М. Әуезов көксере кәңгімесі туралы ақпарат

Ұйғыр ауданы Долайты орта мектебінің
қазақ тілі және әдебиет пәні мұғалімі

Мичитова Дилбирим Нурдуновна

Тақырыбы: М.Әуезовтың «Көксерек» әңгімесін оқытуда «Үшөлшемді әдістемелік
жүйе»технологиясына лайықталған сабақ үлгісі

Пәні: Қазақ әдебиеті Сыныбы: 7ә

Сабақтың тақырыбы: М.Әуезов «Көксерек» әңгімесі

Сабақтың мақсаты: - Жазушының табиғат пен адамдар тағдырын қатар
суреттеген «Көксерек» әңгімесінен алған білімдерін жүйелеу, әңгіме мазмұны
арқылы басты кейіпкерлердің іс-әрекеттеріне, автордың көз қарасын
байланыстыру.

-Оқушылардың пәнге қызығушылығын ояту, шығармашылық қабілеттерін дамыту, аң
мен адам арасындағы тартысын суреттеу арқылы тіршілік үшін күрестің мәнін
ашқыза отырып, ізденімпаздіққа баулу, өз ойларын, пікірлерін қорғай білуге
дағдыландыру.

-Қоршаған ортаны сүюге, табиғаттың әрбір перзентінің орыны ерекше екенін
айтып, табиғат пен адам әрқашан қарым-қатынаста болатынын түсіндіру,
адамгершілікке баулу, табиғатқа деген сүйінпеншіліктерін ояту.

Типі: қорытынды, қайталау сабағы

Түрі: білімді жинақтау, бекіту сабағы

Оқыту әдісі: оқытудың үшөлшемді жүйесі

Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, талдау, баяндау

Көрнекілігі: интербелсенді тақта, слайд, постер, стикер

Күтілетін нәтиже: тақырыпты меңгеріп, білім қоржындарын Мұхтар Омарханұлы
Әуезовтың шығармашылығымен толықтырады. Өз ойларын еркін жеткізеді. Сөздік
қорлары молаяды.

| |Сабақтың барысы: І кезең. Ұйымдастыру |
| |Топқа бөлу: Оқушылар қолдарындағы қағаз қиындыларын |
| |біріктіру арқылы, суретті жинастырып топқа бөлінеді. |
| |Суретте Құрмаштың, Көксеректің портреттері шығу |
| |керек. |
|«Көпір» (жеке жұмыс) |Сұрақтарға жауап бер: |
|тапсырмалары өткен |М.Әуезов 1897 жылы дүниеге келді. |
|тақырыптар бойынша |«Абай жолы» роман-эпопеясын жазған ұлы суреткер - |
|жаңа сабақты |М.Әуезов. |
|меңгеруге негіз |Жазушының шығармалары дүние жүзі халықтарының 60-тан |
|болатын қайталау |аса тілдеріне аударылған. |
|тапсырмалары |М.Әуезовтың «Жетім», «Әжемнің әңгімесі», «Көксерек» |
| |т.б әңгімелері бар. |
| |Көксерек - М.Әуезовтың алғашқы әңгімелерінің бірі. |
| |(Видео) |
| |«Көксерек» әңгімесі 1929 жылы жазылған. |
|ІІ кезең 1-қадам |Бос орынға қажетті сөздерді жазып, сөйлемді толықтыр:|
|(топтық жұмыс). | |
|«Білу» тақырып |Кішкентай … Көксерек деп ат қойды. |
|бойынша Кім? Не? |… үлкейді. |
|Қандай? Қалай? Қашан?|Бірде – бір ит мұны дос … , маңына … . |
|Не істеді? Сияқты |Көксерек үлкейіп өзіне күшік кезінде тиісіп, тамағын |
|сұрақтарға жауап |тартып алатын … талайды. |
|береді) |.. . … … оралмастай болып далаға кетті. |
|2-қадам «Түсіну» |Себебін анықта. |
|(топтық жұмыс ) Неге?|Көксерекке неге иттер өш болды? |
|Неліктен? Себебі? Не |Ж: ___________________________ |
|үшін? Сұрақтары | |
|оқушының жоғарыда |Қасқыр неге ұзақ ұлыды? |
|берген жауаптарына |Ж: ___________________________ |
|оларды тереңдету үшін|Адамдар көксеректі не үшін жазалады? |
|қойылады) |Ж: ___________________________ |
| |Көксеректің берген тамақты жемегеніне не себеп болды?|
| |Ж: ___________________________ |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
|3-қадам «Талдау» 1. |Венн диаграммасы арқылы қасқыр мен итті салыстыру; |
|Салыстыр, | |
|2.Айырмашылығы неде? | |
|3. Ұқсастығы неде? | |
|4. Тақырыптың басты | |
|идеясын жаз немесе | |
|Венн диаграммасы | |
|арқылы қамтуға болады| |
|4-қадам «Жинақтау» |Шығармадағы басты кейіпкерлердің қасиетін ашу |
|топтық жұмыс |(сәйкестендіру) |
|Қорытынды шығар, | |
|анықтама бер, | |
|мазмұнды жүйеле, | |
|тірек сызбаны немесе | |
|сөзжұмбақты толтыр | |
|5-қадам «Қолдану» |6-тапсырма 77бет. |
|топтық жұмыс |1.Төменде берілген сөздердің синонимдерін жазыңдар. |
|оқулықпен жұмыс, |Қас-… |
|қарапайым |Суық-… |
|тапсырмалармен бекіту|Өзге-… |
| |Ас-… |
| |2. «Көксерек » әңгімесін сатылай кешенді талдау. |
|6-қадам «Баға беру» |Сұраққа жауап бере отырып, түсіндір. |
|топпен жұмыс (Сен |Сен Құрмаштың орнында болсаң қасқырдың күшігін бағар |
|қалай ойлайсың?, Не |ма едің? |
|істер едің? деген |Сен қалай ойлайсың, адамның қасқыр апанына барғандағы|
|тапсырмалар оқушыға |іс-әрекеті дұрыс па? |
|жоғарыда алған |Топ басшылары топ мүшелерін бағалайды. |
|білімін теория |Үйге тапсырма: Өздеріңнің төрт аяқты достарың жөнінде|
|бойынша) және |шағын шығарма жазып келіңдер |
|біліктілігін |(Эссе немесе ой толғау) |
|(практикасы бойынша) | |
|өмірдегі жағдаяттарды| |
|шешуге бағытталып | |
|қойылады. | |

|ІІ кезең 1-қадам |Бос орынға қажетті сөздерді жазып, сөйлемді |
|(топтық жұмыс). «Білу» |толықтыр: |
|тақырып бойынша Кім? |Кішкентай Құрмаш «Көксерек» деп ат қойды. |
|Не? Қандай? Қалай? |Көксерек үлкейді. |
|Қашан? Не істеді? |Бірде – бір ит мұны дос көрмейді, маңына |
|Сияқты сұрақтарға жауап|жақындатпайды. |
|береді) |Көксерек үлкейіп өзіне күшік кезінде тиісіп, |
| |тамағын тартып алатын иттерді талайды. |
| |Күздің бір түні Көксерек оралмастай болып далаға |
| |кетті. |
|2-қадам «Түсіну» |Себебін анықта. |
|(топтық жұмыс ) Неге? |1.Неге Төбеттер Көксеректен қашатын болды ? |
|Неліктен? Себебі? Не |Ж: Себебі Көксерек үлкейіп, жота жүні үрпиіп, |
|үшін? Сұрақтары |көздері жасылданып, бар тістерін көрсетіп аузын |
|оқушының жоғарыда |ақситып, ашып жіберіп. Тап бергенде талай бұралқы |
|берген жауаптарына |төбет қаңсылай сәуілдей қашатын болды |
|оларды тереңдету үшін |2.Қасқыр неге ұзақ ұлыды? |
|қойылады) |Ж: Себекбі қатты аяздан тұмсығының ұші, езуы ашып,|
| |шыдатпай тоңа бастады? |
| |Адамдар көксеректі не үшін жазалады? |
| |Ж: Себебі қанша асырмаңда орманға қарап ұлиды-деп |
| |адамдар Көксеректі жазалайды. |
| |Көксеректің берген тамақты жемегеніне не себеп |
| |болды? |
| |Ж: Себебі Құрмаш қанша тәрбиелесе де, Көксерек |
| |ұрлықпен адал астың айырмасын ұға алмады. |
| | |
| | |
| | |
| | |
|3-қадам «Талдау» 1. |Венн диаграммасы арқылы қасқыр мен итті салыстыру;|
|Салыстыр, | |
|2.Айырмашылығы неде? |Қасқыр Ұқсастығы Ит |
|3. Ұқсастығы неде? | |
|4. Тақырыптың басты | |
|идеясын жаз немесе Венн| |
|диаграммасы арқылы | |
|қамтуға болады | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| |Шығарманың идеясы (табиғаттағы байланыс үйлесімде |
| |болу керек екендігін, адамдар табиғаттың |
| |заңдылығын бұзса, апатқа әкелітіндігін ұғындыру) |
|4-қадам «Жинақтау» |Шығармадағы басты кейіпкерлердің қасиетін ашу |
|топтық жұмыс Қорытынды |(сәйкестендіру) |
|шығар, анықтама бер, |Кейіпкерлер Тән |
|мазмұнды жүйеле, тірек |қасиеттер |
|сызбаны немесе |Адам |
|сөзжұмбақты толтыр |дала санитары |
| |аса сақ, қу |
| |саналы |
| |Қасқыр |
| |табиғат перзенті |
| |еңбектенуші |
|5-қадам «Қолдану» |6-тапсырма 77бет. |
|топтық жұмыс оқулықпен |1.Төменде берілген сөздердің синонимдерін |
|жұмыс, қарапайым |жазыңдар. қас-жау |
|тапсырмалармен бекіту |суық-ызғар |
| |өзге-бөтен |
| |ас-тамақ, дәм |
| |«Көксерек » әңгімесін сатылай кешенді талдау. |
| |Авторы-М.Әуезов |
| |Тақырыбы-Көксерек |
| |Идеясы-жазушы жалпы табиғатқа шабуыл жасау, оның |
| |тылсым тыныштығын бұзу мәселесі өте күрделі дүние |
| |екендігі туралы айтқысы келеді. |
| |Жанр түрі – проза |
| |Хикаяттың басталуы-бала Құрмаштың Көксеректі |
| |асырап алуы. |
| |Хикаяттың дамуы-Көксеректің өсіп жетілуі |
| |Хикаяттың шиеленісуі-Көксеректің көкжал болуы және|
| |күздің бір күні оралмастай болып далаға кетуі |
| |Хикаяттың шарықтау шегі-Көксеректің Құрмашқа шабуы|
| |Шешімі-табиғат пен адам арасында үндестік, |
| |үйлесім, өз заңдылығы болу керек екен. |
| |Егер бұл заңдылық сақталмаса, оның жақсылыққа |
| |апармайтынын жазушы ескертеді. |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
|6-қадам «Баға беру» |Сұраққа жауап бере отырып, түсіндір. |
|топпен жұмыс (Сен қалай|Сен Құрмаштың орнында болсаң қасқырдың күшігін |
|ойлайсың?, Не істер |бағар ма едің? |
|едің? деген тапсырмалар|Сен қалай ойлайсың, адамның қасқыр апанына |
|оқушыға жоғарыда алған |барғандағы іс-әрекеті дұрыс па? |
|білімін теория бойынша)|Топ басшылары топ мүшелерін бағалайды. |
|және біліктілігін |Үйге тапсырма: Өздерің төрт аяқты достарың жөнінде|
|(практикасы бойынша) |шағын шығарма жазып келіңдер |
|өмірдегі жағдаяттарды | |
|шешуге бағытталып | |
|қойылады. | |

-----------------------
қасқыр

Ұқсас-тығы

ит

Айлакер,

сұсты

ашқарақ

өз иесіне бауыр басады,

тілін алады,

иесіне қызмет етеді

Жануар

Екеуі де жануар