Көлік түрі

Турганбаева Нурсауле
МКҚК «Айгөлек» балабақшасы

Қарақия ауданы

Құрық селосы

Мектепалды дайындық тобында қоршаған ортамен таныстыру оқу
іс - әрекеті

Білім беру саласы:Таным,қатынас,әлеуметтік орта.
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті: Қоршаған
ортамен танысу. Тақырыбы: Көлік түрлері.
Мақсаты:
Білімділік : Көліктерді ажырата білуге,не үшін керек екендігі туралы
түсінік беру. Көлік туралы жұмбақтарды шешу арқылы балаларға көлік
түрлерінің ерекшіліктерін тереңірек түсіндіру.Өзін-өзі қоршаған ортада
мәдениетті ұстауға,әдепті,әдемі болуға үйрету.

Дамытушылық:Балалардың сөйлеу,ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту,
сөздік қорын жетілдіру.

Тәрбиелік: Достық пен сыйластыққа тәрбиелеу.

|Әрекет кезеңі |Тәрбиешінің іс-әрекеті |Балалардың іс-әрекеті.|
|Мотивациялық |Тақтада тақырыпқа сай суреттер іліп | |
|қозғаушы |қоямыз. | |
| |Шаттық шеңбер. |Балалар тәрбиешімен |
| |Қуан шаттан,қуан шаттан, |бірге қимлдарын |
| |Қуанатын күн бүгін. |жасайды. |
| |Қайырлы таң,қайырлы күн | |
| |Күліп шықты күн бүгін | |
| |Сәлеметсызба, апайлар! | |
| |Сәлеметсызба, қонақтар! | |
| |-Балалар қазір жылдың қай мезгілі? |Күз |
|Іздену-ұйымдасты|-Күз мезгілінің қай айы? |Қазан |
|рушы |Күз мезгілінің ерекшіліктерін атаңдаршы?|Салқын,жел,жаңбыр |
| | |жауады,жапырақтар |
| | |жерге түседі, құстар |
| | |жылы жаққа ұшады. |
| |Балалар, бүгінгі оқу іс-әрекетімізде | |
| |біздер көлік туралы әңімелесеміз.Қазір | |
| |сендермен көлік деген сөздің төңірегінде| |
| |әңгіме жүргіземіз,сұрақтарға | |
| |жауап беріп жұмбақтар шешеміз. Сонымен | |
| |көлік дегеніміз не? |Машина,такси |
| |-Ол адамға не үшін керек? |Міну үшін. |
| |-Ал, сендер балабақшаға немен | |
| |келесіңдер? |Машинамен |
| |-Өте жақсы, енді мен көліктің шығу | |
| |тарихымен таныстырайын. | |
| |Ертеде адамдар бар ауыр жүкті өздері | |
| |арқаларына салып баратын жерлеріне жаяу | |
| |барған. Содан адамдар көлік ретінде ең | |
| |алғаш үй жануарларын пайдаланған. Қазақ | |
| |халқы ат,түйені көлік қылып | |
| |мінсе,үндістер пілді,ал кейбір шығыс | |
| |халқы есек,бұқаларды көлік қылған екен. | |
| |Содан кейін адамдар ең алғаш көлікті | |
| |ойлап тапқан оған күйме-онымен адамдар | |
| |баратын жерлеріне барған,ат арба онымен | |
| |адамдар шөп,ауыр жүк тасыған. Қазіргі | |
| |таңда бұл көліктердің маңызы төмендеді. | |
| |Қазір көліктердің түрлері өте көп оларды| |
| |бірнеше топқа бөлуге болады мысалы:суда | |
| |жүзетін,жерде жүретін,әуеде ұшатын және | |
| |жер асты көліктері. | |
| |Жерде жүретін көліктерге: | |
| |Жеңіл көлік,велосипед, пойыз, |Ия |
| |автобус,троллейбус, жүк көлігі. | |
| |Әуеде ұшатын көлік түрлеріне: | |
| |Ұшақ,тік ұшақ,зымыран. | |
| |Суда жүзетін көлік түрлеріне: | |
| |Кеме,қайық жатады. |Ұшақ, тік үшақ. |
| |Жер асты көліктеріне: метро. | |
| |Тосын сәт.(Дымбілмес кіреді) | |
| |Балалар, сәлеметсізбе! | |
| |Дымбілмес : Мен Сіздерден көмек сұрауға|Кеме,қайық |
| |келдім. Сендер маған көмек бере | |
| |аласызба? Менің достарым Маша қыз бен | |
| |қонжық бал арасына кетіп еді бірақ әлі | |
| |күнге дейін көптеген кедергілерден өте |жоқ |
| |алмай жолда тұрған көрнеді? | |
| |Тәрбиеші: Балалар, көмек береміз бе? | |
| |Ендеше жолға шығайық. Балалар біз |Метро |
| |биік-биік тауға келіп тоқтадық бұл | |
| |таудан қандай көлік түрімен өтеміз? | |
| |Қане жауабын қарайықшы өте дұрыс | |
| |айтыңдар ұшақ,тік ұшақ арқылы алыс | |
| |жерлерге , көлік жүрмейтін жерлермен |Жеңіл көлік, |
| |адамдарды,жүктерді әуемен тасымалдайды |автобус,поезд |
| |екен. | |
| |-Ал енді әрі қарай жолға шығайық | |
| |алдымыздан үлкен әрі терең теңіз шықты. | |
| |Ал бұл теңізден қандай көлік түрлерімен | |
| |өтуге болады? | |
| |-Өте дүрыс теңіз,мұхит,көл арқылы |Балалар тәрбиешіге |
| |адамдар өздерінің баратын |қосылып сергіту |
| |жерлеріне,апаратын ауыр жүктерін осы |жаттығуын жасайды. |
| |кеме,қайықтармен жеткізеді екен. | |
| |Балықшылар қайықпен балық аулайды. | |
| |-Әрі қарай жол жүрейік Маша қыз бен | |
| |қонжық үлкен үңгірге келіп бұдан қандай | |
| |көлік түрімен өтетіндерін білмей тұр, ал| |
| |сендер білесіңдер ме? | |
| |-Ендеше теледидарға қарайық.Бұл жер асты|-Ия |
| |метросы мұндай метролар Алматы қаласында|-Ойнаймыз |
| |үлкен қалаларда болады. бұл метро деп | |
| |айтамыз. Қане бәріміз қайталайықшы | |
| |МЕТРО. | |
| |-Қараңдаршы, балалар, біз көптеген | |
| |кедергілерден өтіп енді жазық далаға да | |
| |келіп жеттік. Жазық далада қара | |
| |жолдармен қандай көлік түрлерімен | |
| |жүруге болады? | |
| |-Дұрыс айтасыңдар. Қане қарайықшы | |
| |автобус,жүк көлігі, поезд, велосипед, | |
| |троллейбус,жеңіл көлік түрлерімен жүруге| |
| |болады екен. Жарайсыңдар балалар, Маша | |
| |қыз бен қонжық сендердің арқаларында | |
| |үлкен-үлкен кедергілерден өтіп бал | |
| |аралына келіп жетті сендерге үлкен | |
| |рахмет айтып, сыйлықтарын ұсынып отыр. | |
| |-Ал, қазір, бойымызды сергітіп алайық | |
| |қане мойнымызға мына вагондарды іліп | |
| |алып қатар- қатар пойызды құрайық | |
| |СЕРГІТУ ЖАТТЫҒУЫ. | |
| |Қане кімнің бойы ұзын | |
| |Паровоз ол поездің | |
| |Қатар-қатар тұрайық | |
| |Пойызді біз құрайық | |
| |Ал паровоз баста алға | |
| |Бәрімізді басқарда | |
| |Пш-пш пш-пш біз кеттік | |
| |Жүрісті біз үдеттік | |
| |Гу-гу гу-гу гуілде | |
| |Қалып қойма біріңде | |
| |Пш-пш пш-пш біз кеттік | |
| |Жүрісті біз үдеттік. | |
| |-Балалар ойын ұнадыма? |-троллейбус |
| |-Тағы ойнаймызба? | |
| |-Өте жақсы енді орнымызға жайғасамыз | |
| |балалар көліктердің пайдалы да зиянды |-жеңіл көлік |
| |жақтары бар. | |
| |Пайдалы жағы: | |
| |адамдар баратын жерлеріне осы көлікпен |-Ұшақ |
| |жетіп қалады.Ауыр жүктерін осы | |
| |көліктермен тиеп апарады. Ауырған | |
| |жағдайда біз жедел жәрдем көлігін |-Велосипед |
| |шақырамыз,өрт шыққан кезде өрт сөндіру | |
| |көлігін шақырамыз. | |
| |Зиянды жағы: | |
| |көліктерден шыққан түтін,улы газдар |Балалардың |
| |қоршаған ортаның ауасын ластайды, |жүмысы |
| |адамдардың ағзасына яғни ден саулығына | |
| |кері әсерін тигізеді. | |
| |Кейбір жағдайларда жол апатына ұшырап | |
| |адамдар қаза табады | |
| |,сондықтанда жолдан откенде абай болып | |
| |өткен жөн. Үлкен қалаларға барғанда | |
| |бағдаршамға қарап өту керек. | |
| |–Балалар жолаушылар жүретін көліктерде | |
| |өз ережелері бар: | |
| |1. Автобус,пойыз,троллейбусқа мінгенде | |
| |міндетті түрде жол ақысын төлеу керек. | |
| |2. Үлкен адамдарға орын беру керек. | |
| |3. Қатты сөйлеуге,жүруге болмайды. | |
| |4. Отырған жерлеріңді таза ұстауларың | |
| |керек. | |
| |Балалар мен жұмбақ жасырайын сендер сол | |
| |жұмбақтардың шешуін табыңдар. | |
| |1-Төбесінде күндегі | |
| |Жалғанған желігі | |
| |Қабырғада күндегі | |
| |Нұр шашақан төрінде | |
| |2.-Әкемнің тор тайы | |
| |Май жалап су ішкен | |
| |Тоқтамай жортады. | |
| | | |
| |3.-Құстан аумайды | |
| |Көкте зулайды. | |
| |4. Екі аяқты жануар | |
| |жаны жоқ басқан | |
| |ізі бар? | |
| |Балалар, қазір біз дидактикалық ойын | |
| |ойнаймыз: «Қай көліктің дауысын естіп | |
| |тұрсың?». | |
| |Сендер көліктің даусын мұқият тыңдап | |
| |тауып айту керексіңдер. | |
| |(Балаларды мадақтау) | |
| |Келесі дидактикалық ойынымыз : | |
| |«Бұл қай көлік?».(балалардың жеке | |
| |жұмысы) | |
| |Алдарыңдағы көлік түрлері бейнеленген | |
| |суретті аламыз. Мен сендерге суда | |
| |жүзетін көлік дегенде сендер сол көлікті| |
| |тауып белгілейсіңдер.Егерде дұрыс жауап | |
| |берген жағдайда, ғаламтордан сол | |
| |көліктің дауысы шығады. жақсы жауап | |
| |берген балаға жұлдызша беремін | |
| |-Өте жақсы,балалар бүгінгі сабақта не | |
| |туралы өтіңдер? | |
| |Дымбілмес: Балалар, рахмет ,сіздерге , | |
| |сендер менің достарыма көмек беріп бал | |
| |аралығына жеткіздіңдер.Мына сыйлықты | |
| |менен қабыл алыңдар. | |
|Рефлексивті | | |
|коррекциялаушы |Бүгінгі ұйымдастырылған оқу | |
| |іс-әрекетімізге өте жақсы қатыстыңдар.| |

Күтілетін нәтиже:

Білуі керек: көліктің шығу тарихын,пайдалы,зиянды жақтарын атқаратын
қызметі туралы,жүретін ортасына қарай топтастыра,көлік ішіндегі ережелер
туралы білулері керек.

Болуы керек: Көліктердің қолдануы және адам өміріндегі тигізетін пайдасы
жайлы түсінік болуы керек.

Баланың қолынан келуі: Сұраққа жауап беру,жұмбақ шешу қолдарынан келулері
керек.