"бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулер" математика. 6-сынып

Оқушылармен амандасу

Оқушыларды геометриялық фигуралар бойынша топқа бөлу.

Жаңа сабақ: Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу

3х+0, 8=4х-1, 2 х-айнымалы /белгісіз/

3х+0, 8 -сол жағы

4х-1, 2 - оң жағы

ах=в а- айнымалының коэфиценті, в- бос мүше

ах=в түріндегі теңдеу мұндағы х-айн малы, а және b-қандай да бір сандар бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу деп аталады.

Мысалы 0, 9х=4, 5. 2х+5=3х-2. х/3+11=2/х+9-бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулер.

Түбірлері бірдей теңдеулер мәндес теңдеулер деп аталады. Мысалы, 4(х-3) =0 теңдеуі мен 4х-12= 0 теңдеуі мәндес теңдеулер, себебі 4(х-3) =0 теңдеуінің де түбірі 3-ке тең, 4х-12=0 теңдеуінің де түбірі 3-ке тең.

1-қасиет. Теңдеудегі қосылғыштың таңбасын қарама-қарсыға өзгертіп, оны теңдеудің бір жағынан екінші жағына көшіргенде теңдеу мәндес теңдеуге түрленеді.

2-қасиет. Теңдеудің екі жағын да нөлден өзге бірдей санға көбейткенде немесе бөлгенде теңдеу мәндес теңдеуге түрленеді. 1-мысал. 4х+3=х+5, 1 1-қасиет бойынша; 4х-х=5, 1-3

3х=2, 1 2-қасиет бойынша: х=2, 1:3 х=0, 7

0 , 7-теңдеудің түбірі

Теңдеудің шешімін дұрыстығын тексерейік; 4*0, 7+3=0, 7+5, 1 5, 8=5, 8

Теңдеудің түбірі теңдеуді тура санды теңдікке айналдырады.

Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеуді шешу үшін;

1) теңдеуді теңбе-тең түрлендіріп ықшамдау керек.

2) айнымалысы бар мүшелерді теңдеудің сол жағына, бос мүшелерді теңдеудің оң жағына жинақтау керек.

3) теңдеудегі ұқсас мүшелерді біріктіріп, теңдеуді ах=b түріне келтіру керек.

4) теңдеудің екі бөлігінде айнымалының коэффициентіне бөліп, теңдеудің х=b/a түбірін табу керек.

1-жұп -2 мысал

2-жұп 3 мысал

3-жұп 4 мысал

Жаңа сабақты пысықтау.

1. Қандай теңдеулер бір айнымалысы бар теңдеулер деп аталады?

2. Қандай теңдеулер мәндес теңдеулер деп аталады?

3. Теңдеулердің қандай қасиеттерін білесіңдер?

Жұптық тапсырма

1-жұп №835 1. 4 №837 №835 3, 6 1. 4

2-жұп №835 2, 5 №837 2, 5

3-жұп №835 3, 6 №837 3, 6

1-жұп а≠0 х=в/а

2, 3х=9. 2

Х= 9, 2/2, 3

Х=4 теңдеудің бір түбірі болады.

2-жұп а=0 в≠0 0х=в

7х+3=7х+5

7х-7х=5-3

0х=2 Теңдеудің түбірі болмайды

3-жұп 2х+х-5=3х-5

3х-3х=5-5

0х=0

Кез келген сан теңдеудің түбірі болады.

Есеп: ені-х см

Ұз 20 см 24 см

48 см ² кем

20х-24х=-48

4х=48

х=12 Жауабы: 12см

Оқушылар жұптарды «Екі жұлдыз бір ұсыныс» бойынша бағалайды.

Есепті орынағаннан кейін әр оқушы критерийлер бойынша өзін-өзі бағалайды.

Кері байланыс: «Бағдаршам» арқылы бағалау.

Үйге тапсырма:

№836 есепті орындау

§5. 1. Бір айнымалысы бар теңдеулер оқуға