанға нүкте салуға мүмкіндік береді, Pset әдісінің жазылуы

[нысанның аты] . Pset(Х, Ү) [, түсі]

Мұнда нысанның аты көрсетілмегендіктен Pset ә дісі пішінге қолданылады, ( Х, Ү ) нысанға орналасатын нүктелер координатасы, түсі Long типімен кодталады. Егер түс берілмесе, ForeColor қасиеттер мәнімен сәйкестендіріледі, нысанның DrawWidth қасиеті арқылы нүктенің өлшемін өзгертуге болады. DrawWidth қасиетінің мәні бүтін сандар бола алады 1, 2, 3 үнсіз келісім бойынша 1 - ге тең. Мысалы, Picture1. DrawWidth=2

Line әдісі нысанға түзу сызықтар және іші боялған немесе боялмаған төртбұрыштар салады.

Line әдісінің жазылуы:

[нысанның аты] . Line (Х1, Ү1) -(Х2, Ү2) [, түсі] [, белгі]

Мұнда бірінші төртбұрыш, екінші іші боялған төртбұрыш салынады. Егер В белгісі қолданса, төртбұрыштың іші болямаған, қасиетті автоматты түрде FillStyle=1 (transparent) қабылдайды. Егер бұл қасиетті өзгертетін болсақ, онда төртбұрыштың іші боялады, қасиеті

FillStyle=0 [, ] [, белгі ] , белгі болып түсі болмаса, үтірді алып тастауға болсайды, онда белгі түс ретінде қабылданады. Сызықтың немесе төртбұрыштың контурларының қалыңдығын DrawWidth қасиеті арқылы өзгертуге болады.

Белгі дегеніміз - B немесе BF символдары.

Сircle әдісі нысанға шеңбер, доға, эллипс, сектор салу үшін Сircle әдісін қолданамыз.

Сircle әдісінің жазылуы:

[нысанның аты] Сircle (Х, Ү), радиус [, түсі ] [, 1 - ші бұрыш, 2 - ші бұрыш ]

[, сығу коэффиценті ] ] ]

Мұнда нысанның аты көрсетілмегендіктен пішінге Сircle әдісін қолданады., мұндағы (Х, Ү) - шеңбердің немесе эллипстің центрлік нүктесі, түсі Long саны бойынша кодталады, егер түс берілмесе ForeColor қасиетімен сәйкестендіріледі, 1 - ші бұрыш, 2 - ші бұрыш дегеніміз - доға мен шеңбердің бастапқы және соңғы бұрыштары, өлшем бірліктері 0 - ден 2 - ге дейінгі интервалда радианмен өлшенеді. Егер бұрыштың мәні 0 - ге тең емес және алодында минус таңбасы тұрса, онда доға емес сектор сызылады. Доға немесе сектор сызғанда қозғалыс сағат тіліне қарсы бағытта жүреді, сонымен бірге шеңбер немесе эллипс сызылғанда бұрыштар мәні жазылмайды.

Сығу коэффиценті дегеніміз - ол таңба.

Егер берілген мән 1 - ден үлкен болса, онда вертикаль бойынша сыозылған эллипс сызылады, берілген мән 1 - ден кіші болса, горизонталь созылған эллипс сызылады, яғни созу дәрежесі сығу коэффицентімен анықталады. Сығу коэффиценті болмаса, онда шеңбер сызылады .

Түс беру

VisualBasic программасында 8 тұрақты сандар арқылы түс беруге болады.

Түсі

Тұрақтылар

Сандық мәні

Түсі: Қара

Тұрақтылар: vbBlack

Сандық мәні: 0

Түсі: Қызыл

Тұрақтылар: vbRed

Сандық мәні: 255

Түсі: Жасыл

Тұрақтылар: vbGreen

Сандық мәні: 65280

Түсі: Сары

Тұрақтылар: vbYellow

Сандық мәні: 65535

Түсі: Көк

Тұрақтылар: vbBlue

Сандық мәні: 16611680

Түсі: Көкшіл күлгін

Тұрақтылар: vbMagneta

Сандық мәні: 16611935

Түсі: Ашық көк

Тұрақтылар: vbCyan

Сандық мәні: 1960

Түсі: Ақ

Тұрақтылар: vbWhite

Сандық мәні: 1215

QBCOLOR функциясы арқылы түс беру

QBCOLOR функциясы 0 - ден 15 - ке дейінгі диапазонды қамтитын бүтін сандар С аргументінен тұрады. Берілген сандық мәнді түстер (сандық типті Long болатын) кодын қайтарады.

Мысалы: QBCOLOR (13) - Күлгін (vbMagneta)

Компьютердегі тәжірибелік жұмыс.

1. Пішінге Command Button батырмасы мен PictureBox батырмасын кірістіріңдер, төмендегі процедураны теріңдер.

Private Sub Command1_Click()

Picture1. Scale(-15, 15) -(15, -15)

Picture1. DrawWidth=15

Picture1. Pset(0, 0), vbRed

Picture1. Pset(-8, 8)

Picture1. Pset(8, -8)

End Sub

2. Private Sub Command1_Click()

Picture1. Scale(-15, 15) -(15, -15)

Picture1. DrawWidth=3

Picture1. Line (-10, 10) - (10, -10)

Picture1. Line (0, 0) - (10, 10), , B

Picture1. FillStyle=0

Picture1. FillColor=vbGreen

Picture1. Line (-8, -5) - (8, - 8), vbWhite, B

End Sub

3. Private Sub Command1_Click()

Picture1. BackColor=vbWhite

Picture1. DrawWidth=3

Picture1. Scale (-50, 50) - (50, -50)

Picture1. Circle (-30, 30) , 15, vbRed

Picture1. FillStyle=0

Picture1. FillColor=vbGreen

Picture1. Circle (-30, 0) , 13, vbRed

Picture1. Circle(-30, -30), 15, vbBlack, , , 2.

Picture1. Circle(30, 30), 15, vbYellow, , , 0. 5

Picture1. Circle (30, 5) , 10, vbBcyan, 2, 5

Picture1. FillStyle=1

Picture1. Circle (30, -30) , 15, vbBcyan, -1, -5

End Sub

Бақылау сұрақтары:

1. VisualBasic тілі графикалық файлдарды қолданудың қанша тәсілін ұсынады ?

2. Графикалық әдістің графикалық файлдардан қандай айырмашылығы бар ?

3. PictureBox және Image элементтерінің айырмашылығы неде ?

4. Қандай графикалық әдістерді білесіңдер ?

5. Графиканың процедурасын жазғанда қандай функциялар қолданылады ?

Өзіңді тексер !

1. Line әдісінің қызметі қандай ?

А) нысанғы түзу сызықтар және іші боялған немесе боялмаған төртбұрыштар салады.

Ә) берілген елементтер файлға үтір арқылы тізбектеліп жазылады

Б) тырнақша белгісіне алынып жазылады

В) print әдісімен жазылған мәліметтер

Г) элементтер “ ; ” немесе “ : “ белгісімен бөлінеді

2. Белгі дегеніміз -

А) жарлықтар

Ә) мәтіндер

Б) файлдар

В) b немесе bf символдары

Г) сандар

3. Нысанға шеңбер, доға, эллипс, сектор салу үшін қандай әдісті қолданамыз ?

А) Сircle әдісі

Ә) Line әдісі

Б) ForeColor әдісі

В) DrawWidth әдісі

Г) BackColor әдісі

4. Сығу коэффиценті дегеніміз -

А) теріс таңба

Ә) оң таңба

Б) мәліметтер

В) файлдар

Г) жарлықтар

5. VisualBasic тілі графикалық файлдарды қолданудың неше тәсілін ұсынады ?

А) 4

Ә) 2

Б) 3

В) 5

Г) 1

Үйге тапсырма:

1. § 19 тақырыптың теориялық түсінігін айту.

2. Графикалық әдістерді қолданып, үйдің суретін салу.

Бағалау.

Сабақтың тақырыбы : Қадамдап бөлу әдісі

Сабақтың мақсаты : оқушыларға VisualBasic тілінде үлкен және күрделі процедура кезінде кездесетін қатені түзетуді үйрету

Дамытушылығы: Оқушының әрбір сабаққа ынтасы мен қабілетін біріктіріп, пәнге деген қызығушылығын арттыру.

Тәрбиелігі: Әр оқушыны іскерлікке, нақтылыққа, ынтымақтылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі : дәстүрлі

Сабақтың типі : жаңа білім

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру

ІІ. Жаңа сабақ

VisualBasic тілінде үлкен және күрделі процедурасы бар жоба құрғанда, жоба қатесіз болуы мүмкін емес. Сондықтан VisualBasic тілі қадам арқылы қатені тексеру тәсілін ұсынады. Қатені тексеру 4 кезеңнен тұрады:

1. Ақиқатты қателікке тексеру

2. Қатені іздеу

3. Қатенің себебін іздеу

4. Қатені түзету.

Программада қатенің 2 түрі болады: синтаксистік, логикалық. Егер VisualBasic тілін қолдансақ, осы қателер кездесу мүмкін:

Жоба: «Санның орташа арифметикалық ортасын табу»

1. Жобаны «Қатені іздеу» деген атпен сақтаймыз.

2. Пішінге бұйрықтық батырма CommandButton , екі мәтіндік TextBox және жазу Label батырмаларын енгіземіз.

3. Пішінге frtцикл, cmdцикл, txtсан, txtорташа деп батырмаларының Name қасиеттеріне жазыңдар.

4. Бірінші мәтіндік батырмаға (txtсан), Multiline қасиетіне True мәнін, ScrollBars қасиетіне - 2 ( Vertical ) мәтін беріңдер.

5. Бұйрықтық батырманың Name қасиетіне «Енгізуді баста» деп жазыңдар. Бірінші жазу батырмасына «Енгізілетін сандар», екінші жазу батырмасына «Орташа мән» деп жазыңдар.

Төмендегі процедураны теріңдер:

Private Sub cmdЦикл _Click()

Dim N As Integer

Dim kos as single, or As Single

Dim P As String

Txtсан. text=” “

Kos=0: N=0

P=InputBox(“санды енгізгеннен кейін ‘OK’ батырмасын шертіңдер, енгізуді аяқтағанда ‘Cancel’ батырмасын шертіңдер, “кезекті санды енгізу”)

Do until P=” “ ‘ “Cancel” батырмасын басқанша цикл орындала береді.

N=N+1

Txtсан. txt=Txt. сан. text+P+” “Kos=kos+Val(P)

P=InputBox (“санды енгізгеннен кейін ’OK’ батырмасын шертіңдер, енгізуді аяқтағанда ‘Cancel’ батырмасын шертіңдер, “кезекті санды енгізу”)

Loop

If N=0 Then

MsgBox “ ”

Else

Or=kos/N

Txtорташа. Text=Str(or)

End If

EndSub

Программаға арнайы қате енгіземіз:

Do until P=” ”жолдыDo untile P=” “деп өзгертеміз.
Экранда диалогтық терезе пайда болады.
Егер қатені түзету керек болса, ОКбатырмасын шертеміз, қате түсініксіз болса, Анықтамабатырмасын немесеF1батырмасын шертіңдер.
Қатені түзетіңдер. Бұл қате ішкі оқиғада мысалы файлдың аты дұрыс көрсетілмегендіктен болады.
Loopсөзін алып тастаңдар, қатенің хабарламасы шығады.
Қатені тексеріп, программаның орындалуын көріңдер. Ол үшінF5батырмасын шертіңдер.
End if сөзін алып тастаңдар. Қатені хабарлау терезесі пайда болады.
Қатені түзетіңдер.

Осындай қателердің күрделісі логикалық қате. Логикалық қате алгоритмнің дұрыс құрылмағандығынан немесе енгізілген параметрдің дұрыс берілмегендігінен болады.

Қарапайым программалардың қатесін «қадамдық әдіс» арқылы тексеруге болады.

Тапсырма:

N=N+1жолын ұмытып кеткендей программадан алып тастаңдар, программаны іске қосыңдар да, үш сан енгізіңдер, Cancelбатырмасын шертіңдер. Жүйе қатені хабарлайды.
Debugмәзірінен, Step шерту арқылы программаны іске қосыңдар.
Жоба бірінші жолды сары түспен көрсетеді.
Private Sub Command1_Click()
Программадағы айнымалылардың мәні неге тең екендігін көру үшін тінтуірді айнымалыға апарсаңдар болғаны
арқылы іске қосыңдар.
P=InputBox(“санды енгізгеннен кейін ’OK’ батырмасын шертіңдер, енгізуді аяқтағанда ‘Cancel’ батырмасын шертіңдер, “кезекті санды енгізу”) ерекшеленеді, F8батырмасын шертіңдер.
Экранда санды енгізу терезесі пайда болады. «10» санын енгізіпОКбатырмасын шертіңдер.
F8батырмасын шертіп, Pайнымалысының мәнін тексеріңдер.
Райнымалысына10- ды көрсету керек.
P=InputBox(“санды енгізгеннен кейін ’OK’ батырмасын шертіңдер, енгізуді аяқтағанда ‘Cancel’ батырмасын шертіңдер, “кезекті санды енгізу”) ерекшеленгенше, F8батырмасын шерте беріңдер.
Kos айнымалысын тексеріңдер, 10 - ға тең болу керек.
F8батырмасын шертіңдер, нәтижесінде Санды енгізу терезесі пайда болады, Cancelбатырмасын шертіңдер, Loopжолы белгіленеді.
F8батырмасын шертіңдер.
«Do until P=” “ ‘ “Cancel” батырмасын басқанша цикл орындала береді. »жолы ерекшеленеді, осы жолды өзгертіңдер. Do until P=” “ ‘ “Cancel”батырмасын басқанда цикл тоқтатылады.
F8батырмасын шертіңдер.
If N=0жолы ерекшеленеді, N=0екенін тексереміз, келесіF8басқанда «ешқандай сан енгізілген жоқ» деген хабарлама шығады.
F8батырмасын шертеміз, End IfкелесіEndSubжолдары ерекшеленеді.
Қатені тексереміз, мүмкін программада кідіріс болуы.
ОндаDo until P=” “жолынDoжолына ауыстырамыз.
Программаны іске қосыңдар, санды шертіңдер, тағы да осынықайталаңдар, программада кідіріс пайда болады, Ctrl +Break батырмасы арқылы программаның орындалуын үзіңдер. Осыдан кейінLoopжолы ерекшеленеді. Программада тағы да қадамдық тексеру пайдалансақ, ондаLoopтан кейінгі жолдың ерекшеленгенін көреміз.