Энергия. энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңы. 9 cынып

Надирова Ағиба Темірбаевна
Жұмыс өтілі: 18 жыл
Жұмыс орны: <<№2орта мектебі мектепке дейінгі шағын орталығымен>> мемлекеттік коммуналдық мекемесі
Қызметі: физика пәні мұғалімі
Санаты: ІІ

Қысқа мерзімді жоспар
9 сынып № сабақ Физика Мерзімі

Сабақтың тақырыбы
Энергия. Энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңы.
Сілтеме
(дереккөздері)
Энергия. Энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңы.
9 сынып физикасы, <<Мектеп>>, 2013ж. Р.Башарұлы,
Д. Қазақбаева, У.Тоқбергенова.
Мақсаты
Энергия, энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңы туралы білім қалыптастыру; білімін есептер шығаруда пайдалана білуге, түсінгендерін ғылыми тілде жеткізе білуге баулу.
Міндеттері
1.Білімділік
2.Дамытушылық
3.Тәрбиелік
1. Энергия, энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңы туралы білім қалыптастыру; білімін есептер шығаруда пайдалана білуге, түсінгендерін ғылыми тілде жеткізе білуге баулу;
2.Өз бетінше жұмыс істеу, есептеу дағдыларын жетілдіру; ойлау қабілетін дамыту; сыни тұрғыдан ойлауды дамыту;
3.Топтық жұмыс жасауға бейімдеу; шапшаңдыққа, жауапкершілікке баулу; өзін-өзі реттеуді үйрету.
Түйінді идеялар
Механикалық энергия - дененің механикалық жұмыс жасай алу қабілеті. Өлшем бірлігі - Джоуль. Түрлері: кинетикалық және потенциалдық энергия.
Оқыту нәтижелері
Механикалық энергия, оның түрлері туралы түсінік алу, формулаларын есептер шығаруда пайдалану.
Сабақтың көрнекілігі
9 сынып физика оқулығы (<<Мектеп>>, 2013ж. Р.Башарұлы,
Д. Қазақбаева, У.Тоқбергенова.), интерактивті тақта, слайдтар, түрлі-түсті үлестірме қағаздар, стикерлер, смайликтердің суреттері салынған плакат.
Сабақтың әдіс-тәсілдері
АКТ, жіңішке, жалпақ сұрақтар, топтық жұмыс, жеке жұмыс, топтастыру, бағалау
Сабақта орындала
тын
жұмыстар
Уақы
ты
Мұғалімнің әрекеті
Оқушының әрекеті
Психология
лық ахуал туғызу
3 мин
Сәлемдеседі, сынып оқушыларының көңіл-күйін сұрайды, дайындығын тексереді, түгендейді, слайд арқылы тақпақ көрсетеді, жақсы тілек тілейді. Үлестірме қағаздар арқылы топқа бөледі.
Сәлемдеседі. Топ басшылары өз тобынан кімнің сабаққа келмей қалғанын айтады. Барлығы бірге тақпақ оқиды(№1 қосымша), бір-екі оқушы өз тілегін білдіреді. Үлестірме қағаздардың түсіне қарай топқа бөлінеді.
Үй жұмысын талдау
5 мин
№18 жаттығу(3).
Бір оқушыны тақтаға шығарады.Слайд арқылы дайын жауап көрсетеді, талдау жасайды.
Бір оқушы үй жұмысын тақтада орындайды. Слайдтағы шешім бойынша оқушылар қателіктерін анықтайды, түзетеді.
Жіңішке сұрақтар
7 мин
Өткен тақырыптар бойынша жіңішке сұрақтар ұсынады(слайд).
№2 қосымша.
Әр топтан оқушылар жауап береді.
Мақсат қою
3 мин
Сабақтың тақырыбын табуға арналған тапсырма ұсынады. №3 қосымша.
Мақсатын слайд арқылы көрсетеді.
Түсіп қалған әріптерді таба отырып, сабақтың тақырыбын анықтайды. Сабақтың мақсатын толықтырады.
Жаңа тақырыпты түсіндіру

10 мин
Слайдта тірек-сызбаларды көрсете отырып, жаңа тақырыпты сұрақ-жауап арқылы түсіндіреді. №4 қосымша.
Сұрақтарға жауап бере отырып, тақырыпты үйренеді.
Тапсырмалар
12 мин
Тақтаны үш бөлікке бөледі.Топтарға тапсырмалар ұсынады.
№19(1,2,3), №20(1,2,3).
Әр топтан бір оқушы тақтада орындайды, топ мүшелері көмектесе алады.
Сергіту сәті
1 мин
Физика ғылымына байланысты қанатты сөздер ұсынып, авторын анықтауды сұрайды.
№5 қосымша.
Жеке оқушылар жауап береді.
Топтастыру
1 мин
Бүгін не үйрендік?(слайд )
Тақтаға ассосация жасайды.
Үйге тапсырма.
1 мин
§ 22,23.
№19(4,5), №20(4,5)
Үй тапсырмасын дәптерлеріне белгілеп алады.
Бағалау
1 мин
Оқушыларды бағалайды.
Топ басшылары топ мүшелерін бағалайды.
Рефлексия
1 мин
Бүгінгі сабақтан алған әсері туралы сұрайды
Стикерге сабақтан алған әсерлерін жазып, тақтаға іледі.

№1 қосымша.
Психологиялық ахуал туғызу.
Күн жарығын алақанға саламын,
Жүрегіме басып ұстай қаламын.
Ізгі әрі нәзік, мейірімді жарық,
Болып кетер сонда менің жан-жағым

№2 қосымша.
Жіңішке сұрақтар.
* Дененің массасы мен оның қозғалыс жылдамдығының көбейтіндісі ....................... .
* ........ =mv.
* Күш пен оның әрекет ету уақытының көбейтіндісі ................................. .
* ....... =F∆t.
* Тұйық жүйедегі өзара әрекеттесетін денелер импульстерінің қосындысы ........................... .
* Дененің бір бөлігі одан қандай да бір жылдамдықпенбөлініп шыққан кездегі қозғалыс ............................... деп аталады.

№3 қосымша.
... нерг... я.
.... нерг...ян...ң с..қтал... ж..не бір түрд...н ек...нш... түрг... айн...лу з..ңы.

№4 қосымша. Тірек сөздер.
Энергия - физикалық шама
Түрлері:
Механикалық энергия
Ішкі энергия

Энергия дененің күйімен байланысты.
Күй - дененің берілген уақыт мезетіндегі жағдайы
Мысалы, адамның күйі: қан қысымы, температурасы, т.б. (белгілі бір уақыт аралығындағы жалпы жағдайын сипаттайтын мәліметтер)
Механикалық күй - материялық нүктенің қайсыбір уақыт мезетіндегі координаталары мен жвылдамдығын көрсету.
Механикалық күй параметрлері: х, у, z - координаталары, v- жылдамдығы.
Механикалық энергия -материялық нүктенің механикалық күйін сипаттайтын шама.
Механикалық энергияның екі белгісі:
Күй параметрлеріне тәуелді,
Механикалық жұмыс атқарылады.
Механикалық энергия - дененің механикалық жұмыс жасай алу қабілеті.
Энергия - скаляр шама. Өлшем бірлігі - Джоуль.
Механикалық энергия түрлері: кинетикалық, потенциалдық.
Кинетикалық энергия - қозғалыстағы дененің энергиясы. Ек=mv22 .
Потенциалдық энергия - денелердің немесе дене бөлшектерінің өзара орналасуына байланысты болатын энергия. Еп=mgh, Еп=кх22 .
Механикалық жұмыс - энергия өзгерісінің өлшемі.
А=∆Ек, А=∆Еп .
Бір-бірімен өзара әрекеттесетін денелердің әрі кинетикалық, әрі потенциалдық энергиясы болады.
Өзара әрекеттесетін денелер жүйесінің потенциалдық және кинеталық энергияларының қосындысы жүйенің толық энергиясын береді .
Е= Eк+Eп
Етолық =Ек1+Еп1=m v12̸ 2+mgh1
Е толық =Ек+Еп=const
Табиғаттағы энергия жоғалып кетпейді және жоқтан пайда болмайды, ол тек бір түрден екінші түрге айналады.
№3 қосымша. Сергіту сәті.
Слайдта Ньютонның суреті мен нақыл сөздері.