Сақтар. сақтар қоғамы

Алматы облысы
Ұйғыр ауданы
«Сүмбе орта мектебі мектепке дейінгі
шағын орталығымен» коммуналдық
мемлекеттік мекемесінің
тарих пәні мұғалімі

| Ежелгі | Сақтар. Сақтардың мекендеген жері. |Мерзімі: |6 ә сынып|
|Қазақстан тарихы|Сақ қоғамы | | |
|Сабақтың түрі |Саяхат сабақ |Сабақтың көрнеклігі|Суреттер, слайд, карта, |
| | | |музейдің ішкі көрінісі. |
|Сілтеме: |1) Мұғалімге арналған нұсқаулық |
| |2) Қазақстан тарихы |
| |3) Әдістемелік нұсқаулық |
| |Қосымша әдебиеттер |
| |Слайд www ustas kz. |
|Жалпы мақсаты |Қазақ халқының ата-тегі болған тайпалар мен ұлыстар туралы |
| |айта отырып, Орта Азияны мекендеген сақ тайпаларының шығу |
| |тегі, және олардың мекендеген жерлері туралы толық түсінік |
| |беру. |
| |Оқушылар сабақ барысында топпен қарым- қатынас орнықтырады. Өз|
| |білімінің деңгейін анықтайды. |
| |Тақырыпты түсіндірудің оңтайлы жолдарын көреді. Өз пікірін еркін|
| |айта білуге дағдыланады. |
|Оқыту нәтижесі |Хронологиялық деректерді талдайды, Қазақстан аумағында мекен |
| |еткен тайпалық одақтар мен мемлекеттермен танысады. |
|Түйінді идеялар |Сақтар.Сақтардың мекендеген жері. Сақ қоғамы жайында мағұлмат |
| |алу. |
|Қолданылатын |Постер, интерактивті тақта, суреттер, стикерс, маркер |
|материалдар | |
|Оқыту әдістері |1.СТО |1.Жеке жұмыс |
| |2.АКТ |2.Жұппен жұмыс |
| |3.Бағалау |3.Топпен жұмыс |
| |4.Дарынды және талантты балаларды оқыту |4.Сыныппен жұмыс |
| |5.Жас ерекшелігіне қарай оқыту | |
| |6.Оқытуды басқару және көшбасшылық | |
|Оқушы мен |Ұйымдастыру. |
|мұғалім әрекеті |Сыныпта психологиялық ахуал қалыптастыру |
| |Топқа бөлу.Топ басшысын сайлау. |
|Тапсырмалар |1.Сәйкестендіру тесі |
| |2.Көпір тапсырмаларын орындау |
| |Өткен сабақпен жаңа сабақты байланыстыру. |
| |3.Мәтінмен жұмыс |
| |4. Семантикалық карта |
| |5.Постермен жұмыс |
| |6.Сергіту сәті |
| |7. Қорытынды |
| |Үй тапсырмасын сұрау |
|Саяхаттың |Ауылдан қалаға келдік. Саяхаттан автобусқа отырып, мұражайға |
|басталатын жері |келдік. Мұражайға билет алу үшін ішке ендік.Мұражай |
| |қызметкерлері бізге «Билет алу үшін ең алдымен үйге берілген |
| |тапсырманы орындау керек»- деді. |
|1- тапсырма |1.Көшпелі мал шаруашылығы қашан қалыптасты? |
|«Сәйкестендіру | |
|тесі» | |
| |2.Көшпелілер нені киелі санады? |
| | |
| | |
| |3.Жылы қоралары бар тұрақты орын қалай аталады? |
| | |
| | |
| |4.Қыс жақындағанда қоныстанатын қыстауға жақын жайылым қалай |
| |аталады? |
| | |
| | |
| |5.Жайлау деген не? |
| | |
| | |
|Жауапты тексер |Билет алып мұражайға кірдік. |
| |Қазақстан Республикасының алтын және бағалы |
| |металл мұражайы |
|Көпір |1.Ежелгі Қазақстан тұрғындары неліктен көшпелі мал |
|тапсырмалары |шаруашылығымен айналысуға көшті? |
| |Ж.Климаттың өзгеруінен |
| |2.Батыс және Орталық Қазақстанда тұрмыстың қандай түрі |
| |қалыптасты? |
| |Ж.Таза көшпелі тұрмыс. |
| |3.Шығыс Қазақмтанда, Алтай мен Тянь-Шань тауларында, Жетісудың |
| |таулы аймақтарында қандай шаруашылық түрі дамыды? |
| |Ж. Жартылай көшпелі мал шаруашылығы дамыды. |
| |4.Қазақстанның Оңтүстігінде Шу, Келес, Сырдария өзендерінің |
| |аңғарында қандай шаруашлықы дамыды? |
| |Ж. Отырықшы шаруашлық. |
| |Мұражайдың 1-Залда- «Жаңа сабақты түсініп алыңдар. Содан соң ары|
| |келесі бөлмелерге кіресіңдер» -деді |
|Жаңа сабақ |Тақырыбы: Сақтар. Сақтардың мекендеген жері. Сақ қоғамы |
| |Мақсаты: Қазақ халқының ата-тегі болған тайпалар мен ұлыстар |
| |туралы айта отырып, Орта Азияны мекендеген сақ тайпаларының |
| |шығу тегі, және олардың мекендеген жерлері туралы толық |
| |түсінік беру. |
| |Бүгін біз ерте темір дәуірінде алғашқы қауымдық құрылыстың |
|Мұғалімінің |ыдырауы, ру - тайпалардың ішкі - сыртқы қарым – қатынастары |
|әрекеті |Қазақстан жерінде алғашқы тайпалық одақтардың құрылуына әкелді. |
| |Қазақстан аумағын б. з. б. 8 - 3ғ мекендеген сақтар сондай |
| |тайпалық одақтардың бірі болды. |
| |-Сақтар туралы не білесіңдер? |
| |Сабақтың жоспары: |
| |1.Сақтар туралы алғашқы мәліметтер |
| |2.Сақ тайпаларының қоныстануы |
| |3.Сақ қоғамы |
| |Сақтар туралы мәлімет: |
| |Парсы патшаларының Грек-рим авторларының |
| |шығармаларында |
| |тастағы сына жазбалары |
| | |
| | |
| |Парсы патшалары Дарий Геродот пен Страбон , |
| |Ктесий |
| |мен Ксеркстің бұйрығымен |
| |жазылған |
| |Сақтар – б.з.б. І мыңжылдықта Орта Азия мен Қазақстан жерін |
| |мекен еткен ежелгі тайпа |
| |Б.з.б. I мыңжылдыкта Жетісудан жөне Түркістаннан Қара теңіз |
| |бойына, Алтай тауларынан Хорезмге дейінгі аймақты «сақ» атауына |
| |ие болған көптеген тайпалар мекендеген. Оқушыларға сақ |
| |тайпаларының жайлаған аумағын картадан көрсетемін. Бұл дәуір |
| |тарихи әдебиеттерде «ерте темір дәуірі», «ерте көшпелілер |
| |дәуірі», «сақ дәуірі» деп аталады. Сақтардың кұрамына көптеген |
| |тайпалар кірді. Олардың нақты санын айту мүмкін емес. Сақтар |
| |тарихта көптеген атаулармен белгілі болғандығын айтып, төмендегі|
| |кестенің көмегімен түсіндіріп шығамын. |
| |Кесте№1 |
| |Деректерде |
| |Қалай атады? |
| | |
| |Ирандықтарда |
| |Сақтар |
| | |
| |Еуропада |
| |Скифтер |
| | |
| |Грек деректерінде |
| |даилар, массагеттер, исседондар т.б. |
| | |
| |Парсы деректерінде |
| |Хаомоварга, тиграхауда, |
| |парадарайа |
| | |
| | |
|Теориясы «Білу» |Сақтардың тайпалық құрамы мен орналасуы: Археологтардың |
| |пікірінше сақ тайпалары мен тайпа одақтары мынадай негізгі |
| |топтарға бөлінеді: |
| |№ |
| |Сақ тайпаларының аты |
| |мекендері |
| | |
| |1 |
| |Парадарайа |
| |(теңіздің арғы жағындағы сақтар) |
| |Қара теңіздің солтүстігі, Арал теңізінің маңында Сырдария мен |
| |Амударияның төменгі ағысы |
| | |
| |2 |
| |Тиграхауда |
| |(шошақ бөрік киіп жүретін сақтар) |
| |Сырдарияның орта ағысы, Тянь-Шаньда, Жетісуда |
| | |
| |3 |
| |Хаумаварга |
| |(хаома сусынын дайындайтын сақтар) |
| |Мургаб аңғарында |
| |(Түркіменстан) |
| | |
| | |
|Теориясы | Картамен жұмыс жасау:Шошақ бөрікті сақтарға ерекше тоқталу |
|«Түсіну» |-Алтын адам, Томирис, Шырақ.туралы қысқаша әңгіме қозғау |
| |Суреттерді сөйлету |
| |[pic][pic][pic][pic][pic] |
|Сергіту сәті |Гүл сыйлау |
| |2- залға өттік. Залға ену үшін мынандай тапсырманы орындау |
| |керек: |
| |3. Семантикалық карта. |
| |Дұрыс жауапқа “+” таңбасын қою. |
|Ториясы «Талдау»|Сақтар |
|Семантикалық | |
|карта. |Мургаб аңғарында |
| | |
| |Арал теңізінің маңында |
| | |
| |Сырдарияның орта ағысында |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| |3-залдағы тапсырма: «Постер құрастыру» |
| | |
|Теориясы | |
|«Жинақтау» | |
| | |
| | |
| | |
| | |
|Практика |Слайд көрсету.Жаңа сабақты қорыту. Мұражайдың соңғы залында |
| |«Алтын киімді адам» тұр екен.( сол жайында мәлімет беру) |
| |Тәуелсіздік- қасиетті ұғым, сәулелі құбылыс.Сандаған ғасырлар |
| |мен замандар бойы бабаларымыздың асыл арманы болған. 1995 жылы |
| |13 шілде күні ҚР президенті Алматы қаласында Тәуелсіздік |
| |монументін орнату туралы қаулы қабылдады. Осы монументтің |
| |авторлар тобының жетекшісі Шот-Аман Ыдырысұлы |
| |Уәлиханов.Тәуелсіздік монументі Алматы қаласындағы Республика |
| |алаңында орналасқан. |
|Сабақты қорыту |Оқушыларды бағалау. Үйге тапсырма беру.§12 |

-----------------------

Сақтар