<<өрт - тілсіз жау>>

Қаратерек жалпы орта білім беретін мектеп

Тақырыбы:

«Өрт - тілсіз жау»

Сынып жетекші:А. А. Камзина

2014-2015 оқу жылы

Тақырыбы: «Өрт - тілсіз жау»
Мақсаты: оттың адам өміріндегі маңызын, пайдасын, пайда болу жолдарын ұғындыру. Сонымен қатар оттың тілсіз жау екендігін ұқтыру.
Өрттің зияны мен қауіпсіздігі туралы толық мағлұмат беру. Оқушыларға оттан сақтанудың жолдарын, өрттің табиғатқа, адамға әкелетін зардабын түсіндіре отырып, сіріңке, оттық т. б. қатерлі нәрселерден аулақ болуға тәрбиелеу.
Көрнекілігі: сюжетті суреттер, плакаттар, тірек -сызба, макет.

Барысы.

Оттың шығу тарихы.
Мұғалім:Құрметті оқушылар, біздің бүгінгі тәрбие сағатымыздың тақырыбы «От - досымыз, от -жауымыз». Жалпы «от» деген сөзді қалай түсінесіздер? От өмірімізге қуат беріп, бойымызды жылытады. От -өмір сәні. Отсыз тіршілік жоқ. От жағылмаса тамақ піспейді, үй жылымайды. От қалай пайда болды?
Ерте заманда алғашқы адамдар отты пайдалануды найзағайдан түскен оттан үйренді. Сол найзағайдан түскен отты сөндірмей пайдаланды. Барлығы аң аулауға кеткенде, бір адам от басында қалатын болған. Тамақты пісіріп жеуді де найзағай отының астында қалған еттен байқаған. От астында қалған ет шикі еттен дәмдірек екенін байқап, асты пісіріп жеуді үйренген. Сол заманнан -ақ оттың өте маңызды екенін аңғарамыз.
От -өрісі кең түбір. Енді осы «от» түбіріне байланысты сөздерді терсек: отағасы, отау, отарба. Яғни мұннан шығатын нәрсе -«от» сөзі жылылықтың белгісі іспеттес. Оттың пайдасымен қатар зиянды жағы да жоқ емес. Қандай зияны бар, оқушылар?
Оқушылар: Өртену, күю, жану, жарақат алу.
«Отпен ойнама, күйесің» дегендей оттың зиянды жақтарына тоқталсақ:
Оттың зиянды жақтары: отты дұрыс пайдаланбаса, адам күйіп қалады. Өртенген дала. Күйген ас.
« Өрт -тілсіз жау» атты бөлімімізде өрттің шығу себептері туралы айтамыз. Бұл тарауда сіріңке, темекі, үтік, газ суреттеріне не айта аласыңдар? (сурет көрсетіледі)
Өрттің шығу себептері:1. Шылымның тұқылын сөндірмей тастаса;
2. Шырпымен ойнаса;
3. Үтікті қосып кетіп қалса;
4. Газды ашық қалдырып кетсе;

Өрт қауіпсіздігін білу- әр оқушының міндеті. «Сақтықта қорлық жоқ» деп аталатын бұл бетте оқушылар өрт қауіпсіздігін айтып береді және өрт қауіпсіздігіне керек құралдардың суреттерімен жұмыс жүргізеді.

Жағдаяттық сұрақтар.
Қалташалардың ішіндегі сұрақтарға жауап береміз.
1. Сен үйде жалғыз қалдың. Ата -анаң қонаққа кетті. Кенет электр тоғының пышырлап жана бастағанын байқадың. Не істер едің?
2. Екі досыңмен (үшеуің) демалыс күні бірігіп ойнап жүрсіңдер. Қарындарың ашып, күлге картоп көміп жегілерің келді. Сөйтіп сіріңке әкеліп, аулаға от жаға бастадыңдар. Бір кезде жаққан оттарың желмен ұшып ауладағы үйілген шөпке тиіп, шөп жана бастады. Не істейсің?
3. Үйге көп қонақ келді. Қонақтар шай ішіп болған соң үлкен кісілер шылым шегуге сыртқа шықты. Сөйтті де бір кісінің шеккен шылымының сөнбей қалған тұқылынан жердегі қураған шөп жана бастады. Мұндай жағдайда не істейсің?
4. Үйге анаң от жағып, өзі далаға шығып кетті. Жанып жатқан пештің есігі ашылып кетіп, ішінен жанған от түсіп кетті. Сен не істер едің?
5. Сен сабаққа келгенде сыныптасың оттық ұстап жүргенін көрдің. Мұндай жағдайда не істер едің?

От туралы мақал -мәтелдер айтайық.
1. Отпен ойнама, күйерсің.
2. Ойын түбі -от.
3. Отын деген шөп болар,
Жинай берсең көп болар.
4. От жақпа-пісерсің,
Ор қазба -түсерсің.

5. Сумен ойнама -батарсың,
Отпен ойнама -күйерсің.
6. От пен су -тілсіз жау.
7. Өзі саққа құдай жақ.
8. :Сақ жүрсең сау жүрерсің.
9. Сақтықты сұңқырдан үйрен.
10. Жау жоқ деме -жар астында.
Бөрі жоқ деме -бөрік астында.

Мін, балалар бүгін біз «От -досымыз, от -жауымыз» деген тақырта тәрбие сағатын өткіздік. Жоғарыда айтылғандарды естеріңде сақтап, әдепті оқушы болып жүріңдер.

Қаратерек жалпы орта білім беретін мектеп

Тақырыбы:

«Пиротехникалық заттар зардабы»

Сынып жетекші:А. А. Камзина

2014-2015 оқу жылы

Тақырыбы: Пиротехникалық заттар зардабы

Мақсаты: : оттың адам өміріндегі маңызын, пайдасын, пайда болу жолдарын ұғындыру. Сонымен қатар оттың тілсіз жау екендігін ұқтыру.
Өрттің зияны мен қауіпсіздігі туралы толық мағлұмат беру. Оқушыларға оттан сақтанудың жолдарын, өрттің табиғатқа, адамға әкелетін зардабын түсіндіре отырып, сіріңке, оттық т. б. қатерлі нәрселерден аулақ болуға тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі:дәріс
Барысы:

Жаңа жыл мейрамдарды жарқыраған бенгал оттар, күтпеген сыйлық пен шулы шартылдақтар, аспанға ататын түрлі-түсті салюттерсіз елестету қиын. Өзімді, туған-туысқандарымды және достарымды жарқыраған әсемдікпен қуантқым келеді! Көптеген жалынды әсемдіктердің қайсысы сіздің мерекеңізге жақсы келеді? Жарқыраған көріністі қалай қауіпсіз қылып істеу керек?

Сұрақтың тарихы

Көптеген заттар сияқты, фейерверк та Қытайда жасалып шығарылған. Ертедегі аңыз бойынша, бір аспазшы егер тұзды, күкіртті және көмірді араластырса, жай отынға қарағанда мұндай қоспа лаулап жанатындығын кездейсоқ байқап қалады. Тапқыр адам осындай қоспаны бамбук бағанасына салып, бірінші отты шартылдақты жасап көрген. Тез арада жаңалық барлық елге тарады, содан кейін оны мерекелерде пайдалана бастады.
Италияндық саяхатшысы Марко Полоның арқасында қытай жерінен Европаға әкеледі, мұнда экзотикалық таңқаларлық ғажайыпты барлық европаның ақсүйектері ғана емес, сонымен бірге әскери қызметкерлер де бағалаған. Жарқыраған көрініс әскери жеңістерді тойлаудың ажырамас бөлігіне айналады.
Қытайларға қарағанда европалықтар фейерверктердің түстерін емес, конструкциясын ойлап шығаруда. Өнертапқыштардың қиялдары шексіз. Салтанатты мерекелерге аспанда таурат сюжеттерін және әскери ұрыстар көрінісін отта іске асырған, сарқырамалар мен фонтандарды, күркелері бар сарайларды «күйдіріп салуды» ойлап шығарған. Осындай көріністердің қандай әсерлі, керемет екендігін елестетіп көріңіз!
Бірақ, түрлі-түсті от жарқылдарын ұнататын қазіргі заманның адамдарына бұрынғы заманға қызығушылықпен қараудың қажеті жоқ. Қазір фейерверктердің түрлері өте көп, кез-келген талғамға, үлкен ашық алаңдарға және орын-жайларға арналған. Тек қана таңдай біл!

Жалған жасауларды «анықтаймыз».

Фейерверктердің барлық түрлері сол немесе басқа дәрежеде қауіпті. Өкінішке орай, фейерверкті сатып алған жерде тексеріп алуға болмайды, сондықтан сапасын тексеру үшін орауын жақсылап қарап алу керек.
- Ең алдымен, орауы бүтін ашылмаған болу керек. Егер орамасы қағаздан жасалған болса, дымқылданбағандығын тексеріп алыңыз. «Топан судан» кейін қағаз кедір-бұдыр, бояулары салтақ болады. Су тиген фейерверкті сатып алудың қажеті жоқ, ол жанбай қалуы мүмкін.
- Фейерверк тасымалдау барысында зақымдалмағанын тексеріп алыңыз. Қолыңызды созып тұрып, ораманы кішкене сілку қажет: егер оның ішінен оқ-дәрісі шашылып жатса - онда құрал тасымалдау кезінде зақымдалған. Оқ-дәрісінің кішкене шашылуы мүмкін, бірақ шектеулі көлеммен.
- Маркаларына назар аударыңыз. Бірақ, фейерверктердің көбісі Қытайда жасалып шығарылған, сапалы тауардың орамасында міндетті түрде ГОСТ нөмірі, сонымен бірге тауардың отандық өндіруші немесе жеткізіп беруші (сатушы) көрсетіледі. Егер осындай мәліметтер көрсетілмесе, онда өнім заңсыз шығарылып сатылады және оны сатып алуға болмайды.
- Фейерверктің міндетті түрде қолдану бойынша мемлекеттік тілде жазылған нұсқауы болуы керек.
- Маңызды ақпараты - сақталу мерзімі. Сақталу мерзімі көрсетілмеген, өтіп кеткен немесе аяқталып қалған өнімді сатып алмаңыз.
- Барлық пиротехникалық өнім сертификатталуы қажет. Сапа сертификаты сатушыда сақталады.
- Сапасына және қауіпсіздігіне күдіктенбеу үшін, фейерверкті базардағы күдікті сатушылардан емес, фирмалық дүкендерден сатып алу керек.

Кездесу орны
Фейерверк үшін орынды алдын ала дайындау керек. Ең жақсы нұсқасы - 10 метр радиуста ағаштар өспейтін, түнгі фонарлардың электр сымдары жоқ үлкен ашық алаң. Осы учаскеде құрылыс, ал 50 метр радиуста - автокөлік тұрағы, гараждар, ағаш салымдар болмау керек. Маңызды нәрселердің бірі жанұяңыз бен достарыңыздың қауіпсіз орналасуы болып табылады. Ең алдымен көрушілердің қауіпсіздігін қаматамсыз ету керек, содан кейін ғана жақсы көрініс пен ыңғайлылық. Көрініс күйіктің иісінен немесе жанбай қалған пиротехникалық өнімнің бөлшектері бастарына құлап, көңілдерін түсірмеу үшін отты көріністің эпицентрінен көрушілер 15-20 метр жерде жел жақтан тұрғанда бірінші мәселе жақсы шешіледі. Көрініс - егер фейерверкті мегаполис оттарынан алыс қаланың сыртына, ағаштар, биік ғимараттар және бағаналар кедергі тигізбесе бұл да проблема емес.

Ереже бойынша тұтатамыз
Фейерверктерді екі үлкен топқа бөлуге болады: жай және күрделі. Жай фейерверктерді пайдалануға арнайы білім және дағды қажет емес. Осындай заттарды нұсқауын назар қойып оқып шықса, техника қауіпсіздігін сақтаса, еш қиындықсыз өз бетімен пайдалануға болады. Күрделі фейерверктер - көңіл көтеру пиротехникаларының кәсіби түрі. Олардың сақталуы және пайдалануы қауіптің жоғары дәрежесімен байланысты, және маман емес адам оған шоуды қызықтаушы ретінде ғана қатыса алады. Жай дүкенде сіз ондай фейерверкті сатып ала алмайсыз.
Ал көрейік, қандай фейерверктердің түрлеріне біз қол жеткізе аламыз және көрініс бізге жағымды әсер тигізу үшін не істеу қажет.

Шартылдақтар - жаңа жыл фейерверктерінің ең көп тараған түрі. Сонымен бірге, ең қауіпсіз. Оларды қағаз немесе пластик цилиндрдан жасайды. Жібінен тартып қалған кезде ішіндегі үйкелісінен пиротехникалық құрамы жана бастайды және шартылдақтан түрлі-түсті конфеттилерді, серпантинді шашады.
Қауіпсіздік ережелері жай фейерверктерге де бар: оны адамның бетіне қаратып емес, жоғарыға қаратып ұстау керек (мұндай әзіл көздің көруіне әсер тигізуі мүмкін) ; шартылдақты шамның және басқада от көздерінің жанында пайдалануға болмайды - қолайсыздыққа ұшырататын өрт.

Бенгал шамы - шартылдақтарға қарағанда көпшілікке белгілі. Оларсыз жаңа жыл мерекелері өтпейді. Қазір көптеген сапалы өнімдерде тұтатуды жеңілдету үшін ұштар жасалған. Қолдарын күйдірмей және ыстық шлакты еденге түсірмей, оларды бір сіріңкемен ғана тұтауға болады.
Қауіпсіздік ережелері. Түрлі-түсті бенгал оттары жану процесінде зиянды тотықты бөледі, сондықтан оларды ашық ауада тұтатқан дұрыс немесе тез арада орын-жайды желдетіп алу керек.

Ұқсас жұмыстар

Дидар бала

Уақытты текке өткізбе, тез хабар бер 101-ге

Өрттен құтқарушы иттер. ана тілі 2 сынып

Алдымда толған мақсат, толған таңдау

Түлкі мен қырғауыл. ана тілі 2 сынып

Бәрі орнында

Қазақстан көлдері

Абдоллаға мінездеме бер

Қасым Аманжоловтың Ақын өлімі туралы аңыз поэмасын талдау

Сабақ түрлері

Пәндер